Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący S.S.R. Małgorzata Sosińska-Halbina

Protokolant sekr. sąd. Izabella Bors

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko W. J.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII C 2451/15

UZASADNIENIE

W dniu 16 kwietnia 2015 roku powód - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanemu W. J. powództwo o zapłatę kwoty 928,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że na podstawie umowy cesji z dnia 2 stycznia 2015 roku przejął od (...) S.A. V. (...) prawa do wierzytelności wobec pozwanego z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej dnia 4 kwietnia 2012 roku. Pozwany nie uregulował zadłużenia wynikającego z polisy (...) nr (...)-A-K1 w wysokości 592 zł, której przedmiotem była odpowiedzialność cywilna kierującego samochodem marki M. o nr rej. (...). Na kwotę dochodzoną pozwem składają się: nieopłacona rata składki ubezpieczeniowej w kwocie 669 zł oraz odsetki ustawowe naliczone od dnia 19 kwietnia 2012 roku (dzień przypadający po terminie płatności składki) do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu w wysokości 259,72 zł.

(pozew 5-9)

W dniu 14 maja 2015 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał w przedmiotowej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (VIII Nc 3093/15), którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzoną pozwem wraz z kosztami procesu.

(nakaz zapłaty k. 36)

Nakaz ten w całości zaskarżył sprzeciwem pozwany, wnosząc o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu W. J. wskazał, że w dniu 7 października 2011 roku sprzedał pojazd objęty umową ubezpieczenia, a tym samym na nabywcę pojazdu przeszły prawa i obowiązku związane z polisą OC.

(sprzeciw k. 43-46)

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał pozew w całości. W uzasadnieniu wskazał, że pozwany nie udowodnił, że poinformował ubezpieczyciela o sprzedaży pojazdu, co skutkowało kontynuacją dotychczasowej umowy, a następnie jej wznowieniem.

(odpowiedź na sprzeciw k. 51-52, k. 66-67)

Replikując na stanowisko powoda pozwany podtrzymał stanowisko wyrażone w sprzeciwie, ponadto zgłosił zarzut przedawnienia roszczenia.

(pismo procesowe pozwanego k. 62)

Na rozprawie w dniu 18 maja 2016 roku pełnomocnik powoda nie stawił się. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podtrzymując zarzut przedawnienia roszczenia.

(protokół rozprawy k. 86-87)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany W. J. był właścicielem pojazdu marki M. (...) o nr rej. (...), który to pojazd był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. V. (...). W dniu 7 października 2011 roku pozwany sprzedał przedmiotowy samochód P. L..

(dowód z przesłuchania pozwanego k. 86-87, umowa sprzedaży k. 47, okoliczności bezsporne)

W załączonym do akt sprawy wydruku z dnia 3 marca 2015 roku zatytułowanym „Dane polisy (...)” wskazano, że polisa ta, dotycząca przedmiotu ubezpieczenia oznaczonego jako „ (...)”, została wznowiona, przy czym jako datę zawarcia umowy został wskazany dzień 4 kwietnia 2012 roku, jednocześnie polisa obejmowała okres ubezpieczeniowy od dnia 29 stycznia 2012 roku do dnia 28 stycznia 2013 roku. Termin płatności składki za ubezpieczenie w kwocie 669 zł został oznaczony na dzień 18 kwietnia 2012 roku.

(wydruk k. 11, okoliczności bezsporne)

W dniu 2 stycznia 2015 roku (...) S.A. V. (...) zawarł z (...) Sp. z o.o. we W. umowę o przelew wierzytelności m.in. wobec dłużnika W. J..

W częściowym wykazie wierzytelności do umowy o przelew wierzytelności z dnia 2 stycznia 2015 roku wskazano, że wysokość zobowiązania dłużnika wynosi 669 zł.

W dniu 16 kwietnia 2015 roku powód wystawił na pozwanego wezwanie do zapłaty, w którym wysokość zadłużenia W. J. została oznaczona na kwotę 928,72 zł.

(umowa przelewu wierzytelności z dn. 2.01.2015 r. k. 12-18, potwierdzenie wykonania operacji k. 19, częściowy wykaz wierzytelności do umowy o przelew wierzytelności z dn. 2.01.2015 r.
– plik o rozszerzeniu „.xls” na płycie CD k. 70, wydruk z płyty CD k. 71-72, wezwanie do zapłaty k. 10, okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, których prawdziwości ani rzetelności sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron procesu. Podstawę ustaleń faktycznych stanowił ponadto dowód z przesłuchania stron ograniczony, wobec niestawiennictwa strony powodowej na wyznaczonym terminie rozprawy, do przesłuchania pozwanego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlega oddaleniu.

Rozważania w niniejszej sprawie rozpocząć należy od oceny zgłoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia, skuteczne podniesienie przedmiotowego zarzutu jest bowiem wystarczające do oddalenia powództwa bez potrzeby ustalenia, czy zachodzą wszystkie inne przesłanki prawnomaterialne uzasadniające jego uwzględnienie, a ich badanie w takiej sytuacji staje się zbędne (por. uzasadnienie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 r. III CZP 84/05, OSNC 2006/7-8/114 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2010 r., I CSK 653/09, Lex nr 741022). Zarzut ten okazał się jednak niezasadny. Jak wynika z oświadczenia powoda, roszczenie dochodzone przedmiotowym powództwo stało się wymagalne w dniu 18 kwietnia 2012 roku, kiedy to upływał zdaniem powoda termin płatności składki ubezpieczeniowej. W konsekwencji roszczenie powoda nie uległo przedawnieniu, wytoczył on bowiem powództwo w dniu 16 kwietnia 2015 roku, zgodnie zaś z treścią przepisu
art. 819 § 1 k.c., roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem trzech lat (tu: z dniem 18 kwietnia 2015 roku).

W sprawie znajdują zastosowanie przepisy Księgi pierwszej – części ogólnej Kodeksu cywilnego, przepisy Księgi trzeciej dotyczące umowy ubezpieczenia oraz przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zwanej dalej ustawą, w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2011, Nr 205, poz. 1210, data wejścia w życie – 11 lutego 2012 roku), zwanej dalej ustawą nowelizującą. Zgodnie bowiem z art. 6 ustawy nowelizującej, przepisy dotychczasowe miały zastosowanie do umów zawartych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej.

Zgodnie z treścią przepisu art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia (art. 809 § 1 k.c.).

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się (co do zasady) na okres 12 miesięcy.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

Jednocześnie w myśl art. 31 ust. 1 ustawy według brzmienia sprzed dnia 11 lutego 2012 roku, w razie zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na nabywcę pojazdu przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tej umowy. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia nabycia pojazdu mechanicznego. W przypadku wypowiedzenia umowy, rozwiązuje się ona z upływem 30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego. Przepisy art. 28 stosuje się odpowiednio.

Z kolei stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 3 ustawy według brzmienia sprzed dnia 11 lutego 2012 roku, zbywca pojazdu mechanicznego jest obowiązany do przekazania nabywcy dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz do powiadomienia zakładu ubezpieczeń, w terminie 30 dni od dnia zbycia pojazdu mechanicznego, o fakcie zbycia tego pojazdu i o danych osobowych nabywcy. Zbywca pojazdu mechanicznego ponosi wraz z nabywcą odpowiedzialność solidarną wobec zakładu ubezpieczeń za zapłatę składki ubezpieczeniowej należnej zakładowi ubezpieczeń za okres do dnia powiadomienia zakładu ubezpieczeń o okolicznościach, o których mowa w ust. 1.

W przedmiotowej sprawie bezspornym było, że pozwanego, jako zbywcę pojazdu łączyła z pierwotnym wierzycielem umowa ubezpieczenia OC, na mocy której ochroną ubezpieczeniową został objęty samochód marki M. (...) o nr rej. (...), jak również, że po zawarciu tejże umowy pozwany sprzedał w/w pojazd na rzecz P. L., co miało miejsce w dniu 7 października 2011 roku. W ocenie Sądu powód nie wykazał jednak, iż pozwany jest zobowiązany do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

Zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W konsekwencji w przedmiotowej sprawie to powód winien udowodnić, że pozwany powinien zapłacić mu należność w wysokości 928,72 zł z odsetkami od daty wskazanej w pozwie w związku z zawartą umową ubezpieczenia. Stosownie bowiem do treści art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela zaś stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76), że rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności jeżeli strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Przenosząc powyższe na grunt omawianej sprawy wskazać należy, że powód nie przedłożył żadnych dokumentów, które uzasadniałyby żądanie pozwu. W szczególności do akt sprawy nie została załączona umowa ubezpieczenia OC łącząca W. J. z (...) S.A. V. (...), zarówno ta mająca pierwotny charakter, jak i druga, zawarta – stosownie do twierdzeń powoda – w trybie art. 28 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w brzmieniu obowiązującym na dzień 29 stycznia 2012 roku (data rzekomego objęcia pozwanego ochroną ubezpieczeniową). Powód poprzestał wyłącznie na złożeniu wydruku z dnia 3 marca 2015 roku zatytułowanego „Dane polisy (...)”, który to wydruk jednak nie może być nawet potraktowany jako dowód z dokumentu prywatnego wobec tego, że nie jest opatrzony żadnym podpisem, ani pieczątką, nie ma zatem żadnej wartości dowodowej, wobec kwestionowania przez pozwanego roszczenia dochodzonego pozwem. Z całą stanowczością podkreślić należy, że złożony przez powoda wydruk niczego nie wyjaśnia i nie udowadnia. Ma on charakter wyłącznie wydruku komputerowego, który przy tym ma stanowić główny i w zasadzie wyłączny dowód na poparcie zasadności twierdzeń powoda dotyczących zasadności oraz wysokości roszczenia. Jego treść jest przy tym bardzo ogólnikowa, nie wynika z niego bowiem w oparciu o jakie przesłanki (m.in. przy zastosowaniu jakich zniżek i zwyżek) została wyliczona składka za ubezpieczenie. W tym miejscu podkreślenia wymaga, co jest wiedzą powszechną, że na wysokość składki za ubezpieczenie ma wpływ szereg czynników, nie tylko w postaci przyznanych ubezpieczonemu zniżek/zwyżek, ale także dotyczących sposobu użytkowania pojazdu, zastosowanych w nim zabezpieczeń, miejsca jego parkowania itp.

Zasadności żądania pozwu nie dowodzi również wezwanie do zapłaty z dnia 16 kwietnia 2015 roku. Jest to tzw. dokument prywatny, którego formalna moc dowodowa, jak stanowi art. 245 k.p.c., ogranicza się do domniemania, że autor dokumentu złożył oświadczenie nim objęte. Tylko w takim zakresie dokument ten nie budzi wątpliwości Sądu. Materialna moc dowodowa tego dokumentu, bez poparcia go odpowiednimi dokumentami źródłowymi, tj. umową ubezpieczenia, jest nikła. Jednocześnie przypomnienia wymaga, że treść oświadczenia zawartego w dokumencie prywatnym nie jest objęta domniemaniem zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń. Zatem dokument prywatny nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (por. wyrok SN z dnia 25 września 1985 r., IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84).

Uwadze Sądu nie uszła również okoliczność, że jako podstawę dochodzonego roszczenia powód w pozwie wprost wskazał umowę ubezpieczenia OC z dnia 4 kwietnia 2012 roku, taka data zawarcia umowy widnieje również na przywoływanym wyżej wydruku komputerowym. Jednocześnie z przedłożonych przez powoda dokumentów jednoznacznie wynika, że na mocy powyższej umowy ochrona ubezpieczeniowa miała być świadczona w okresie od dnia 29 stycznia 2012 roku do dnia 28 stycznia 2012 roku. W świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania zdaniem Sądu mocno wątpliwym jest, aby ubezpieczyciel udzielał pozwanemu jakiejkolwiek realnej ochrony ubezpieczeniowej za okres sprzed dnia 4 kwietnia 2012 roku, zwłaszcza jeśli uwzględnić okoliczność, że umowa ubezpieczenia nie może obejmować swoją mocą okresu sprzed daty jej zawarcia. Dodatkowo należy tu przywołać treść przepisu art. 809 § 2 k.c., w myśl którego, z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia, w sprawie zaś nie zostało również wykazane, by takiego doręczenia dokonał ubezpieczyciel. Truizmem jest przy tym stwierdzenie, że co do zasady żądanie zapłaty składki następuje w początkowym okresie ubezpieczenia, zazwyczaj w dniu podpisania umowy, bądź w ciągu kilku - kilkunastu dni później.

Na marginesie należy w tym miejscu przytoczyć treść art. 207 § 6 k.p.c., zgodnie z którym Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie złożyła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zgodnie z treścią powołanego powyżej przepisu zaniedbania strony w zakresie zgłoszenia na oznaczonym etapie postępowania twierdzeń i dowodów rodzą poważne konsekwencje, bowiem strona ta traci prawo ich powołania na późniejszym etapie postępowania.

W niniejszej sprawie uznać należy, że to pierwsze posiedzenie przeznaczone na rozprawę wyznaczało dla powoda ostateczny termin na zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych, czego jednak powód nie uczynił. Konstatacji tej nie zmienia okoliczność, iż Kodeks postępowania cywilnego daje stronom możliwość przedstawienia nowych dowodów w postępowaniu odwoławczym (art. 381 k.p.c.). Możliwość ta jest bowiem obostrzona określonymi warunkami - potrzeba powołania się na dany dowód musi się ujawnić już po zakończeniu postępowania przed Sądem pierwszej instancji - przy czym strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym li tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny określonego dowodu przez Sąd pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 10.07.2003 r., I CKN 503/01, LEX nr 121700; wyrok SN z dnia 24.03.1999 r., I PKN 640/98, OSNP 2000/10/389).

Wskazać wreszcie należy, jedynie ubocznie wobec powyższych rozważań i przyjętej konstatacji nieudowodnienia roszczenia przez stronę powodową, że w ocenie Sądu pozwany wykazał, że poinformował, najpóźniej w dniu 10 kwietnia 2012 roku, ubezpieczyciela o dokonanej sprzedaży auta. Powyższe wynika zarówno z zeznań samego powoda jak i potwierdzenia nadania w tym dniu maila do ubezpieczyciela w przedmiocie polisy. Zasady doświadczenia życiowego jak i logicznego rozumowania korespondują z zeznaniami samego pozwanego, że istotnie przedmiotowy mail dotyczył sprzedaży auta, bowiem tylko w ten sposób można wytłumaczyć prowadzoną korespondencję z byłym ubezpieczycielem w sprawie sprzedanego już auta. Skoro tak również i z tych względów pozwany nie ponosiłby odpowiedzialności względem powoda.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo w całości.