Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 101/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

podniesiony przez obrońcę oskarżonego K. P. adw. M. R. :

1. zarzut obrazy przepisów prawa procesowego, mającej istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia:

- art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. poprzez zupełnie dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w postaci zeznań A. P. (1) w zakresie dotyczącym przypisanego oskarżonemu czynu i bezkrytycznym oparciu się na treści złożonych przez wyżej wymienioną zeznań, które doprowadziły do błędnego uznania, że K. P. w dniu 29 maja 2020 roku w B., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem swoją żonę A. P. (1), wprowadzając w błąd funkcjonariusza publicznego w osobie komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. N., składając wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej, jednocześnie wiedząc, że A. P. (1) dokonywała wpłat na należący do niej rachunek bankowy tytułem zabezpieczenia potrzeb rodziny, zgodnie z postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2020 roku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim sygn. akt I C 1531/19, co skutkowało wszczęciem przedmiotowej egzekucji wobec A. P. (1), a następnie w toku postępowania komorniczego w dniu 10 czerwca 2020 roku podtrzymał złożony wniosek, czym spowodował straty w kwocie nie mniejszej niż 9 407, 40 złotych, wyegzekwowanej w toku postępowania komorniczego, działając na szkodę wymienionej pokrzywdzonej, a które to oświadczenia A. P. (1) nie korelowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a ponadto w sytuacji, w której z dowodów zgromadzonych w sprawie wynikało jednoznacznie, że komornik miał pełną świadomość działań prowadzonych przez pokrzywdzoną, a ponadto udzielał instrukcji postępowania K. P.,

- art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez bezzasadne odmówienie wiarygodności dowodom przeprowadzonym w sprawie, w tym treści korespondencji sms pomiędzy komornikiem, a oskarżonym, z której wynikają instrukcje wydawane przez komornika dla oskarżonego dotyczące postępowania egzekucyjnego - do zaniechania podejmowania jakichkolwiek czynności, w tym zmierzających do umorzenia postępowania, w konsekwencji czego oskarżony działał w zaufaniu do organu - podmiotu profesjonalnego,

- art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. poprzez zupełnie dowolne, a nie swobodne uznanie, iż K. P. przyjął korzyść majątkową w wysokości po 9 407, 40 złotych, choć brak jest w sprawie jakiegokolwiek bezpośredniego dowodu, z którego wynika, że wprowadził komornika P. N. w błąd i w tym zakresie sąd oparł się na depozycjach A. P. (1), które są niewiarygodne i winny zostać zweryfikowane przez sąd w toku postępowania sądowego,

- art. 167 k.p.k. w zw. z art. 366 k.p.k. poprzez zaniechanie inicjatywy dowodowej i oddalenie wniosku dowodowego obrony, polegającej na zwróceniu się do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie J. H. Kancelaria (...) w B. o załączenie do akt niniejszego postępowania akt o sygn. JH KMP 5/20 oraz JH KMP 3/20 dotyczących postępowań egzekucyjnych toczących się z wniosku A. P. (1) oraz małoletniej M. P. reprezentowanej przez matkę A. P. (1) i dopuszczenie dowodu z dokumentów potwierdzających dokonanie zajęć komorniczych na rachunkach bankowych prowadzonych dla K. P., dla stwierdzenia, że:

a. rzekome spełnienie świadczeń alimentacyjnych przez A. P. (1) w rzeczywistości nie miało miejsca, ponieważ środki wpłacone na konto K. P. przez A. P. (1) zostały świadomie wpłacone przez dłużniczkę na rachunek bankowy, wobec którego prowadziła ona ( jako wierzyciel i pełnomocnik wierzyciela ) egzekucje komornicze pod wskazanymi wyżej sygnaturami akt przed komornikiem J. H., co oznacza że dłużniczka wpłacając opisywane przez siebie kwoty, świadomie uniemożliwiała otrzymanie przez wierzyciela , małoletniego wówczas F. P. przysługujących mu od matki środków alimentacyjnych na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim,

b. A. P. (1) prowadząc opisane wyżej postępowania egzekucyjne zajęła rachunki bankowe nie tylko K. P. ale również subkonto swojego małoletniego wówczas syna F. P., co było działaniem mającym doprowadzić do uniemożliwienia wierzycielowi F. P. otrzymanie przysługujących mu środków alimentacyjnych od matki,

c. A. P. (1) podtrzymuje wnioski o prowadzenie egzekucji wobec K. P., mimo że ten od wielu miesięcy reguluje wszelkie należności z tytułu zabezpieczenia potrzeb rodziny zasądzonych na rzecz A. i M. P., a jednocześnie czyniąc to czyni zarzut K. P., który podtrzymał " dalszą " egzekucję tj. za dalsze okresy, do czego w świetle prawa jest w pełni upoważniony,

które to okoliczności mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, w szczególności dla wykazania, że działanie K. P. nie było bezprawne, zaś A. P. (1) przedstawiając stan faktyczny niniejszej sprawy nie podała wszelkich istotnych okoliczności faktycznych, w tym rzeczywistych przepływów pieniężnych, jakie miały miejsce między stronami, a także zależności między prowadzonymi postępowaniami egzekucyjnymi i innymi przepływami pieniężnymi, a ponadto dla wykazania, że niniejsze zawiadomienie jest narzędziem szykanowania K. P. ze szkodą dla F. P. tj. wierzyciela,

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegającego na:

- bezpodstawnym przyjęciu, że szkoda jaką poniosła oskarżycielka w wyniku rzekomego działania oskarżonego wynosi 9 407, 40 złotych, podczas gdy sąd nie wskazał, z których dowodów taka kwota wynika, a tym samym nie zweryfikował czy podana przez A. P. (1) wartość przystaje do okoliczności niniejszej sprawy, która to okoliczność wpłynęła wyraźnie na treść orzeczenia, niezależnie od okoliczności świadczących o braku winy K. P.,

- bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony wprowadził komornika w błąd w celu uzyskania korzyści majątkowej na szkodę A. P. (1), mimo że obiektywnie nie miał możliwości zweryfikowania czy oskarżycielka wpłaca kwoty tytułem alimentów na rzecz syna stron, w sytuacji gdy rachunek bankowy zajęty był przez komornika w związku z toczącym się postępowaniem, w którym oskarżony pozostawał dłużnikiem, a ponadto w sytuacji, w której komornik wiedział o dokonywaniu przez A. P. (1) wpłat, ponieważ został poinformowany o tym przez dłużniczkę, a ponadto wynika to jednoznacznie z akt postępowania sądowego, które to okoliczności winny być rozpatrywane w kategoriach błędu komornika, nie zaś K. P.,

3. zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art 286 § 1 k.k. poprzez jego zastosowanie i uznanie, że oskarżony doprowadził A. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, podczas gdy analiza okoliczności sprawy i zebranego w sprawie materiału dowodowego budzi uzasadnione wątpliwości co do okoliczności i przebiegu zdarzenia, a także wątpliwości co do zamiaru i winy oskarżonego, zwłaszcza że zdaniem oskarżonego A. P. (1) dokonywała wpłat zwrotnych wpłacając alimenty na konto bankowe zajęte wcześniej przez komornika egzekwującego alimenty na jej rzecz, co w rezultacie powodowało, że po pewnym czasie wpłaty te wracały na jej konto, a w konsekwencji nie można uznać, że oskarżony wypełnił znamiona zarzucanego mu czynu, gdyż strona podmiotowa wymaga zachowania zamiaru bezpośredniego kierunkowego, a więc działania celowego, zmierzającego do uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej;

podniesiony przez obrońcę oskarżonego K. P. adw.M. C.:

1. zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, mającego istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegającego na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów, a w szczególności polegającego na uznaniu za w pełni wiarygodne zeznań A. P. (1), a pominięcie zeznań świadka F. P., który jednoznacznie zeznał, że w momencie złożenia wniosku o egzekucję, a także w trakcie egzekucji komorniczej środki na koncie bankowym oskarżonego były zablokowane i nie było możliwości ich wypłacenia, a także z powodu COVID-19 oskarżony nie miał możliwości sprawdzenia w banku czy jakiekolwiek wpłaty są dokonywane,

2. zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, w szczególności obrazę art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych istotnych okoliczności wynikających z uznanych za wiarygodne zeznań świadka P. N., które potwierdzają jego pełną wiedzę na temat działąń podejmowanych przez oskarżonego i A. P. (1) oraz informowaniu go o tych zdarzeniach przez wyżej wymienione osoby, a więc świadczą o niepopełnieniu przez oskarżonego zarzucanego mu czynu,

3. zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, mającego istny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegającego na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów, a w szczególności polegającego na uznaniu za wiarygodne zeznań A. P. (1), która wielokrotnie składała zeznania sprzeczne z dowodami zgromadzonymi w sprawie, m. in. na temat terminu płatności środków alimentacyjnych na rzecz F. P., bowiem świadek zeznała, iż nie było określone do kiedy miała ona wpłacać środki alimentacyjne na rzecz F., pomimo że postanowienie z dnia 27 kwietnia 2020 roku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim sygn. akt I C 1531/19 wprost określało, że środki winny być uiszczane do 10 dnia każdego miesiąca,

4. zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, mającego istny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegającego na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów, a w szczególności pominięcie wyjaśnień oskarżonego w zakresie zablokowania egzekwowanych środków przez komornika, jednorazowej wypłaty środków przez komornika przed osiągnięciem pełnoletności przez wierzyciela, nadpłacenie przez oskarżonego środków alimentacyjnych na rzecz A. P. (1), czasu zablokowania kont bankowych oskarżonego, udzielania porad przez komornika oskarżonemu,

5. zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, polegającego na na jego błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu, a w szczególności przyjęcie że oskarżony dopuścił się przestępstwa oszustwa pomimo, że nie doszło do wypełnienia znamion czynu zabronionego, opisanego w art. 286 § 1 k.k. z tego względu, że A. P. (1) dokonywała płatności alimentów dobrowolnie, pomimo prowadzonej egzekucji komorniczej, a oskarżony nie miał możliwości uzyskania środków przelewanych przez A. P. (1) ani powzięcia wiedzy o takim jej działaniu, a także komornik sądowy P. N. miał pełną wiedzę na temat dokonywanych działań oskarżonego, a wręcz doradzał mu kontynuowanie egzekucji,

6. zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, polegającego na na jego błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu, a w szczególności przyjęcie że oskarżony dopuścił się przestępstwa oszustwa poprzez złożenie do komornika wniosku o wszczęcie egzekucji pomimo, że oskarżony nie miał wiedzy, że świadczenie zostało spełnione z uwagi na zablokowanie jego konta bankowego przez działania samej A. P. (1), a więc nie doszło do wypełnienia znamion czynu zabronionego, opisanego w art. 286 § 1k.k.,

7.zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. uznanie, że w chwili złożenia przez K. P. wniosku o egzekucję miał on wiedzę na temat wpłaty środków przelanych przez A. P. (1) na jego konto bankowe, pomimo że oskarżony wyjaśnił, a także potwierdził to F. P., że w tym czasie oskarżony posiadał zablokowane przez komornika konto bankowe, a więc nie miał możliwości dowiedzenia się o tym fakcie,

8. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. uznanie, że oskarżony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem swoją żonę A. P. (1), pomimo że oskarżony nie miał wiedzy, iż A. P. (1) pomimo prowadzonej egzekucji komorniczej, wpłaca środki na konto oskarżonego, które zostało jej własnymi działaniami zablokowane przez inne postępowanie komornicze,

9. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. uznanie, że A. P. (1) wpłacała środki alimentacyjne na rzecz wówczas małoletniego F. P. w terminie, pomimo że już pierwsza wpłata, która miała miejsce w dniu 11 maja 2020 roku była spóźniona,

10. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. uznanie, że oskarżony kontynuował egzekucję komorniczą pomimo, że otrzymywał on środki bezpośrednio zarówno od A. P. (1), jak i od komornika P. N. pomimo, że środki egzekwowane przez komornika nie były mu przekazywane aż do czasu uzyskania pełnoletności przez F. P., a środki przelewane przez A. P. (1) znajdowały się na zablokowanym rachunku bankowym,

11. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. uznanie, że oskarżony miał możliwość wypłacania środków po pierwszym zablokowaniu jego kont bankowych i uznanie, że oskarżony mógł spodziewać się, że jego konto zostanie ponownie zablokowane z uwagi na wcześniejsze działania A. P. (1) podejmowane w celu egzekucji świadczeń alimentacyjnych,

12. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. pominięcie, iż A. P. (1), miała wiedzę na temat, że oskarżony ma zablokowane przez komornika konta bankowe i odbywa się z nich egzekucja komornicza, a pomimo tego dokonywała "podwójnych" płatności alimentów na rzecz F. P., tj. na rzecz komornika oraz na zablokowane konto oskarżonego,

13. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść wyroku, tj. uznanie, że oskarżony wprowadził w błąd funkcjonariusza publicznego w osobie komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. N., składając wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej pomimo że, P. N. zeznał, iż miał wiedzę o wszelkich czynnościach wykonywanych przez oskarżonego, jak i przez A. P. (1), w tym także o kontynuowaniu egzekucji przez oskarżonego oraz wpłacaniu środków przez A. P. (1) na zablokowane konto oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i wszechstronną jego analizę, sąd rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i wywiódł z nich słuszne wnioski - tak co do sprawstwa i winy oskarżonego K. P. w zakresie przypisanego mu czynu, przyjętej kwalifikacji prawnej tegoż, jak i wymierzonej kary zasadniczej - grzywny. Nie dopuścił się przy tym wskazywanego przez obrońców naruszenia przepisów postępowania i błędu w przyjętych za podstawę wyroku ustaleniach faktycznych.

Sąd ten, w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w sposób logiczny i z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego uargumentował, jakie fakty uznał za udowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach. Kształtując swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów należycie uzasadnił, którym dowodom i dlaczego dał wiarę, a którym tego waloru odmówił. W ocenie tej nie dopuścił się dowolności. Trafność ustaleń i rozważań tego sądu nie może więc budzić wątpliwości.

Mając powyższe na uwadze i odnosząc się do apelacji obrońców, dotyczącej naruszeń przez sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego, mających istotny wpływ na treść wyroku, należy stwierdzić iż podniesione zarzuty miały charakter głównie polemiczny.

Całkowicie niezasadnie jeden z obrońców odwołał się do naruszenia przez sąd rejonowy reguły dowodowej in dubio pro reo określonej w art. 5 § 2 k.p.k. Nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, iż sąd ten zignorował wskazania wynikające z powołanego przepisu. Dla oceny naruszenia powyższej reguły dowodowej nie może być bowiem miarodajne to, iż obrońca dopatruje się w sprawie wątpliwości, czyniąc w tym zakresie stosowne sugestie w środku odwoławczym. Kluczowe pozostaje natomiast to, czy organ orzekający rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. Tymczasem sąd orzekający w tej sprawie ani nie powziął, ani nie powinien był powziąć tego rodzaju wątpliwości. Przypomnieć w tym miejscu należy, że w przypadku, gdy pewne ustalenia faktyczne zależne są od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, to nie można mówić o naruszeniu reguły i n dubio pro reo. W przedmiotowej sprawie nie pojawiły się nie dające się usunąć wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego. Sąd pierwszej instancji stwierdził owo sprawstwo w zakresie przypisanego mu występku przeprowadzając dokładne i wnikliwe postępowanie dowodowe, analizując i oceniając wszystkie dowody w sposób rzetelny i wszechstronny.

Błędnie obrońcy upatrywali naruszenia przepisu art.7 k.p.k. w dokonanej przez sąd merytoryczny ocenie z jednej strony wyjaśnień oskarżonego K. P. i zeznań świadka F. P. a z drugiej zeznań pokrzywdzonej A. P. (1) i świadka P. N..

Swobodna, a więc zgodna z zasadami sformułowanymi w art.7 k.p.k. ocena materiału dowodowego stanowi uprawnienie sądu merytorycznego i pozostaje pod ochroną wskazanego przepisu tak długo, dopóki skarżący nie wykaże, iż sąd ten oparł rozstrzygnięcie bądź na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź też ujawnionych, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy, logiki i doświadczeniem życiowym.

W przedmiotowej sprawie tego rodzaju okoliczności nie zostały skutecznie wykazane przez obrońców. Skarżący podjęli próbę przedstawienia odmiennej oceny materiału dowodowego, która jednak w przeciwieństwie do tej dokonanej przez sąd orzekający, charakteryzuje się ogólnikowością, dowolnością i brakiem obiektywizmu. Stwierdzić należy, że taka metoda kwestionowania trafności skarżonego wyroku nie mogła okazać się skuteczną.

Sąd pierwszej instancji miał na względzie wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody, w tym treść wyjaśnień oskarżonego K. P. oraz zeznania istotnych w sprawie świadków tj. pokrzywdzonej A. P. (1) oraz F. P. i P. N.. Przy czym sąd ten dokonał kompleksowej ich analizy w powiązaniu z całokształtem zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności przez pryzmat dokumentów zgromadzonych w materiale aktowym przedmiotowej sprawy oraz załączonych akt sprawy egzekucyjnej Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie o sygn. Kmp 7/20 i akt spraw Sądu Rejonowego w Bełchatowie o syg. I Co 156/20 i I Co 181/20.

Skarżący przedstawili zaś w uzasadnieniu apelacji własną analizę zebranego materiału dowodowego. Tymczasem kontrola instancyjna tegoż doprowadziła do jedynie słusznego wniosku, a tym samym przekonania, o sprawstwie i winie oskarżonego K. P. w zakresie zarzucanego mu czynu. Zostało bowiem należycie wykazane w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, zaistnienie wszystkich elementów charakteryzujących przestępstwo oszustwa sądowego, do których należą:

- czynność oszukańcza w postaci złożenia przez oskarżonego wniosku o wszczęcie egzekucji w stosunku do świadczenia zrealizowanego ( w zakresie rat alimentacyjnych dotychczas wymagalnych ),

- wprowadzenie w błąd organu egzekucyjnego, że roszczenie majątkowe z tytułu alimentów za okres od 23 marca 2020 roku nie zostało spełnione,

- czynność egzekucyjna o charakterze dyspozycji majątkowej w postaci zajęcia przez komornika rachunku bankowego dłużniczki alimentacyjnej i rozporządzenie jej mieniem poprzez przelanie kwoty 9 407, 40 złotych na konto oskarżonego.

Sąd rejonowy był uprawniony przyjąć, że oskarżony składając w dniu 29 maja 2020 roku w Kancelarii Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko A. P. (1) w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 27 kwietnia 2020 roku zasądzającego alimenty na rzecz F. P. w kwocie 1000 złotych, poczynając od dnia 23 marca 2020 roku, płatne z góry do dnia 10 - go każdego miesiąca, miał świadomość i wolę inicjowania egzekucji dotyczącej świadczenia już spełnionego zgodnie z treścią wskazanego tytułu egzekucyjnego, opatrzonego klauzulą wykonalności, a przy tym spełnionego dobrowolnie i regularnie ( terminowo wpłaconego przez pokrzywdzoną w dniu 10 maja 2020 roku tj. w niedzielę przelewem z jej rachunku bankowego, ale zaksięgowanego na koncie K. P. dopiero 11 maja 2020 roku - po rozpoczęciu pracy banku, a następnie wpłaconego w dniu 8 czerwca 2020 roku ), o czym przekonują:

- wyjaśnienia ww. wyartykułowane na forum sądu merytorycznego, w których wskazał że przez cały okres postępowania egzekucyjnego prowadzący je komornik P. N. był przez niego na bieżąco informowany o wpłacaniu przez żonę alimentów ( twierdził, że ...komornik miał pełną wiedzę w tym zakresie, ...wiedział że są przez żonę wpłacane środki),

- złożone przez oskarżonego reprezentującego interesy małoletniego wierzyciela, w dniu 10 czerwca 2020 roku, na wezwanie komornika, pisemne oświadczenie o podtrzymaniu wniosku egzekucyjnego i woli kontynuowania wszczętego na skutek tegoż postępowania, pomimo przesłania mu przez komornika dowodów wpłat w postaci kopii potwierdzenia przelewu na jego konto kwoty 2 290, 32 złotych z dnia 11 maja 2020 roku i kwoty 1000 złotych z dnia 8 czerwca 2020 roku, ilustrujących terminowe i regularne realizowanie przez dłużniczkę alimentacyjną obowiązku zapłaty należności alimentacyjnych; a tym samym nie skorzystanie przez oskarżonego z możliwości cofnięcia skutków swojego wcześniejszego postąpienia, mimo takiej nadarzającej się sposobności,

- zasady logicznego rozumowania, nakazujące obiektywnie przyjąć, że wierzyciel oczekujący na należne mu roszczenie majątkowe, którego termin realizacji został określony orzeczeniem sądowym, dokonuje czynności sprawdzenia jego wykonania przez dłużnika, zważywszy w sytuacji gdy nie dysponuje środkami pozwalającymi na godziwe zaspakajanie potrzeb życiowych swoich i dziecka oraz zamierza skorzystać z instrumentów prawnych służących do dochodzenia roszczeń majątkowych nie zaspokojonych dobrowolnie; zatem poprawnie należy wywieść że oskarżony niczym złożył wniosek o wszczęcie egzekucji skontrolował swój rachunek bankowy i uczynił to udając się do siedziby banku lub telefonicznie lub sprawdzając konto w systemie bankowości elektronicznej; o tym że właśnie tak postąpił przekonują również jego wyjaśnienia wskazujące na stwierdzenie przezeń braku jakichkolwiek środków na koncie pochodzących z egzekucji komorniczej i regularne dopytywanie komornika o to co się dzieje w zainicjowanej przez niego sprawie egzekucyjnej.

Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, który działając przy sądzie rejonowym wykonuje czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych ( zgodnie z art. 1 i art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji - Dz.U. z 2006 r. Nr, 167, poz. 1191ze zm.). Wykonuje orzeczenia sądowe i inne tytuły wykonawcze wydane na podstawie odrębnych przepisów ( zgodnie z art. 2 ust. 3 pkt. 1 i 2 cyt. ustawy), po nadaniu im klauzuli wykonalności (art. 776k.p.c.). Komornik jako organ egzekucyjny, po złożeniu wniosku o wszczęcie egzekucji jest związany treścią tego wniosku, także w zakresie sposobu prowadzenia egzekucji (A. Marciniak w: Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz do art. 506-1088, red. K. Piasecki, 4. wydanie, s. 694). We wniosku zaś, stosownie do treści art. 797 § 1 k.p.c. wierzyciel musi wskazać świadczenie, które ma być spełnione oraz sposób egzekucji. Jest zatem oczywiste, że wierzyciel składając wniosek o wszczęcie egzekucji jednocześnie oświadcza, iż świadczenie objęte tytułem wykonawczym nie zostało spełnione, skoro jest to warunek formalny wniosku. Zważyć z kolei należy, że komornik, jako organ egzekucyjny, nie ma prawa do kwestionowania tego oświadczenia. Co więcej, bezpośrednią czynnością która zmierza do wyegzekwowania roszczenia jest właśnie złożenie tytułu wykonawczego do komornika (por. H. Pietrzykowski: KPC Komentarz, Część trzecia. Postępowanie egzekucyjne, t.4, Warszawa 2009, s. 153). Tenże tytuł wykonawczy (czyli tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności ), jest podstawą egzekucji. Komornik nie ma uprawnienia do badania czy dochodzone tytułem wykonawczym roszczenie w ogóle istnieje, czy też nie zostało już zrealizowane lub wygasło (może to czynić dłużnik składając stosowne powództwo przeciwegzekucyjne z art. 840 § 1 k.p.c.,; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 1972 r., II CR 193/72, OSN 1973, poz. 68) i w przypadku gdy wniosek nie zawiera braków formalnych musi on podjąć jako organ egzekucyjny, w myśl obowiązujących przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji oraz k.p.c., określone we wniosku czynności egzekucyjne. Rolą komornika jest egzekwowanie tytułów wykonawczych wydanych przeciwko dłużnikowi, a w żadnym razie nie przysługuje mu uprawnienie do kontrolowania prawidłowości tytułów jakimi legitymują się wierzyciele wnoszący o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wynika to z art. 804 k.p.c. stanowiącego, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Jednak jeżeli zaspokojony wierzyciel wykorzystuje istnienie tytułu wykonawczego w celu ponownego wyegzekwowania już spełnionego świadczenia, to jego działanie zawsze spotkać się musi z negatywną oceną w sensie nie tylko moralnym, ale i prawnym. Postępowanie zatem – w razie jego bezpodstawności – toczy się na ryzyko wierzyciela, który powinien naprawić wyrządzoną takim postępowaniem szkodę ( art. 415 i n. k.c., wyr. SA w Katowicach z 18.9.2003 r., I AC 144/03 ).

W doktrynie prawa karnego, jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, iż niekorzystnym rozporządzeniem mieniem, jako znamieniem przestępstwa oszustwa, jest każda czynność o charakterze określonej dyspozycji majątkowej, odnoszącej się do ogółu praw majątkowych, ale i zobowiązań kształtujących sytuację majątkową, która skutkuje ogólnym pogorszeniem sytuacji majątkowej pokrzywdzonego, w tym zmniejszeniem szans na zaspokojenie roszczeń w przyszłości. Czynności egzekucyjne podejmowane przez komornika mają właśnie taki charakter.

Komornik P. N. na skutek wniosku o wszczęcie egzekucji zajął rachunek bankowy pokrzywdzonej A. P. (2), zgodnie z dyspozycją oskarżonego i wyegzekwował do dnia 11 grudnia 2020 roku kwotę 9 407, 40 złotych, co niewątpliwie stanowiło niekorzystne rozporządzenie cudzym mieniem (mieniem pokrzywdzonej) w rozumieniu art. 286 § 1 k.k. Reasumując powyższe uwagi, stwierdzić należy, że komornik sądowy, jako organ egzekucyjny działający w oparciu o wniosek o wszczęcie egzekucji z załączonym tytułem wykonawczym w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 27 kwietnia 2020 roku zasądzającego alimenty na rzecz F. P., któremu nadano klauzulę wykonalności, dokonując czynności egzekucyjnych mógł rozporządzać cudzym mieniem, tj. mieniem dłużnika - A. P. (1). Czynnością oszukańczą w rozumieniu art. 286 § 1 k.k. było złożenie przez oskarżonego do komornika wniosku o wszczęcie egzekucji. W dacie jej dokonania ( 29 maja 2020 roku ) oskarżony działający jako przedstawiciel ustawowy małoletniego wierzyciela był świadomy, co należycie ustalił sąd pierwszej instancji, że objęte wnioskiem świadczenie zostało dobrowolnie spełnione zgodnie z treścią tytułu egzekucyjnego. W takiej sytuacji ziszczony został konieczny warunek tożsamości osoby wprowadzonej w błąd oraz osoby rozporządzającej cudzym mieniem.

Zupełnie błędnym jest stanowisko skarżących, że skoro oskarżony miał prawo do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, a komornik P. N. wiedział o wpłatach należności alimentacyjnych dokonanych przez A. P. (1) na konto oskarżonego to zachowanie takie, dozwolone przez prawo, nie może stanowić działania przestępczego. Przepis art. 286 § 1 k.k. w swych znamionach nie zawiera żadnego wymogu, aby zachowanie sprawcy polegające na wprowadzeniu w błąd innej osoby miało być zachowaniem niezgodnym z prawem lub nieprzewidzianym przez prawo. W przypadku tzw. oszustwa sądowego sprawca swe zachowania podejmuje korzystając z dozwolonych przez prawo regulacji procesowych np. złożenie pozwu (gdy jest on oparty na nieprawdziwych dowodach), złożenie fałszywych zeznań w postępowaniu spadkowym itp. ( patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2010 roku sygn. IV KK 1/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 września 2018 roku sygn. II AKa 120/18 ).

Wbrew twierdzeniom skarżących prawidłowe jest ustalenie sądu rejonowego dotyczące wysokości szkody poniesionej przez pokrzywdzoną na kwotę 9 407, 40 złotych wyegzekwowaną przez komornika na dzień 11 grudnia 2020 roku ( zaświadczenie o dokonanych wpłatach - karta 44, 346; potwierdzenie transakcji dotyczące przekazania w dniu 14 grudnia 20202 roku kwoty 9 407, 40 złotych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie na konto K. P. - karta 485, po prawomocnym rozstrzygnięciu trzech skarg na czynności komornika złożonych przez A. P. (1) i ściągnięciu wyegzekwowanych alimentów z rachunku depozytowego Ministra Finansów - karta 98, 104, 107 akt Kmp 7/20 ). Przyjęcie wskazanej daty 11 grudnia 2020 roku jako granicznej dla dokonanych wyliczeń wiąże się z faktem, że kolejne ściągane należności dotyczą dnia 4 stycznia 2021 roku i dat po nim następujących, a więc okresu kontynuowania postępowania egzekucyjnego już na wniosek wierzyciela F. P. - pełnoletniego od dnia 13 grudnia 2020 roku, do którego reprezentowania oskarżony utracił uprawnienia, a tym samym utracił wpływ na dalsze losy egzekucji.

Nie pozbawia trafności ustaleń co do egzekwowania przez oskarżonego świadczenia spełnionego przez dłużniczkę, regulowanie przez nią rat alimentacyjnych w dniach 11 maja 2020 roku, 8 czerwca 2020 roku, 8 lipca 2020 roku, 7 sierpnia 2020 roku, 8 września 2020 roku, 9 października 2020 roku i 9 listopada 2020 roku na znane jej konto oskarżonego w (...) Banku (...) S.A., w czasie trwania dokonanego przez organ egzekucyjny zajęcia wierzytelności z tego rachunku bankowego ( na jej wniosek, w ramach jednego z prowadzonych przeciwko oskarżonemu postępowania komorniczego o sygn. Kmp 5/20 ). Zagadnienie to zostało szczegółowo omówione przez sąd rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, co czyni zbędnym powielanie tych samych rozważań i ocen, w pełni akceptowanych przez sąd odwoławczy. Zauważyć jedynie należy, że to nie zobowiązana do płacenia alimentów A. P. (1) - jak wywodzą skarżący, lecz oskarżony uniemożliwił małoletniemu wierzycielowi otrzymanie przyznanych mu przez sąd cywilny środków alimentacyjnych, gdyż zaniechał podjęcia stosownych działań prawnych mających na celu zwolnienie spod zajęcia zarówno alimentów, jak i środków pieniężnych stanowiących własność małoletniego syna ( przechowywanych na subkoncie ), a tym samym nie spowodował nastąpienia ograniczenia zajęcia w taki sposób aby środki te nie podlegały przekazaniu na konto komornika.

Nie polegają także na prawdzie twierdzenia obrony jakoby komornik P. N. udzielał oskarżonemu instrukcji dotyczących postępowania egzekucyjnego. Takowemu postąpieniu przeczą zeznania tego ostatniego negującego udzielanie obu stronom postępowania, którego był gospodarzem, jakichkolwiek porad prawnych, a treść wiadomości sms jego autorstwa ( " Nic Pan z tym nie robi " ) wcale nie stanowi pouczenia co do sposobu działania. Jest reakcją na przesłane mu przez K. P. zdjęcie postanowienia sądu cywilnego oddalającego skargę A. P. (1) na czynność komornika w sprawie I Co 181/20. Jeszcze bardziej całkowicie bezpodstawne jest upatrywanie w treści odpowiedzi komornika podstaw do zaniechania przez oskarżonego podejmowania jakichkolwiek czynności w toczącym się postępowaniu, w tym zmierzających do umorzenia postępowania. Przypomnieć należy, że oskarżony został zapoznany przez komornika w dniu 8 czerwca 2020 roku z kopią wniosku A. P. (1) o umorzenie postępowania egzekucyjnego i dowodami uregulowania przez nią należnych rat zobowiązania alimentacyjnego i mimo oczywistej świadomości spełnienia należności przez ww. w dalszym ciągu uparcie wnioskował o prowadzenie ( kontynuowanie ) bezpodstawnego postępowania egzekucyjnego.

Wbrew stanowisku skarżących sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że zachowanie oskarżonego było postąpieniem celowym, zmierzającym z zamiarem bezpośrednim kierunkowym do uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej, albowiem istota jego działania polegała na uzyskaniu po raz kolejny świadczenia pieniężnego już spełnionego, co ewidentnie wywołało szkodę w mieniu pokrzywdzonej, która przez okres 7 miesięcy tj. do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia składanych skarg na czynności komornika, regulowała raty zasądzonych od niej na rzecz syna F. alimentów w podwójnej wysokości w stosunku do należnych ( tj. oprócz wpłat dobrowolnych, komornik egzekwował alimenty z jej wynagrodzenia za pracę, gromadzonego na rachunku bankowym ). Całkowicie nieuprawnione jest twierdzenie jednego ze skarżących, jakoby pokrzywdzona świadomie dokonywała dobrowolnych wpłat alimentów na konto oskarżonego wiedząc, że z powodu zablokowania jego konta, pieniądze nie trafią do syna ( czyli wrócą z powrotem do niej ). Otóż akta sprawy egzekucyjnej prowadzonej przeciwko jej osobie o sygn. Kmp 7/20 dowodzą, iż ww. sama zwracała się do komornika z prośbą o przesłanie informacji do Banku (...) o zwolnienie z egzekucji środków, które wpływają na jej konto z tytułu alimentów egzekwowanych z jej inicjatywy w sprawach Kmp 3/20 i Kmp 5/20 ( karta 27, 28 i 29 akt Kmp 7/20 ) a jej prośba spotkała się z pozytywnym załatwieniem przez komornika w dniu 8 czerwca 2020 roku w postaci zawiadomienia banku, że zajęcie uległo ograniczeniu w taki sposób, że alimenty nie podlegają przekazaniu ( karta 30 akt Kmp 7/20 ). Musiała się zatem liczyć z podobnym postąpieniem ze strony męża K. P. w sprawach egzekucyjnych prowadzonych przeciwko niemu, co byłoby równoznaczne ze zwolnieniem spod zajęcia wpłacanych przez nią na konto męża, rat alimentacyjnych na rzecz syna F..

Brak jest podstaw do przyjęcia, że sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia prawa procesowego w zakresie nieuwzględnienia wniosku o dopuszczenie dowodu z dokumentów potwierdzających dokonanie zajęć komorniczych na rachunkach bankowych prowadzonych dla K. P., poprzez załączenie akt komorniczych o sygn. JH KMP 5/20 oraz JH KMP 3/20, dotyczących postępowań egzekucyjnych toczących się z wniosku A. P. (1) oraz małoletniej M. P., reprezentowanej przez matkę A. P. (1).

Ta inicjatywa dowodowa została oceniona przez organ procesowy przez pryzmat przesłanek z art. 170 § 1 pkt. 2 i 5 k.p.k., a przeprowadzona przezeń analiza doprowadziła go do zasadnego przeświadczenia co do tego, że okoliczności które miałyby być udowodnione, nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Natomiast autor apelacji zarzucającej powyższe uchybienie, dokonując polemiki z decyzją procesową sądu rejonowego, nie dostarczył przekonujących argumentów na poparcie swojego stanowiska, zważywszy że dla ustaleń czynionych w niniejszym postępowaniu wystarczające okazały się dokumenty zgromadzone na etapie dochodzenia w postaci:

- protokołu oględzin akt postępowań komorniczych o sygn. Kmp 3/20 i Kmp 5/20, prowadzonych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie J. H. ( karta 124 - 125 ) oraz

- wykonanych kopi kart z akt obu tych postępowań ( karta 126 - 151 ).

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek obrońców o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu nie jest zasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

3.2.

podniesiony przez oskarżycielkę posiłkową A. P. (1):

1. zarzut rażącej niewspółmierności kary wynikający z orzeczenia oskarżonemu jako kary zasadniczej kary grzywny, podczas gdy przy uwzględnieniu bezkrytycznej postawy oskarżonego i popełnienia przez niego kolejnego czynu z art. 286 § 1 k.k.na szkodę pokrzywdzonej, powinna mu zostać wymierzona kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat oraz kara grzywny w ilości 100 stawek dziennych po 50 złotych każda,

2. zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonego obowiązku naprawienia szkody, którego wysokość została ustalona przez sąd rejonowy na kwotę 8 290,32 złotych zamiast na kwotę 10 946, 40 złotych oraz wynikający z zaniechania orzeczenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 3 000 złotych, o które wnioskowała w dniu 12 lipca 2022 roku

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Chybiony jest zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary - w sensie jej łagodności z uwagi na wybór jako kary zasadniczej kary grzywny, zamiast kary pozbawienia wolności.

W tym kontekście, pamiętać trzeba, że z racji na ocenny charakter zasad wymiaru kary, niewspółmierność kary musi być natury zasadniczej, tzn. w stopniu niedającym się zaakceptować. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, iż rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco swego celu, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2017 r., sygn. II KK 156/17, opubl. Legalis nr 1604497). Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.04.1985 r., V KRN 178/85, Lex 20053). Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut niewspółmierności nie wymaga wskazania nowych, nieustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.10.1974 r., V KRN 78/74, Lex 18899). Podkreślić również należy, iż orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru oraz zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 53 k.k. pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania.

W realiach okoliczności przedmiotowej sprawy, w szczególności wobec niekaralności oskarżonego K. P. i jego dotychczasowego nienagannego sposobu życia, wymierzona kara grzywny nie może być uznana za rażąco łagodną. Sąd rejonowy słusznie poczytał inkryminowany ww. czyn jako jednorazowy konflikt z prawem, będący wyłomem w jego nie budzącej zastrzeżeń postawie wobec porządku prawnego. Nie zmienia tego stanowiska argumentacja oskarżycielki posiłkowej wskazująca na prowadzenie przeciwko oskarżonemu kolejnego postępowania o czyn z art. 286 § 1 k.k., popełniony także na jej szkodę. Godzi się zauważyć, że oskarżony do czasu wydania prawomocnego wyroku korzysta z domniemania niewinności, a jego karta karna nie uwzględnia jakiegokolwiek skazania za przestępstwo. Dlatego reakcja karna na przypisany w przedmiotowej sprawie występek została odpowiednio dostosowana do całokształtu okoliczności podmiotowo - przedmiotowych, co znalazło wyraz w wyborze kary najłagodniejszego rodzaju, czyli grzywny. Warunki i właściwości osobiste oskarżonego mają charakter łagodzący. Względy prewencji indywidualnej i generalnej nie przemawiają za surowością kary. Oskarżonego nie trzeba " odstraszać " wnioskowaną przez skarżącą karą pozbawienia wolności, gdyż dla zrozumienia naganności swojego postepowania wystarczy orzeczona wobec niego w trybie art. 37 a § 1 k.k. kara grzywny samoistnej.

Celem reakcji karnej jest zapobieganie przestępstwom. Cel ten konkretyzuje się w postaci prewencji generalnej i prewencji indywidualnej. W ten sposób kara wpływa na kształtowanie postaw moralnych nie tylko samego sprawcy, który został odpowiednio ukarany, ale również na inne osoby, które dzięki świadomości zagrożenia karą za określone zachowanie, będą przestrzegać porządku prawnego. Prewencja indywidualna wiąże się z odpowiednim oddziaływaniem na sprawcę przestępstwa. Sprowadza się ona do zapobiegnięcia ponownemu popełnieniu przestępstwa przez konkretnego sprawcę, poprzez dobranie i zastosowanie odpowiedniej reakcji karnej, co z pewnością przełoży się na przestrzeganie przez niego prawa w przyszłości.

Zaskarżonym wyrokiem oskarżony K. P. został zobowiązany na podstawie art. 46 § 1 k.k. do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej A. P. (1) kwoty 8 290, 32 złote. Ponieważ w dniu 7 sierpnia 2023 roku ww. zapłacił na konto pokrzywdzonej kwotę 9 407, 40 złotych wskazaną w opisie przypisanego mu czynu jako kwota wyrządzonej szkody (obejmująca wyegzekwowane przez komornika rzeczywiste raty alimentacyjne i odsetki od zaległości w kwocie 117, 08 złotych ) sąd odwoławczy uznając szkodę za naprawioną uchylił rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody, zawarte w pkt. 2 zaskarżonego wyroku.

Natomiast mając na względzie wnioskowanie przez oskarżycielkę posiłkową na etapie postepowania rozpoznawczego, pismem z dnia 12 lipca 2022 roku ( karta 290 - 291 ) nałożenia na oskarżonego obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 3 000 złotych i podniesienie przez nią w skardze apelacyjnej zarzutu zaniechania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, sąd odwoławczy na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej nawiązkę w kwocie 2 000 złotych zamiast zadośćuczynienia.

Celem postępowania karnego jest uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego ( art. 2 § 1 pkt. 3 k.p.k.). Jednym ze sposobów zabezpieczenia interesów pokrzywdzonego jest instytucja prawa materialnego sformułowana w art. 46 § 1 k.k. Uprawnia ona, a w sytuacji określonej w tym przepisie zobowiązuje sąd w razie skazania sprawcy, do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Obowiązek naprawienia szkody niemajątkowej w formie zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę określają przepisy art. 444, 445 i 448 k.c., które nie dają podstaw do uznania aby sytuacja majątkowa podmiotu zobowiązanego mogła być przesłanką ograniczającą wysokość zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej. Podstawą żądania z art. 448 k.c. jest doznana krzywda niemajątkowa w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego, wynikająca z naruszenia dóbr osobistych wskazanych w tym przepisie. Zadośćuczynienie z art. 448 k.c. ma charakter kompensacyjny, a tym samym powinno reprezentować ekonomicznie odczuwalną wartość. Zgodnie z art. 448 k.c., w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Na podstawie art. 46 § 2 k.k. zamiast obowiązku określonego w art. 46 § 1 k.k sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego. Nawiązka orzekana na podstawie art. 46 § 2 k.k. zamiast obowiązku naprawienia szkody jest konstrukcją, która ma być wykorzystywana, gdy orzeczenie obowiązku naprawienia szkody jest znacznie utrudnione, co w szczególności oznacza wystąpienie trudności dowodowych dotyczących ustalenia wielkości szkody powodujących, że z reguły nie odpowiada jej wysokości, choć zaznacza się w literaturze, że powinna stanowić przybliżony jej ekwiwalent. Nawiązka ta - zgodnie ze słusznym poglądem judykatury - jest zryczałtowanym odszkodowaniem i powinna być orzekana wówczas, gdy występują trudności w ustaleniu in concreto wysokości szkody. Należy podkreślić, że wymóg udowodnienia odnosi się także do wysokości szkody niematerialnej wynikającej z przestępstwa, czyli pokrzywdzony powinien szkodę poprzez swoją inicjatywę dowodową wykazać.

Niewątpliwie w wyniku popełnionego przestępstwa naruszone zostały również dobra osobiste pokrzywdzonej w postaci prawa do spokoju. Popełnione przestępstwo naraziło ww. na stres i pozbawiło ją znacznych środków finansowych przez okres ponad sześciu miesięcy.( z racji podwójnego regulowania zobowiązania alimentacyjnego na rzecz syna ). Trudność w ustaleniu wysokości ekwiwalentu za doznaną krzywdę skutkowała zasądzeniem przez sąd odwoławczy od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej nawiązki w kwocie 2 000 złotych za doznaną krzywdę wynikającą z naruszenia dób osobistych oraz poniesionych kosztów postępowania komorniczego, opłat i wydatków z nim związanych. Niezaspokojonych roszczeń w pozostałym zakresie pokrzywdzona może dochodzić na drodze postepowania cywilnego.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- wymierzenie oskarżonemu w miejsce kary grzywny kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat oraz obok tejże kary grzywny w ilości 100 stawek dziennych po 50 złotych każda,

- podwyższenie obowiązku naprawienia szkody do kwoty 10 946, 40 złotych,

- zasądzenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej zadośćuczynienia w kwocie

3 000 złotych

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest częściowo zasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd odwoławczy z urzędu uwzględnił okoliczność, iż w toku postępowania odwoławczego w dniu 7 sierpnia 2023 roku oskarżony K. P. dokonał przelewu kwoty 9 407, 40 złotych na konto A. P. (1). W konsekwencji powyższego uchylił zawarte w pkt. 2 zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zaskarżonym wyrokiem oskarżony K. P. został zobowiązany na podstawie art. 46 § 1 k.k. do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej A. P. (1) kwoty 8 290, 32 złote. Ponieważ w dniu 7 sierpnia 2023 roku ww. zapłacił na konto pokrzywdzonej kwotę 9 407, 40 złotych wskazaną w opisie czynu mu przypisanego, sąd odwoławczy uznając szkodę za naprawioną uchylił zawarte w pkt. 2 zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd odwoławczy utrzymał w mocy wszystkie rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku, za wyjątkiem zasądzonego w pkt. 2. obowiązku naprawienia szkody, który uchylił.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W zakresie utrzymanym w mocy zaskarżony wyrok okazał się słuszny, a zarzuty skarżących chybione.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- uchylił zawarte w pkt. 2 rozstrzygnięcie o obowiązku naprawienia szkody,

- na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej nawiązkę w kwocie 2 000 złotych

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zaskarżonego wyroku zostały przedstawione w pkt. 3.2. i 4.1. niniejszego opracowania.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Z powodu nieuwzględnienia apelacji wywiedzionych na korzyść oskarżonego sąd odwoławczy zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa 150 złotych tytułem opłaty za drugą instancję i 20 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym. Podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego stanowiły przepisy art. 634 k.p.k., art. 627 k.p.k., art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych ( tekst jednolity : Dz. U. z 1983 roku, Nr 49 poz. 223 z późniejszymi zmianami ) oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 roku w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym ( Dz. U. 108, poz. 1026 z późniejszymi zmianami ).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego adw. M. R.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie oskarżonego K. P.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego adw. M. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie oskarżonego K. P.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

oskarżycielka posiłkowa A. P. (3)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o karze zasadniczej i środku kompensacyjnym

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana