Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Piasek

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa R. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko A. Z.

o zapłatę 2.407,01 zł

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 776,49 zł (siedemset siedemdziesiąt sześć złotych czterdzieści dziesięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 421,44 zł (czterysta dwadzieścia jeden złotych czterdzieści cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 987/17

UZASADNIENIE

W dniu 30 stycznia 2017 roku powód R. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem, wytoczył przeciwko pozwanej A. Z. powództwo o zapłatę 2.407,01 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że na podstawie umowy cesji z dnia 12 grudnia 2013 roku nabył od (...) Sp z o.o. w W. wierzytelność przeciwko pozwanej z tytułu świadczonych na jej rzecz przez tę spółkę usług telekomunikacyjnych. Zadłużenie pozwanej z tego tytułu wynosi łącznie 2.407,01 zł, w tym: 1) 400 zł z tytułu faktury nr (...) z dnia 12 lutego 2012 roku wraz z odsetkami w kwocie 209 zł naliczonymi od dnia 28 lutego 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku, 2) 112,41 zł z tytułu faktury nr (...) z dnia 12 maja 2012 roku wraz z odsetkami w kwocie 55,08 zł naliczonymi od dnia 29 maja 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku, 3) 1.116,67 zł z tytułu noty obciążeniowej nr (...) z dnia 6 sierpnia 2012 roku wraz z odsetkami w kwocie 513,85 zł naliczonymi od dnia 21 sierpnia 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku. Pomimo wezwania do zapłaty, pozwana nie zapłaciła kwoty dochodzonej pozwem. Powód podkreślił także, że istnienie wskazanej wierzytelności, jej wysokość oraz terminy płatności odsetek wynikają z ksiąg rachunkowych funduszu i stwierdzone zostały wyciągiem z tychże ksiąg. (pozew k. 3-4).

W dniu 16 lutego 2017 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał w przedmiotowej sprawie przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który pozwana zaskarżyła sprzeciwem w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości. W sprzeciwie pozwana podniosła zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia. (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 35, sprzeciw k. 40-44) .

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał powództwo w całości. Podniósł, że dochodzone roszczenie nie uległo przedawnieniu, a bieg terminu jego przedawnienia został przerwany poprzez wytoczenie powództwa w dniu 25 marca 2014 roku w e.p.u., które to postępowanie toczyło się pod sygn. VI Nc-e 420047, a następnie zakończyło się umorzeniem postępowania w sprawie, na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., postanowieniem tutejszego Sądu z dnia 29 maja 2014 roku wydanym w sprawie VIII Nc 2483/14. (pismo procesowe k. 51-53) .

Na rozprawie w dniu 14 grudnia 2017 roku pełnomocnik powoda i pozwana nie stawili się, zostali prawidłowo zawiadomieni o terminie rozprawy. (potwierdzenie odbioru k. 71-72, protokół rozprawy k. 73) .

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 stycznia 2012 roku pozwana A. Z. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...), dotyczącą karty SIM z przypisanym do niej numerem (...), na zasadach promocji (...) 19.05” na czas oznaczony 24 miesięcy. W umowie wskazano, że w związku z jej zawarciem pozwanej przyznano ulgę o wartości 1.546 zł. Pozwana potwierdziła, że otrzymała i zaakceptowała regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych, Cennik oraz Regulamin (...), które stanowiły załączniki do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. (dowód: kserokopia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 7) .

Na podstawie zawartej umowy (...) Spółka z o.o. w W. zobowiązana była do świadczenia na rzecz pozwanej usług telekomunikacyjnych, pozwana zaś do uiszczania na jej rzecz opłaty abonamentowej oraz opłat za usługi telekomunikacyjne i inne usługi świadczone przez (...) Sp. z o.o. zgodnie z Cennikiem oraz utrzymywania aktywnej karty SIM w sieci (...) przez okres 24 pełnych cykli rozliczeniowych.

W Regulaminie świadczenia Usług (...) przez (...) Sp. z o.o. dla Abonentów, zastrzeżono, że Operator może, według własnego wyboru, rozwiązać umowę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, m.in. w przypadku nieuregulowania przez Abonenta rachunków telekomunikacyjnych (§ 16 pkt 11 ppkt i). Zgodnie z § 16 pkt 13, zastrzeżono, że w przypadku umowy zawartej na czas określony, której zawarcie wiązało się z przyznaniem Abonentowi przez Operatora ulgi, Operator jest uprawniony żądać kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez Abonenta lub przez Operatora z przyczyn leżących po stronie Abonenta przez upływem okresu, na który umowa została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej Abonentowi i pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. (dowód: kserokopia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 7, kserokopia regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych k. 54-58) .

(...) Sp. z o.o. w W., zgodnie z treścią umowy, świadczyła na rzecz pozwanej A. Z. usługi telekomunikacyjne, za które wystawiała faktury VAT. Pozwana nie uregulowała następujących należności wynikających z wystawionych faktur VAT:

1) kwoty 400 zł z faktury VAT nr (...) – z terminem płatności do dnia 27 lutego 2012 roku,

2) kwoty 112,41 zł z faktury VAT nr (...) – z terminem płatności do dnia 28 maja 2012 roku. (dowód: kserokopie faktur VAT k. 8-16, okoliczności bezsporne) .

Odsetki ustawowe naliczone od niezapłaconych w terminie dwóch faktur VAT do dnia 20 stycznia 2017 roku wynoszą:

1) od kwoty 400 zł (wynikającej z faktury VAT nr (...)) – odsetki ustawowe za okres od dnia 28 lutego 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku wynoszą 209 zł,

2) od kwoty 112,41 zł (wynikającej z faktury VAT nr (...)) – odsetki ustawowe za okres od dnia 29 maja 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku wynoszą 55,08 zł. (dowód: kserokopie faktur VAT k. 8-16, okoliczności bezsporne) .

Wobec niedotrzymania przez pozwaną warunków zawartej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych – pozwana nie uregulowała należności wynikających z wystawionych przez operatora, opisanych powyżej, faktur VAT – Operator wypowiedział pozwanej zawartą umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz wystawił notę obciążeniową nr (...) na kwotę 1.116,67 zł tytułem „opłaty specjalnej za przedterminowe rozwiązanie umowy” z terminem płatności do dnia 20 sierpnia 2012 roku. Jednocześnie poinformował pozwaną, że anuluje naliczenie opłaty specjalnej wskazanej w nocie obciążeniowej pod warunkiem opłacenia zaległych faktur i kontynuowania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, zgodnie z warunkami umowy po uprzednim zawarciu dodatkowego porozumienia do umowy. (dowód: kserokopia noty obciążeniowej i warunków anulowania opłaty specjalnej k. 17-18).

W dniu 12 grudnia 2013 roku pierwotny wierzyciel (...) z o.o. w W. zawarł z powodem R. Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym w W. umowę o przelew wierzytelności m.in. wobec dłużnika A. Z., opisanej powyżej i wynikającej z tytułu powyższej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. (kserokopia umowy przelewu wierzytelności k. 27, wyciąg z listy dłużników stanowiący załącznik do umowy cesji k. 22-23, kserokopie zawiadomień o cesji wierzytelności k. 24, k. 25, okoliczności bezsporne)

Do dnia wyrokowania pozwana nie uregulowała wskazanego zadłużenia dochodzonego przedmiotowym powództwem. (okoliczności bezsporne).

Ponadto w dniu 26 marca 2014 roku powód wytoczył przeciwko pozwanej w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o tożsame roszczenie, wynikające z niezapłaconych 2 faktur VAT i noty obciążeniowej, które to postępowanie toczyło się pod sygn. VI Nc-e 420047/14, a po przekazaniu sprawy z e.p.u. zakończyło się umorzeniem postępowania w sprawie, na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., postanowieniem tutejszego Sądu z dnia 29 maja 2014 roku wydanym w sprawie VIII Nc 2483/14 (z załączonych akt sprawy VIII Nc 2483/14: pozew k. 2-3, postanowienie k. 4, postanowienie o umorzeniu postępowania w sprawie k. 6) .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z powołanych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne jedynie częściowo i zasługiwało na uwzględnienie w zakresie żądanej kwoty 776,49 zł, na którą składają się należność główna za świadczone usługi telekomunikacyjne – 2 niezapłacone faktury VAT w łącznej wysokości 512,41 zł (400 zł + 112,41 zł) oraz należność z tytułu skapitalizowanych na dzień 20 stycznia 2017 roku odsetek ustawowych naliczonych za nieterminowe regulowanie przez pozwaną należności względem powoda z tytułu wystawionych faktur VAT w wysokości 264,08 zł (209 zł + 55,08 zł).

Na wstępie należy zauważyć, że powód udowodnił swoją legitymację czynną, jako, że do akt sprawy został załączony dowód z dokumentu w postaci umowy przelewu wierzytelności zawartej przez powoda z pierwotnym wierzycielem oraz wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy o przelew wierzytelności, o której mowa wyżej, w którym oznaczono pozwaną jako dłużnika, a także opisano dokładnie faktury, z których zobowiązanie pozwanej wynika.

Powód wykazał ponadto, że pozwaną A. Z. z (...) Spółką z o.o. w W. łączyła umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) zawarta w dniu 12 stycznia 2012 roku. Warunki zawartej umowy wskazywały, że za wykonane usługi pozwana będzie uiszczała na rzecz (...) opłatę abonamentową oraz opłaty za usługi telekomunikacyjne i inne usługi świadczone przez (...) zgodnie z cennikiem. Pozwana do dnia wyrokowania nie zapłaciła w terminie wystawionych jej przez Operatora za świadczone usługi telekomunikacyjne należności wynikających z faktur VAT: nr (...) na kwotę 400 zł z terminem płatności do 27 lutego 2012 roku, nr (...) na kwotę 112,41 zł z terminem płatności do 28 maja 2012 roku. Pozwana nie zapłaciła zatem należności z tytułu wystawionych faktur VAT w łącznej kwocie 512,41 zł, jak również nie zapłaciła skapitalizowanych na dzień 20 stycznia 2017 roku odsetek ustawowych od nieuregulowanych powyższych należności w łącznej wysokości 264,08 zł.

Podkreślić należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać odsetek za czas opóźnienia, jako że zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, przy czym dłużnik jest w opóźnieniu, jeżeli nie spełnia świadczenia w określonym terminie.

Mając powyższe na względzie, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda, jako nabywcy wierzytelności, kwotę 776,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od skapitalizowanych na dzień 20 stycznia 2017 roku odsetek za opóźnienie – od dnia 30 stycznia 2017 roku, czyli od dnia wytoczenia powództwa, co było zresztą zgodne z żądaniem powoda. Stosownie, bowiem do treści przepisu art. 482 § 1 k.c., od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Biorąc pod uwagę okoliczność, że należności z tytułu 2 powyższych faktur były wymagalne odpowiednio w lutym i maju 2012 roku, zaś powództwo w sprawie VIII Nc 2483/14 zostało wytoczone w dniu 26 marca 2014 roku, podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia nie był uzasadniony, jako że powództwo zostało wytoczone przed upływem 3-letniego terminu przedawnienia roszczenia.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, jako nieuzasadnione.

Powód dochodził przedmiotowym powództwem również kwoty 1.116,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami skapitalizowanymi od dnia 21 sierpnia 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku i dalszymi odsetkami od zaległych odsetek od dnia 30 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty, która to kwota stanowiła należność z tytułu opłaty specjalnej - kary umownej za zobowiązanie niepieniężne pozwanej do utrzymywania aktywnej karty SIM w sieci (...) przez okres 24 pełnych cykli rozliczeniowych.

Zgodnie z treścią przepisu art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 483 § 1 k.c. Zgodnie z jego treścią, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Cytowany przepis, z uwagi na zawartą w nim normę prawną, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym (ius cogens).

Wskazać przy tym należy, że jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, które Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela, przy ocenie charakteru zastrzeżonej kary należy brać pod uwagę charakter prawny zobowiązań, które należą do essentialia negotii, a nie obowiązki pochodne (dodatkowe) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 roku, V CKN 171/00, zawarty w komputerowym zbiorze orzecznictwa Wydawnictwa (...) pod nr (...)).

W przedmiotowej sprawie (...) z o.o. w W. zobowiązała się do świadczenia na rzecz pozwanej określonych usług telekomunikacyjnych, natomiast pozwana jako abonent zobowiązana był do opłacania abonamentu i płacenia za inne usługi zgodnie z cennikiem. Zobowiązanie pozwanej było, zatem od początku zobowiązaniem stricte pieniężnym, do którego nie może mieć zastosowania przepis o karze umownej. W konsekwencji dochodzenie od pozwanej kary umownej należy uznać za niedopuszczalne zastrzeżenie umowne i jako takie – w świetle przepisu art. 58 k.c. - nieważne.

Zgodnie bowiem z treścią art. 58 k.c., czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2005 roku, V CK 90/05, Monitor Prawniczy 2005/18/874; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1966 roku, III CR 45/66, LEX nr 5962; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lipca 2005 roku, I ACa 368/05, OSAB 2005/3/3). Podobne stanowisko zajął Sąd Okręgowy w Łodzi orzekając w sprawie o sygn. III Ca 939/06 i wielu innych.

Podkreślić także należy, że kara umowna w Regulaminie świadczenia usług została zastrzeżona jedynie w określonych przypadkach, tj. naruszenia przez abonenta zobowiązania niepieniężnego do utrzymania aktywnej karty SIM w sieci (...) przez cały czas trwania umowy. Strona powodowa nie wykazała jednak w żaden sposób, aby pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania do utrzymywania aktywnej karty SIM, jednocześnie wskazując w dokumentach załączonych do pozwu, że (...) obciążyła pozwaną opłatą specjalną - karą umowną i wypowiedziała jej umowę właśnie za nieterminowe regulowanie należności, a zatem za niewykonanie przez A. Z. zobowiązania pieniężnego.

Nadto wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 385 ¹ § 1 i 3 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Pozwana jako abonent nie miała rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych, w tym postanowień Regulaminu i Oferty Promocyjnej. Postanowienia te zostały jej narzucone przez operatora sieci komórkowej. Postanowienia o karze umownej kształtują prawa i obowiązki pozwanej jako konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jej interesy, a tym samym nie wiążą pozwanej.

Na marginesie zauważyć wreszcie należy, że zgodnie z treścią przepisu art. 56 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. 2004, Nr 171, poz. 1800 ze zm.), umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych powinna określać między innymi wysokość kar umownych w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi telekomunikacyjnej, przy czym zgodnie z definicją pojęcia „usługa telekomunikacyjna” zawartą w art. 2 ust. 48 cytowanej ustawy, usługa ta to „usługa polegającą głównie na przekazywaniu sygnałów w sieci telekomunikacyjnej; nie stanowi tej usługi usługa poczty elektronicznej”.

Ustawa, o której mowa, przewiduje, zatem obowiązek określenia w umowie o świadczenie usług telekomunikacyjnych wysokości kar umownych tylko w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania tej właśnie usługi, a zatem niewywiązania się z zobowiązania wynikającego z zawarcia umowy przez dostawcę usług, a nie abonenta, czyli pozwanej.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd oddalił powództwo w omawianym zakresie.

Wobec oddalenia żądania zasądzenia kwoty 1.116,67 zł z tytułu kary umownej, oddaleniu podlegało także żądanie zasądzenia skapitalizowanych odsetek od tejże kary za okres od dnia 21 sierpnia 2012 roku do dnia 20 stycznia 2017 roku, jak również żądanie zasądzenia dalszych odsetek ustawowych od skapitalizowanych odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. – w części, w której statuuje on zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów. Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że żądanie powoda zostało uwzględnione jedynie częściowo.

Powód żądał zasądzenia od pozwanej kwoty 2.407,01 zł, a zasądzono kwotę 776,49 zł. Strona powodowa wygrała sprawę co do kwoty 776,49 zł, a zatem w 32%, przegrała zaś w 68 % - tyle też kosztów procesu winna ponieść.

Koszty poniesione przez powoda wyniosły łącznie 1.317 zł i obejmowały: opłatę sądową od pozwu w kwocie 100 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa radcy prawnego w kwocie 1.200 zł, zaś pozwana nie poniosła kosztów procesu.

Powód wygrał spór w 32 %, a przegrał w 68 %. Powód winien więc ponieść z tytułu kosztów procesu 68 % kwoty ogólnej, zaś pozwana 32 % tejże. Wobec faktycznego poniesienia przez strony wymienionych wyżej kwot (powód 1.317 zł, pozwana 0 zł), kwota 421,44 zł podlegała zasądzeniu od pozwanej na rzecz powoda.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.