Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Zuchora

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2019 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w Ł.

przeciwko J. B.

o zapłatę 731,51 zł

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII C 516/18

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2017 roku powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. wytoczył przeciwko pozwanemu J. B. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o zapłatę kwoty 731,51 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 listopada 2017 roku do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że dochodzone w sprawie roszczenie wynika z polis nr (...), obejmujących okres ubezpieczenia odpowiednio od dnia 12 sierpnia 2014 roku do dnia 11 sierpnia 2015 roku oraz od dnia 21 sierpnia 2014 roku do dnia 20 sierpnia 2015 roku. W zamian za udzielaną ochronę ubezpieczeniową pozwany zobowiązał się opłacić składkę ubezpieczeniową, z której to powinności nie wywiązał się. (pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym k. 3-6v.)

W dniu 8 grudnia 2017 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w przedmiotowej sprawie nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną wierzytelność wraz z kosztami procesu.

Powyższy nakaz zaskarżył sprzeciwem pozwany.

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2018 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty w całości oraz przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi. (nakaz zapłaty k. 7, sprzeciw k. 7v., postanowienie k. 10v.)

Po przekazaniu sprawy z e.p.u., powód uzupełnił braki pozwu i podtrzymał powództwo w całości. (pismo procesowe k. 13, pozew k. 14-15v.)

W toku dalszego procesu stanowiska stron nie uległy zmianie. Pozwany uzupełniająco wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia, ponadto oświadczył, że wznowione polisy nie zostały mu doręczone. (odpowiedź na pozew k. 32-33v., pismo procesowe k. 37-37v., k. 50, protokół rozprawy k. 42-43, k. 52-53)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 sierpnia 2013 roku pozwany J. B. zawarł z powodem umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości D., D. (...), na okres od dnia 12 sierpnia 2013 roku do dnia 11 sierpnia 2014 roku. Zawarcie umowy zostało potwierdzone wystawieniem polisy numer (...). Składka za ubezpieczenie została ustalona na kwotę 40 zł.

Następnie, w dniu 13 sierpnia 2013 roku pozwany zawarł z powodem umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego oraz umowę ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, położonego w miejscowości L. 907, na okres od dnia 21 sierpnia 2013 roku do dnia 20 sierpnia 2014 roku. Zawarcie umowy zostało potwierdzone wystawieniem polisy numer (...). Składka za ubezpieczenie została ustalona na kwotę 178 zł z tytułu ubezpieczenia OC oraz 259 zł z tytułu ubezpieczenia budynku mieszkalnego i budynków gospodarczych. (polisa k. 18-18v., k. 21, wniosek k. 19-19v., k. 21v.-22, okoliczności bezsporne)

W dniu 12 lutego 2018 roku powód wystawił na pozwanego:

- polisę nr (...), jako wznowienie polisy nr (...), z tytułu ubezpieczenia OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości D., D. (...), na okres od dnia 12 sierpnia 2014 roku do dnia 11 sierpnia 2015 roku. Składka za ubezpieczenie została określona w polisie na kwotę 40 zł, a termin płatności na dzień 26 grudnia 2014 roku;

- polisę nr (...), jako wznowienie polisy nr (...), z tytułu ubezpieczenia OC z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego oraz umowę ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, położonego w miejscowości L. 907, na okres od dnia 21 sierpnia 2014 roku do dnia 20 sierpnia 2015 roku. Składka za ubezpieczenie została określona w polisie na kwotę 240 zł za OC oraz 324 zł za budynki mieszkalny i gospodarcze, a termin płatności na dzień 26 grudnia 2014 roku.

W aktach sprawy brak jest dowodu przesłania pozwanemu przedmiotowych polis, jak również informacji, o których mowa w art. 46 ust. 1b i 1c oraz art. 62 ust. 1b i 1c ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym funduszu gwarancyjnym i polskim biurze ubezpieczycieli komunikacyjnych. (polisa k. 20, k. 23, okoliczności bezsporne)

W ostatecznym przedsądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 14 listopada 2016 roku powód określił łączne zobowiązanie dłużnika na kwotę 689,94 zł. (wezwanie do zapłaty k. 17, okoliczności bezsporne)

Do dnia wyrokowania pozwany nie uiścił należności dochodzonej przedmiotowym powództwem. (okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, których prawdziwości ani rzetelności sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie było zasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

Rozważania w niniejszej sprawie rozpocząć należy od oceny zgłoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia, skuteczne podniesienie przedmiotowego zarzutu jest bowiem wystarczające do oddalenia powództwa bez potrzeby ustalenia, czy zachodzą wszystkie inne przesłanki prawnomaterialne uzasadniające jego uwzględnienie, a ich badanie w takiej sytuacji staje się zbędne (por. uzasadnienie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 roku, III CZP 84/05, OSNC 2006/7-8/114 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2010 roku, I CSK 653/09, LEX). W niniejszej sprawie znajdował zastosowanie trzyletni termin przedawnienia wynikający z przepisu art. 819 § 1 k.c., co przy terminie płatności składek z tytułu wznowionych polis oznaczonym na dzień 26 grudnia 2014 roku, prowadzi do wniosku, że w dacie wytoczenia powództwa – 8 listopada 2017 roku – żądanie powoda nie uległo przedawnieniu.

W przedmiotowej sprawie niesporne było, że strony łączyły umowy ubezpieczenia OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego położnego w miejscowościach D. i L., a także umowa ubezpieczenia budynku mieszkalnego i budynków gospodarczych położonych w miejscowości L., obejmujące okres ubezpieczenia od dnia 12 sierpnia 2013 roku do dnia 11 sierpnia 2014 roku (umowa dot. gospodarstwa rolnego w miejscowości L.) i od dnia 21 sierpnia 2013 roku do dnia 20 sierpnia 2014 roku (umowa dot. gospodarstwa rolnego w D.). Wątpliwości nie budziło także, że powód w dniu 12 lutego 2018 roku, a więc już po wytoczeniu powództwa, wystawił duplikaty wznowionych rzekomo polis. Oś sporu ogniskowała się wokół ustalenia, czy powód był uprawniony do żądania zapłaty składek za ubezpieczenie z tytułu wznowionych polis, pozwany kwestionował bowiem, aby polisy takie otrzymał.

Rozważania w powyższym zakresie rozpocząć należy od przypomnienia, że w myśl art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym funduszu gwarancyjnym i polskim biurze ubezpieczycieli komunikacyjnych, zwanej dalej ustawą, jeżeli rolnik nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC rolników została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2. W razie zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń jest obowiązany potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia (art. 46 ust. 1a ustawy). Nie później niż 14 dni przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC rolników została zawarta, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do wysłania ubezpieczającemu informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia, zawierającej w szczególności:

1) określenie wysokości składki ubezpieczeniowej w przypadku, gdy dojdzie do zawarcia następnej umowy ubezpieczenia w trybie ust. 1;

2) pouczenie, że wysokość składki, o której mowa w pkt 1, może ulec zmianie, jeżeli po wysłaniu informacji przez zakład ubezpieczeń wyjdą na jaw okoliczności mające wpływ na wysokość składki, oraz wskazanie tych okoliczności;

3) pouczenie o prawie wypowiedzenia dotychczasowej umowy ubezpieczenia OC rolników zgodnie z ust. 1 oraz o formie, możliwym sposobie oraz terminie złożenia tego wypowiedzenia;

4) pouczenie o skutkach tego wypowiedzenia oraz o skutkach braku tego wypowiedzenia (art. 46 ust. 1b-1c ustawy).

Informacja, o której mowa, powinna być wysłana w postaci elektronicznej przy wykorzystaniu środka komunikacji elektronicznej, jeżeli przy zawarciu umowy ubezpieczenia OC rolników ubezpieczający wyraził zgodę na składanie mu oświadczeń w takiej postaci, lub w formie pisemnej, w sposób umożliwiający niezwłoczne poinformowanie ubezpieczającego (art. 46 ust. 1d ustawy). Tożsame zapisy ustawodawca przewidział dla ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego (art. 62 ust. 1 i ust. 1a-1d ustawy). Jak wynika z przywołanych przepisów, przedłużenie umów w nich opisanych na kolejne 12-miesięczne okresy jest uzależnione od spełnienia szeregu warunków. Po stronie ubezpieczonego musi zaistnieć bezczynność w postaci niewypowiedzenia dotychczas obowiązującej umowy, ubezpieczyciel natomiast musi wystawić dokument ubezpieczenia potwierdzający zawarcie nowej (wznowionej) polisy oraz spełnić szereg wymogów informacyjnych. Te ostatnie mają przy tym relewantne znaczenie ich rolą jest bowiem poinformowanie ubezpieczonego o wysokości składki przy wznowieniu polisy, prawie do wypowiedzenia dotychczasowej umowy oraz jego skutkach, jak i skutkach braku tego wypowiedzenia. Informacje te mają zatem na celu zorientowanie ubezpieczonego w jego sytuacji, umożliwiając podjęcie decyzji odnośnie związania się ponownie z tym samym zakładem ubezpieczeń, bądź też wyboru innego. Uwzględniając koncepcję racjonalności polskiego ustawodawcy należy przyjąć, iż wprowadzone do porządku prawnego przepisy nakładające na ubezpieczyciela, a więc podmiot profesjonalny, szereg obowiązków o charakterze informacyjnym nie mają wyłącznie charakteru instrukcyjnego. Ponadto, z przywołanego art. 46 ust. 1a ustawy (odpowiednio art. 62 ust. 1a ustawy) wprost wynika, że w przypadku wznowienia umowy ubezpieczenia na kolejny 12-miesięczny okres, zakład ubezpieczeń jest obowiązany potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Tymczasem z materiału dowodowego zgromadzonego na gruncie niniejszej sprawy nie wynika, aby taki dokument ubezpieczenia został przez powoda wystawiony (załączony do akt duplikat polisy sygnowany jest datą 12 lutego 2018 roku), co implikuje wniosek, iż do zawarcia umowy w trybie art. 46 ust. 1 ustawy (art. 62 ust. 1 ustawy) w istocie nie doszło – brak jest potwierdzenia takiego stanu rzeczy. Uwadze Sądu nie uszła również okoliczność, że jako podstawę dochodzonego roszczenia powód wskazał dwie polisy, które, o czym była już mowa, zostały wystawione w dniu 12 lutego 2018 roku. Jednocześnie z przedłożonych przez powoda dokumentów jednoznacznie wynika, że na mocy spornych polis ochrona ubezpieczeniowa miała być świadczona w okresie od dnia 12 sierpnia 2014 roku do dnia 11 sierpnia 2015 roku w odniesieniu do gospodarstwa rolnego w D. oraz w okresie od dnia 21 sierpnia 2014 roku do dnia 20 sierpnia 2015 roku w odniesieniu do gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości L.. Już w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania zdaniem Sądu mocno wątpliwym jest, aby ubezpieczyciel udzielał pozwanemu jakiejkolwiek realnej ochrony ubezpieczeniowej za okres sprzed dnia 12 lutego 2018 roku, zwłaszcza jeśli uwzględnić okoliczność, że umowa ubezpieczenia nie może obejmować swoją mocą okresu sprzed daty jej zawarcia (art. 10 ust. 1a ustawy stanowi, że umowa ubezpieczenia obowiązkowego nie może obejmować ubezpieczeniem okresu poprzedzającego zawarcie tej umowy). Dodatkowo należy tu przywołać treść przepisu art. 809 § 2 k.c., w myśl którego, z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia, w sprawie zaś nie zostało również wykazane, by pozwany otrzymał jakikolwiek dokument ubezpieczenia (J. B. wprost kwestionował, aby otrzymał wznowione polisy).

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo w całości.