Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 60/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 7 listopada 2023 r. w sprawie II K 600/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych i obrazy prawa procesowego tj. art.. 366 kpk, art. 167 kpk, poprzez zaniechanie przeprowadzenia dowodów z urzędu w postaci uzyskania informacji od jednostki penitencjarnej, czy skazany pracuje odpłatnie i uzyskania od komornika informacji czy w tym czasie łoży na alimenty, co doprowadziło do nieskorzystania przez Sąd z prerogatywy do rozszerzenia okresu niealimentacji na kolejny nieobjęty aktem oskarżenia okres do dnia wyrokowania, a tym samym błędnego ustalenia, że oskarżony nie wyczerpał znamion przestępstwa z art. 209 kk, co z kolei doprowadziło do jego niesłusznego uniewinnienia, a tym samym do rażącej niesprawiedliwości wyroku w rozumienia art 427§ 2 kpk w zw. z art. 440 kpk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora jest bezzasadna.

Sąd może, a nawet powinien rozszerzać okres przestępstwa trwałego ( w tym niealimentacji) aż do dnia wyrokowania, jeżeli przestępstwo to trwało nie tylko w czasie wskazanym w zarzucie z aktu oskarżenia, ale również później, w czasie postępowania sądowego. Ale Sąd nie jest organem inkwizycyjnym i nie może obejmować wyrokiem okresów przestępstwa trwałego, które nie są kontynuacją przestępstwa zarzuconego w akcie oskarżenia, tylko nowym przestępstwem . Jeżeli pomiędzy okresem wskazanym w skardze prokuratorskiej, a późniejszym okresem, w którym popełniane jest przestępstwo trwałe, nastę puje istotna przerwa, to nie można mówić o jednym przestępstwie kontynuowanym przez sprawcę po dacie wskazanej jako końcowa w akcie oskarżenia ( wówczas Sąd mógłby „rozciągnąć” okres wskazany w akcie oskarżenia na kolejne miesiące i objąć je wyrokiem skazującym), tylko o nowym przestępstwie. A za to nowe przestępstwo Sąd nie może skazać bez nowej skargi prokuratorskiej.

Tak właśnie było w przedmiotowej sprawie. Akt oskarżenia o czyn z art. 209 § 1 a kk obejmował okres od dnia 1 lutego 2022 roku do dnia 22 sierpnia 2022 rok u. Prokurator zdecydował się na wniesienie takiego ( jak się okazało kuriozalnego) zarzutu mimo, że w innej sprawie - w sprawie II K 140/22 Sądu Rejonowego w Radomsku - oskarżony został już prawomocnie skazany za identyczny czyn popełniony na szkodę tej samej pokrzywdzonej w okresie od dnia 14 kwietnia 2021 roku do d nia 24 lipca 2022 roku, a wyrok ten uprawomocnił się w dniu 17 sierpnia 2022 roku ( k. 65-66). Zaznaczyć należy, że akt oskarżenia datowany jest na dzień 21 czerwca 2023 roku, a odpis w/w wyroku zalegał w aktach sprawy już na etapie postępowania przygotowawczego - świadczy to o skandalicznym braku nadzoru ze strony prokuratora, który zatwierdził akt oskarżenia prawdopodobnie nie zapoznając się z aktami ( trudno inaczej wytłumaczyć, dlaczego zaakceptował taki okres przestępstwa aniealimentacji, wszak jako prawnik z pewnością wie, a w każdym razie powinien wiedzieć, co to jest powaga rzeczy osądzonej). Oskarżony od dnia 23 sierpnia 2022 roku jest pozbawiony wolności w innej sprawie ( k. 87). Oskarżony przebywając w Zakładzie Karnym od dnia 26 października 2022 roku do dnia 20 lutego 2023 roku był zatrudniony nieodpłatnie. ale od dnia 21 lutego 2023 roku został zatrudniony odpłatnie ( vide informacja z Zakładu Karnego w K. k. 114). Mimo odpłatnego zatrudnienia oskarżony pierwszej wpłaty na poczet alimentów dokonał dopiero w dniu 21 listopada 2023 roku (informacja od komornika sądowego k. 115).

Co do oznacza ? - to, że oskarżony w tej sprawie najprawdopodobniej w okresie od dnia 21 lutego 2023 roku ( dzień podjęcia odpłatnej pracy w Zakładzie Karnym) do dnia 21 listopada 2023 roku ( dzień pierwszej po podjęciu odpłatnej pracy wpłaty na poczet alimentów ) popełnił nowe przestępstwo niealimentacji. którym jak dotąd prokurator nie raczył się zająć, choć wiedzę i dowody w tym przedmiocie ma co najmniej od dnia 13 grudnia 2023 roku ( data sporządzania apelacji – vide k. 110). Natomiast w okresie od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia 20 lutego 2023 roku oskarżonemu nie można przypisać znamion przestępstwa niealimentacj i - oskarżony był w tym czasie pozbawiony wolności i początkowo nie pracował, a potem pracował nieodpłatnie ( informacja z Zakładu Karnego k. 114). W tym okresie zatem nie uchylał się od obowiązku alimentacyjnego - nie płacił alimentów, bo obiektywnie nie miał takiej możliwości.

Przechodząc do zarzutu apelacji - Sąd nie mógł rozszerzyć okresu niealimentacji przyjętego w akcie oskarżenia tak, aby objąć nim okres po dniu 21 lutego 2023 roku ( kiedy oskarżony już pracował odpłatnie), albowiem pomiędzy dniem 22 sierpnia 2022 roku ( ostatni dzień wskazany w akcie oskarżenia i zarazem ostatni dzień przebywania oskarżonego na wolności), a dniem 21 lutego 2023 roku minęło 6 miesięcy, w czasie których oskarżony nie uchylał się od obowiązku alimentacyjnego w rozumieniu art. 209 kk. Przestępstwo trwałe zarzucone w akcie oskarżenia zostało więc przerwane ( przez odbywanie przez oskarżonego kary pozbawienia wolności i nie wykonywanie w tym czasie pracy odpłatnej). Zatem zachowanie oskarżonego po dniu 21 lutego 2023 roku ( kiedy podjął pracę odpłatną w Zakładzie Karnym, ale alimentów nadal nie płacił) stanowi ( ewentualnie) nowe przestępstwo, nie objęte aktem oskarżenia w tej sprawie.

Prokurator miałby rację, gdyby oskarżony po osadzeniu w Zakładzie Karnym w dniu 23 sierpnia 2022 roku od razu podjął pracę odpłatną, a przynajmniej uczynił tak przed upływem terminu zapłaty kolejnej raty alimentacyjnej wyznaczonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 2 października 2011 roku w sprawie III RC 403/11 na 10 - go każdego miesiąca, a więc przed dniem 10 września 2022 roku ( wyrok k. 4). Ponieważ jednak takiej pracy nie miał i nie uzyskał jej do dnia 21 lutego 2023 roku, nie można mówić o dalszym trwaniu przestępstwa zarzuconego przez prokuratora w tej konkretnej sprawie.

Zatem Sąd Rejonowy nie mógł rozszerzyć okresu objętego zarzutem na okres po dniu 22 sierpnia 2022 roku. To z kolei spowodowało, że mógł rozważać przypisanie oskarżonemu przestępstwa niealimentacji jedynie w okresie od dnia 25 lipca 2022 roku ( bo okres do dnia 24 lipca 2022 roku został objęty innym, prawomocnym jeszcze przed dniem sporządzania aktu oskarżenia wyrokiem), do dnia 22 sierpnia 2022 roku ( bo od dnia następnego, tj. od dnia 23 sierpnia 2022 roku oskarżony został pozbawiony wolności i przez kolejne 6 miesięcy nie miał możliwości zarobkowania). Jak wyżej napisano, oskarżony miał orzeczony obowiązek wpłacania rat alimentacyjnych do 10 - go dnia każdego miesiąca. Oznacza to, że Sąd Rejonowy mógł rozważać przypisanie oskarżonemu przestępstwa niealimentacji jedynie za jeden okres rozliczeniowy ( rata z dnia 10 sierpnia 2022 roku). Tymczasem, aby wypełnić znamiona przestępstwa z art. 209 kk, musi dojść do uchylania się od obowiązku alimentacyjnego powodującego zaległość w wysokości stanowiącej równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych. Dlatego Sąd Rejonowy słusznie uznał, że w tym układzie faktycznym i procesowym oskarżony nie wyczerpał znamion zarzuconego mu przestępstwa i go uniewinnił.

Wyrok ten jest sprawiedliwy, odpowiada prawu materialnemu, został wydany na podstawie prawidłowo ustalonego stanu fatycznego, a wszystkie zarzuty prokuratora podniesione w apelacji okazały się bezzasadne.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to powyżej omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Było to omówione.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 3

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy wynagrodzenie za świadczenie obrony w postępowaniu odwoławczym według stawek minimalnych z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

Na podstawie art. 636 § 1 kpk ustalono że koszty postepowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uniewinnienie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana