Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 18 lipca 2014 roku powód Skarb Państwa reprezentowany przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wnosił o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda Skarbu Państwa reprezentowanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa umowę darowizny zawartą w formie aktu notarialnego przed A. G., notariuszem w B., w Kancelarii Notarialnej w B. przy ulicy (...), w dniu 7 kwietnia 2011 roku Repertorium A Numer (...), mocą której dłużnik Z. K. wraz z małżonką J. K. darował swojemu synowi M. K. składnik majątkowy objęty wspólnością ustawową w postaci samodzielnego lokalu mieszkalnego, oznaczonego numerem 17( siedemnaście), położonego w B. przy ulicy (...) w budynku oznaczonym numerem (...) (pięć), o powierzchni użytkowej 63,93 m ² ( sześćdziesiąt trzy i dziewięćdziesiąt trzy setne metra kwadratowego) oraz pomieszczenia przynależnego o powierzchni użytkowej 6,02 m ² ( sześć i dwie setne metra kwadratowego ) dla którego Sąd Rejonowy w Bełchatowie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) w zakresie wierzytelności publicznoprawnej przysługującej Skarbowi Państwa – Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w B. w stosunku do dłużnika Z. K. z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2006-2008 objętych tytułami wykonawczymi , SM 1/163/07, SM (...), SM (...), SM (...) , SM (...), SM (...), SM 3/543/09, SM 3/544/09, SM 3/545/09, SM (...), SM (...), SM (...), SM (...) , które to należności wraz z odsetkami naliczanymi jak od zobowiązań podatkowych od dnia wymagalności do dnia zapłaty , kosztami egzekucyjnymi oraz kosztami upomnienia wynoszą 123.519 złotych (sto dwadzieścia trzy tysiące pięćset dziewiętnaście ) .

Nadto powód wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i zabezpieczenie powództwa w niniejszej sprawie poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania wyżej wymienionej nieruchomości oraz nakazanie ujawnienia ostrzeżenia o ustanowionym zabezpieczeniu w księdze wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości .

( k. 5-14 )

Postanowieniem z dnia 25 lipca 2014 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim udzielił zabezpieczenia w niniejszej sprawie zgodnie z żądaniem pozwu .

( k.215- 222 )

W odpowiedzi na pozew z dnia 13 sierpnia 2014 roku pozwany M. K. wnosił o oddalenie powództwa , podnosząc , że nie posiadał wiedzy na temat zadłużenia Z. K. gdyż nie pracował w jego firmie sama zaś czynność darowizny miała być normalną formą uposażenia dziecka .

W ocenie pozwanego nie wykazano stanu niewypłacalności lub też pogłębienia się niewypłacalności dłużnika .

( k. 229-231)

Ostatecznie pełnomocnik powoda poparł powództwo .

Pełnomocnik strony pozwanej wnosił o oddalenie powództwa .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 7 kwietnia 2011 roku została zawarta umowa darowizny w formie aktu notarialnego przed A. G., notariuszem w B., w Kancelarii Notarialnej w B. przy ulicy (...), Repertorium A Numer (...), mocą której dłużnik Z. K. wraz z małżonką J. K. darował swojemu synowi M. K. składnik majątkowy objęty wspólnością ustawową w postaci samodzielnego lokalu mieszkalnego, oznaczonego numerem 17 (siedemnaście ) , położonego w B. przy ulicy (...) w budynku oznaczonym numerem (...) (pięć), o powierzchni użytkowej 63,93 m ² ( sześćdziesiąt trzy i dziewięćdziesiąt trzy setne metra kwadratowego) oraz pomieszczenia przynależnego o powierzchni użytkowej 6,02 m ² ( sześć i dwie setne metra kwadratowego ) dla którego Sąd Rejonowy w Bełchatowie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) .

( dowód : umowa darowizny z dnia 7 kwietnia 2011 roku Repertorium A Numer (...) k. 60-61 v., nagranie audio - video z dnia 24 kwietnia 2015 roku zeznania pozwanego 00:02:16- 00:07:02 k. 300, 300 v., 301 )

Dłużnik Z. K. prowadził działalność gospodarczą ogólnobudowlaną w latach 1991-2014.

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej powstały zobowiązania wobec urzędu skarbowego .

Obroty firmy były bardzo wysokie około 600.000 złotych.

Kwota należności wobec Skarbu Państwa wraz z kosztami egzekucyjnymi to około 200.000 złotych . Oprócz Skarbu Państwa dłużnik Z. K. posiada także zobowiązania finansowe wobec (...) .

W chwili przepisywania lokalu mieszkalnego pozwany zamieszkiwał z rodzicami .

( dowód : nagranie audio- video z dnia 25 lutego 2015 roku zeznania świadka S. K. 00:04:50- 00:10:47 k. 289 v., 291, zeznania świadka Z. K. 00:16:23- 00:21:30 , 00:27:28- 00:30:18 k. 290, 290 v., 291 , zeznania świadka K. D. 00:03:07- 00:04:27 k.292 v., 294 , zeznania świadka J. K. 00:08:18 -00:11:05 k. 292 v., 294 , nagranie audio - video z dnia 24 kwietnia 2015 roku zeznania pozwanego 00:02:16- 00:07:02 k. 300, 300 v., 301 )

Na dzień 29 maja 2014 r. ( data umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na nieskuteczność ) dłużnik Z. K. posiadał wobec Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. zaległości w łącznej wysokości 123.519 zł z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2006-2008.

( dowód: wykaz zaległości na dzień 29 maja 2014 r., k. 62-121

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM 1/163/07 z dnia 14.02.2007 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 13.12.2007 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 13.12.2007 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 13.12.2007 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 16.10.2008 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 16.10.2008 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM 3/543/09 z dnia 16.04.2009 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM 3/544/09 z dnia 16.04.2009 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM 3/545/09 z dnia 16.04.2009 r wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 3.09.2009 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 17.11.2009 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 17.11.2009 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia tytułu wykonawczego nr SM (...) z dnia 17.11.2009 r. wraz z upomnieniem i zwrotnym potwierdzeniem odbioru )

Egzekucja administracyjna została wszczęta zgodnie z treścią art. 26 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W toku prowadzonej egzekucji przesłano do 12 banków zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego:

( dowód : zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem k.122-176

- Nr (...) z dnia 14.07.2007 r. oraz Nr (...)/721/512/21/JS/08 z dnia 30.01.2008 r. do (...) Bank (...) S.A.,

-

Nr (...) z dnia 30.09.2009 r. do (...) Bank (...) S.A.,

-

Nr (...) z dnia 08.09.2011 r. do (...) Bank (...) S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank S.A.,

-

Nr (...) 86/12/JS z dnia 10.03.2012 r. do (...) S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank (...) S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do (...) Bank S.A.,

-

Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. do Banku (...) S.A., )

Wymienione zajęcia okazały się nieskuteczne - banki nie prowadzą rachunków lub na rachunkach brak środków na realizację zajęć.

W dniu 22.01.2014 r. wysłano zapytania o prowadzenie rachunków bankowych za pomocą systemu O. - odpowiedzi negatywne. Ponadto, do Administracji (...) Sp. z o. o. w B. wysłano zawiadomienie Nr USVII/721/4987/379/JS/07 z dnia 17.10.2007 r. o zajęciu wierzytelności z tytułu wykonywanych usług - zajęcie nieskuteczne.

Z informacji zwrotnej wynika, iż Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej nie posiada żadnych zobowiązań finansowych wobec dłużnika Z. K.. Ustalono, iż dłużnik był współwłaścicielem na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (...).

W dniu 09.05.2011 r. do Urzędu Skarbowego w B. wpłynął akt notarialny - umowa darowizny, mocą której Z. i J. małżonkowie K. zbyli na rzecz swojego syna M. K. ww. lokal mieszkalny.

W toku prowadzonego postępowania ustalono, iż dłużnik figuruje jako współwłaściciel na prawach własności ustawowej małżeńskiej nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Łowiczu prowadzi księgę wieczystą (...). Na nieruchomości ustanowiono hipotekę na rzecz (...) w łącznej kwocie 363.364,11 zł natomiast z zapisów w dziale III KW wynika, iż z nieruchomości została wszczęta egzekucja przez komorników sądowych.

Z informacji będących w posiadaniu Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. wynika, iż szacunkowa wartość nieruchomości wynosi ok. 150.000,00 zł. Ponadto dłużnik jest właścicielem na zasadach wspólności ustawowej nieruchomości gruntowej objętej KW (...) o pow. 0,0021 ha, w dziale IV tej księgi wieczystej wpisane są hipoteki w kwocie 74.557,70 zł, 86.266,90 zł oraz 39.137,90 zł na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Dłużnik jest ponadto właścicielem 7 pojazdów mechanicznych, są to jednak pojazdy stare ( pochodzące z lat 1979, 1992, 1995, jeden pojazd z 1999 r. ).

Na podstawie art. 36 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zwrócono się również do : Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o pomoc w ustaleniu danych aktualnego płatnika (pracodawcy, zleceniodawcy) zobowiązanego.

Z odpowiedzi ZUS wynika, iż zobowiązany nie figuruje w rejestrze osób zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego .

Z informacji od (...) w Ł. wynika , iż zobowiązany nie występuje w Zintegrowanym Systemie (...) i Kontroli (...).

( dowód : wydruki treści KW (...), LD (...), (...)

-

uwierzytelniona kopia aktu notarialnego z dnia 07.04.2011 r. Rep. A numer (...)

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank (...) S.A. Nr US (...) z dn. 14.07.2007 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną u dłużnika zajętej wierzytelności - Wspólnota Mieszkaniowa w B. Nr (...) z dn. 17.10.2007 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank (...) S.A. Nr US VII/721/512/21/JS/08 z dn. 30.01.2008 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank (...) S.A. Nr US (...) z dnia 30.09.2009 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank (...) S.A. Nr (...) z dnia 08.09.2011 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank S.A. Nr. (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank S.A. Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) S.A. Nr. (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank S.A. Nr. (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank (...) S.A. Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank S.A. Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank S.A. Nr (...) z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w (...) Bank S.A. Nr EA/721/223 8/378/12/JS z dnia 10.03.2012 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w Banku (...) S.A. Nr (...) z dnia 10.03.2012 r.

-

uwierzytelniona kopia wniosku o udostępnienie danych ze zbioru danych osobowych EA/721- (...)-MB(AJ) z dn. 10.10.2013 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru

-

uwierzytelniona kopia odpowiedzi z (...) z dnia 17.10.2013 r.

-

uwierzytelniona kopia odpowiedzi z ZUS z dnia 23.10.2013 r.

-

uwierzytelniona kopia odpowiedzi z Urzędu Miasta w B. z dnia 16.10.2013 r., EA/721- (...)-MB(AJ) z dnia 10.10.2013 r.

-

uwierzytelniona kopia odpowiedzi z Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 23.04.2010 r.

-

uwierzytelniona kopia informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (...) z dnia 07.12.2011 r.

-

uwierzytelniona kopia informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (...) z dnia 28.05.2014 r.

-

uwierzytelniona kopia wykazu informacji o czynnościach majątkowych zobowiązanego z dnia 24.02.2012 r.

-

uwierzytelniona kopia pisma Urzędu Skarbowego w Ł. OB/434- (...) z dnia 07.04.2014 r.

-

uwierzytelniona kopia pisma Urzędu Gminy N. Fn.3140.2.7.2014 z dnia 07.05.2014 r.

-

uwierzytelnione kopie raportów poborców skarbowych o niemożności dokonania czynności egzekucyjnych.

k.16-61 v., 122- 214 v.,)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów. Dokonując ustaleń faktycznych Sąd odmówił wiary twierdzeniom pozwanego co do okoliczności, iż w dacie darowizny nie miał wiedzy o zadłużeniu ojca Z. K. i o tym , że toczyły się przeciwko niemu postępowania administracyjne , a także o tym , że rodzice znajdują się w trudnej sytuacji finansowej .

Trudno dać wiarę zeznaniom pozwanego , że nie wiedział jaka jest kondycja finansowa jego ojca jeśli uwzględni się okoliczność, że postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych zostało wszczęte przed dokonaniem zaskarżonej czynności , dłużnikowi doręczono upomnienia, odpisy tytułów wykonawczych oraz zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych , w mieszkaniu dłużnika stawiali się poborcy w celu dokonania czynności egzekucyjnych .

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadków: S. K. i K. D. jakoby nie posiadali wiedzy na temat zadłużenia ojca i toczących się wobec niego postępowań egzekucyjnych.

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadków: Z. K. i K. D. jakoby powodem przepisania mieszkania na pozwanego była konieczność sprawowania opieki nad dziadkiem pozwanego przez jego rodziców .

W ocenie Sądu dłużnik dokonując czynności prawnej – umowy darowizny na rzecz pozwanego – M. K. działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela poprzez wyłączenie spod egzekucji określonego składnika majątkowego, który tej egzekucji mógłby podlegać i przede wszystkim miał świadomość istniejącego zadłużenia oraz faktu , iż wyprowadzając dany składnik z majątku uniemożliwia zaspokojenie wierzyciela .

Brak w ocenie podstaw do tego by sądzić , że dłużnik Z. K. jest wypłacalny zaś z nieruchomości , dla której Sąd Rejonowy w Łowiczu prowadzi księgę wieczystą (...) mogą uzyskać zaspokojenie inni wierzyciele aniżeli wierzyciele zabezpieczeni hipotecznie , tj. bank (...).

W dziale III księgi wieczystej (...) widnieje ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności osobistej mieszkania na rzecz B. C. , które jako prawo wpisane w księdze wieczystej jest skuteczne wobec każdego nabywcy , co powoduje , iż nieruchomość jest niezbywalna w drodze egzekucji komorniczej .

Nie ma podstaw do tego by sądzić by z tej nieruchomości zostały zaspokojone należności Skarbu Państwa .

Dłużnik jest właścicielem na zasadach wspólności ustawowej nieruchomości gruntowej objętej (...) o pow. 0,0021 ha, w dziale IV tej księgi wieczystej wpisane są hipoteki w kwocie 74.557,70 zł, 86.266,90 zł oraz 39.137,90 zł na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Biorąc pod uwagę powierzchnię ( 0,0021 ha ) oraz zadłużenie hipoteczne nieruchomość ta nie daje szans na zaspokojenie wierzyciela Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w B..

Dłużnik jest ponadto właścicielem 7 pojazdów mechanicznych, są to jednak pojazdy stare ( pochodzące z lat 1979, 1992, 1995, jeden pojazd z 1999 r.). Z uwagi na wiek pojazdów, jest również mało prawdopodobne, iż także te pojazdy znajdą nabywców w toku licytacji, przy czym wysokie są również koszty prowadzenia takiej egzekucji ( wycena biegłego, inne koszty egzekucyjne).

Sąd zważył co następuje :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie .

W art. 527-534 k.c. uregulowana jest ochrona wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika zwana również skargą paulińską. Celem tej instytucji jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nieuczciwego postępowania dłużnika, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wyzbywa się składników swojego majątku na rzecz osób trzecich i w ten sposób stwarza lub pogłębia stan swojej niewypłacalności.

Przesłankami skargi pauliańskiej zgodnie z art. 527 k.c. są:

1)  dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową oraz doszło do pokrzywdzenia wierzycieli,

2)  działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,

3)  wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią.

Ciężar udowodnienia tych przesłanek odpowiedzialności spoczywa na powodzie zgodnie z art. 6 k.c. W ocenie Sądu powód udowodnił wszystkie przesłanki tej odpowiedzialności, co czyniło tą skargę za uzasadnioną i skutkowało uwzględnieniem powództwa.

Wskazane powyżej przesłanki spełnione być muszą łącznie, by móc skorzystać z roszczenia przewidzianego w tym przepisie uznania czynności za bezskuteczną (art. 527 § 1 k.c.).

Z kolei zgodnie z § 2 powołanego przepisu z pokrzywdzeniem wierzycieli mamy do czynienia wówczas, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika stał się on niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Identyczne zapatrywanie wyrażono w orzecznictwie, przyjmując, że artykuł 527 § 2 k.c. pokrzywdzenie wierzyciela wiąże z niewypłacalnością dłużnika lub z powiększeniem stopnia jego niewypłacalności (por. wyrok SN z dnia 9 kwietnia 2002 r., III CKN 570/2000, niepubl.). Innymi słowy pokrzywdzenie wierzycieli jest następstwem niewypłacalności dłużnika, stąd dla wykazania pokrzywdzenia wierzycieli wystarczające jest wykazanie niewypłacalności dłużnika (zob. P. Machnikowski (w.) Kodeks..., s. 947).

Niewypłacalność może być skutkiem czynności dłużnika o charakterze nieodpłatnym, ale również odpłatnym.

Przepis art. 527 § 3 k.c. stanowi, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się , że osoba ta wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Przepis art. 528 k.c. stanowi, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Zgodnie z utrwalonym zarówno w judykaturze, jak i piśmiennictwie poglądem przez pokrzywdzenie wierzyciela rozumie się rzeczywistą , a nie tylko potencjalną niewypłacalność dłużnika na skutek dokonania przez niego czynności prawnej bądź jego niewypłacalność w wyższym stopniu niż przed dokonaniem danej czynności (zob. m. in. M. Sychowicz, [w:] G. Bieniek, H. Ciepła, St. Dmowski, J. Gudowski, K. Kołakowski, M. Sychowicz, T. Wiśniewski i Cz. Żuławska, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, Warszawa 1996,1.1, s. 508, teza 4 i 5).

Należy jednak podkreślić, iż pomiędzy niewypłacalnością dłużnika, a podjęciem przez niego czynności prawnej musi zachodzić związek przyczynowy, tzn. czynność podjęta przez dłużnika musi być jedną z przyczyn zaistniałej niewypłacalności. Ponadto niewypłacalność dłużnika musi istnieć zarówno w chwili dokonywania skarżonej czynności, jak też w momencie wyrokowania przez sąd - w rozumieniu art. 527 k.c.

Przesłanką skuteczności zaskarżenia czynności dłużnika jest to, aby spowodowała ona pokrzywdzenie wierzyciela. Pokrzywdzenie wierzyciela polega na tym, że jego wierzytelność nie może być realizowana i jej zrealizowanie w przyszłości jest również wątpliwe.

Przez niewypłacalność na tle art. 527 § 2 k.c. rozumie się aktualny brak możliwości wywiązania się dłużnika z zobowiązań finansowych. S. majątku dłużnika należy rozpatrywać przy uwzględnieniu zasad egzekucji świadczeń pieniężnych ; niewypłacalność zachodzi wówczas, gdy egzekucja prowadzona według przepisów kodeksu postępowania cywilnego nie mogłaby przynieść zaspokojenia wierzytelności, gdyż brak wystarczających do tego składników majątkowych. S. niewypłacalności nie uchyla istnienie w majątku dłużnika składników niepodlegających zajęciu oraz obciążonych prawami dającymi innym osobom pierwszeństwo zaspokojenia ( zastaw, hipoteka) w takim stopniu, że pozostała wartość danego przedmiotu nie wystarczy na zaspokojenie skarżącego wierzyciela.( por. komentarz do Kodeksu Cywilnego pod red. E. Gniewek do art. 527).

Sąd Najwyższy przyjął również , że powództwo z akcji paulińskiej jest dopuszczalne także wtedy gdy mamy do czynienia z wierzytelnościami o charakterze publicznoprawnym.

Skarga paulińska w przypadku wierzytelności publicznoprawnych jest dopuszczalna ze względu na analogie między wierzytelnością cywilną , a publicznoprawną . ( por. wyroki Sądu Najwyższego w sprawach o sygn. III CSK 57/2006, II CSK 227/10, II CSK 513/10 )

W niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki skargi paulińskiej .

Czynność prawną , której uznania za bezskuteczną wobec powoda żąda Skarb Państwa reprezentowany przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa dokonano z pokrzywdzeniem powoda będącego wierzycielem Z. K.. Wskutek tej czynności prawnej Z. K. wyzbył się składnika z majątku , z którego powód mógłby skutecznie zaspokoić swoją wierzytelność .

Z. K. miał pełną świadomość działania z pokrzywdzeniem wierzyciela. Postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych zostało wszczęte przed dokonaniem zaskarżonej czynności , dłużnikowi doręczono upomnienia , odpisy tytułów wykonawczych oraz zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych , w mieszkaniu dłużnika stawiali się poborcy w celu dokonania czynności egzekucyjnych

W chwili dokonywania czynności był on już dłużnikiem Skarbu Państwa i były już prowadzone postępowania egzekucyjne .

Na dzień 29 maja 2014 r. ( data umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na nieskuteczność ) dłużnik Z. K. posiadał wobec Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. zaległości w łącznej wysokości 123.519 zł z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2006-2008.

Relacja czasowa pomiędzy wszczęciem postępowania egzekucyjnego (tytuły wykonawcze wystawione w okresie 2007-2009 ) , jak również bliskie relacje rodzinne pomiędzy darczyńcami ( rodzicami ) , a obdarowanym (synem) mogą świadczyć o tym , iż w sprawie zostały spełnione przesłanki skargi paulińskiej skutkujące uwzględnieniem powództwa .

Kwestionowana czynność spowodowała niewypłacalność dłużnika Z. K. .

Wskazać również należy, że w przypadku czynności dokonanej przez dłużnika Z. K. – darowizny na rzecz pozwanego M. K. wierzyciel nie ma obowiązku wykazywania , że pozwany wiedział o zamiarze dłużnika , co wprost wynika z art. 528 k.c. ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach dnia 21 marca 2013 roku V ACa 828/12 , w uzasadnieniu tego wyroku czytamy , że do zaskarżenia tej czynności , zdziałanej pod tytułem darmym wystarczające jest spełnienie pozostałych przesłanek z art. 527 §1 i 2 k.c. )

Mimo , że dłużnikiem z tytułu zobowiązań podatkowych w dacie zawarcia umowy darowizny był tylko jeden z małżonków , wyzbycie się przez niego rzeczy wchodzącej w skład majątku wspólnego niewątpliwe prowadziło do pokrzywdzenia Skarbu Państwa , albowiem lokal w B. położony przy ulicy (...) jako majątek objęty wspólnością ustawową podatnika mógłby stanowić w całości przedmiot egzekucji w celu zaspokojenia zobowiązań podatkowych Z. K.. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 2008 roku II CSK 130/08 , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2003 roku IV CKN 204/01 )

Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności Sąd uznał, iż w przedmiotowej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki skargi pauliańskiej z art.527 § 1 i 2 k.c. jak również z art. 528 k.c. i dlatego też powództwo zostało uwzględnione.

W ocenie Sądu dłużnik dokonując czynności prawnej – umowy darowizny na rzecz pozwanego – M. K. działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela poprzez wyłączenie spod egzekucji określonego składnika majątkowego, który tej egzekucji mógłby podlegać i przede wszystkim miał świadomość istniejącego zadłużenia oraz faktu , iż wyprowadzając dany składnik z majątku uniemożliwia zaspokojenie wierzyciela .

Konsekwencją uwzględnienia powództwa było obciążenie pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Stosownie bowiem do treści art. 99 k.p.c. stronom reprezentowanym przez radcę prawnego lub rzecznika patentowego oraz Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata.

Zgodnie z art.11 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa koszty zastępstwa procesowego zasądzone lub przyznane Skarbowi Państwa w sprawie, w której zastępstwo procesowe Skarbu Państwa wykonuje Prokuratoria Generalna, przysługują Skarbowi Państwa - Prokuratorii Generalnej. Koszty te są egzekwowane przez Skarb Państwa - Prokuratorię Generalną na podstawie tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wydaną na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego.

Na zasądzoną kwotę złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 złotych (stawka minimalna) na rzecz powoda , a także Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim na podstawie art.113 ust. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. nr 167 poz.1398 ze zm.) w zw. z art. 98 k.p.c. kwotę 6.176,00 złotych (sześć tysięcy sto siedemdziesiąt sześć i 00/100 ) tytułem opłaty sądowej od pozwu od której uiszczenia powód jest ustawowo zwolniony .

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...) P. S. ;

(...)

(...)