IV Ka 312/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-08-04
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 312/20 |
|||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 29 stycznia 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 1/19 |
|||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||
☒ obrońca |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ inny |
|||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
☐ |
|||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
|||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.2.1. |
|||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.1. |
Zarzut obrazy przepisów postępowania tj: art. 2§2 kpk , art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 366 § 1 kpk, art. 410 kpk poprzez przekroczenie zasad obiektywnej i swobodnej oceny materiału dowodowego i wybiórcze do niego podejście. Wynikający z powyższych uchybień zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżona prowadziła pojazd w stanie nietrzeźwości podczas, gdy alkohol wypiła po zakończeniu jazdy samochodem. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zarzuty te są ściśle ze sobą powiązane ( zarzut błędu w ustaleniach faktycznych wprost wynika z zarzutów proceduralnych mając być ich konsekwencją), więc zostaną one omówione łącznie. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił materiał dowodowy i dobrze ustalił stan faktyczny, w szczególności słusznie nie dał wiary oskarżonej i świadkom A. D. (1), A. K. i A. G., jakoby do spożycia przez oskarżoną alkoholu doszło po dojechaniu przez nią do pracy, a więc po zakończeniu prowadzenia pojazdu mechanicznego. W/w świadkowie nie byli naocznymi i bezpośrednimi świadkami rzekomego picia alkoholu przez oskarżoną w pracy, informację tę uzyskali od oskarżonej już po wszczęciu przeciwko niej postępowania w tej sprawie. W dodatku są to świadkowie związani z oskarżoną ( A. D. (1) to jej chłopak, A. K. matka, a A. G. koleżanka). Ponadto co do A. K., to nie widziała ona momentu picia przez oskarżoną alkoholu, tylko - jak twierdzi - moment wyjmowania butelki z barku w jej mieszkaniu jeszcze przed podjęciem jazdy samochodem, co nie wyklucza, nawet gdyby przyjąć te zeznania za prawdziwe, że do wypicia alkoholu doszło przed wejściem do samochodu i uruchomieniem go przez oskarżoną. A. D. (2) i A. G. zeznają tylko o tym, co przekazała im oskarżona już po tym, jak była zatrzymana przez policję, więc nawet gdyby przyjąć, że mówią prawdę, to są wstanie jedynie powtórzyć to, co twierdziła objęta już zarzutami oskarżona, a ta przecież mogła kłamać. Nie jest również prawdą, że Sąd Rejonowy nie podał żadnego konkretnego powodu uzasadniającego odmowę wiary wersji oskarżonej oraz A. D. (1), A. K. i A. G. w zakresie wypicia alkoholu przez oskarżoną już po zakończeniu jazdy samochodem. Przecież wyraźnie wykazał, że takie zachowanie oskarżonej byłoby całkowicie nielogiczne i niezgodne z doświadczeniem życiowym przeciętnego człowieka, a zatem to przede wszystkim dlatego wersję tę należy odrzucić. Ta nielogiczność wynika z tego, że oskarżona doskonale zdawała sobie sprawę, że spowodowała szkodę parkingową, po czym uciekła z miejsca zdarzenia i że jedzie za nią policja ( będzie to za chwilę wykazane). Nikt normalny ( a nie ma przesłanek, aby twierdzić, że osobowość oskarżonej podlega tu jakiejś aberracji) nie pije alkoholu w sytuacji, w której zakłada, że za chwilę policjanci zaczną go wypytywać o ucieczkę z miejsca spowodowania kolizji i poddadzą go badaniom na stan trzeźwości. Ponadto, gdyby nawet w jakiś nietypowych okolicznościach doszło do wypicia alkoholu tuż po spowodowaniu kolizji i zbiegnięciu z miejsca takiego zdarzenia i tuż przed pojawieniem się policji i przeprowadzeniem badań poziomu alkoholu w wydychanym powietrzu i we krwi, to ( ponownie) nikt normalny nie zatajałby takiej okoliczności jak picie alkoholu po zakończeniu prowadzenia pojazdu mechanicznego. Tymczasem oskarżona za każdym razem, gdy była badana, podawała, że alkohol spożywała wiele godzin wcześniej ( około godziny 1 w nocy), a składając pierwsze wyjaśnienia już w roli podejrzanej ani słowem nie napomknęła o ewentualnym "nadpiciu" ( wypiciu alkoholu po zakończeniu prowadzenia pojazdu, a przed badaniem). Obrońca próbuje to tłumaczyć stanem zdenerwowania oskarżonej, dynamicznym rozwojem sytuacji, jej brakiem rozeznania ( co ma wynikać z jej młodego wieku), a także stanem jej nietrzeźwości. Ale przecież oskarżona była poddana badaniom aż pięciokrotnie i okres pomiędzy tymi badaniami był znaczny - naprawdę przeciętny człowiek jest w stanie w takim czasie ochłonąć i podać konkretne fakty, tym bardziej, że oskarżona nie była w stanie upojenia alkoholowego - mówimy o stężeniach pomiędzy 0,38 mg/l, a 0,22 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Taki stan nietrzeźwości, choć zakłóca percepcję, refleks i zdolność do racjonalnej oceny nagłych sytuacji i własnych możliwości (dlatego nie powinno się w takim stanie siadać za kierownicę pojazdu mechanicznego), nie prowadzi do całkowitego " odmóżdżenia" i odcięcia płatów czołowych mózgu odpowiedzialnych za logiczne myślenie. Wiek oskarżonej nie jest żadnym wytłumaczeniem, bo w końcu jest dorosłą i zaradną życiowo kobietą, pracowała, skończyła technikum weterynaryjne – nie można twierdzić, że nie byłaby w stanie zorientować się w powadze sytuacji w jakiej się znalazła. Zatem oskarżona, gdyby piła alkohol po zakończeniu prowadzenia pojazdu, powiedziałaby o tym, tymczasem aż pięciokrotnie powtórzyła, że nie piła po dojechaniu samochodem do pracy, bo ostatni raz alkohol miała w ustach około godziny 1 w nocy. W dodatku oskarżona przemilczała ten ( rzekomy) fakt picia w pracy w czasie składania wyjaśnień, choć miało to miejsce 12 dni po czynie, był więc czas i na otrzeźwienie i na uspokojenie emocji i na przemyślenie wszystkiego. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że w czasie tego pierwszego przesłuchania w sprawie w charakterze podejrzanej oskarżona korzystała już z obrońcy w wyboru ( miał jej więc kto pomóc, wytłumaczyć tę oczywistą sytuację i pokierować w tej banalnie prostej sprawie). Bezsporne jest, że oskarżony może odmawiać wyjaśnień, może kłamać, może przemilczeć pewne kwestie czekając taktycznie na rozwój postępowania - ma on do tego pełne prawo i nie można z tego wywodzić negatywnych dla niego konsekwencji - ale to nie oznacza, że nie można oceniać takiej postawy przez pryzmat logiki i doświadczenia życiowego. Oceniając to w ten sposób zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, że wersja oskarżonej ( wspierana przez w/w świadków) jest nielogiczna, nieżyciowa, nieprawdopodobna i jako taka nieprawdziwa. Apelant spłyca omówienie i ocenę zeznań świadka M. B.. Owszem, co do tego, że oskarżona spowodowała kolizję będąc już pod wpływem alkoholu jest to tylko świadek ze słuchu - ale obrońca pomija własne bezpośrednie spostrzeżenia tego świadka. Otóż oskarżona wpadając w wielkim pośpiechu do pracy powiedziała temu świadkowi, aby krył ją przed policją ( " jak przyjedzie policja to mnie nie ma" - zeznania k. 178 v). Po wypowiedzeniu tych słów oskarżona upłynniła się na zapleczu, a chwilę później przyjechała policja wypytując o jej osobę. Wynika z tego jedna podstawowa rzecz - oskarżona przyjeżdżając do pracy wiedziała, że ściga ją policja, miała świadomość, że lada chwila policjanci mogą ją przepytywać w związku z uszkodzeniem przez nią innego pojazdu i - co oczywiste - będą badali jej trzeźwość. Gdyby oskarżona była wówczas trzeźwa, to absolutnie pozbawionym sensu byłoby picie w tym momencie przez nią alkoholu - a nawet gdyby pod wpływem jakiegoś imperatywu by go wypiła, to niedorzeczne byłoby zatajanie takiego faktu ( zwłaszcza po nawiązaniu współpracy z obrońcą, co miało miejsce przed złożeniem pierwszych wyjaśnień). Dlatego wersja oskarżonej i świadków obrony - jako nielogiczna - jest całkowicie niewiarygodna. Niezasadne są również zarzuty związane z opinią biegłego lekarza W. N. dotyczącą stanu nietrzeźwości oskarżonej. Apelant wskazując na tendencję wzrostową stężenia alkoholu w organizmie oskarżonej w czasie badań próbuje wykazać, że nie jest możliwe, aby takie wyniki mogły mieć miejsce na skutek alkoholu wypitego około godziny 1 w nocy - tyle, że Sąd Rejonowy wcale nie ustalił, że oskarżona piła jedynie do 1 w nocy i tylko takie ilości, jakie deklarowała. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd Rejonowy wykluczył jedynie wersję, jakoby oskarżona piła alkohol w pracy po zakończeniu prowadzenia pojazdu mechanicznego i u stalił, że musiała ten alkohol wypić przed rozpoczęciem tej jazdy, a więc przed tym, jak rano w dniu 2 grudnia 2018 roku wsiadła do samochodu jako kierująca. Zatem prowadziła samochód w stanie prowadzącym do nietrzeźwości na skutek alkoholu spożytego przed rozpoczęciem jazdy jako kierująca i to jest istotą jej czynu, a nie to o której w nocy przestała pić bądź o której rano zaczęła (grunt, że zaczęła zanim wsiadła za kierownicę). Opinia biegłego lekarza nie wyklucza żadnej z tych wersji - tzn. w jej świetle możliwe jest zarówno wypicie alkoholu przez oskarżoną po zakończeniu prowadzenia pojazdu jak i przed rozpoczęciem tego działania. Mimo to nie może być mowy o nieusuwalnych wątpliwościach w rozumieniu art. 5 § 2 kpk, albowiem zostały one usunięte w drodze oceny dowodów ( jak wyżej obszernie wykazywano, nie jest możliwe w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, aby oskarżona piła alkohol po przyjeździe do pracy). Dlatego zarzuty związane z tą opinią są bezzasadne. Z tych samych powodów bezzasadne są zarzuty związane z rzekomym wybiórczym podejściem do materiału dowodowego i nieobiektywnym podchodzeniem do jego oceny lub pomijaniem jego elementów. Sąd Rejonowy ocenił obiektywnie całokształt materiału dowodowego, a apelant wskazując na rzekomo pomijane elementy nie dostrzega tego, że Sąd pierwszej instancji nie ustalił, iż oskarżona zakończyła spożywanie alkoholu o godzinie 1 w nocy - ustalił kategorycznie ( i trafnie), że nie spożywała go po rozpoczęciu prowadzenia samochodu w dniu 2 grudnia 2018 roku w godzinach przedpołudniowych. Skoro tak, to oczywiste jest, że spożyła go wcześniej i prowadziła samochód w stanie prowadzącym do stężenia nie mniejszego niż 0,8 promila alkoholu we krwi. Tym samym zarzuty apelanta związane z pomijaniem części dowodów i z analizą opinii biegłego lekarza są chybione. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
O zmianę i uniewinnienie ( z ostrożności o uchylenie wyroku). |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Wniosek o uniewinnienie jest bezzasadny, albowiem Sąd słusznie ustalił, iż oskarżona popełniła przypisane jej przestępstwo. Podniesiony z ostrożności wniosek o uchylenie wyroku jest bezpodstawny. |
|||||||||||||||||||
3.2. |
Zarzut rażącej niewspółmierności kary. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Oskarżona nie była wcześniej karana, a jej stan nietrzeźwości ( 0,8 promila alkoholu we krwi) nie uzasadniał sięgania po ultima ratio jakim jest kara pozbawienia wolności ( nawet z warunkowym zwieszeniem wykonania tej kary). Dlatego Sąd Okręgowy złagodził tę karę. Jest to zmiana na korzyść oskarżonej, a więc zgodna z kierunkiem apelacji, albowiem kara 300 stawek dziennych grzywny nawet po ewentualnym i hipotetycznym zamienieniu jej na karę zastępczą 150 dni pozbawienia wolności byłaby niższa od kary 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nie ma znaczenia, że kara ta została orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wszak kara zastępcza pozbawienia wolności też nie jest orzeczona - obie te kary są w tym momencie hipotetyczne, potencjalne, zaś realną obecnie karą jest kara grzywny, która daje oskarżonej możliwość znacznie szybszego zatarcia skazania niż kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat. Ponadto dzięki takiej zmianie oskarżona nie będzie przez 4 lata poddawana uciążliwemu dozorowi kuratora i obowiązkowi probacyjnemu powstrzymywania się od nadużywania alkoholu. Wreszcie nie będzie nad nią wisiało niczym miecz D. niebezpieczeństwo zarządzenia wykonania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, nawet, gdyby ponownie naruszyła porządek prawny. Dlatego zmiana dokonana przez Sąd Okręgowy nie narusza zakazu reformationis in peius. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
Nie został on sformułowany w apelacji wprost, ale skoro obrońca podniósł ( z ostrożności) zarzut rażącej niewspółmierności kary, to oczywiste jest, że z mierzał do jej złagodzenia ( w razie nie uwzględnienia wniosków o uniewinnienie lub uchylenie wyroku). |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Kara pozbawienia wolności była zbyt surowa. |
|||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||
4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
Złagodzono karę poprzez wymierzenie kary grzywny samoistnej w miejsce kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary i grzywną akcesoryjną. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
Było to omawiana obszernie w poprzednich częściach uzasadnienia, więc nie będzie tu powtarzane. |
|||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
Punkt 1 tiret drugi |
Uchylono rozstrzygnięcia z punktu 2 i 3 zaskarżonego wyroku, tj. rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności na okres 4 lat próby i zobowiązaniu oskarżonej do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz oddaniu jej pod dozór kuratora oraz o wymierzeniu jej 100 stawek grzywny akcesoryjnej, albowiem wobec zmiany kary zasadniczej z pozbawienia wolności na grzywnę samoistną rozstrzygnięcia te stały się bezprzedmiotowe. |
||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
3 |
Zasądzono od oskarżonej wydatki za postępowanie odwoławcze i opłatę za drugą instancję. |
||||||||||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok skazujący |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: