IV Ka 312/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-08-04

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 312/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 29 stycznia 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 1/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy przepisów postępowania tj: art. 2§2 kpk , art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 366 § 1 kpk, art. 410 kpk poprzez przekroczenie zasad obiektywnej i swobodnej oceny materiału dowodowego i wybiórcze do niego podejście.

Wynikający z powyższych uchybień zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżona prowadziła pojazd w stanie nietrzeźwości podczas, gdy alkohol wypiła po zakończeniu jazdy samochodem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty te są ściśle ze sobą powiązane ( zarzut błędu w ustaleniach faktycznych wprost wynika z zarzutów proceduralnych mając być ich konsekwencją), więc zostaną one omówione łącznie.

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił materiał dowodowy i dobrze ustalił stan faktyczny, w szczególności słusznie nie dał wiary oskarżonej i świadkom A. D. (1), A. K. i A. G., jakoby do spożycia przez oskarżoną alkoholu doszło po dojechaniu przez nią do pracy, a więc po zakończeniu prowadzenia pojazdu mechanicznego. W/w świadkowie nie byli naocznymi i bezpośrednimi świadkami rzekomego picia alkoholu przez oskarżoną w pracy, informację tę uzyskali od oskarżonej już po wszczęciu przeciwko niej postępowania w tej sprawie. W dodatku są to świadkowie związani z oskarżoną ( A. D. (1) to jej chłopak, A. K. matka, a A. G. koleżanka). Ponadto co do A. K., to nie widziała ona momentu picia przez oskarżoną alkoholu, tylko - jak twierdzi - moment wyjmowania butelki z barku w jej mieszkaniu jeszcze przed podjęciem jazdy samochodem, co nie wyklucza, nawet gdyby przyjąć te zeznania za prawdziwe, że do wypicia alkoholu doszło przed wejściem do samochodu i uruchomieniem go przez oskarżoną. A. D. (2) i A. G. zeznają tylko o tym, co przekazała im oskarżona już po tym, jak była zatrzymana przez policję, więc nawet gdyby przyjąć, że mówią prawdę, to są wstanie jedynie powtórzyć to, co twierdziła objęta już zarzutami oskarżona, a ta przecież mogła kłamać. Nie jest również prawdą, że Sąd Rejonowy nie podał żadnego konkretnego powodu uzasadniającego odmowę wiary wersji oskarżonej oraz A. D. (1), A. K. i A. G. w zakresie wypicia alkoholu przez oskarżoną już po zakończeniu jazdy samochodem. Przecież wyraźnie wykazał, że takie zachowanie oskarżonej byłoby całkowicie nielogiczne i niezgodne z doświadczeniem życiowym przeciętnego człowieka, a zatem to przede wszystkim dlatego wersję tę należy odrzucić. Ta nielogiczność wynika z tego, że oskarżona doskonale zdawała sobie sprawę, że spowodowała szkodę parkingową, po czym uciekła z miejsca zdarzenia i że jedzie za nią policja ( będzie to za chwilę wykazane). Nikt normalny ( a nie ma przesłanek, aby twierdzić, że osobowość oskarżonej podlega tu jakiejś aberracji) nie pije alkoholu w sytuacji, w której zakłada, że za chwilę policjanci zaczną go wypytywać o ucieczkę z miejsca spowodowania kolizji i poddadzą go badaniom na stan trzeźwości.

Ponadto, gdyby nawet w jakiś nietypowych okolicznościach doszło do wypicia alkoholu tuż po spowodowaniu kolizji i zbiegnięciu z miejsca takiego zdarzenia i tuż przed pojawieniem się policji i przeprowadzeniem badań poziomu alkoholu w wydychanym powietrzu i we krwi, to ( ponownie) nikt normalny nie zatajałby takiej okoliczności jak picie alkoholu po zakończeniu prowadzenia pojazdu mechanicznego. Tymczasem oskarżona za każdym razem, gdy była badana, podawała, że alkohol spożywała wiele godzin wcześniej ( około godziny 1 w nocy), a składając pierwsze wyjaśnienia już w roli podejrzanej ani słowem nie napomknęła o ewentualnym "nadpiciu" ( wypiciu alkoholu po zakończeniu prowadzenia pojazdu, a przed badaniem). Obrońca próbuje to tłumaczyć stanem zdenerwowania oskarżonej, dynamicznym rozwojem sytuacji, jej brakiem rozeznania ( co ma wynikać z jej młodego wieku), a także stanem jej nietrzeźwości. Ale przecież oskarżona była poddana badaniom aż pięciokrotnie i okres pomiędzy tymi badaniami był znaczny - naprawdę przeciętny człowiek jest w stanie w takim czasie ochłonąć i podać konkretne fakty, tym bardziej, że oskarżona nie była w stanie upojenia alkoholowego - mówimy o stężeniach pomiędzy 0,38 mg/l, a 0,22 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Taki stan nietrzeźwości, choć zakłóca percepcję, refleks i zdolność do racjonalnej oceny nagłych sytuacji i własnych możliwości (dlatego nie powinno się w takim stanie siadać za kierownicę pojazdu mechanicznego), nie prowadzi do całkowitego " odmóżdżenia" i odcięcia płatów czołowych mózgu odpowiedzialnych za logiczne myślenie. Wiek oskarżonej nie jest żadnym wytłumaczeniem, bo w końcu jest dorosłą i zaradną życiowo kobietą, pracowała, skończyła technikum weterynaryjne – nie można twierdzić, że nie byłaby w stanie zorientować się w powadze sytuacji w jakiej się znalazła. Zatem oskarżona, gdyby piła alkohol po zakończeniu prowadzenia pojazdu, powiedziałaby o tym, tymczasem aż pięciokrotnie powtórzyła, że nie piła po dojechaniu samochodem do pracy, bo ostatni raz alkohol miała w ustach około godziny 1 w nocy. W dodatku oskarżona przemilczała ten ( rzekomy) fakt picia w pracy w czasie składania wyjaśnień, choć miało to miejsce 12 dni po czynie, był więc czas i na otrzeźwienie i na uspokojenie emocji i na przemyślenie wszystkiego. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że w czasie tego pierwszego przesłuchania w sprawie w charakterze podejrzanej oskarżona korzystała już z obrońcy w wyboru ( miał jej więc kto pomóc, wytłumaczyć tę oczywistą sytuację i pokierować w tej banalnie prostej sprawie). Bezsporne jest, że oskarżony może odmawiać wyjaśnień, może kłamać, może przemilczeć pewne kwestie czekając taktycznie na rozwój postępowania - ma on do tego pełne prawo i nie można z tego wywodzić negatywnych dla niego konsekwencji - ale to nie oznacza, że nie można oceniać takiej postawy przez pryzmat logiki i doświadczenia życiowego. Oceniając to w ten sposób zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, że wersja oskarżonej ( wspierana przez w/w świadków) jest nielogiczna, nieżyciowa, nieprawdopodobna i jako taka nieprawdziwa.

Apelant spłyca omówienie i ocenę zeznań świadka M. B.. Owszem, co do tego, że oskarżona spowodowała kolizję będąc już pod wpływem alkoholu jest to tylko świadek ze słuchu - ale obrońca pomija własne bezpośrednie spostrzeżenia tego świadka. Otóż oskarżona wpadając w wielkim pośpiechu do pracy powiedziała temu świadkowi, aby krył ją przed policją ( " jak przyjedzie policja to mnie nie ma" - zeznania k. 178 v). Po wypowiedzeniu tych słów oskarżona upłynniła się na zapleczu, a chwilę później przyjechała policja wypytując o jej osobę. Wynika z tego jedna podstawowa rzecz - oskarżona przyjeżdżając do pracy wiedziała, że ściga ją policja, miała świadomość, że lada chwila policjanci mogą ją przepytywać w związku z uszkodzeniem przez nią innego pojazdu i - co oczywiste - będą badali jej trzeźwość. Gdyby oskarżona była wówczas trzeźwa, to absolutnie pozbawionym sensu byłoby picie w tym momencie przez nią alkoholu - a nawet gdyby pod wpływem jakiegoś imperatywu by go wypiła, to niedorzeczne byłoby zatajanie takiego faktu ( zwłaszcza po nawiązaniu współpracy z obrońcą, co miało miejsce przed złożeniem pierwszych wyjaśnień). Dlatego wersja oskarżonej i świadków obrony - jako nielogiczna - jest całkowicie niewiarygodna.

Niezasadne są również zarzuty związane z opinią biegłego lekarza W. N. dotyczącą stanu nietrzeźwości oskarżonej. Apelant wskazując na tendencję wzrostową stężenia alkoholu w organizmie oskarżonej w czasie badań próbuje wykazać, że nie jest możliwe, aby takie wyniki mogły mieć miejsce na skutek alkoholu wypitego około godziny 1 w nocy - tyle, że Sąd Rejonowy wcale nie ustalił, że oskarżona piła jedynie do 1 w nocy i tylko takie ilości, jakie deklarowała. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd Rejonowy wykluczył jedynie wersję, jakoby oskarżona piła alkohol w pracy po zakończeniu prowadzenia pojazdu mechanicznego i u stalił, że musiała ten alkohol wypić przed rozpoczęciem tej jazdy, a więc przed tym, jak rano w dniu 2 grudnia 2018 roku wsiadła do samochodu jako kierująca. Zatem prowadziła samochód w stanie prowadzącym do nietrzeźwości na skutek alkoholu spożytego przed rozpoczęciem jazdy jako kierująca i to jest istotą jej czynu, a nie to o której w nocy przestała pić bądź o której rano zaczęła (grunt, że zaczęła zanim wsiadła za kierownicę).

Opinia biegłego lekarza nie wyklucza żadnej z tych wersji - tzn. w jej świetle możliwe jest zarówno wypicie alkoholu przez oskarżoną po zakończeniu prowadzenia pojazdu jak i przed rozpoczęciem tego działania. Mimo to nie może być mowy o nieusuwalnych wątpliwościach w rozumieniu art. 5 § 2 kpk, albowiem zostały one usunięte w drodze oceny dowodów ( jak wyżej obszernie wykazywano, nie jest możliwe w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, aby oskarżona piła alkohol po przyjeździe do pracy). Dlatego zarzuty związane z tą opinią są bezzasadne.

Z tych samych powodów bezzasadne są zarzuty związane z rzekomym wybiórczym podejściem do materiału dowodowego i nieobiektywnym podchodzeniem do jego oceny lub pomijaniem jego elementów. Sąd Rejonowy ocenił obiektywnie całokształt materiału dowodowego, a apelant wskazując na rzekomo pomijane elementy nie dostrzega tego, że Sąd pierwszej instancji nie ustalił, iż oskarżona zakończyła spożywanie alkoholu o godzinie 1 w nocy - ustalił kategorycznie ( i trafnie), że nie spożywała go po rozpoczęciu prowadzenia samochodu w dniu 2 grudnia 2018 roku w godzinach przedpołudniowych. Skoro tak, to oczywiste jest, że spożyła go wcześniej i prowadziła samochód w stanie prowadzącym do stężenia nie mniejszego niż 0,8 promila alkoholu we krwi. Tym samym zarzuty apelanta związane z pomijaniem części dowodów i z analizą opinii biegłego lekarza są chybione.

Wniosek

O zmianę i uniewinnienie ( z ostrożności o uchylenie wyroku).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie jest bezzasadny, albowiem Sąd słusznie ustalił, iż oskarżona popełniła przypisane jej przestępstwo. Podniesiony z ostrożności wniosek o uchylenie wyroku jest bezpodstawny.

3.2.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oskarżona nie była wcześniej karana, a jej stan nietrzeźwości ( 0,8 promila alkoholu we krwi) nie uzasadniał sięgania po ultima ratio jakim jest kara pozbawienia wolności ( nawet z warunkowym zwieszeniem wykonania tej kary). Dlatego Sąd Okręgowy złagodził tę karę. Jest to zmiana na korzyść oskarżonej, a więc zgodna z kierunkiem apelacji, albowiem kara 300 stawek dziennych grzywny nawet po ewentualnym i hipotetycznym zamienieniu jej na karę zastępczą 150 dni pozbawienia wolności byłaby niższa od kary 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nie ma znaczenia, że kara ta została orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wszak kara zastępcza pozbawienia wolności też nie jest orzeczona - obie te kary są w tym momencie hipotetyczne, potencjalne, zaś realną obecnie karą jest kara grzywny, która daje oskarżonej możliwość znacznie szybszego zatarcia skazania niż kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat. Ponadto dzięki takiej zmianie oskarżona nie będzie przez 4 lata poddawana uciążliwemu dozorowi kuratora i obowiązkowi probacyjnemu powstrzymywania się od nadużywania alkoholu. Wreszcie nie będzie nad nią wisiało niczym miecz D. niebezpieczeństwo zarządzenia wykonania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, nawet, gdyby ponownie naruszyła porządek prawny. Dlatego zmiana dokonana przez Sąd Okręgowy nie narusza zakazu reformationis in peius.

Wniosek

Nie został on sformułowany w apelacji wprost, ale skoro obrońca podniósł ( z ostrożności) zarzut rażącej niewspółmierności kary, to oczywiste jest, że z mierzał do jej złagodzenia ( w razie nie uwzględnienia wniosków o uniewinnienie lub uchylenie wyroku).

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kara pozbawienia wolności była zbyt surowa.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Złagodzono karę poprzez wymierzenie kary grzywny samoistnej w miejsce kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary i grzywną akcesoryjną.

Zwięźle o powodach zmiany

Było to omawiana obszernie w poprzednich częściach uzasadnienia, więc nie będzie tu powtarzane.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt 1 tiret drugi

Uchylono rozstrzygnięcia z punktu 2 i 3 zaskarżonego wyroku, tj. rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności na okres 4 lat próby i zobowiązaniu oskarżonej do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz oddaniu jej pod dozór kuratora oraz o wymierzeniu jej 100 stawek grzywny akcesoryjnej, albowiem wobec zmiany kary zasadniczej z pozbawienia wolności na grzywnę samoistną rozstrzygnięcia te stały się bezprzedmiotowe.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Zasądzono od oskarżonej wydatki za postępowanie odwoławcze i opłatę za drugą instancję.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok skazujący

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: