Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartosz Kasielski

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2021 roku w Łodzi

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. R.

przeciwko Akademii (...) w Ł.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 794/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 czerwca 2020 roku B. R. wystąpiła przeciwko Akademii (...) w Ł. o pobawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydanego w dniu 21 sierpnia 2018 roku w sprawie sygn. akt III C 350/18 oraz wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi wydanego w dniu 29 października 2019 roku w sprawie sygn. akt III Ca 2177/18, zaopatrzonych w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi wydanym w sprawie III Ca 2177/18 w dniu 12 lutego 2020 roku oraz przyznanie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko procesowe powódka podniosła zarzut nieistnienia należności wynikających z tytułu wykonawczego z uwagi na złożenie w dniu 30 stycznia 2020 roku oświadczenia o potrąceniu wierzytelności przysługującej stronie pozwanej z wierzytelnością B. R. z tytułu nienależnego świadczenia w kwocie 3.188,40 złotych, które zostało wyegzekwowane przez wierzyciela w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie sygn. akt Km 310/18 pomimo jego przedawnienia.

(pozew k.4 – 6)

W wyznaczonym terminie Akademia (...) w Ł. nie zajęła merytorycznego stanowiska w sprawie.

(zarządzenie o doręczeniu odpisu pozwu k.17, potwierdzenie odbioru korespondencji k.25)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :

Nakazem zapłaty z dnia 24 lutego 2006 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie sygn. akt XVII Nc 211/06 zobowiązał B. R. (uprzednio R.) do zapłaty na rzecz Wyższej Szkoły (...) w Ł. (poprzednik prawny Akademii (...) w Ł.) kwot : 1.068,90 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 25 stycznia 2006 roku do dnia zapłaty tytułem głównego roszczenia oraz 216,40 złotych tytułem kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 25 lipca 2006 roku powyższe orzeczenie zostało zaopatrzone w klauzulę wykonalności.

(nakaz zapłaty z dnia 24 lutego 2006 roku wraz z klauzulą wykonalności k.2 akt sprawy Km 310/18, k.10 akt sprawy III C 350/18)

Pismem z dnia 27 lutego 2018 roku Akademia (...) w Ł. wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko B. R. w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 24 lutego 2006 roku w sprawie sygn. akt XVII Nc 211/06.

(wniosek o wszczęcie egzekucji k.1 akt sprawy Km 310/18)

Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji zostało odebrane przez B. R. w dniu 24 kwietnia 2018 roku.

(zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k.14 akt sprawy Km 310/18, potwierdzenie odbioru korespondencji k.16 akt sprawy Km 310/18 )

Pozwem z dnia 27 kwietnia 2018 roku B. R. wystąpiła przeciwko Akademii (...) w Ł. o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 24 lutego 2006 roku w sprawie sygn. akt XVII Nc 211/06.

Uzasadniając swoje stanowisko procesowe B. R. podniosła zarzut przedawnienia roszczenia objętego tytułem egzekucyjnym.

(pozew z dnia 27 kwietnia 2018 roku k.4 – 6 akt sprawy III C 350/18)

Odpis pozwu w sprawie sygn. akt III C 350/18 został doręczony Akademii (...) w Ł. w dniu 25 czerwca 2018 roku.

(potwierdzenie doręczenia odpisu pozwu k.16 akt sprawy III C 350/18)

Postanowieniem z dnia 29 maja 2018 roku wydanym w sprawie Km 310/18 komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Koninie zakończył postępowanie egzekucyjne z uwagi na zaspokojenie w całości roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego.

W toku prowadzonej egzekucji komornik sądowy wyegzekwował od B. R. kwoty : 1.421,44 złotych (w dniu 13 kwietnia 2018 roku) oraz 1.364,73 złotych (w dniu 10 maja 2018 roku), z których kwota 2.590,80 złotych została przekazana wierzycielowi w dniach 24 kwietnia 2018 roku, 28 maja 2018 roku oraz 29 maja 2018 roku.

(postanowienie o zakończeniu postępowania egzekucyjnego k.42 akt sprawy Km 310/18, zestawienie przychodów i rozchodów w toku egzekucji – akta sprawy Km 310/18, zestawienie wpłat k.27 akt sprawy III C 350/18)

W dniu 26 czerwca 2018 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Koninie otrzymał odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydanego w dniu 20 czerwca 2018 roku w sprawie sygn. akt III C 350/18 w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia B. R. przeciwko Akademii (...) w Ł. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 24 lutego 2006 roku w sprawie sygn. akt XVII Nc 211/06 poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie sygn. akt Km 310/18 do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego.

(potwierdzenie doręczenia odpisu postanowienia k.43 akt sprawy Km 310/18)

Wyrokiem z dnia 21 sierpnia 2018 roku wydanym w sprawie sygn. akt III C 350/18 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo B. R. (punkt 1 wyroku) oraz zasądził od niej na rzecz Akademii (...) kwotę 270 złotych tytułem kosztów procesu (punkt 2 wyroku).

(wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 21 sierpnia 2018 roku k.34 akt sprawy III C 350/18)

Wyrokiem z dnia 29 października 2019 roku wydanym w sprawie sygn. akt III Ca 2177/18 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił apelację B. R. od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 21 sierpnia 2018 roku (punkt 1 wyroku) oraz zasądził od niej na rzecz Akademii (...) kwotę 135 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego (punkt 2 wyroku).

W pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy w Łodzi zaznaczył, że wniosek o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego nie przerywa przedawnienia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c., a tym samym nie podzielił argumentów przedstawionych przez Sąd I Instancji w sprawie sygn. akt III C 350/18, przy czym kwestia ta pozostawała bez znaczenia dla rozstrzygnięcia z uwagi na pełne wyegzekwowanie należności objętej tytułem wykonawczym.

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2020 roku Sąd Okręgowy w Łodzi opatrzył klauzulą wykonalności punkt 2 wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydany w dniu 21 sierpnia 2018 roku w sprawie sygn. akt III C 350/18 oraz punkt 2 wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi wydany w dniu 29 października 2019 roku w sprawie sygn. akt III Ca 2177/18.

(wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 października 2019 roku wraz z uzasadnieniem k.88 – 91 akt sprawy III C 350/18, zarządzenie k.102 akt sprawy III C 350/18, tytuł wykonawczy k.9 akt Km 158/20)

Pismem z dnia 30 stycznia 2020 roku (doręczonym w dniu 31 stycznia 2020 roku) radca prawny J. T. jako pełnomocnik B. R. złożył w jej imieniu Akademii (...) w Ł. oświadczenie o potrąceniu wierzytelności przysługującej B. R. z tytułu nienależnie wyegzekwowanego jako przedawnionego świadczenia w kwocie 3.188,40 złotych w sprawie egzekucyjnej sygn. akt Km 310/18 z wierzytelnością przysługującą Akademii (...) w Ł., a objętą tytułem wykonawczym w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydanego w dniu 21 sierpnia 2018 roku w sprawie sygn. akt III C 350/18 oraz wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi wydanego w dniu 29 października 2019 roku w sprawie sygn. akt III Ca 2177/18. Jednocześnie z uwagi na skutek potrącenia w postaci wzajemnego umorzenia wierzytelności do wysokości niższej wezwał Akademię (...) w Ł. do zapłaty na rzecz B. R. kwoty 2.783,40 złotych w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania.

(pismo z dnia 30 stycznia 2020 roku k.11)

Pismem z dnia 25 lutego 2020 roku Akademia (...) w Ł. wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko B. R. w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydanego w dniu 21 sierpnia 2018 roku w sprawie sygn. akt III C 350/18 oraz wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi wydanego w dniu 29 października 2019 roku w sprawie sygn. akt III Ca 2177/18.

(wniosek o wszczęcie egzekucji k.1 akt sprawy Km 158/20, tytuł wykonawczy k.9 akt sprawy Km 158/20)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności dokumentów przedłożonych w toku niniejszego postępowania przez B. R., jak również zawartych w aktach spraw III C 350/18 Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, a także Km 158/20 oraz Km 310/18.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje :

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Stosownie do treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia.

W realiach niniejszej sprawy B. R. upatrywała podstaw do pozbawienia w całości tytułu wykonawczego w związku z treścią złożonego w dniu 30 stycznia 2020 roku oświadczenia o potrąceniu, którego podstawą były twierdzenia o wyegzekwowaniu w toku postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 310/18 roszczenia, które w dacie przymusowego ściągnięcia pozostawało już przedawnione. Ewentualne zaaprobowanie stanowiska wyrażanego przez powódkę wymagało uprzedniego rozważenia, czy złożone w dniu 30 stycznia 2020 roku oświadczenie było skuteczne, a jeśli tak to czy w istocie nastąpił opisywany przez ustawodawcę na gruncie art. 498 § 2 k.c. skutek w postaci wzajemnego umorzenia wierzytelności, prowadzący w konsekwencji do możliwości pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego.

Analiza zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że jedynym dokumentem uprawniającym pełnomocnika procesowego do działania w imieniu B. R. pozostawał dokument pełnomocnictwa procesowego (tożsamy złożony w sprawach sygn. akt I C 794/20 k.7 oraz III C 350/18 k.7) udzielonego przez powódkę w dniu 24 kwietnia 2018 roku, przy czym jego treść wskazuje, że obejmowało ono wyłącznie prawo do reprezentowania powódki w sprawie przeciwko Akademii (...) w Ł. przed sądami powszechnymi, komornikami oraz organami administracji państwowej i samorządowej, a także prawo do odbioru zasądzonych i wyegzekwowanych kwot w tym kosztów zastępstwa w imieniu udzielającego pełnomocnictwa. Z dokumentu tego nie wynika w żadnej mierze umocowanie do składania przez pełnomocnika procesowego w imieniu B. R., co istotne poza tokiem postępowania sądowego, oświadczeń o charakterze materialnoprawnym, do jakich niewątpliwie należy oświadczenia o potrąceniu (art. 498 k.c.). Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi ustawowa treść pełnomocnictwa procesowego określona w art. 91 k.p.c. daje upoważnienie do podejmowania decyzji i czynności o charakterze procesowym, nie obejmuje natomiast umocowania do ingerencji w materialnoprawne stosunki mocodawcy. Pełnomocnictwo takie nie uprawnia pełnomocnika do złożenia w imieniu mocodawcy materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, chyba że jego zakres został rozszerzony, jak również nie uprawnia do przyjęcia w imieniu mocodawcy materialnoprawnych oświadczeń kształtujących (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 października 2020 roku, I ACa 137/20, Lex nr 3108157). Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela tak wyrażony pogląd, który nie jest odosobniony, a przy tym zyskał akceptację Sądu Najwyższego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2004 roku, I CK 204/04, Biul.SN 2005/2/16, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2004 roku, I CK 181/03, Lex nr 163977, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 roku, II CSK 476/12, Lex nr 1314394).

W powyższym świetle, a także wobec braku wykazania udzielenia przez B. R. pełnomocnictwa do składania w jej imieniu oświadczeń o charakterze materialno prawnym (a takie winno być załączone chociażby do treści pisma z dnia 30 stycznia 2020 roku) należy stwierdzić, że autor oświadczenia o potrąceniu (radca prawny J. T. k.11) nie był umocowany do skutecznego jego złożenia. Skoro zaś nie mogło ono wywołać skutków prawnych (art. 498 § 2 k.c.) to nie doszło do wzajemnego umorzenia wierzytelności, a tym samym nie zaktualizowała się przesłanka opisana przez ustawodawcę w dyspozycji art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. Z tych tylko względów powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne.

W tym miejscu należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że nawet przyjęcie koncepcji o skutecznym złożeniu oświadczenia w przedmiocie potrącenia w imieniu B. R. (czego Sąd ostatecznie nie podziela) nie prowadziłoby do zamierzonych przez powódkę skutków, albowiem jej argumentacja odwołująca się do następstw wyegzekwowania w toku postępowania egzekucyjnego świadczenia przedawnionego była niezasadna. Za takim stanowiskiem przemawia szereg argumentów.

Po pierwsze, jak słusznie wskazał to Sąd Okręgowy w Łodzi w ramach pisemnych motywów rozstrzygnięcia wydanego na kanwie sprawy sygn. akt III Ca 2177/18 czynność w postaci wystąpienia przez wierzyciela o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego nie przerywa przedawnienia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. Oznacza to, że do przedawnienia roszczenia objętego tytułem wykonawczym w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydanego w dniu 24 lutego 2006 roku w sprawie sygn. akt XVII Nc 211/06 doszło w dniu 28 grudnia 2017 roku (stosownie do treści art. 125 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 lipca 2018 roku upływ 10 lat od chwili zakończenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie Km 2382/06 – ustalenia faktyczne w sprawie sygn. akt III C 350/18), a zatem przed datą faktycznego wszczęcia postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 310/18 (19 marca 2018 roku) oraz wyegzekwowania roszczenia objętego tytułem wykonawczym (24 kwietnia 2018 roku, 28 maja 2018 roku oraz 29 maja 2018 roku). Okoliczność ta jednak sama w sobie nie prowadzi do konkluzji, że tego rodzaju świadczenie winno zostać zwrócone na rzecz dłużnika, w tym przypadku B. R.. Powódka traci bowiem z pola widzenia fakt, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 7 lipca 2018 roku (ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. 2018, poz. 1104 wprowadzająca art. 117 § 2 ¹ k.c., weszła w życie dopiero w dniu 9 lipca 2018 roku) fakt przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi nie był uwzględniany z urzędu, a uchylenie się od zaspokojenia świadczenia wymagało zgłoszenia stosownego zarzutu, także na gruncie postępowania egzekucyjnego.

Po wtóre, opieranie całości argumentacji, jaka legła u podstaw wytoczonego w niniejszej sprawie powództwa na treści pisemnego uzasadnienia wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie sygn. akt III Ca 2177/18 (w tym poglądu o przedawnieniu wyegzekwowanego świadczenia) stanowi jego nadinterpretację. W żadnym bowiem miejscu Sąd Okręgowy w Łodzi nie wyraził przekonania, aby wyegzekwowanie przedawnionego świadczenia stanowiło samoistną podstawę do jego zwrotu na rzecz dłużnika.

Po trzecie, koniecznym pozostaje przytoczenie poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy w ramach postanowienia z dnia 18 stycznia 2019 roku (III CZP 63/18, Lex nr 2607940), zgodnie z którym jeżeli wierzyciel dysponuje tytułem wykonawczym, a dłużnik nie wniósł skutecznego powództwa opozycyjnego to, co do zasady, wierzyciel jest uprawniony do wszczęcia i prowadzenia egzekucji świadczenia wynikającego z tego tytułu również wówczas, gdy stwierdzone tym tytułem świadczenie jest przedawnione. Wszczęcie jednak i/lub kontynuowanie egzekucji przez wierzyciela po dojściu do niego oświadczenia dłużnika, że korzysta z zarzutu przedawnienia, może - mimo że tytuł wykonawczy nie został podważony wspomnianym powództwem - uzasadniać odpowiedzialność odszkodowawczą wierzyciela, ponieważ od wskazanej chwili egzekucja dotyczyć będzie już zobowiązania naturalnego, niekorzystającego z przymusu państwowego, a uzyskane w ten sposób świadczenie naruszać będzie wspomniane na wstępie podmiotowe prawo dłużnika, powodując uszczerbek w jego majątku. W pisemnych motywach cytowanego rozstrzygnięcia Sąd Najwyższy podkreślił, że upływ terminu przedawnienia powoduje powstanie po stronie tego, przeciw komu przysługuje roszczenie, zarzutu peremptoryjnego, definitywnie paraliżującego roszczenie. Zarzut ten jest uznawany za prawo podmiotowe kształtujące. Skorzystanie z zarzutu zależy wyłącznie od dłużnika, od jego bowiem woli zależy czy oświadczy, że uchyla się od zaspokojenia roszczenia. Oświadczenie takie jest aktem jednostronnym i trwale kształtuje sytuację prawną przeciwnika. Do oświadczenia o uchyleniu się od zaspokojenia roszczenia stosuje się zasady obowiązujące przy składaniu oświadczeń woli (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 2004 r., V CK 38/04, nie publ.). Dopiero skuteczne oświadczenie woli dłużnika (art. 61 k.c.), wyrażone przez każde zachowanie się, które ujawnia jego wolę w sposób dostateczny (art. 60 k.c.), pozbawia roszczenie cechy zaskarżalności; roszczenie przekształca się w roszczenie naturalne. Roszczenie istnieje więc nadal jako skuteczny tytuł do żądania świadczenia, ale traci ochronę prawną, co oznacza, że nie może być dochodzone w sposób przymusowy. Brak zaskarżalności jest przy tym rozumiany szeroko, nie tylko w odniesieniu do braku możliwości skutecznego dochodzenia roszczenia w cywilnym postępowaniu rozpoznawczym, lecz obejmuje wszelkie sposoby przymusowego wykonania zobowiązania, a więc dotyczy również postępowania egzekucyjnego. Konsekwentnie należy przyjąć, że dłużnik może podnieść zarzut przedawnienia najwcześniej po upływie terminu przedawnienia z art. 125 k.c. i adresatem jest wierzyciel, a sąd wówczas, gdy toczy się właściwe postępowanie. W postępowaniach poprzedzających postępowanie egzekucyjne (a więc m.in. w postępowaniu klauzulowym) a także w postępowaniu egzekucyjnym toczącym się przed organem egzekucyjnym (sądem, komornikiem), zarzut przedawnienia jest bezskuteczny, nie są to jednak właściwe postępowania, organy bowiem przed którymi toczą się te postępowania, nie mają kompetencji do badania skuteczności materialnej roszczenia. Po powstaniu tytułu wykonawczego właściwym postępowaniem dla podniesienia zarzutu przedawnienia jest, jak się powszechnie przyjmuje, powództwo opozycyjne z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30 października 1958 r. I CR 880/58, OSNCK 1960, Nr 2, poz. 42, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1969 r., II CZ 37/69, OSP 1970, Nr 2, poz. 34 i z dnia 18 marca 1971 r. I CZ 110/70, nie publ.). Dłużnik, dla udaremnienia egzekucji stwierdzonego prawomocnym wyrokiem, ale przedawnionego w myśl art. 125 k.c. roszczenia, powinien wytoczyć powództwo z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. wskazując w pozwie, że uchyla się od spełnienia świadczenia z powodu upływu terminu przedawnienia. Takie oświadczenie dłużnika, spełniające warunki z art. 61 k.c. powoduje, że zobowiązanie, jako naturalne, nie może być egzekwowane. Powództwo przeciwegzekucyjne kierowane przeciwko niezgodnej z prawem egzekucji zmierza do pozbawienia lub ograniczenia wykonalności tytułu wykonawczego. Może, więc być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Dłużnik traci prawo do wytoczenia powództwa opozycyjnego z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w każdym przypadku. Niepewność natury prawnej czy po wyegzekwowaniu przedawnionego roszczenia, dłużnik, który nie sprzeciwił się egzekucji w drodze skutecznego powództwa opozycyjnego, ma roszczenie restytucyjne, nie powstaje, jeżeli przypomni się, że skutek przedawnienia w postaci utraty przez roszczenie zaskarżalności następuje z chwilą skutecznego złożenia przez dłużnika oświadczenia, że uchyla się od spełnienie świadczenia, i że oświadczenie takie może być złożone poza właściwym procesem sądowym. Jeżeli więc zarzut przedawnienia został skutecznie podniesiony wcześniej, przed wszczęciem egzekucji, lub w jej toku to oznacza to, że egzekucja w całości, lub w części, dotyczyła zobowiązania naturalnego. W orzecznictwie wskazywano, że niedopuszczalność powództwa przeciwegzekucyjnego po wykonaniu tytułu wykonawczego nie zamyka powodowi możliwości dochodzenia jego uprawnień w innym postępowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1978 r. III CRN 310/77, nie publ.). W wyroku z dnia 12 lutego 2015 r., IV CSK 272/14 (nie publ.), Sąd Najwyższy uwzględniwszy, że dłużnik po wezwaniu do zapłaty odmówił spełnienia prawomocnie zasądzonego, ale przedawnionego świadczenia (art. 125 k.c.) i nie wytoczył powództwa opozycyjnego, zauważył, że skuteczność podniesienia zarzutu przedawnienia nie jest uzależniona od zgłoszenia go w postępowaniu toczącym się na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. i wyraził pogląd, że tym innym postępowaniem może być postępowanie o zwrot niesłusznie ściągniętego świadczenia. Wskazał, że w takim postępowaniu sąd bada fakt wystąpienia zdarzenia, którego skutkiem jest niemożność spełnienia świadczenia z uwagi na jego naturalność (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2019 roku, III CZP 63/18, Lex nr 2607940).

Reasumując treść powyższych rozważań należy wyraźnie zaznaczyć, że wierzyciel uzyskał po raz pierwszy informację o podniesionym przez dłużnika zarzucie przedawnienia egzekwowanego świadczenia w dniu 25 czerwca 2018 roku, a więc dacie doręczenia odpisu pozwu wytoczonego przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie sygn. akt III C 350/18. Oświadczenie to dotarło zatem do Akademii (...) już po zakończeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie Km 310/18, które formalnie zakończono w dniu 29 maja 2018 roku (postanowienie komornika sądowego) z uwagi na zaspokojenie całego roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 24 lutego 2006 roku w sprawie sygn. akt XVII Nc 211/06. Nie sposób zatem stwierdzić, aby w tak ukształtowanych realiach świadczenie uzyskane przez wierzyciela (pomimo jego przedawnionego charakteru w dacie wyegzekwowania) miało charakter nienależny, a przy tym podlegało zwrotowi. Brak również podstaw do stwierdzenia, aby działanie wierzyciela (realizowanie uprawnienia wynikającego z tytułu wykonawczego przy braku podniesienia zarzutu przedawnienia) mogło rodzić w tych konkretnych realiach jakąkolwiek odpowiedzialność odszkodowawczą po jego stronie, w szczególności naruszać prawa podmiotowe dłużnika powodując uszczerbek w jego majątku. W konsekwencji przyjąć należy, że B. R. z tytułu wyegzekwowania w sprawie Km 310/18 świadczenia, które było w istocie przedawnione, nie przysługiwała względem Akademii (...) w Ł. jakakolwiek wierzytelność, która mogłaby zostać przedstawiona w celu potrącenia, w tym roszczeń wynikających z tytułu wykonawczego stanowiącego podstawę egzekucji w sprawie sygn. akt Km 158/20.

Z tych wszystkich względów Sąd stwierdził brak wystąpienia przesłanek opisanych w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., które uzasadniają pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w całości lub części. Tym samym powództwo jako bezzasadne podlegało w całości oddaleniu.