Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 159/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19 listopada 2019 roku w sprawie sygn. akt VII K 698/19.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut orzeczenia wobec oskarżonego P. P. kary rażącej niewspółmiernej (surowej) do stopnia winy oskarżonego i okoliczności sprawy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności stwierdzić należy, iż jest on chybiony. Zdaniem sądu odwoławczego, w przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy prawidłowo wyważył okoliczności przedmiotowe i podmiotowe sprawy przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego P. P. i słusznie uznał, że adekwatną reakcją karną będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym.

Trafnie wszak dostrzegł Sąd meriti, że dotychczasowe wysiłki wymiaru sprawiedliwości, aby zmotywować oskarżonego do wywiązywania się ze zobowiązań alimentacyjnych okazały się bezskuteczne. Tymczasem oskarżony jest stosunkowo młodym (42 lata) mężczyzną i nie zachodziły okoliczności, które uniemożliwiałyby mu lub chociażby utrudniały, na obecnym rynku pracy (na którym pracownicy są wręcz poszukiwani), podjęcie zatrudnienia, które w sposób adekwatny doprowadziłoby do wywiązywania się przez niego z obowiązku alimentacyjnego. Co więcej, jak wynika z analizy akt sprawy w okresie objętym zarzutem oskarżony pracował zarobkowo za granicą i jego dochody kształtowały się na poziomie około 2000 EURO miesięcznie. Przy czym, istotnie oskarżony założył nową rodzinę i poza córką J. P. ma jeszcze dwoje dzieci, które pozostają na jego utrzymaniu. Jednocześnie oskarżony nie tylko nie partycypuje w kosztach utrzymania córki J., ale też zupełnie nie interesuje się jej losem, nie utrzymuje z nią kontaktów. Podkreślić należy, iż obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka, to obowiązek moralny, ale i ustawowy. Obowiązek oskarżonego wobec córki J. został skonkretyzowany na określoną kwotę mocą orzeczenia sądowego. Obowiązkiem moralnym i prawnym każdego z rodziców jest podzielenie się z dzieckiem każdymi dochodami, nawet skromnymi. Tylko takie zachowanie stanowi należyte wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego, przejawiającego się m.in. na dostarczaniu dziecku, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać środków utrzymania. Obowiązek ten nie może być całkowicie scedowany na jednego z rodziców. Przy czym, w pojęciu "uchyla się" mieści się negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do wykonania nałożonego na nią obowiązku, który sprawia, że mimo obiektywnej możliwości jego wykonania, sprawca obowiązku tego nie wypełnia, gdyż wypełnić go nie chce lub też zlekceważył obowiązek nałożony wyrokiem. W kontekście powyższych rozważań Sąd okręgowy nie podzielił stanowiska obrońcy oskarżonego postulującego złagodzenie sankcji karnej wobec oskarżonego poprzez orzeczenie wobec niego nieizolacyjnej kary grzywny, ewentualnie kary ograniczenia wolności. Pamiętać trzeba, że z racji na ocenny charakter zasad wymiaru kary, niewspółmierność kary musi być natury zasadniczej, tzn. w stopniu niedającym się zaakceptować. W orzecznictwie podkreśla się ugruntowany pogląd, iż „rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną.” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2017 r., sygn. II KK 156/17, opubl. Legalis nr 1604497). Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.04.1985 r., V KRN 178/85, Lex 20053). Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut niewspółmierności nie wymaga wskazania nowych, nieustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.10.1974 r., V KRN 78/74, Lex 18899). Podkreślić również należy, iż orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru oraz zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 53 k.k. pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, obrońca oskarżonego w swych wywodach ogranicza się praktycznie do twierdzenia, że oskarżony zrozumiał naganność swojego postępowania i podjął działania zmierzające do zminimalizowania zadłużenia alimentacyjnego i do płacenia bieżących świadczeń alimentacyjnych. Tymczasem jak wynika z aktualnej (z dnia 22 kwietnia 2020 roku) informacji w sprawie egzekucyjnej z wniosku J. P. przeciwko P. P. o sygn. KMP 45/12 odnośnie stanu zadłużenia alimentacyjnego oskarżonego (vide k. 125-127) P. P. ostatniej wpłaty tytułem alimentów dokonał w dniu 23 listopada 2018 roku, zaś zaległość alimentacyjna na rzecz wierzyciela wynosi 37.245,80 złotych. A zatem, nie jest prawdą, jakoby czynił starania ukierunkowane na wywiązanie się z obowiązku alimentacyjnego, bądź też na spłatę zaległych świadczeń alimentacyjnych. Podkreślić należy, iż wobec ponownego popełnienia przez oskarżonego przestępstwa niealimentacji (ostatnie skazanie za tożsamy czyn miało miejsce w 2018 roku), a także wobec uprzednieJ karalności między innymi za przestępstwa przeciwko mieniu, brak jest podstaw do orzeczenia kary łagodniejszego rodzaju, niż kara pozbawienia wolności. A zatem, zdaniem Sądu Okręgowego wymierzona kara 6 miesięcy pozbawienia wolności należycie uwzględnia okoliczności obciążające (uprzednia karalność, okres niealimentacji i wysokość zadłużenia) i brak jakichkolwiek okoliczności łagodzących oraz została wymierzona przy uwzględnieniu stopnia społecznej szkodliwości czynu. Jest też adekwatna do stopnia winy. Oczywiście nie sposób nie dostrzec, że nadrzędnym celem kary za popełnienie przestępstwa niealimentacji powinno być zmotywowanie sprawcy do łożenia na utrzymanie dzieci, a nie stosowanie środków typowo represyjnych, które w istocie uniemożliwią realizację powyższego obowiązku. Niemniej jednak zwrócić należy uwagę, że właśnie taka była reakcja sądu odwoławczego w sprawie IV Ka 563/18, kiedy to dokonano zmiany wyroku Sądu I instancji i zamiast kary pozbawienia wolności orzeczono wobec oskarżonego karę nieizolacyjną ograniczenia wolności. Oskarżony pomimo dania mu szansy z niej nie skorzystał. Dopuszczenie się kolejnego przestępstwa, będącego przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie, niewątpliwie świadczy o postępującej demoralizacji oskarżonego, niepoprawności, braku chęci zmiany postępowania, nikłych efektach dotychczasowego procesu resocjalizacji. W tym miejscu należy podnieść, że orzeczona przez Sąd I instancji kara pozbawienia wolności, w odróżnieniu od kary grzywny lub ograniczenia wolności (o którą wnioskował obrońca) spełni funkcję wychowawczą wobec oskarżonego i będzie rzeczywistą dolegliwością dla niego motywując go do trwałej zmiany postawy i wykonywania pracy zarobkowej w celu realizacji zobowiązań finansowych związanych z alimentacją na rzecz córki. Jednocześnie zważyć należy, iż zważywszy na jej wymiar istniejw możliwość (po spełnieniu określonych warunków) wykonywania jej w formie dozoru elektronicznego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o karze w odniesieniu do oskarżonego poprzez wymierzenie mu kary grzywny w rozmiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych, ewentualnie kary 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesiony w skardze apelacyjnej zarzut wymierzenia oskarżonemu kary rażąco niewspółmiernie surowej nie może być on uznany za zasadny z przyczyn wskazanych powyżej, albowiem, granice swobodnego uznania sędziowskiego ustanowione ustawą zostały zachowane (art. 53 k.k.) z powodów wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy całego zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd I instancji przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego P. P. w zakresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazane przepisy prawne, jak i w konsekwencji orzeczonej kary.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

W oparciu o przepisy art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami), Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego P. P. kwotę 120 złotych opłaty za drugą instancję oraz kwotę 20 złotych tytułem obowiązku zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa. Zdaniem sądu odwoławczego nie ma żadnych argumentów przemawiających za zwolnieniem oskarżonego od konieczności uiszczenia poniesionych w sprawie wydatków w wysokości 20 złotych oraz od opłaty w kwocie 120 złotych. Oskarżony pracuje zarobkowo i osiąga stały dochód, a zatem winien i ma ku temu możliwość, ponieść w całości należności fiskalne związane z przedmiotowym postępowaniem karnym.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca z wyboru oskarżonego P. P..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozstrzygnięcie o karze wobec oskarżonego P. P..

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana