Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartek Męcina

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

z powództwa (...) spółka z o.o. w G.

przeciwko T. J.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda (...) spółka z o.o. w G. na rzecz pozwanego T. J. kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 643/18

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 9 listopada 2017 roku powód (...) spółka z o.o. w G., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniósł o zasądzenie od T. J. kwoty 685,23 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 listopada 2017 r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że prowadzi działalność w zakresie sprzedaży energii elektrycznej, w związku z czym zawiera z odbiorcami umowy sprzedaży energii i usługi kompleksowej. W dniu 30 października 2013 r. powód zawarł z T. J. umowę o nr (...). Pomimo, że powód realizował swoje zobowiązanie, pozwany uchybił swoim obowiązkom, w związku z czym strona powodowa wystawiła dokument księgowy o nr (...) na kwotę 675 zł. Na dochodzoną pozwem kwotę składa się również 10,23 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za okres od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia wniesienia pozwu.

(pozew k. 3- 5)

Nakazem zapłaty z dnia 6 grudnia 2017 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę wraz z kosztami procesu.

(nakaz zapłaty k. 5 v.)

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw złożył pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem, zaskarżając orzeczenie w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanego podniósł, że w 2016 r. pozwany rozwiązał łączącą strony umowę, w związku z czym powód wystawił notę księgową na podstawie § 6 cennika (...) w związku z OWU. Zgodnie z o.w.u. zawartej przez strony w 2013 r. umowy, na 45 dni przed końcem obowiązywania Cennika, klient otrzymuje propozycje przedłużenia umowy i jeżeli w terminie 14 dni od doręczenia oferty nie złoży oświadczenia o rezygnacji z przyjęcia zaoferowanego Cennika, to umowa zostaje przedłużona na kolejny okres. W ocenie strony pozwanej za abuzywne należy potraktować postanowienie § 6 cennika (...) z którego wynika obowiązek zapłaty jednorazowej opłaty w przypadku automatycznego przedłużenia umowy na kolejny okres 3 lat. Strona powodowa przyznała termin zaledwie 14 dni na podjęcie decyzji co do rozwiązania umowy, a jej przedłużenie nastąpiło w przypadku braku reakcji konsumenta. Pełnomocnik pozwanego zwrócił uwagę na to, że umowa zawsze zostaje przedłużona na czas określony, nie było możliwości jej zawarcia na czas nieokreślony, którą klient mógłby wypowiedzieć bez konieczności ponoszenia opłaty jednorazowej z tytułu jej rozwiązania.

(sprzeciw k. 6)

Postanowieniem z dnia 2 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu dla Łodzi- Widzewa w Łodzi z uwagi na wniesienie sprzeciwu.

(postanowienie k. 12)

W piśmie z dnia 17 kwietnia 2018 r. stanowiącym odpowiedź na zarzuty zawarte w sprzeciwie, powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko i podniósł, że w 2016 r. zaoferował pozwanemu kontynuację umowy na nowych warunkach wskazanych w cenniku stanowiącym integralną część umowy. Cennik miał obowiązywać w okresie 3 lat, od 1 października 2016 r. do 30 września 2019 r. Wysokość naliczonej opłaty jednorazowej była uzależniona od okresu o jaki został skrócony czas obowiązywania cennika. Umowa łącząca strony była zawarta na czas nieokreślony, natomiast cennik stanowiący lex specialis do umowy wskazywał, że w okresie jego obowiązywania strony zobowiązują się do nie rozwiązywania łączącego je stosunku prawnego.

(pismo procesowe k. 15- 18)

Do zamknięcia rozprawy stanowisko stron nie uległo zmianie.

(protokół rozprawy k. 88- 90)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 października 2013 r. T. J. zawarł z (...) spółka z o.o. w G. umowę sprzedaży energii elektrycznej nr US/ (...) na czas nieokreślony. Na jej podstawie powód zobowiązał się do sprzedaży, a pozwany do kupna energii elektrycznej dla punktu poboru określonego w umowie. Szczegółowe prawa i obowiązki stron zostały określone w Ogólnych Warunkach Umowy Sprzedaży (...) Elektrycznej (OWU), a także Cenniku lub Cenniku Usług (...), które stanowiły integralną część umowy, w tym przypadku był to Cennik (...)_3_01.10.13-30.09.16_. Zgodnie z § 6 cennika w przypadku złożenia przez Klienta oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, o którym mowa w § 8 ust. 1 OWU, Sprzedawca uprawniony będzie do nałożenia na Klienta Opłaty jednorazowej za wcześniejsze wypowiedzenie Umowy. Jej wysokość uzależniona będzie od długości okresu, o jaki skrócony zostanie czas na jaki obowiązywał Cennik. W przypadku złożenia przez Klienta oświadczenia o wypowiedzeniu Cennika, o którym mowa w § 8 ust. 1 OWU, Sprzedawca uprawniony będzie do nałożenia na Klienta Opłaty jednorazowej za wcześniejsze wypowiedzenie Cennika. Jej wysokość uzależniona będzie od długości okresu, o jaki skrócony zostanie czas na jaki obowiązywał Cennik. Wysokość opłaty jednorazowej za wcześniejsze wypowiedzenie Umowy bądź wypowiedzenie Cennika jest równa iloczynowi opłaty jednorazowej oraz liczby miesięcy o które skrócony zostanie okres obowiązywania Cennika.

(umowa sprzedaży energii elektrycznej k. 26- 27, cennik k. 29- 30)

Pismem nadanym w dniu 10 sierpnia 2016 r. powód poinformował pozwanego, że okres obowiązywania dotychczasowego Cennika dobiega końca, pozostawienie pisma bez odpowiedzi spowoduje, że pozwany będzie przez kolejny okres korzystał z załączonego, nowego Cennika (...) zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy. Ponadto strona powodowa poinformowała, że pozwanemu przysługuje termin 14 dni na rezygnację z Cennika (...). W tym terminie przysługuje pozwanemu prawo odstąpienia od umowy.

(pismo powoda k. 31, materiał informacyjny k. 32 v., cennik k. 34- 35)

Pismem z dnia 20 marca 2017 r. (...) spółka z o.o. poinformował powoda o wypowiedzeniu umowy sprzedaży energii elektrycznej w związku z zawarciem z pozwanym kompleksowej umowy sprzedaży energii elektrycznej dla punktu poboru energii elektrycznej wymienionego w załączniku nr 1.

(pismo (...) spółka z o.o. k. 38, załącznik nr 1 k. 39, pełnomocnictwo k. 40, upoważnienie k. 41)

Pismem z dnia 28 marca 2017 r. (...) spółka z o.o. w G. poinformował pozwanego, że z powodu wcześniejszego rozwiązania umowy sprzedaży energii elektrycznej naliczy opłatę jednorazową wskazaną w cenniku, jak również o możliwości wycofania złożonego przez nowego sprzedawcę wniosku o rozwiązanie umowy.

(pismo powoda k. 42)

Pismem z dnia 19 kwietnia 2017 r. (...) spółka z o.o. poprosił powoda o wycofanie wypowiedzenia umowy sprzedaży energii elektrycznej przesłanej w dniu 25 marca 2017 r. dla punktu poboru energii elektrycznej wymienionego w załączniku nr 1.

(pismo (...) spółka z o.o. k. 38, załącznik nr 1 k. 45)

Pismem z dnia 4 maja 2017 r. (...) spółka z o.o. w G. poinformował (...) spółka z o.o., że wyraża zgodę na wycofanie wypowiedzenia umowy sprzedaży energii elektrycznej pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia do Operatora Systemu Dystrybucyjnego.

(pismo powoda k. 46)

Pismem z dnia 2 czerwca 2017 r. (...) spółka z o.o. w G. poinformował (...) spółka z o.o., że umowa sprzedaży energii elektrycznej ulegnie rozwiązaniu w dniu 30 czerwca 2017 r.

(pismo powoda k. 47)

Pismem z tego samego dnia (...) spółka z o.o. w G. poinformował pozwanego, że umowa sprzedaży energii elektrycznej ulegnie rozwiązaniu w dniu 30 czerwca 2017 r., a z powodu wcześniejszego rozwiązania umowy sprzedaży energii elektrycznej naliczy opłatę jednorazową wskazaną w cenniku. Ponadto powód poinformował o możliwości wycofania złożonego przez nowego sprzedawcę wniosku o rozwiązanie umowy.

(pismo powoda k. 48)

Pismem z dnia 1 sierpnia 2017 r. (...) spółka z o.o. w G. poinformował pozwanego, że z powodu rozwiązania umowy sprzedaży energii elektrycznej przed upływem okresu jej obowiązywania, została naliczona opłata jednorazowa w wysokości wskazanej w nocie obciążeniowej- 675 zł.

(pismo powoda k. 50, nota obciążeniowa k. 51)

W dniu 18 września 2017 r. powód wystawił przedsądowe wezwanie do zapłaty, którym wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 675 zł tytułem kary umownej wynikającej z dokumentu księgowego o nr (...).

(przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 23, potwierdzenie odbioru k. 24)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie powołanych wyżej dowodów w postaci dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

(...) spółka z o.o. w G. wniósł o zasądzenie od T. J. kwoty 685,23 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 listopada 2017 r. do dnia zapłaty, tytułem opłaty jednorazowej za wypowiedzenie umowy o nr (...) przed upływem terminu obowiązywania. Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa podniósł, że postanowienia o.w.u. przewidujące możliwość naliczenia opłaty jednorazowej stanowią niedozwolone postanowienia umowne.

W ocenie Sądu podniesiony przez stronę pozwaną zarzut zasługuje w pełni na uwzględnienie. Można przypomnieć, że swoje uprawnienie do naliczenia opłaty jednorazowej strona powodowa oparła na treści § 6 cennika (...), zgodnie z którym w przypadku złożenia przez Klienta oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, o którym mowa w § 8 ust. 1 OWU, Sprzedawca uprawniony będzie do nałożenia na Klienta Opłaty jednorazowej za wcześniejsze wypowiedzenie Umowy. Wątpliwości nie budziło, że powód jest przedsiębiorcą zajmującym się prowadzeniem działalności gospodarczej m.in. w zakresie sprzedaży energii elektrycznej, a strona pozwana, jako osoba fizyczna, jest konsumentem. Dlatego też należało ustalić, czy postanowienia umowy z dnia 30 października 2013 r. oraz stanowiące integralną część umowy postanowienia Ogólnych Warunków Umowy Sprzedaży (...) Elektrycznej oraz Cennika, były dla jej stron wiążące. Sąd bowiem może, a nawet powinien dokonywać oceny postanowień zawartych umów, a także postanowień samych wzorców umów, co do ich zgodności z prawem. Ocena ta może zostać dokonana również in concreto w toczącym się miedzy przedsiębiorcą, a konsumentem sporze, którego przedmiotem są skutki prawne określone postanowieniami umowy. Umowy konsumenckie podlegają bowiem ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 ^{( 1)} §1 k.c. z wyłączeniem jedynie jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez proferenta (por. m.in. wyrok SA w Warszawie z dnia 15 czerwca 2007 roku, VI Ca 228/07, LEX).

Należy zauważyć, że strona powodowa nie przedstawiła postanowień łączących strony, z których wynikałoby, że w sytuacji gdy okres obowiązywania dotychczasowego Cennika dobiega końca, a dokładnie 45 dni przed końcem terminu jego obowiązywania, klient otrzymuje propozycję przedłużenia umowy, a jeżeli w terminie 14 dni od otrzymania oferty nie złoży oświadczenia o rezygnacji z przyjęcia nowego Cennika, to umowa zostaje przedłużona na kolejny okres. Powód przedstawił umowę sprzedaży energii elektrycznej z dnia 30 października 2013 r. oraz stanowiące integralne części umowy Cennik (...)_3_01.10.13-30.09.16_ i Cennik (...). Natomiast strona powodowa nie przedstawiła Ogólnych Warunkach Umowy Sprzedaży (...) Elektrycznej. Zatem można przypuszczać, że postanowienia przewidujące, że w przypadku pozostawienia pisma wraz z załączonym nowym Cennikiem bez odpowiedzi, pozwany będzie przez kolejny okres korzystał z załączonego Cennika, znajdowały się właśnie w Ogólnych Warunkach Umowy. Jednak strona pozwana nie kwestionowała, że powód w powyższy sposób ukształtował mechanizm przedłużenia łączącej strony umowy w zakresie cennika. Zatem pomimo braku treści wszystkich postanowień kształtujących stosunek prawny istniejący pomiędzy stronami, Sąd może dokonać ich oceny.

W ocenie Sądu analizowane postanowienia przedmiotowej umowy, oraz stanowiących jego integralne części cennika i ogólnych warunków umowy, uznać należy za stanowiące niedozwolone klauzule umowne w myśl art. 385 ¹ § 1 k.c. W myśl bowiem tego przepisu, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Wyjaśnienia w tym miejscu wymaga, że wprawdzie sporny sposób zawarcia umowy w zakresie cennika oraz opłata jednorazowa zostały ustalone umową stron, to jednakże pamiętać należy, że swoboda umów nie pozostaje całkowicie dowolna i podlega pewnym ograniczeniom. I tak, w myśl art. 353 ¹ k.c. treść lub cel stosunku prawnego ułożonego przez strony nie może sprzeciwiać się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Tymczasem zapisy umowy odnoszące się do przedłużenia umowy w zakresie cennika oraz przedmiotowej opłaty są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i kształtują obowiązki drugiej strony umowy (klienta – pozwanego) w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. W tym miejscu wypada przypomnieć, że w judykaturze uznaje się, że pod pojęciem działania wbrew dobrym obyczajom - przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego - kryje się wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku, natomiast przez rażące naruszenie interesów konsumenta rozumie się nieusprawiedliwioną dysproporcję - na niekorzyść konsumenta - praw i obowiązków stron, wynikających z umowy ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 2005 roku, I CK 832/04, Biul. SN 2005/11/ 13 oraz z dnia 3 lutego 2006 roku, I CK 297/05, Biul. SN 2006/5-6/12). Dokonując oceny rzetelności określonego postanowienia umowy konsumenckiej należy zawsze rozważyć indywidualnie rozkład obciążeń, kosztów i ryzyka, jaki wiąże się z przyjętymi rozwiązaniami oraz zbadać jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w sytuacji, w której postanowienie to nie zostałoby zastrzeżone, pamiętając jednocześnie podczas dokonywania kontroli o tym, że każdorazowo istotny jest charakter stosunku prawnego regulowanego umową, który w konkretnej sytuacji może usprawiedliwiać zastosowaną konstrukcję i odejście do typowych reguł wyznaczonych przepisami dyspozytywnymi.

Należy zwrócić uwagę na to, że łączący strony stosunek prawny w zakresie okresu obowiązywania jego poszczególnych postanowień, miał charakter niejednolity. Umowa sprzedaży energii elektrycznej była co prawda zawarta na czas nieokreślony, ale jej istotny element, czyli cena energii elektrycznej, była regulowana w cenniku, stanowiącym integralną część umowy. Pierwszy Cennik obowiązywał w okresie od 1 października 2013 r. do 30 września 2016 r., natomiast drugi cennik obowiązywał od 1 października 2016 r., a jego okres obowiązywania miał się zakończyć 30 września 2016 r. Z uwagi na powyższe ukształtowanie stosunku prawnego łączącego strony, rację ma pozwany, że postanowienia o.w.u. przewidujące możliwość przedłużenia umowy w zakresie cennika w przypadku braku przeciwnego oświadczenia konsumenta należy uznać za niedozwolone postanowienia umowne. W myśl powołanego przez stronę pozwaną art. 385 ³ pkt. 18 kc w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności: stanowią, że umowa zawarta na czas oznaczony ulega przedłużeniu, o ile konsument, dla którego zastrzeżono rażąco krótki termin, nie złoży przeciwnego oświadczenia.

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują ponadto, że w odniesieniu do zastrzeżonej w cenniku opłaty jednorazowej, o której mowa wyżej, w związku ze sposobem przedłużenia umowy w zakresie nowego cennika, postanowienia umowne odnośnie dopuszczalności naliczenia takiej opłaty nie były z pozwanym, jako konsumentem, indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jego obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwanego, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385 ¹ § 1 k.c. Przedmiotowa umowa sprzedaży energii elektrycznej została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Pozwany nie miał rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych, które zostały mu narzucone przez sprzedawcę. (...) spółka z o.o. w G. posługiwała się wzorcem umowy, zaś kwestionowane postanowienia umowne o sposobie związania pozwanego nowym cennikiem i opłacie jednorazowej zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanemu jako konsumentowi przez kontrahenta. W świetle powyższych rozważań Sąd uznał, że w tym zakresie postanowienia umowy oraz stanowiących jego integralną część, cennika i ogólnych warunków umowy, nie wiążą pozwanego.

Reasumując Sąd doszedł do przekonania, że mimo, iż strony łączył stosunek zobowiązaniowy o charakterze dobrowolnym, to jednak niedopuszczalną jest sytuacja, kiedy jedna ze stron wykorzystując swoją pozycję profesjonalisty, kształtuje wzorzec umowny w taki sposób, że wprowadza do niego konstrukcję prawną, która prowadzi do pokrzywdzenia jednej ze stron stosunku prawnego, w tym wypadku konsumenta. W szczególności nie może mieć miejsca przypadek, w którym konsument zostaje obciążony opłatami związanymi z rozwiązaniem umowy. W niniejszej sprawie powód arbitralnie narzucił pozwanemu sporną opłatę, która nie znajduje żadnego racjonalnego uzasadnienia, kierując się w tej sferze wyłącznie własnym partykularnym interesem. Tego typu praktyki polegające na czerpaniu dodatkowych profitów zasługują na szczególne potępienie, tym bardziej, że T. J. rozwiązał umowę sprzedaży energii elektrycznej po upływie przeszło 3 lat jej trwania. Zatem nie można zarzucić pozwanemu braku lojalności, skoro przez ponad trzy lata wywiązywał się ze swoich obowiązków konsumenta.

Strona powodowa uzasadniając naliczenie opłaty jednorazowej powołała się na art. 4j ust. 3 a ustawy Prawo energetyczne. Zgodnie z powołanym przepisem odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę zawartą na czas oznaczony, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy, składając do przedsiębiorstwa energetycznego pisemne oświadczenie. Jak już była o tym mowa powyżej łączący strony stosunek prawny ma charakter mieszany, jeżeli chodzi o czas trwania jego poszczególnych postanowień. Nie ulega wątpliwości, że sama umowa sprzedaży energii elektrycznej została zawarta na czas nieokreślony, a tylko postanowienia dotyczące m. in. cen energii elektrycznej zawarte w Cennikach obowiązywały przez pewien okres czasu. Dlatego też powoływanie się przez stronę powodową na art. 4j ust. 3 a ustawy Prawo energetyczne jako na podstawę naliczenia opłaty jednorazowej, w sytuacji rozwiązania umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej na czas nieoznaczony, nie znajduje żadnego uzasadnienia. Wobec tego do umowy łączącej strony powinien znaleźć zastosowanie art. 4j ust. 3 ustawy Prawo energetyczne, w myśl którego odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę zawartą na czas nieoznaczony, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów, składając do przedsiębiorstwa energetycznego pisemne oświadczenie. Odbiorca, który wypowiada umowę, jest obowiązany pokryć należności za pobrane paliwo gazowe lub energię oraz świadczone usługi przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii. Z powołanego przepisu jasno wynika, że pozwany mógł wypowiedzieć umowę bez ponoszenia dodatkowych obciążeń, w tym zastrzeżonej w cenniku opłaty jednorazowej.

Powództwo podlegałoby oddaleniu również z tego powodu, że postanowienia cennika przewidujące możliwość nałożenia na klienta opłaty jednorazowej, należałoby ocenić jako sprzeczne z ustawą. Zgodnie z treścią przepisu art. 353 ¹ k.c. strony, zawierające umowę, mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, iż ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem jest między innymi art. 483 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody, wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi, przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Cytowany przepis, z uwagi na zawartą w nim normę prawną, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym. Jak podnosi się w orzecznictwie, zastrzeżenie kary umownej za niewykonanie zobowiązania pieniężnego narusza jej naturę i powoduje nieważność postanowienia umowy w którym taką karę zastrzeżono (por. m.in. wyrok SA w Warszawie z dnia 3 czerwca 2016 roku, I ACa 1195/15, L.). Zastrzeżenie kary umownej, którą w istocie była opłata jednorazowa, w sytuacji jak na gruncie niniejszej sprawy, uznać zatem należy za niedopuszczalne i jako takie w świetle przepisu art. 58 k.c. nieważne. Zgodnie bowiem z treścią art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2005 roku, sygn. akt V CK 90/05, M. Prawn. 2005/18/874; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1966 roku, sygn. akt III CR 45/66, LEX nr 5962; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lipca 2005 roku, sygn. akt I ACa 368/05, OSAB 2005/3/3).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Pozwany wygrał proces w całości, a zatem należy mu się od powoda zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości. Dlatego też Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 287 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej- 270 zł § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa- 17 zł.