Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 606/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 10 maja 2021 roku sygn. II K 54/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

podniesiony przez obrońcę oskarżonego K. P.:

1. zarzut naruszenia przepisów postępowania, mającego wpływ na treść zaskarżonego wyroku tj. art. 7 k.p.k., art. 366 & 1 k.p.k., art. 410 k.p.k. polegającego na:

a. całkowicie bezpodstawnym, a przynajmniej przedwczesnym przyjęciu w oparciu o zeznania K. W., będącego kierowcą samochodu marki P. (...), że w pojeździe tym:

- działał automatyczny system włączania świateł z chwilą uruchomienia silnika,

- istniała opcja sygnalizacji awarii któregokolwiek elementu oświetlenia na jego pulpicie,

podczas gdy konsekwentne relacje K. P. i K. S. o braku oświetlenia przedniego P. (...) bezpośrednio przed zdarzeniem oraz nie posiadanie wiedzy przez biegłego S. K. i właściciela pojazdu L. T. ( zatrudniającego kierowcę pojazdu K. W. ) co do istnienia w tym pojeździe automatycznego systemu zapalania świateł z chwilą uruchomienia silnika

wymagały weryfikacji przez sad rejonowy podanej przez K. W. wersji poprzez zwrócenie się do producenta pojazdu lub do jednego z autoryzowanych dealerów tej marki pojazdów na terenie kraju o udzielenie w omawianym zakresie stosownych informacji ,

b. wewnętrznej sprzeczności stanowiska zaprezentowanego w uzasadnieniu wyroku przez sądu rejonowy poprzez przyjęcie w części dotyczącej ustaleń faktycznych, że do zatrzymania P. (...) przez kierowcę pojazdu marki R. (...) K. P. doszło z niewyjaśnionych przyczyn, podczas gdy w części przeznaczonej na omówienie powodów wydania takiej treści orzeczenia wskazano, że motyw działania K. P. był błahy oraz niewyjaśnieniu powodów umieszczenia w pisemnych motywach orzeczenia dwóch wykluczających się konstatacji,

c. przedstawieniu w uzasadnieniu wyroku zupełnie chybionej tezy, niezgodnej z rzeczywistą treścią opinii S. K., jakoby ten wypowiedział się, że w samochodzie P. (...) przednie światła musiały być włączone,

d. przyznaniu zeznaniom K. W. ( kierowcy P. (...) ) przymiotu spójności, logiczności i konsekwencji, w sytuacji gdy lektura jego wypowiedzi z postępowania przygotowawczego pozostaje w opozycji do zeznań złożonych na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2021 roku, w których nie tylko rozszerzył zakres wybiórczych informacji dotyczących zdarzenia ale wspomniał o danych mogących do niego dotrzeć za pośrednictwem mediów i znajomej osoby odwiedzającej go w szpitalu,

e. bezpodstawnym, dowolnym, rażąco sprzecznym z podstawowymi zasadami logiki i doświadczenia życiowego podważeniu wiarygodności wyjaśnień oskarżonego K. P. i zeznań świadka K. S. - korespondujących ze sobą w kwestii: zauważenia P. (...) jadącego bez zapalonych przednich świateł, kilkukrotnych prób zwracania kierowcy tego ostatniego pojazdu na tą okoliczność uwagi przez pasażerów R. (...) zarówno głosem i gestem, braku reakcji K. W. na te gesty oraz poproszenie K. P. przez K. S. i R. M. o zatrzymanie P. (...) poprzez zjechanie na jego pas ruchu i stopniowe wytrącenie prędkości, w sytuacji gdy żaden dowód nie podważył wypowiedzi tychże osób,

f. zaniechaniu wykazania istnienia związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy zatrzymaniem przez K. P. pojazdu R. (...) na drodze (...) a śmiercią R. M., w sytuacji braku jakiegokolwiek wpływu oskarżonego na zachowanie R. M. po opuszczeniu przez niego pojazdu którym jechali, na kierunek przemieszczania się R. M. do P. (...) i zajęcia określonego miejsca na drodze po dotarciu do tego samochodu, na zaniechanie podjęcia przez R. M. czynności, tak jak to uczynił K. S., równoczesnej obserwacji przez niego tego co dzieje się na tej części jezdni, co mogłoby zagrażać jego bezpieczeństwu, zdrowiu lub życiu,

2. co w konsekwencji owych rażących uchybień proceduralnych doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych i przypisania oskarżonemu K. P. winy za spowodowanie wypadku w zakresie określonym w wyroku, podczas gdy wszechstronna, pogłębiona analiza materiału dowodowego, nawet w postaci do tej pory zgromadzonego materiału, dokonana stosownie do wskazań zawartych w art. 7 k.p.k., nie upoważnia do takiej konstatacji:

3. zarzut rażącej niewspółmierności środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat z uwagi na jego orzeczenie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W przedmiotowej sprawie skarga publiczna swym zakresem podmiotowym objęła kierowcę samochodu ciężarowego marki R. (...) o nr rejestracyjnym (...) - K. P. i kierowcę zespołu pojazdów ciężarowych w postaci samochodu ciężarowego marki V. o nr rejestracyjnym (...) wraz z przyczepą marki V. & B. (...) 18 o nr rejestracyjnym (...) - R. D., zaś postępowanie prowadzone odrębnie przeciwko trzeciemu kierowcy samochodu ciężarowego marki P. (...) o nr rejestracyjnym (...) - K. W. uczestniczącemu w przedmiotowym zdarzeniu drogowym zaistniałym w dniu 21 listopada 2018 roku około godz. 16.28, na 124,4 km drogi ekspresowej (...), na wysokości miejscowości T., gminy S., powiatu (...), województwa (...), w sprawie PR 2 Ds 428.2019 Prokuratura Rejonowa w Wieluniu postanowieniem z dnia 21 listopada 2019 roku umorzyła - z powodu braku wystarczających dowodów wskazujących na przyczynienie się tego ostatniego do powstania wypadku, a przede wszystkim do spowodowania skutku w postaci śmierci pieszego R. M..

Sąd rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku odnotował powyższy fakt, jak i utrzymanie w mocy tegoż orzeczenia przez Sąd Rejonowy w Wieluniu postanowieniem z dnia 22 czerwca 2020 roku sygn. akt II Kp32/20.

Organ postępowania przygotowawczego w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, a w szczególności opinię biegłego z zakresu badania przyczyn i rekonstrukcji wypadków drogowych, ustalił że K. W. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, gdyż zatrzymał kierowany przez siebie pojazd na prawym pasie ruchu drogi ekspresowej, a więc w miejscu gdzie było to zabronione. Organ ten zauważył jednocześnie, że owo zatrzymanie było wymuszone świadomym działaniem kierowcy samochodu ciężarowego marki R. (...) K. P., który doprowadził do zatrzymania ruchu na prawym pasie drogi ekspresowej (...), w warunkach ograniczonej widoczności spowodowanej ciemnością, a więc wywołał stan zagrożenia w ruchu drogowym. Natomiast brak było obiektywnych dowodów pozwalających na ustalenie czy K. W. zmuszony został do gwałtownego hamowania czy też mógł ten manewr wykonać w sposób łagodny i spokojny przed znajdującą się na jego torze jazdy wskazaną przeszkodą oraz czy na jego racjonalne zachowanie negatywny wpływ wywarła dynamika i krótkotrwałość niecodziennej sytuacji, również w kontekście zbliżających się w jego kierunku dwóch młodych mężczyzn, na których mogła skupić się jego uwaga, a w konsekwencji czy miał możliwość podjęcia skutecznego zjechania i zatrzymania się na pasie awaryjnym z prawej strony lub ominięcia zatrzymanego przed nim pojazdu.

Podkreślono także, że samochód tego ostatniego, podobnie jak i on sam, przyjął największą siłę związaną z najechaniem następnie na niego przez kierowcę zespołu pojazdów ciężarowych R. D. i doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci choroby zagrażającej życiu w rozumieniu art. 156 & 1 ust. 2 k.k.

W ocenie prowadzącego przedmiotowe śledztwo, w świetle powyższych wywodów, zaistniały nie dające się usunąć wątpliwości, nie pozwalające na ocenę czy pomiędzy bezprawnym zachowaniem drogowym K. W. a skutkiem w postaci śmiertelnego potrącenia R. M., stojącego po lewej stronie jego pojazdu marki P. (...), do którego to potrącenia doszło dopiero po najechaniu tego ostatniego pojazdu przez samochód ciężarowy marki V. z przyczepą kierowany przez R. D., zachodzi związek przyczynowo - skutkowy. Wątpliwości te, stosownie do regulacji przepisu art. 5 & 2 k.p.k. zostały rozstrzygnięte na korzyść K. W. i nie pozwoliły na pociągnięcie jego osoby do odpowiedzialności karnej za występek z art. 177 & 2 k.k. Rozważana prawomocna decyzja merytoryczna jako samodzielna i suwerenna, korzysta z autonomii jurysdykcyjnej stosownie do art 8 k.p.k.. Jest niepodważalna i jako taka nie podlegała ocenie zarówno sądu pierwszej instancji, jak i drugiej instancji w przedmiotowym postępowaniu.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie trafnie zauważył, iż ten ostatni zatrzymując samochód na drodze ekspresowej, powinien był natychmiast włączyć światła awaryjne. W tym zakresie jednak, konsekwentnie do wywodów postanowienia o umorzeniu śledztwa, także należy powziąć wątpliwość czy nagła potrzeba skupienia się na wyhamowaniu pojazdu przed przeszkodą i absorbowanie jego uwagi przez podążających w jego stronę pieszych, nie wyłączyły jego racjonalnego myślenia, a dynamiczna i krótkotrwała sytuacja nie wystarczyła na wykonanie wszystkich niezbędnych czynności wymaganych w zaistniałej sytuacji drogowej.

Zasadnie podkreśla się w doktrynie, że zakres zasad bezpieczeństwa w ruchu, których naruszenie jest niezbędne dla przestępstw drogowych, nie jest nieograniczony, a jest wyznaczony wymaganiem istnienia związku przyczynowego, który musi zachodzić między naruszeniem określonej zasady a skutkiem w postaci śmierci lub obrażeń ciała ( J. K., Przestępstwa.. str. 196 ).

Sąd rejonowy w niniejszej sprawie, wbrew stanowisku skarżącego, dokonał wnikliwej oceny wiarygodności zeznań K. W., zeznań K. S. i wyjaśnień oskarżonego K. P. oraz uczynił to zgodnie z ustanowionym w art. 7 k.p.k. obowiązkiem uwzględniania zasad logicznego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Trafnie uznał, że z powodu odniesionych poważnych obrażeń naruszających prawidłowe funkcjonowanie organizmu, pierwszy z wymienionych nie pamiętał dokładnie przebiegu zdarzenia. Obdarzenie przymiotem prawdziwości jego twierdzeń z rozprawy głównej o wymuszeniu na nim natychmiastowego zatrzymania na drodze ekspresowej przez kierowcę pojazdu marki R. (...) ( nawet jeśli pochodzą one z przekazów medialnych lub od osób trzecich ) znajduje potwierdzenie w relacjach K. S. i K. P., natomiast jego wersja jakoby nic nie wskazywało, że w kierowanym przez niego aucie służbowym marki P. (...) nie świeciły światła przednie, jakkolwiek diametralnie odmienna od prezentowanej przez pozostałych dwóch wymienionych, znalazła potwierdzenie w uzupełniającej ustnej opinii biegłego sadowego z zakresu ekspertyzy i rekonstrukcji wypadku drogowego oraz techniki samochodowej S. K. (2). Co istotne w tej kwestii nie zaistniała wewnętrzna sprzeczność tej opinii specjalistycznej. Na karcie 274 opinii pisemnej opiniujący zaprezentował stanowisko, że oceny tego czy P. (...) jechał bezpośrednio przed wypadkiem bez włączonych świateł przednich a jego zatrzymanie nastąpiło w wyniku działań podjętych z potrzeby uzmysłowienia mu tej okoliczności przez kierującego R. (...), nie można dokonać inaczej niż poprzez danie lub odmówienie wiary złożonym zeznaniom. Sąd rejonowy słusznie wywiódł, iż biegły nie zabezpieczył żarówek z przednich lamp samochodu P. (...) , gdyż z powodu ich uszkodzenia wraz z przednią częścią pojazdu, nie nadawały się one do badań. Dlatego też w opinii pisemnej wypowiedział się wyłącznie odnośnie żarówek lamp tylnych, podnosząc że przeprowadzone szczegółowe badania tychże ( mikroskopowe i elektrostatyczne ) wykazały, iż podczas zadziałania na te żarówki sił bezwładności, jakie wystąpiły w trakcie zaistniałego wypadku drogowego - zderzenia się pojazdów, w aucie tym świeciły się tylne światła pozycyjne oraz światła STOP. Na forum sądu pierwszej instancji opiniujący wywiódł natomiast w drodze logicznego rozumowania, że wobec niebudzącej wątpliwości sprawności świateł tylnych, nie ma możliwości aby przednie światła nie świeciły. Ich ewentualna niesprawność mogła jedynie być wynikiem spalenia się obu przednich żarówek ( opinia ustna karta 662 odwrót ).

W ocenie sądu odwoławczego tą ostatnią ewentualność należy wykluczyć z uwagi na fakt zaistnienia przedmiotowego zdarzenia drogowego w porze zorzy wieczornej, przy całkowitym zachmurzeniu, w miejscu pozbawionym sztucznego oświetlenia ( protokół oględzin miejsca wypadku drogowego karta 18 - 21), co powodowało że kierujący samochodem P. (...) K. W. po zachodzie słońca ( mającym miejsce na terenie powiatu (...) o godz. 15. 52 w dniu 21 listopada 2018 roku ) musiałby sam zauważyć, że przed jego pojazdem na jezdni nie ma poblasku światła z przednich reflektorów, a skoro takiego spostrzeżenia nie poczynił to zasady poprawnego rozumowania prowadzą do przekonania, że żarówki lamp przednich nie były spalone.

Nie ma istotnego znaczenia, wbrew poglądom apelanta, czy w pojeździe tym działał automatyczny system włączania świateł z chwilą uruchomienia sinika i czy działała w nim sygnalizacja awarii któregokolwiek elementu oświetlenia w systemie kontrolnym pulpitu. Oczywistym jest, że skoro świeciły światła tylne drogowe P. (...) to zostały one włączone przez kierującego albo automatycznie z chwilą uruchomienia silnika albo ręcznie tj. oddzielnie oprócz włączenia silnika. Niezależnie od powyższych możliwości światła przednie i tylne zawsze włącza się razem jednym ustawieniem a nie oddzielnie przednie i oddzielnie tylne. Zatem mechanizm działania świateł rozważanego pojazdu został uruchomiony niezależnie od tego czy nastąpiło to ręcznie czy automatycznie. Nie było więc potrzeby a tym bardziej konieczności , jak chciałby skarżący, weryfikowania wersji K. W. poprzez zwracanie się do producenta lub jednego z dealerów tej marki pojazdów, o udzielenie w omawianym zakresie stosownych informacji, tym bardziej że skarżącego nie satysfakcjonowałyby nawet takowe potwierdzające wersję ww. o automatycznym systemie włączania świateł wraz z uruchomieniem sinika, gdyż według niego taka informacja w dalszym ciągu nie przesądzałaby o tym, że w P. (...) paliły się przednie światła przed wypadkiem, a to z uwagi na forsowanie tezy o zatrzymaniu tego ostatniego w celu zwrócenia uwagi jego kierowcy na brak przedniego oświetlenia. Niemożność zbadania żarówek lamp przednich nie może z kolei sama przez się prowadzić do wniosku że te nie świeciły, a także uwiarygadniać wersji K. P. i K. S. o uprawnionym działaniu w stanie wyższej konieczności - powstrzymania kierowcy P. (...) przed dalszą jazdą bez świateł, stwarzającą niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego.

Skoro chybiony jest zarzut apelanta dokonania przez sąd merytoryczny wadliwej oceny wskazanych powyżej dowodów osobowych prezentujących dwie przeciwstawne wersje dotyczące kwestii działania świateł przednich P. (...), to prawidłowa jest konstatacja tego sądu zaprezentowana w uzasadnieniu wyroku, że do jego zatrzymania przez kierowcę pojazdu marki R. (...) K. P. doszło z niewyjaśnionych przyczyn, tylko jemu znanych, a ponieważ przyczyną tą nie było zaniechanie włączenia oświetlenia pojazdu poruszającego się o zmroku trasą szybkiego ruchu, to każdy inny powód, tym bardziej utajniony trafnie został uznany za błahy.

W tym stanie rzeczy jako absurdalny jawi się pogląd obrony o działaniu K. P. w stanie wyższej konieczności, mającym na celu powstrzymanie kierowcy P. (...) przed dalszą jazdą bez świateł, stwarzającą niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego. W zaistniałym stanie faktycznym przed przedmiotowym wypadkiem nie wystąpiło jeszcze jakiekolwiek bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego. które w sposób realny i rzeczywisty stwarzałoby takowe niebezpieczeństwo. Byłoby ono co najwyżej hipotetyczne, ale w sytuacji gdyby rozważane światła nie działały, a ta wersja została przecież odrzucona jako niewiarygodna. W istocie to właśnie zachowanie K. P., zatrzymującego świadomie ( wbrew posiadanej wiedzy o istnieniu bezwzględnie obowiązującego na autostradzie lub drodze ekspresowej zakazu zatrzymania lub postoju pojazdu w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu i zakazu przemieszczania pieszych ) kierowany pojazd w warunkach panującej ciemności na drodze szybkiego ruchu, poprzez zajechanie drogi innemu samochodowi ciężarowemu i hamowanie przed nim, by ten musiał się zatrzymać i uczynienie tego w miejscu dynamicznego, zmasowanego ruchu kołowego, było skrajnie nieodpowiedzialne - stwarzające realne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego i w konsekwencji je powodujące, przy czym nie tylko dla kierowców innych pojazdów mechanicznych ale również dla pasażerów jego pojazdu wysadzonych w miejscu nie przeznaczonym dla ruchu pieszych.

Sąd rejonowy zasadnie uznał, że K. P. ponosi główną odpowiedzialność za zaistniały wypadek komunikacyjny. To jego nieprawidłowe zachowanie drogowe stworzyło stan zagrożenia wypadkowego i stanowiło bezpośrednią przyczynę zderzenia pojazdów. Gdyby nie nastąpiło zatrzymanie przez niego samochodu na prawym pasie ruchu drogi ekspresowej, to naturalnie nie doszłoby do kolizyjnego najechania na siebie trzech pojazdów, jak również na drogę ekspresową nie wyszliby jego pasażerowie, z których jeden - R. M. uległ potrąceniu przez wprawionego w ruch P. (...), najechanego przez zespół pojazdów ciężarowych kierowany przez R. D.. W tej sytuacji istnienie związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy stwierdzonym naruszeniem przez K. P. zasad ruchu drogowego a skutkiem wypadku - doznanym w zakresie zdrowia przez K. W. i śmierci R. M., w sposób uprawniony zostało przyjęte przez sąd orzekający.

Oczywistym jest, że już po opuszczeniu pojazdu przez jego pasażerów K. P. nie miał wpływu na ich postępowanie, przede wszystkim na to jaki obiorą kierunek podążania po jezdni do P. (...), jakie zajmą miejsce na drodze po dotarciu do niego, jaki będzie przebieg rozmowy z kierowcą pojazdu, czy podejmą obserwację ruchu innych pojazdów korzystających z drogi. Te samodzielne już decyzje obu mężczyzn nie wyłączają przyczynienia oskarżonego K. P. do wypadku, jak sugeruje skarżący. Nieprawidłowe zachowanie pieszego R. M. polegające na braku prawidłowej obserwacji drogi i przebywania w obrębie jezdni, stworzyło zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zostało prawidłowo potraktowane przez sąd merytoryczny jako przyczynienie się do spowodowania wypadku - jego potrącenia, ponieważ podczas przebywania w obrębie jezdni, stojąc przy lewym boku zatrzymanego w miejscu zabronionym P. (...), nie zachował należytej ostrożności i nie obserwował zbliżającego się w jego kierunku z prawej strony samochodu ciężarowego marki V. z przyczepą, przez co pozbawił się możliwości uniknięcia zdarzenia.

Polemiczne są także uwagi apelanta odnośnie braku związku przyczynowo - skutkowego między zatrzymaniem na drodze ekspresowej samochodu marki R. (...) K. P. a obrażeniami ciała K. W.. Twierdzenie o nieprawidłowym zatrzymaniu przez tego ostatniego pojazdu na jezdni zamiast na pasie awaryjnym, co pozwoliłoby na uniknięcie najechania przez pojazd marki V., jakkolwiek byłoby prawnie pożądane w stwierdzonej sytuacji faktycznej, to jest całkowicie dowolne w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego, co zostało rozważone we wstępnej części niniejszego opracowania, przy okazji omawiania przyczyn umorzenia śledztwa przeciwko K. W..

Bezpodstawny jest także zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat. Umyślne naruszenie podstawowej zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego na drodze ekspresowej i tragiczne następstwa takiego zachowania w postaci śmierci R. M. i ciężkich obrażeń ciała K. W., to wystarczające powody wskazujące na konieczność czasowego wyeliminowania oskarżonego K. P. jako kierowcy z ruchu drogowego, które czynią chybioną argumentację apelanta o utrwalonym szacunku ww. do przepisów ruchu drogowego i jego szlachetnych pobudkach towarzyszących zatrzymaniu się na środku drogi szybkiego ruchu. W świetle poczynionych w sprawie ustaleń uzasadniona jest ocena, że oskarżony lekceważy zasady ostrożności i bezpieczeństwo innych uczestników ruchu, przez co stwarza zagrożenie w komunikacji. Zadaniem orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych będzie właśnie ochrona bezpieczeństwa ruchu przed nieodpowiedzialnym kierowcą, jakim jest K. P..

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego K. P. od popełnienia zarzucanego mu czynu gdyż zachowanie bezpośrednio poprzedzające wypadek stanowi działanie podjęte w ramach art. 26 & 1 k.k., ewentualnie z ostrożności procesowej o zmianę zaskarżonego wyroku i uchylenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski nie są zasadne z przyczyn omówionych powyżej.

3.2.

podniesiony przez obrońcę oskarżonego R. D.:

1. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż:

- naruszył nieumyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, mimo że sytuacja drogowa miała charakter całkowicie atypowy i oskarżonemu nie można prawnokarnie relewantnie zarzucić, że powinien był zakładać, iż na jego pasie ruchu, na drodze ekspresowej zatrzymają się w zasadzie bez powodu dwa samochody, a dodatkowo wyjdą pasażerowie,

- empirycznie weryfikowalnym następstwem zdarzenia drogowego jest śmierć pieszego, który w sposób zupełnie lekkomyślny i niemożliwy do założenia ex ante znajdował się na środku drogi ekspresowej,

2. naruszenie prawa materialnego poprzez przyjęcie koncepcji, iż związek przyczynowy w przestępstwie skutkowym ocenia się przy zastosowaniu zasady sine qva non, w sytuacji gdy jednoznacznie przyjmuje się w nauce prawa karnego, że odpowiedzialność za przestępstwo skutkowe może mieć miejsce tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli pomiędzy

zachowaniem a skutkiem występuje empirycznie weryfikowalny ( typowy ) związek przyczynowy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie da się zaakceptować stanowisko apelanta, że oskarżony R. D. w przebiegu przedmiotowego zdarzenia drogowego w ogóle nie naruszył reguł ruchu drogowego. Nieuprawnione jest twierdzenie o bezrefleksyjnym powtórzeniu przez sad merytoryczny za biegłym do spraw ruchu drogowego, tezy o niezachowaniu przez ww. należytej ostrożności i nieobserwowaniu przedpola jazdy, jako że sąd ten wyjaśnił w czym i dlaczego dopatrzył się naruszenia przez tego oskarżonego nakazu prowadzenia pojazdu rozważnie i ostrożnie, a ocena ta nie opiera się wyłącznie na fakcie, że wypadek nastąpił.

Wywołanie bezpośredniego stanu zagrożenia wypadkowego nieprawidłowym zachowaniem się kierujących (...), którzy zatrzymali je zamiast na prawym poboczu to na prawym pasie ruchu drogi ekspresowej, w miejscu gdzie było to zabronione oraz znajdowanie się

w tym samym miejscu pieszych R. M. i K. S., których ruch tam był objęty zakazem, nie oznacza samo przez się, że oskarżony R. D. nie miał możliwości czy powinności reagowania na tak zaistniałą sytuację. Zgodnie z zasadą ograniczonego zaufania określającą sposób zachowania jednych z uczestników ruchu zależnie od prawidłowych lub nieprawidłowych zachowań innych uczestników, prowadzący pojazd ma prawo liczyć na respektowanie zasad bezpieczeństwa ruchu i mieć zaufanie do uczestników ruchu oraz innych osób znajdujących się na jezdni dopóty, dopóki ich zachowanie czy inne okoliczności nie wskazują na niedostosowywanie się do przepisów i zasad ruchu.

Tak więc oskarżony R. D. jadący drogą ekspresową (...) o zmierzchu miał oczywiście prawo do zaufania, że nie będą na niej stały inne pojazdy mechaniczne, jak i piesi. Kiedy jednak z oddali dostrzegł światła stojących pojazdów, owo zaufanie powinno było się skończyć. Zgodnie bowiem z zasadą ograniczonego zaufania pełne zaufanie przestaje działać gdy uczestnik ruchu dostrzega przed sobą przeszkodę. Zaczyna go wówczas obowiązywać brak zaufania, z którego wynika powinność zachowania zwiększonej ostrożności. Nieprawidłowe zachowanie innej osoby nie daje bowiem użytkownikowi jakichś większych uprawnień, lecz przeciwnie zwiększa spoczywający na nim obowiązek przestrzegania ostrożności. Nieprawidłowe zachowanie się innego współuczestnika ruchu nie może mieć większego znaczenia dla odpowiedzialności sprawcy, który zawczasu widział to zachowanie i nie wyciągnął z tego faktu koniecznych wniosków.

Tylko takie nieprawidłowości jednego uczestnika ruchu drogowego zwalniają drugiego od winy za spowodowanie wypadku, które mimo przestrzegania przezeń zasad ruchu stanowią dla niego obiektywne zaskoczenie o tyle, że mimo dołożenia wszelkiej staranności nie mógł ich i nie powinien spostrzec lub przewidzieć.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zaakceptował wnioski opinii biegłego do spraw ruchu drogowego, który w oparciu o ślady materialne zabezpieczone na drodze: tarcia, odłamków szkła, tworzywa sztucznego, pozycji powypadkowych pojazdów, deformacji uszkodzeń pojazdów, jak również parametrów rejestracji ruchu zespołu pojazdów ciężarowych składającego się z samochodu ciężarowego marki V. o nr rejestracyjnym (...) i przyczepy marki V. & B. (...) (...) o nr rejestracyjnym (...) oraz rekonstrukcji przebiegu zdarzenia prawidłowo przyjął, że jago kierowca R. D. nie zachował należytej ostrożności oraz nie obserwował dokładnie przedpola jazdy, w wyniku czego zbyt późno zareagował - spóźnił manewr hamowania, przez co nie zdołał zatrzymać się przed stojącym na jego pasie ruchu samochodem ciężarowym marki P. (...) i samochodem ciężarowym marki R. (...), a w następstwie najechania na pierwszy z nich doprowadził również do potrącenia stojącego przy jego lewym boku pieszego R. M.. Takie nieprawidłowe zachowanie się R. D., poprzez brak zachowania koncentracji i prawidłowej obserwacji przedpola jazdy, jak również zaniechanie redukcji prędkości spowodowało zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, stosownie do przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, szczegółowo wskazanych w pisemnych motywach skarżonego orzeczenia.

Z zarejestrowanych w dniu zdarzenia przez zabudowany w samochodzie ciężarowym marki V. nr rejestracyjny (...) tachograf, parametrów ruchu wynikało, iż faza intensywności hamowania wraz z osiągnięciem maksymalnego opóźnienia hamowania nastąpiła w przedziale czasowym 16:28:04 - 16:28:06 z prędkości 80 km/h. Opóźnienie wskazujące na pierwszy kontakt zespołu pojazdów z przeszkodą ( najechanie na tył samochodu ciężarowego marki P. (...) ), zostało zarejestrowane na spadku prędkości rejestrowanej z 80 do 59 km/h - około 56, 00 m przed końcową pozycją pojazdów a więc kierujący R. D. około 25,00 m przed zderzeniem ( najechaniem na tył samochodu ciężarowego marki P. (...) ), poruszał się z prędkością około 81 km/h i podjął decyzję o wdrożeniu manewru gwałtownego hamowania. Całkowita droga potrzebna do zatrzymania tego zespołu pojazdów z ww. prędkości wyniosła 78, 70 m.

Zważyć nadto wypada, iż przedmiotowy wypadek miał miejsce o zmroku, a więc w warunkach ograniczonej widoczności. Nie można zgodzić się z apelantem jakoby sam fakt zauważenia przez R. D. świateł przed sobą już oznaczało, że dokładnie obserwował przedpole jazdy i że natychmiast podjął wszystkie konieczne manewry obronne. Jest to twierdzenie gołosłowne, stanowiące nieudolną polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu merytorycznego, nie znajdujące potwierdzenia w materiale dowodowym. Równie polemiczne są uwagi apelanta dotyczące niemożności dostrzeżenia przez tego oskarżonego świateł awaryjnych pierwszego z pojazdów - marki R. (...), które to światła jak i sam pojazd zasłaniał według niego drugi pojazd - marki P. (...). Sąd orzekający w ślad za opiniującym trafnie przyjął, że z uwagi na panujący zmrok ( szaro, ciemno ) oskarżony R. D. musiał widzieć odblask świateł awaryjnych zapalonych w samochodzie marki R. (...) ( nawet jeśli sam pojazd zasłaniał pojazd marki P. (...) ) gdyż światła te oświetlają samochód w obrębie całej bryły, a ich odblask widoczny jest z lewej i z prawej strony pojazdu - na jezdni i w przestrzeni. Miał poza tym lepszy punkt obserwacji jezdni z uwagi na znajdującą się w pojeździe ciężarowym wyższą perspektywę, a ponadto powinien widzieć włączone światła pozycyjne i światła STOP pojazdu marki P. (...) ( opinia ustna karta 662 odwrót - 663 ).

Prawidłowa obserwacja przedpola jazdy winna wzmóc ostrożność oskarżonego R. D., jak słusznie skonstatował sąd pierwszej instancji oceniając jego zachowanie w kategoriach przyczynienia się do zderzenia pojazdów i potrącenia pieszego R. M..

Za zaistniały wypadek drogowy odpowiada ten uczestnik ruchu drogowego, naruszenie przez którego określonej zasady lub zasad ruchu do niego doprowadziło. Od strony negatywnej oznacza to, że gdyby respektował te zasady nie doszłoby do wypadku. Zatem działanie sprawcy musi być, jeżeli nie wyłączną, to w każdym razie wystarczająca przyczyną powstania skutku przestępczego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2008 roku , V KK 280/07, Prok. i Pr. 2008, Nr 6, poz.4 ).

W realiach przedmiotowej sprawy oskarżeni K. P. i R. D. naruszyli zasady bezpieczeństwa w ruchu - pierwszy umyślnie a drugi nieumyślnie ( co nie rzutowało na stronę podmiotową zarzucanych im występków ale wpłynęło na zawartość ich bezprawia, a w konsekwencji na zróżnicowanie reakcji karnej ), pomiędzy zachowaniem każdego z nich a zaistniałym wypadkiem zaistniało powiązanie przyczynowe. Spowodowane przez nich skutki w zakresie zdrowia K. W. i śmierć R. M. są wynikiem sprowadzenia przez nich niedozwolonego niebezpieczeństwa ( ryzyka ) ich powstania albo istotnego zwiększenia ryzyka już istniejącego. Zrealizowanie się tego właśnie niebezpieczeństwa ( ryzyka ) w postaci powstałych skutków wypełnia znamiona typu czynu określonego w art. 177 & 2 k.k. Każdy z nich naruszył określoną regułę postępowania, która miała zapobiec nastąpieniu skutków na drodze. Naruszenie przez obu oskarżonych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym pozostawało w normalnym i normatywnym związku ze zdarzeniem.

Przyczynienie się do wypadku R. M. nie może ekskulpować oskarżonych. Okoliczność ta natomiast nie mogła pozostawać bez wpływu na ocenę ich zachowania i została poczytana na korzyść oskarżonych - wzięta pod uwagę przy ocenie stopnia ich zawinienia.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego R. D. od popełnienia zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest niezasadny z przyczyn omówionych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wszystkie rozstrzygnięcia zawarte w wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku zostały omówione w pkt. 3.1 i 3.2 niniejszego opracowania.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2. i 3.

O kosztach zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze na rzecz oskarżycieli posiłkowych orzeczono na podstawie art. 627 k.p.k., & 11 ust.2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 20115 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. poz. 1800 z póź. zm. )

4. i 5.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk oraz art. 8 w zw. z art. 2 ust.1 pkt. 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r. (Dz. U. z 2013r. poz. 1247) i § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz.U. 2013.663 j.t.)

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego K. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o winie i karze

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego R. D.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie, istnienie związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy zachowaniem drogowym oskarżonego R. D. a zgonem pieszego R. M. i chorobą K. W. realnie zagrażającą jego życiu

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana