Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

zaoczny w stosunku do (...) Banku (...) S.A.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – SSR Lidia Kopczyńska

Protokolant - Patryk Burdecki

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2016 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa G. M.

przeciwko (...) Bank (...) S.A. i (...) sp. z oo. G.

o zwolnienie spod egzekucji

orzeka

1.  powództwo oddala;

2.  nakazuje ściągnąć od powoda G. M. na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Ciechanowie) kwotę 750 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem opłaty sądowej od uiszczenia której powód był dotychczas zwolniony;

3.  zasądza od powoda G. M. na rzecz pozwanego (...) sp. z (...). G. kwotę 2417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 777/15

UZASADNIENIE

Powód G. M. pozwem złożonym w dniu 10 sierpnia 2015 r. wnosił o zwolnienie spod egzekucji samochodu osobowego marki T. (...) z 2005 r. nr rej (...) zajętego w dniu 26 listopada 2014 r. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszulę Perdjan w sprawach Km 1816/14 i Km 1833/15.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że samochód został zajęty przez Komornika na posesji, na której zamieszkuje on, jego matka oraz dłużnicy. O zajęciu komorniczym dowiedział się pod koniec lipca 2015 r. od swojej matki, której samochód został oddany przez Komornika pod dozór. Powód wskazał, że samochód jest jego własnością, gdyż kupił go od żony dłużnika w grudniu 2013 r. za kwotę 22500 zł. Chociaż samochód nie został przerejestrowany na powoda i opłaty ubezpieczeniowe uiszczane są przez dłużnika, to faktycznie pojazd jest własnością powoda. Na dowód przeniesienia własności pojazdu powód do pozwu dołączył duplikat wystawiony w dniu 29 lipca 2015 r. faktury VAT z 31 grudnia 2013 r..

Ponadto powód wnosił o zwolnienie go od kosztów sądowych.

Postanowieniem z dnia 22 października 2015 r. referendarz sądowy zwolnił G. M. od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w niniejszej sprawie (postanowienie k. 25 akt).

Pozwany (...) sp. z (...) w G.-D. wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Pozwany wskazał, iż powództwo o zwolnienie od egzekucji zajętych przedmiotów wnieść można w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa. Powód w niniejszej sprawie złożył pozew z naruszeniem tego terminu. Zajęcie zostało dokonane w dniu 26 listopada 2014 r., natomiast pozew został złożony w dniu 10 sierpnia 2015 r., a więc po upłynięciu terminu określonego w art 841§3 k.p.c. Ponadto pozwany uznał za nieprawdziwe twierdzenie powoda, iż zajęty samochód stanowi jego własność, ponieważ G. M. nie wykazał należycie swojego prawa własności. Chociaż powód twierdził, że zajęty samochód stanowi jego własność, to nie przedstawił na to dokumentu w postaci dowodu rejestracyjnego ani dokumentu potwierdzającego uiszczenie podatku od czynności cywilnoprawnej polegającej na zakupie pojazdu.

Pozwany (...) Bank (...) S.A. pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy nie zajął stanowiska w sprawie.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Bank (...) S.A. w dniu 29 lipca 2014 r. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) przeciwko dłużnikom solidarnym M. M. i K. M. na kwotę 129655,82 zł wraz z dalszymi odsetkami. Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny w sprawie I Co 1065/14 postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2014 r. nadał klauzulę wykonalności temu tytułowi egzekucyjnemu (dowód: tytuł wykonawczy k. 13 akt Km 1816/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

(...) Bank (...) S.A. złożył w dniu 15 października 2014 r. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan wniosek o wszczęcie egzekucji w stosunku do majątku dłużników M. M. i K. M., w tym ruchomości (dowód: wniosek k. 1-3 akt Km 1816/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

W dniu 26 listopada 2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszula Perdjan dokonał zajęcia kilku ruchomości, między innymi samochodu marki T. (...) z 2005 r. nr rej (...). Ruchomości zostały zajęte w miejscu zamieszkania dłużnika w miejscowości M. 2. Przy zajęciu obecna była matka dłużnika i powoda - H. M., której Komornik zajęte przedmioty oddał pod dozór. Obecna przez zajęciu H. M. nie wskazała aby zajęty samochód nie stanowił własności dłużnika (dowód: protokół zajęcia k. 47 akt Km 1816/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

W dniu 8 lipca 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszula Perdjan podał w obwieszczenie, że w dniu 10 sierpnia 2015 r. odbędzie się pierwsza licytacja ruchomości dłużnika, w tym samochodu T. (...) nr rej (...) (dowód: obwieszczenie k. 73 akt Km 1816/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

Sąd Rejonowy w Brodnicy VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z/s w G.-D. w sprawie VI Nc 237/14 nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 4 czerwca 2014 r. zasądził od M. M. na rzecz na rzecz (...) sp. z (...) w G.-D. kwotę 72019,85 zł z odsetkami umownymi w wysokości 4 krotności stopy kredytu lombardowego NBP oraz kosztami procesu. Postanowieniem z dnia 3 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Brodnicy nadał prawomocnemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności (dowód: tytuł wykonawczy k. 10 akt Km 1833/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

(...) sp. z (...) w G.-D. złożył w dniu 15 lipca 2015 r. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan wniosek o wszczęcie egzekucji w stosunku do majątku dłużnika M. M., w tym ruchomości (dowód: wniosek k. 1-3 akt Km 1833/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

W dniu 15 lipca 2015 r. Komornik Sądowy Urszula Perdjan dokonał nowego zajęcia ruchomości dłużnika przez zaznaczenie w protokole pierwszego zajęcia z dnia 26 listopada 2014 r. (dowód: zajęcie k. 19 akt Km 1833/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

W dniu 10 sierpnia 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie U. P. przeprowadziła pierwszą licytację ruchomości zajętych w sprawach Km 1816/14 i Km 1833/15. Obecny przy czynnościach brat dłużnika G. M., w dniu 10 sierpnia 2015 r. o godz. 11.20 odjechał samochodem T. (...) z miejsca licytacji, uniemożliwiając komornikowi przeprowadzenia czynności (dowód: protokół k. 91 akt Km 1816/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan).

G. M. w dniu 10 sierpnia 2015 r. o godz. 14.45 złożył na biurze podawczym tutejszego Sądu pozew o zwolnienie samochodu T. (...) wskazując, że pojazd jest jego własnością (dowód: pozew z prezentatą k. 2 akt).

G. M. twierdził przed Sądem, że samochód został przez niego zakupiony w dniu 31 grudnia 2013 r.. Wykazywał własność przez dołączenie do pozwu duplikatu wystawiony 29 lipca 2015 r. przez K. M. faktury z dnia 31 grudnia 2013 r. oraz w trakcie postępowania paragon fiskalny (dowód: kserokopia duplikatu faktury k. 3 akt, kserokopia paragonu k. 53 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty w dołączonych aktach spraw I Co 1347/15 tutejszego Sądu, Km 1816/14 i Km1833/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan, dokumenty dołączone do niniejszej sprawy kserokopię duplikatu faktury k. 3 akt, odpis KRS k. 35-40 akt, kserokopię nakazu zapłaty k. 41 akt, kserokopię paragonu k. 53 akt, kserokopię arkuszu spisu z natury k. 65 akt, kserokopie faktur k. 66-73 akt, wydruki przelewów bankowych k. 80-81 akt, zeznania świadkowi: K. M. k. 75 – 76 akt, H. M. k. 76 akt, M. J. k. 77 akt, zeznania powoda G. M. k. 55-56, 77-78 akt.

Sąd uwzględnił dokumenty w aktach I Co 1347/15 tutejszego Sądu, Km 1816/14 i Km1833/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Urszuli Perdjan ich prawdziwość nie była kwestionowana i nie budzi wątpliwości.

Sąd pominął zeznania świadka M. J. jako nie wnoszące niczego istotnego do sprawy. Świadek potwierdziła jedynie, że jeździła z powodem samochodem T. (...), jednakże świadek nie wiedziała czyją własnością był ten samochód.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozostałych świadków i zeznaniom powoda, gdyż w świetle zgromadzonych dokumentów znajdujących się w dołączonych aktach spraw, ich zeznania są niewiarygodne. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka H. M. i powoda, odnośnie tego, iż matka zawiadomiła powoda o zajęciu samochodu dopiero w lipcu 2015 r. Komornik zajął samochód w listopadzie 2014 r. w obecności H. M.. Zdaniem Sądu jest nieprawdopodobne aby G. M., który mieszkał razem z dozorcą zajętego pojazdu – matką H. M., o fakcie zajęcia swojego samochodu dowiedział się dopiero w lipcu 2015 r. Świadek H. M., która była obecna przy zajęciu samochodu w listopadzie 2014 r. podpisała protokół zajęcia i wówczas nie wskazała, że samochód nie stanowi własności dłużnika. Świadek zeznała, że o dokonanym zajęciu powiadomiła wyłącznie dłużnika M. M. i jego żonę K. M., ale nie syna G. M., który faktycznie miał być właścicielem tego samochodu. Świadek nie potrafiła uzasadnić racjonalnie przyczyn nie podzielenia się tą informacją z powodem. W sytuacji, gdy powód mieszkał na posesji, gdzie stał samochód, należy przyjąć, że o jego zajęciu G. M. mógł dowiedzieć się w tym samym dniu lub w kilka dni później, ale niczym nie można usprawiedliwić kilkumiesięcznego opóźnienia w uzyskaniu wiadomości. Sąd nie dał również wiary zeznaniom świadka K. M., iż sprzedała samochód w grudniu 2013 r., gdyż nie zostały przedstawione wiarygodne dokumenty wskazujące na to aby do transakcji rzeczywiście wówczas doszło. Pomimo wezwania przez Sąd powoda i świadka K. M. do okazania oryginałów dokumentów związanych z zakupem samochodu przez K. M. i następnie ich sprzedania G. M., takie dokumenty nie zostały okazane. Powód posłużył się kserokopią duplikatu z dnia 29 lipca 2015 r. faktury VAT z 31 grudnia 2013 r. kupna samochodu, a wobec zgłoszonych przez pozwanego wątpliwości co do jej rzetelności, złożył następnie paragon fiskalny. Zgodnie z 106 h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. 2011 poz 1054) o podatku od towarów i usług takie dokumenty nie mogą istnieć w obrocie równolegle. W przypadku wystawienia faktury VAT nie może być wystawiony paragon fiskalny. Z powodu posługiwania się przez powoda zarówno paragonem fiskalnym jak i fakturą, Sąd uznał za niewiarygodne twierdzenie powoda, że otrzymał zarówno paragon jak i była wystawiona faktura, tym bardziej, że został okazany tylko duplikat tej faktury i to wystawiony kilka lat po domniemanej transakcji. W tej sytuacji Sąd uznał, że powód nie udowodnił, iż jest właścicielem samochodu, a to na nim ciążył ciężar wykazania tych okoliczności zgodnie z treścią art. 6 k.c.

Sąd zaważył co następuje:

W ocenie Sądu wniesione przez powoda G. M. powództwo o zwolnienie ruchomości spod egzekucji nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 841. § 1. k.p.c. osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa.

Powództwo z art. 841 k.p.c. może być wytoczone najwcześniej po wszczęciu egzekucji, lecz nie później niż na miesiąc od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa. W literaturze wyrażany jest pogląd, że miesięczny termin do wytoczenia powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji ma charakter materialnoprawny i dlatego nie podlega przywróceniu. Artykuł 841 § 3 k.p.c. wprowadza miesięczny termin prekluzyjny liczony od dnia, gdy osoba trzecia dowiedziała się o naruszeniu prawa.

Jak wskazali E. W. i F. Z. w glosie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 1968 r., III CZP 89/67 (OSPiKA 1970, nr 5, poz. 93), skoro wszczęcie egzekucji następuje na podstawie tytułu wykonawczego i egzekucja toczy się w granicach wyznaczonych tytułem wykonawczym, to konsekwencją tego jest, że o tym, kto jest stroną w postępowaniu egzekucyjnym, decyduje treść tytułu wykonawczego. Przeważające jest w doktrynie, a także w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, że pojęcie osoby trzeciej w rozumieniu art. 841 § 1 wyczerpuje podmiot, który nie jest stroną postępowania egzekucyjnego. W uchwale z dnia 17 października 1995 r., III CZP 143/95 (OSNC 1996, nr 2, poz. 24, z glosą M. Litwińskiej, PPH 1996, nr 9, s. 41) Sąd Najwyższy wskazał, że osobą trzecią w rozumieniu art. 841 § 1k.p.c. nie jest osoba, przeciwko której jako dłużnikowi skierowana została egzekucja. Także w uzasadnieniu uchwały z dnia 19 listopada 2008 r., III CZP 105/08 (OSNC 2009, nr 10, poz. 136) Sąd Najwyższy, aprobując to stanowisko, wskazał, że pojęcie osoby trzeciej z art. 841 § 1 może być definiowane przez pryzmat treści tytułu wykonawczego i wymienionych w nim osób (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2006 r., III CZP 29/06, OSNC 2007, nr 3, poz. 45.). Można zatem przyjąć, że dominujące jest zapatrywanie stwierdzające, iż osobą trzecią jest każdy podmiot niewymieniony jako strona w tytule wykonawczym, którego prawa zostały naruszone w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na podstawie tego tytułu (A. Różalska, Powództwa przeciwegzekucyjne..., s. 65 i n.).

W niniejszej sprawie egzekucja toczy się na podstawie tytułu egzekucyjnego wydanego przeciwko M. M. i K. M.. W tej sytuacji G. M. jest osobą trzecią, uprawnioną do wystąpienia z powództwem w trybie art. 841 k.p.c. Skuteczność powództwa z art. 841 k.p.c. uzależniona jest jednak od zachowania terminu do jego wniesienia.

W myśl art. 841 § 3 k.p.c. powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych.

Termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia, w którym osoba trzecia faktycznie dowiedziała się o naruszeniu jej prawa (wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2007 r., V CSK 275/2007, LexisNexis nr 2794800). Jest to termin prawa materialnego o charakterze prekluzyjnym, nie podlega przywróceniu (uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 lipca 2007 r., III CZP 57/2007, OSNC 2008, nr 9, poz. 97, LexisNexis nr 1507642).

W niniejszej sprawie G. M. wniósł powództwo z naruszeniem miesięcznego terminu do jego wytoczenia. Zajęcia samochodu Komornik dokonał protokołem z dnia 26 listopada 2014 r. w miejscu zamieszkania powoda. Następnie Komornik podał w obwieszczeniu z dnia 8 lipca 2015 r. termin przeprowadzenia licytacji. Ponieważ G. M. złożył pozew 10 sierpnia 2015 r. o godz. 14.45, to oznacza to, iż nie zachował miesięcznego terminu z art. 841 k.p.c., nawet jeśli termin ten miałby być liczony od daty zamieszczenia obwieszczenia, a nie daty zajęcia ruchomości. Już ze względu na niezachowanie miesięcznego terminu do wytoczenia powództwa, podlegało ono oddaleniu.

Ponadto należy podkreślić, że powód nie wykazał w sposób nie budzący wątpliwości faktu, iż rzeczywiście jest właścicielem pojazdu.

Podstawa do wytoczenia powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji występuje wówczas, gdy w toku zajęcia zostały naruszone prawa osoby trzeciej (np. dana rzecz jest własnością tej osoby), Naruszenie praw, o których stanowi art. 841 § 1, odnosi się tylko do naruszenia praw majątkowych. Spośród praw bezwzględnych, których naruszenie uprawnia do poszukiwania ochrony na podstawie art. 841 § 1, w pierwszej kolejności wymienia się – z uwagi na jego charakter i najpełniejszą treść – prawo własności (wyrok Sądu Najwyższego z 18 września 2014 r. V CSK 563/13 ).

Zgodnie z ogólną normą wyrażoną w art. 3 k.p.c. to na stronach procesu ciąży obowiązek dokonywania czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, strony zobowiązane są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 grudnia 2007 r., sygn. akt II CSK 332/07 stwierdził, że jeżeli chodzi o rozkład ciężaru dowodu, to powód powinien udowodniać fakty pozytywne, które stanowią podstawę jego powództwa, tj. okoliczności prawo tworzące, a pozwany, jeżeli faktów tych nie przyznaje, ma obowiązek udowodnienia okoliczności niweczących prawo powoda. Zatem, w sprawie cywilnej na powodzie spoczywa obowiązek dowodowy w zakresie potwierdzającym powództwo. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę rozkładu ciężaru dowodu w sporze cywilnoprawnym wskazując przede wszystkim, kogo obciążają skutki niepowodzenia procesu dowodzenia (tzw. ciężar dowodu w znaczeniu materialnoprawnym). W świetle wynikającej z tego przepisu reguły, za prawdziwe mogą być w procesie cywilnym przyjęte jedynie fakty, które zostały udowodnione przez stronę obciążoną ciężarem ich dowodzenia, zaś pominięte powinny zostać, te fakty, które przez stronę obciążoną obowiązkiem dowodzenia nie zostały w sposób należyty wykazane. Nie budzi przy tym wątpliwości, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, to stronę powodową obciążał obowiązek udowodnienia istnienia tytułu własności samochodu. Ponadto zgodnie z art. 843 § 3 k.p.c. w pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. W niniejszej sprawie powód do pozwu dołączył jedynie kserokopię duplikatu faktury, której oryginał nie został przedłożony. W tej sytuacji również ze względu na nieudowodnienie tytułu własności do zajętego samochodu powództwo podlegało oddaleniu.

Na podstawie art. 339 § 1 k.p.c. wyrok jest zaoczny w stosunku do pozwanego (...) Banku (...) S.A., gdyż pozwany nie zajął stanowiska w sprawie.

Powód przegrał proces w całości. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art 98 §1 i §2 k.p.c. strona przegrywająca zobowiązana jest do zwrotu kosztów procesu. Na podstawie art. 113 u.k.s.c Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzez Skarbu Państwa nieuiszczoną dotychczas przez niego opłatę sądową uznając, iż sytuacja majątkowa powoda pozwalała mu na poniesienie tych kosztów bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego. Ponadto Sąd zasądził na rzez pozwanego (...) sp. z (...). G. kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na koszty składają się: koszty zastępstwa procesowego - wynagrodzenie radcy prawnego, zastępującego pozwanego, w kwocie 2400 zł, których wysokość wynika z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) oraz 17 zł opłaty od pełnomocnictwa.

Z tych względów Sąd orzekł jak w wyroku.

(...)