Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Tomasz Kalsztein

Protokolant: stażysta Justyna Osiewała-Wawrowska

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2022 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko (...) Zakładowi (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Zakładu (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda J. M. kwotę 4.917 zł (cztery tysiące dziewięćset siedemnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego (...) Zakładu (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda J. M. na kwotę 785,73 zł (siedemset osiemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa
w Ł. tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

a)  od powoda J. M. z zasądzonego na jego rzecz w punkcie
1 (pierwszym) roszczenia kwotę 54,25 zł (pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia pięć groszy);

b)  od pozwanego (...) Zakładu (...) z siedzibą
w W. kwotę 120,75 zł (sto dwadzieścia złotych siedemdziesiąt pięć groszy).

Sygn. akt VIII C 913/21

UZASADNIENIE

W dniu 3 lipca 2021 roku powód J. M., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wytoczył przeciwko Towarzystwu (...) w W. powództwo o zapłatę kwot: 4.300 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 2.810 zł tytułem odszkodowania za zwiększone potrzeby, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od obu kwot liczonymi od dnia 22 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 9 lutego 2021 roku w Ł. przy ulicy (...) powód potknął się o wystającą uszkodzoną płytę chodnikową i przewrócił, w wyniku czego doznał obrażeń ciała w postaci złamania podstawy palca I prawej ręki. Rękę powoda zaopatrzono w szynę dłoniowo-przedramienną, zalecono elewację złamanej kończyny oraz dalszą opiekę w poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej.

Pełnomocnik powódki podkreślił, że powód pozostaje pod opieką poradni ortopedycznej i rehabilitacyjnej, zaś w trakcie leczenia okazało się, że złamanie jest powikłane przesunięciem odłamu. Powód do chwili obecnej nie odzyskał pełnej sprawności złamanej ręki, ręka puchnie, boli, palce drętwieją ograniczając zdolności manualne i motoryczne kończyny. Powód przez osiem tygodni zmuszony był utrzymać ortezę nie mogąc uzyskać pełnego zrostu, pomimo podjętej rehabilitacji nie odzyskał pełnej sprawności uszkodzonej ręki. Nadto powód jako osoba praworęczna potrzebował pomocy osób trzecich w wielu czynnościach życia codziennego. Na skutek wypadku powód odczuwał dolegliwości bólowe znacznych rozmiarów, wypadek zdezorganizował jego życie osobiste oraz zawodowe, co wpłynęło na obniżenie komfortu życia oraz wygenerowało dodatkowe koszty. Powód od dnia wypadku zmuszony był ponosić koszty zakupu leków przeciwbólowych i maści, diety wysokobiałkowej, rehabilitacji oraz dojazdów do placówek medycznych. Powód jako osoba praworęczna korzystał z opieki innych osób przy wykonywaniu czynności życia codziennego takich jak zakupy, przygotowywanie posiłków sprzątanie i higiena osobista, przez 8 tygodni po dwie godziny dziennie, co daje kwotę 2.576 zł (56 dni x 2 godziny x 23 zł stawki godzinowej za opiekę według stawek MOPS).

Pełnomocnik powoda wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany dokonał wypłaty kwoty 3.200 zł tytułem zadośćuczynienia, 200 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia oraz 166 zł tytułem kosztów opieki osób trzecich. Zdaniem powoda przyznane kwoty są znacznie zaniżone tym bardziej, biorąc pod uwagę, iż lekarz pozwanego po przeprowadzeniu badania powoda orzekł, iż doznał on uszczerbku na zdrowiu w wysokości 2,5 %. (pozew k. 4-8v.)

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany nie kwestionując faktu swojej odpowiedzialności odszkodowawczej za skutki zdarzenia szkodzącego, wyjaśnił, że kwoty wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego są adekwatne do rozmiaru cierpień fizycznych i psychicznych powoda i w pełni kompensują doznaną przez powoda szkodę. Pełnomocnik pozwanego podniósł zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody w wysokości 50%, bowiem zdaniem powoda z uwagi na nieodległe położenie chodnika od miejsca zamieszkania powoda, stan jego nawierzchni winien być mu znany, a co za tym idzie powód powinien zachować należytą ostrożność i ominąć fragment ciągu pieszych. którego stan stwarzał niebezpieczeństwo, nie zaś poruszać się po nawierzchni, w szczególności w porze nocnej, kiedy to widoczność jest ograniczona.

Podniósł, że charakter doznanego na skutek przedmiotowego wypadku urazu nie mógł skutkować dezorganizacją życia osobistego i zawodowego powoda, bowiem nie spowodował on rozległego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Pełnomocnik podkreślił, że powód nie udowodnił, że w związku z przedmiotowym wypadkiem poniósł jakiekolwiek koszty leczenia oraz by ewentualne wydatki były uzasadnione i pozostawały w związku z przedmiotowym wypadkiem. Nadto, w opinii pozwanego rozmiar i charakter doznanych obrażeń nie uzasadniał konieczności korzystania z pomocy innych osób, zaś stawki za opieką wskazane przez powoda jawią się jako rażąco wygórowane. (odpowiedź na pozew k. 52-57)

W toku dalszego procesu stanowiska stron nie uległy zmianie. Pełnomocnik pozwanego wypowiedział się również w zakresie wydanej przez biegłego sądowego opinii. (protokół rozprawy k. 109, pismo procesowe k. 202)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 lutego 2021 roku w godzinach wieczornych w Ł. przy ulicy (...) wyszedł z mieszkania w celu wyrzucenia śmieci potknął się o wystającą, uszkodzoną płytę chodnikową, następnie upadł na prawą rękę.

Chodnik w dacie zdarzenia znajdował się w złym stanie technicznym, był dziurawy, płyty chodnikowe wystawały do góry na 15- 20 cm.

Z uwagi na nasilające się dolegliwości bólowe i wystąpienie opuchlizny powód udał się do Miejskiego Centrum Medycznego im. K. (...) w Ł., gdzie stwierdzono u niego złamanie podstawy paliczka bliższego kciuka, zastosowano u powoda ortezę na kciuk i zalecono dalsze leczenie w poradni ortopedycznej. Na wizycie kontrolnej w poradni specjalistycznej stwierdzono powikłane złamanie z odłamami.

Na skutek przedmiotowego wypadku powód odbył dwa cykle rehabilitacyjne.

(dokumentacja medyczna k. 22-34, zeznania powoda 00:09:56-00:18:04 w elektronicznym protokole rozprawy z dnia 20 stycznia 2022 roku k. 70-73, okoliczności bezsporne)

Powód miał rękę unieruchomioną ortezą, i z tego powodu potrzebował wsparcia i pomocy osób trzecich. J. M. nie mógł samodzielnie prowadzi samochodu wobec czego do placówek medycznych jego własnym samochodem woziła go jego matka. Matka powoda pomagała mu również w przygotowywaniu posiłków, robieniu zakupów, pomagała mu się ubierać, zakładać buty, sprzątać.

(zeznania świadka K. M. 00:03:51- 00:07:20 w elektronicznym protokole rozprawy z dnia 20 stycznia 2022 roku k. 70-73, zeznania powoda 00:09:56-00:18:04 w elektronicznym protokole rozprawy z dnia 20 stycznia 2022 roku k. 70-73)

Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej w Ł. nr XVIII/729/19 z dnia 27 grudnia 2019 roku stawka za 1 godzinę usług opiekuńczych wynosi 23,70 zł.

(uchwała k. 35-36)

Z punktu widzenia ortopedii powód J. M. w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznał złamania końca bliższego paliczka podstawnego kciuka. U powoda zastosowano leczenie zachowawcze- unieruchomienie ortezą oraz rehabilitację. Wdrożone leczenie nie przyniosło efektu, pozostały drobne niezrośnięte fragmenty kostne, powodujące dysfunkcję kciuka i dolegliwości bólowe. Powód wymaga dalszego leczenia.

Powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 2,5% wg pkt 134 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku. Ustawienie kciuka u powoda jest prawidłowe, obecne są pozostałe po urazie przemieszczone, drobne fragmenty kostne wymagające dodatkowego leczenie operacyjnego oraz utrzymująca się dysfunkcja kciuka w zakresie chwytania i opozycji- głównie bólowa.

Uraz spowodował dolegliwości bólowe w obrębie kciuka i ręki prawej. Początkowo przez okres 14 dni od wypadku miały one znaczne nasilenie. Po około 3-4 tygodniach od urazu unieruchomienie niweluje dolegliwości bólowe, ból o miernym nasileniu może pojawiać się po zdjęciu unieruchomienia i poruszaniu ręką. Stałe noszenie ortezy zabezpiecza przed bolesnymi ruchami kciuka, ale ogranicza sprawność ręki. Aktualnie powód jest w trakcie leczenia, planowana jest interwencja operacyjne oraz dalsze postępowanie rehabilitacyjne. Możliwe jest całkowite wyleczenie i powrót pełnej funkcji kciuka.

Zastosowane u powoda leczenie było prowadzone prawidłowo. Pierwotne leczenie zachowawcze, unieruchomienie ortezą oraz rehabilitacja nie przyniosły oczekiwanego efektu stąd wymóg leczenia chirurgicznego z perspektywą pełnego wyleczenia. Dotychczasowe leczenie było prowadzone w placówkach posiadających refundację kosztów przez NFZ- powód nie ponosił kosztów leczenie. Dalsze planowane leczenie także może być realizowane w ramach placówek finansowanych przez NFZ.

Dysfunkcja powstała w wyniku wypadku dotyczyła prawej kończyny górnej, spowodowała jedynie ograniczenie sprawności samej ręki w zakresie czynności manualnych wymagających używanie kciuka. Powód miał pełną zdolność lokomocji, a także wykonywania większości czynności z zakresu samoobsługi. Wskazana była pomoc osób trzecich w pierwszych 3 tygodniach od urazu w wymiarze 1 godziny dziennie- pomoc przy przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu itp. Koszt ortezy i stosowanych leków przeciwbólowych wynosił około 200- 300 zł.

( opinia biegłego sądowego K. B. k. 81-86)

Powód do chwili obecnej nie odzyskał pełnej sprawności w uszkodzonej ręce. Nie może odgiąć i zgiąć kciuka, ruchomość dłoni jest zaburzona. Do chwili obecnej odczuwa dolegliwości bólowe dłoni, nie ma swobody chwytania i ściskania rzeczy. Doraźnie powód musi zażywać silne leki przeciwbólowe, średnio 3-4 razy w tygodniu. Powód znajduje się pod opieką rehabilitanta, czeka go jeszcze 6 sesji rehabilitacyjnych. Powód w skali miesiąca ponosi koszty leczenia w kwocie 400 zł. Powód brał dodatkowe zabiegi rehabilitacyjne, kupił piłki uciskowe i gumki aby samodzielnie ćwiczyć rękę.

( zeznania powoda 00:09:56-00:18:04 w elektronicznym protokole rozprawy z dnia 20 stycznia 2022 roku k. 70-73 )

Chodnik w obrębie którego doszło do zdarzenia jest częścią drogi znajdującej się we władaniu Zarządu Dróg i (...) w Ł. który w dacie zdarzenia posiadał polisę OC u pozwanego ubezpieczyciela.

Pismem z dnia 6 kwietnia 2021 roku powód zgłosił szkodę (...) w Ł., wzywając do zapłaty zadośćuczynienia i odszkodowania w wysokości 45.000 zł. Adresat przekazał zgłoszenie do swojego ubezpieczyciela – pozwanego. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, pozwany decyzją z dnia 22 czerwca 2021 roku przyznał powodowi zadośćuczynienie w wysokości 3.200 zł, odszkodowanie za koszty leczenia (ryczałt) w wysokości 200 zł oraz tytułem zwrotu kosztów opieki w kwocie 166 zł.

(zgłoszenie szkody k. 14, decyzja k. 15-16, okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie powołanych wyżej dowodów, w tym dowodów z dokumentacji medycznej oraz na podstawie zeznań świadka i powoda, które to zeznania korelowały ze sobą i wzajemnie się uzupełniały. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął również opinię biegłego sądowego – K. B.. Oceniając wydaną przez biegłego opinię, Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zawartych w jej treści wniosków, opinia ta była bowiem rzetelna, jasna, logiczna oraz w sposób wyczerpujący objaśniająca budzące wątpliwości kwestie. Wydając opinię biegły oparł się na zgromadzonym w aktach sprawy materiale dowodowym. Opinia biegłego sądowego K. B. w pełni odnosiła się do zagadnień będących jej przedmiotem, wnioski biegłego nie budzą przy tym wątpliwości w świetle zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne w części.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W przedmiotowej sprawie zdarzeniem rodzącym odpowiedzialność odszkodowawczą strony pozwanej jest zdarzenie z dnia 20 marca 2018 roku, w konsekwencji którego powódka doznała urazu prawego stawu kolanowego z uszkodzeniem łąkotki przyśrodkowej. Z uwagi na fakt objęcia Zarządu Dróg i (...) w Ł., ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przez Towarzystwo (...) w W., to strona pozwana zobowiązana jest do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.).

Pozwany ubezpieczyciel nie kwestionował swej legitymacji procesowej biernej, nie zgadzał się natomiast z wysokością dochodzonych roszczeń.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.p.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty (§ 2 art. 444 k.c.).

Ponadto, w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 k.c.).

Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody niemajątkowej na osobie, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Inaczej niż przy odszkodowaniu, w przypadku zadośćuczynienia, ustawodawca nie wprowadza jasnych kryteriów ustalania jego wysokości. Wskazuje jedynie ogólnikowo, iż suma przyznana z tego tytułu winna być odpowiednia.

W judykaturze i piśmiennictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i jako takie musi mieć odczuwalną wartość ekonomiczną, jednocześnie nie może być nadmierne. Wskazuje się na potrzebę poszukiwania obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów oceny jego wysokości, choć przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron (tak m.in. SN w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, LEX). Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody (tak m.in. SN w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37; w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145; w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, LEX; w wyroku z dnia 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz.81; w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2004 r, nr 4, poz.40). Przy ustalaniu zadośćuczynienia nie można więc mieć na uwadze wyłącznie procentowego uszczerbku na zdrowiu. Nie odzwierciedla on bowiem psychicznych konsekwencji doznanego urazu. Konieczne jest również uwzględnienia stosunków majątkowych społeczeństwa i poszkodowanego, tak, aby miało ono dla niego odczuwalną wartość. Zważyć przy tym należy, iż doznanej przez poszkodowanego krzywdy nigdy nie można wprost, według całkowicie obiektywnego i sprawdzalnego kryterium przeliczyć na wysokość zadośćuczynienia. Charakter szkody niemajątkowej decyduje, bowiem o jej niewymierności (por. wyrok SN z dnia 9 lutego 2000 roku, III CKN 582/98, LEX.), zaś pojęcie „odpowiedniej sumy zadośćuczynienia” użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony (por. wyrok SN z dnia 28 września 2001 roku, III CKN 427/00, LEX). Dlatego też w orzecznictwie wskazuje się, że oceniając wysokość należnej sumy zadośćuczynienia Sąd korzysta z daleko idącej swobody (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lipca 2000 roku, II CKN 1119/98, LEX).

Kryterium pozwalającym na pewną obiektywizację rozmiaru krzywdy doznanej przez J. M. stanowi w niniejszej sprawie stopień długotrwałego uszczerbku na jego zdrowiu, który biegły ustalił na poziomie 2,5%. O czym była mowa, opinia biegłego stanowi przekonujący i miarodajny dowód w sprawie. Opinia ta odzwierciedla staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, wyjaśnia wszystkie istotne okoliczności, podaje przyczyny, które doprowadziły do przyjętej konkluzji, a równocześnie jest poparta głęboką wiedzą i wieloletnim doświadczeniem zawodowym biegłego. Jednocześnie, w ocenie Sądu, opinii tej nie podważają pozostałe dowody zebrane w sprawie, tym bardziej , że wysokość ustalonego przez biegłego sądowego uszczerbku na zdrowiu jest zbieżna z wysokością uszczerbku ustalonego przez lekarza orzecznika pozwanego w toku procesu likwidacji szkody. W konsekwencji Sąd uznał, że opinia biegłego sądowego stanowi pełnowartościowy dowód, który może być podstawą czynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Skoro jednak uszczerbek na zdrowiu jest tylko jednym z elementów istotnych dla oceny adekwatności zadośćuczynienia, jego wymiar powinien uwzględnić wszystkie zachodzące w przedmiotowej sprawie okoliczności. Jak wyjaśniono wyżej, zadośćuczynienie przysługuje bowiem za doznaną krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (negatywne odczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, niemożnością wykonywania działalności zawodowej i wyłączeniem z życia codziennego). W omawianej sprawie Sąd nie mógł zatem pominąć dolegliwości bólowych, które pojawiły się po wypadku i trwają do dnia dzisiejszego. Pomimo przeprowadzonego leczenia i rehabilitacji powód nadal jest narażony na ból, zmaga się również z konsekwencjami wypadku polegającymi na braku pełnej sprawności w uszkodzonej ręce, niemożności odgięcia i zgięcia kciuka oraz zaburzonej ruchomości dłoni. Przebyte zdarzenie ograniczyło życie powoda, który przez dłuższy czas musiał mieć rękę unieruchomioną w niewygodnej ortezie. Powód do chwili obecnej odczuwa dolegliwości bólowe, nadto jest pod opieką rehabilitanta a proces leczenia jeszcze się nie zakończył. Powód musi odbyć jeszcze 6 cykli rehabilitacyjnych. W świetle poczynionych rozważań nie sposób uznać, iż krzywda powoda miała minimalny charakter i została zrekompensowana przez wypłacone w toku likwidacji szkody świadczenie.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że w ocenie Sądu, bezzasadny jest podniesiony przez pozwanego zarzut przyczynienia się powoda do zaistniałej szkody w 50%. Zgodnie z przepisem art.362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. W świetle orzecznictwa, poszkodowany przyczynia się do powstania szkody, jeżeli jego zachowanie się jest adekwatną współprzyczyną powstania szkody w ogóle. Zaś miarą przyczynienia się poszkodowanego jest kryterium stopnia zawinienia obu stron. Takie zachowanie poszkodowanego, któremu nie można przypisać nieprawidłowości (naganności), nie może być uznane za przyczynienie się. Przy odpowiedzialności na podstawie art. 415 k.c. konieczne jest porównanie winy poszkodowanego z winą sprawcy lub osoby, za którą odpowiada (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2001 roku, I PKN 248/00, OSNP 2002 rok, nr 21, poz. 522, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 czerwca 1980 roku, II CR 166/80, niepubl., Adam Szpunar „Przyczynienie się do powstania szkody w wypadku komunikacyjnym” Rejent 2001, nr 6, s.13, Paweł Garnecki „W sprawie wykładni art.362 kodeksu cywilnego.”, Państwo i Prawo 2003 rok, nr 1, poz.62, Tadeusz Wiśniewski w pracy zbiorowej „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia zobowiązania” pod red. Gerarda Bieńka, Warszawa 2002 rok). Stopień winy obu stron jako kryterium oceny stopnia przyczynienia się poszkodowanego znajduje zastosowanie także wówczas, gdy podstawę odpowiedzialności stanowi zasada ryzyka (tak również A. S. „Przyczynienie się do powstania szkody w wypadku komunikacyjnym ” R. 2001, nr 6, s.13 i n). W literaturze podkreśla się, iż umieszczenie przepisu art. 362 k.c. bezpośrednio po art. 361 k.c., wskazuje wyraźnie, że przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody, jako przejaw powstania szkody w warunkach wielości przyczyn, z których jedną jest zachowanie się poszkodowanego, winno być rozpatrywane w kategoriach normalnego związku przyczynowego (por. np. T. Wiśniewski, w: Komentarz 2009, I, s. 86; por. uwagi do art. 361 § 2; Kodeks cywilny. Komentarz do art. 1-449 10. Tom I pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego wydawnictwo: C.H.Beck, 2011 rok). Oznacza to, że aby zachowanie się poszkodowanego mogło być podniesione do rangi zdarzenia uzasadniającego zmniejszenie należnego mu odszkodowania, musi stanowić samodzielny (zewnętrzny) względem przyczyny głównej czynnik przyczynowy, a nie tylko jej rezultat. Dopiero ustalenie faktu przyczynienia się poszkodowanego daje podstawę do badania zasadności odstępstwa od zasady pełnego odszkodowania. Tak, więc konstrukcja przyczynienia się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ma charakter czysto kauzalny, a skutki tego przyczynienia w sferze odszkodowawczej zależą od okoliczności sprawy. W ocenie Sądu, zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody jest nieudowodniony. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby powód jakimkolwiek swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia szkody. Powód szedł w godzinach wieczornych wyrzucić śmieci. Trudno przy tym oczekiwać od pieszego takiego poruszania się, aby patrzył cały czas pod nogi i miał spuszczony wzrok, koncentrując swoją uwagę na obserwacji stanu chodnika. Nawet przy założeniu, iż powód właśnie w ten sposób by się poruszał, nie można przyjąć, iż byłby w stanie uniknąć upadku. Za stan chodnika w miejscu wypadku odpowiada zarządca drogi. To w wyniku zaniedbań zarządcy drogi powód poniósł szkodę. Gdyby nie zły stan techniczny chodnika, skutkujący wypiętrzeniem płyty chodnikowej powód nie potknął by się o wystającą płytę i nie doszłoby do jego upadku.

Jednocześnie, należy mieć na uwadze, iż zadośćuczynienie powinno być umiarkowane i utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Uwzględniając rodzaj i rozmiar doznanej przez J. M. krzywdy, jak też dyrektywę przyznawania umiarkowanego zadośćuczynienia, w ocenie Sądu należne powodowi zadośćuczynienie winno wyrażać się sumą 7.500 zł, co przy dotychczas wypłaconej kwocie 3.200 zł, daje dopłatę na poziomie 4.300zł.

W rozpoznawanej sprawie powód dochodził również kwoty 2.810 zł tytułem zwrotu równowartości kosztów opieki osób trzecich i kosztów leczenia.

Podstawę prawną roszczenia powoda w tym zakresie stanowi przepis art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie obejmuje zatem wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia "wszelkich kosztów" wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe (por. Wyrok SN z 9 stycznia 2008 r., II CSK 425/07, LEX nr 378025). Przepis art. 444 § 1 k.c. ujmuje szkodę w sposób możliwie szeroki, a więc poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, w tym także: kosztów transportu, kosztów odwiedzin osób bliskich, kosztów szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji, kosztów nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, kosztów przyuczenia do wykonywania nowego zawodu (przez jednorazowe albo okresowe świadczenie), zwrotu utraconych zarobków.

Korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty niewątpliwie stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Legitymacja czynna żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje nad nim opiekę. Jednakże ewentualny rozmiar roszczenia przysługującego poszkodowanemu z tego tytułu nie może przekraczać wynagrodzenia osoby mającej odpowiednie kwalifikacje do wykonywania takiej opieki.

Zgodnie z opinią biegłego sądowego z zakresu ortopedii powód wymagał pomocy innych osób w niektórych czynnościach życia codziennego w wymiarze 1 godziny dziennie przez okres 3 tygodni po wypadku.

Sąd obliczył wysokość odszkodowania z uwzględnieniem podanej przez biegłego z zakresu ortopedii liczby dni i godzin, przez które powód wymagał opieki osób trzecich. Sąd uwzględnił żądania powoda, aby zastosować stawkę w wysokości 23 zł/h – stawka ta bowiem nie jest wygórowana i mająca odniesienie do aglomeracji (...).

Odszkodowanie za koszty opieki osób trzecich (art. 444 § 1 zd. 1 k.c.) w łącznej kwocie 483 zł zostało wyliczone w następujący sposób: 21dni x 1 h x 23 zł. Biorąc pod uwagę, że w toku likwidacji szkody pozwany wypłacił powodowi z tego tytułu kwotę 166 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 317 zł z tytułu opieki osób trzecich.

Zgodnie z opinią biegłego z zakresu ortopedii powód zmuszony był zakupić ortezę, której koszt wyniósł 300 zł. Uznając roszczenie z tego tytułu za w pełni uzasadnione, powód był uprawniony dochodzić odszkodowania w wysokości 317 zł z tytułu poniesionych kosztów leczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.917 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Zasadą prawa cywilnego jest, że dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń określa art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t.), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego (art. 14 ust. 2 ustawy). Niespełnienie świadczenia w terminie powoduje po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (§ 2 art. 481 k.c.). Przypomnieć również należy, że roszczenie dochodzone przez powoda ma charakter bezterminowy, przekształcenie go w zobowiązanie terminowe następuje w drodze wezwania wierzyciela skierowanego do dłużnika do spełnienia świadczenia, jeśli tylko wezwanie to zawiera wskazanie żądanej kwoty (por. m.in. wyrok SA w Białymstoku z dnia 11 grudnia 2013 roku, I ACa 584/13, LEX; wyrok SA w Poznaniu z dnia 26 września 2013 roku, I ACa 693/13, LEX; wyrok SN z dnia 22 lutego 2007 roku, I CSK 433/06, LEX). W niniejszej sprawie powód zgłosił roszczenie pozwanemu pismem nadanym w dniu 6 kwietnia 2021 roku. Z uwagi na to, że na podstawie zgromadzonej w aktach dokumentacji nie można stwierdzić z jaką datą przedmiotowe pismo zostało doręczone pozwanemu, należy przyjąć, że odsetki od przyznanej kwoty z tego tytułu należą się od dnia wydania decyzji przez pozwanego w przedmiocie przyznania zadośćuczynienia i odszkodowania, zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. na zasadzie stosunkowego rozdzielenia kosztów, uwzględniając, że powód wygrał proces w 69 %, natomiast pozwany w 31 %.

W przedmiocie nieuiszczonych kosztów sądowych rozstrzygnięto na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j. t. Dz. U. z 2016 r., poz. 623 ze zm.), uwzględniając, iż pozwany przegrał proces w całości. Z tego tytułu nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od powoda kwotę 54,25 zł, zaś od pozwanego kwotę 120,75 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.