VIII Pa 21/22 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2022-05-30

Sygn. akt VIII Pa 21/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 grudnia 2021 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt X P 229/20 z powództwa A. M. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem i nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, sprostowanie świadectwa pracy w pkt 1 zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz A. M. kwotę 49.500 złotych tytułem odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty, w pkt 2 oddalił powództwo o sprostowanie świadectwa pracy jako przedwczesne, w pkt 3 zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz A. M. kwotę 1.080 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, w pkt 4 obciążył i nakazał pobrać od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi kwotę 3.467,50 tytułem kosztów sądowych, których obowiązku nie miała uiścić powódka A. M., w pkt 5 nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 16.500 złotych.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

W dniu 4 października 2012 roku A. M. została zatrudniona w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na podstawie umowy o pracę na czas określony od 4 października 2012 roku do 30 czerwca 2013 roku, w wymiarze czasu pracy ½ etatu, na stanowisku Główny Księgowy Dyrektor Finansowy .

W dniu 26 czerwca 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. zawarła z A. M. umowę o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na dotychczasowym stanowisku.

Aneksem do umowy z dnia 30 grudnia 2016 toku wynagrodzenie powódki określono na kwotę 16.500 brutto.

Problemy ze zdrowiem powódki zaczęły się w 2017 roku. Były to problemy neurologiczne związane z kręgosłupem. W związku dolegliwościami neurologicznymi powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim około 6 miesięcy.

W okresie przebywania na zwolnieniu, powódka otrzymała informację mailową, że na jej stanowisko została powołana zastępczyni powódki.

A. M. powróciła do pracy we wrześniu 2018 roku.

Na mocy porozumienia zmieniającego z dnia 4 września 2018 roku uległo zmianie stanowisko pracy powódki na stanowisko Kontroler ( Business (...)). Wynagrodzenie zasadnicze powódki pozostało bez zmian. Powódce przesłała przysługiwać dotychczasowa premia indywidualna w wysokości 0,5% zysku netto pracodawcy. W miejsce indywidualnej premii, powódka nabyła prawo do premii rocznej na zasadach ogólnych określonych w Regulaminie Wynagradzania.

A. M. poinformowała pracodawcę o planowanej rehabilitacji wyznaczonej przez ZUS.

W okresie od 21 października 2019 roku do 19 listopada 2019 roku powódka odbywała rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w schorzeniach narządu ruchu w związku z wieloletnimi dolegliwościami bólowymi kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. W ośrodku rehabilitacyjnym rozpoznano u powódki chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną kręgosłupa, PHS lewostronny oraz chorobę H..

U powódki rozpoznano guza piersi. Pod koniec listopada 2018 roku powódka przeszła operację usunięcia guza piersi.

Krótko po zakończeniu pobytu w szpitalu w związku z operacją usunięcia guza piersi, w grudniu 2018 roku zmarła matka powódki.

Powódka korzystała ze zwolnienia lekarskiego w od 2 stycznia 2019 roku do 4 stycznia 2019 roku – z uwagi na opiekę nad członkiem rodziny.

Powódka była niezdolna do pracy w okresach:

od 7 stycznia 2019 roku do 5 lipca 2019 roku – nr statystyczny choroby M50;

od 8 lipca 2019 roku do 20 września 2019 roku – nr statyczny choroby F33;

od 16 września 2019 roku do 15 grudnia 2019 roku – nr statystyczny choroby G54;

od 16 grudnia 2019 do 7 stycznia 2020 roku – nr statystyczny choroby F33;

od 7 stycznia 2019 roku do 10 stycznia 2020 roku – nr statystyczny choroby J06;

od 13 stycznia 2020 roku do 31 stycznia 2020 roku – nr statystyczny choroby F33;

od 30 stycznia 2020 roku do 7 lutego 2020 roku – nr statystyczny choroby H81;

od 7 lutego 2020 roku do 14 lutego 2020 roku – nr statystyczny choroby N30;

od 17 lutego 2020 roku do 24 maja 2020 roku – nr statystyczny choroby T91.

Z punktu widzenia neurologicznego stwierdzono u powódki chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną całego kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym, szczególnie odcinka szyjnego kręgosłupa, z występującymi okresowo objawami ostrego zespołu korzeniowego w przebiegu tej choroby. W okresie od 7 stycznia 2019 roku do 1 marca 2020 roku powódka była niezdolna do pracy z powodu zespołu bólowego korzeniowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowo-dyskopatycznej z wyłączeniem okresów (...) z przyczyn psychiatrycznych, laryngologicznych i zakażenia układu moczowego. Dokumentacja dotycząca stanu zdrowia powódki z powodu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa z zespołem bólowym kręgosłupa była prowadzona w sposób rzetelny. Wszystkie (...) wystawione przez lekarza rehabilitacji są zasadne. Dokumentacja medyczna powódki potwierdza długotrwałe dolegliwości bólowe kręgosłupa zarówno w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, jak i bardziej nasilone w odcinku szyjnym kręgosłupa . Powódka od stycznia 2019 roku do lipca 2019 roku była niezdolna do pracy z powodu dolegliwości bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa szyjnego kręgosłupa z promieniowaniem bólu do lewego barku. Ponownie powódka była niezdolna do pracy od września 2019 roku.

W okresach od 6 do 7 lipca 2020 roku oraz od 11 do 12 stycznia 2020 powódka nie posiadała zaświadczeń o niezdolności do pracy. Jednak Sam fakt leczenia z powodu choroby zwyrodnieniowo-dyskopatycznej nie zawsze jest równoznaczny z wystawianiem (...). Choroba dyskopatyczna ma charakter zużycia kręgosłupa i towarzyszy pacjentowi po jej rozpoznaniu do końca życia. (...), czyli niezdolność do pracy z powodu chorób neurologicznych, nie zawsze jest wydawane w okresie przewlekłości dolegliwości i pewnej stabilizacji stanu neurologicznego. Choroby neurologiczne nie ustąpiły od 6 lipca 2019 roku do 16 września 2019 roku

U A. M. stwierdzono zaburzenia depresyjne nawracające – symbol – F33. Powódka leczy się psychiatrycznie z powodu depresyjnych od około 15 lat. Mają one charakter przewlekły, okresowo nasilają się

Powódka nieprzerwanie leczy się psychiatrycznie od około 4 lat w Poradni na ul. (...). Przyjmuje S. i H.. Powódka uczęszcza od lipca 2020 na psychoterapię indywidualną

Z punktu widzenia psychiatrycznego A. M. w okresach:

od 1 sierpnia 2019 roku do 23 sierpnia 2019 roku;

od 23 sierpnia 2019 roku do 20 września 2019 roku;

od 16 grudnia 2019 roku do 7 stycznia 2020 roku;

od 13 stycznia 2020 roku do 31 stycznia 2020 roku

była niezdolna do pracy. Zwolnienia lekarskie wystawione za powyższe okresy były zasadne. Powódka od wielu lat była leczona psychiatrycznie, na wizyty zgłaszała się regularnie. Opisywane przez lekarzy psychiatrę objawy uzasadniają wystawienie zaświadczeń o niezdolności do pracy (zwolnień lekarskich)

Pozwana występowała do ZUS z wnioskami o zbadanie zasadności wystawionych zwolnień lekarskich

Decyzją z dnia 2 stycznia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. M. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 grudnia 2019 roku do 15 grudnia 2019 roku. W dniu 13 grudnia 2019 roku powódka była badana przez lekarza orzecznika, który nie stwierdził niezdolności do pracy powódki

Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2020 roku na skutek odwołania powódki od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia 2 stycznia 2020 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję i przyznał A. M. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 14 grudnia 2019 roku do 15 grudnia 2019 roku, uznając wystawione zaświadczenie lekarskie za zasadne, z uwagi na niezdolność do pracy powódki. Całość dokumentacji medycznej i opisy badań neurologicznych lekarzy rehabilitacji, jak i zmiany w odcinku MR kręgosłupa szyjnego potwierdzają dolegliwości bólowe odcinka szyjnego kręgosłupa z objawami korzeniowymi. Dodatkowe badania lekarza rehabilitacji w dniu 23 grudnia 2019 roku daje podstawy do orzeczenia niezdolności do pracy w dniach od 13 grudnia 2019 roku do 15 grudnia 2019 roku.

Powódka w dniu 3 stycznia 2020 roku nie stawiła się na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, wobec powyższego została pozbawiona prawa od zasiłku chorobowego. Niezgłoszenie się na badanie przez powódkę do ZUS w dniu 3 stycznia 2020 roku było zachowaniem pozostającym w związku z przyczynowym z nawracającymi zaburzeniami depresyjnymi. Z przyczyn psychiatrycznych powódka nie była zdolna stawić się na badanie ZUS z przyczyn psychiatrycznych. W tym okresie u powódki występował także ostry nieżyt górnych dróg oddechowych. Przy powtarzających się objawach obniżonego nastroju i napędu, niezgłoszenie się do ZUS w dniu 3 stycznia 2020 roku było adekwatne do stanu zdrowia powódki. Stawienie się w dniu 7 stycznia 2020 roku do lekarza innej specjalności i wydanie przez niego poświadczenia niezdolności do pracy, potwierdzają, że zachowanie powódki tego dnia było również zrozumiałe. Zachowanie powódki było adekwatne do jej stanu psychicznego oraz usprawiedliwienie nieobecności w ZUS w możliwym dla niej terminie. Brak jest danych pozwalających na stwierdzenie poświadczenia nieprawdy przez lekarza wystawiającego zaświadczenie o niezdolności do pracy .

Dnia 17 lutego 2020 roku powódka otrzymała oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kodeksu pracy. Jako przyczynę wskazano ciężkie naruszenie przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na uporczywym i długotrwałym unikaniu obowiązku świadczenia pracy poprzez nadużywanie przez powódkę prawa do usprawiedliwiania nieobecności w pracy zaświadczeniami lekarskimi o niezdolności do pracy wystawianymi przez lekarzy różnych specjalizacji, a także nadużywanie prawa do świadczeń z tytułu choroby. W oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę pozwana wskazała, iż analiza przedstawionych przez powódkę zaświadczeń lekarskich prowadzi do wniosku, że zostały one uzyskiwane w wyniku zaplanowanego i intencjonalnego działania. Działanie to ukierunkowane było na sprzeczne z celem przepisów prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych na wypadek choroby zarówno w postaci wynagrodzenia chorobowego, jak i zasiłku chorobowego. Opisane zachowanie powódka realizowała w okresie od lipca 2019 r. do chwili obecnej. W 2019 roku powódka nie świadczyła pracy przez ani jeden dzień. W dniu 15 lipca 2019 r. (piątek), w związku ze zbliżaniem się do osiągnięcia 182 dniowego okresu zasiłkowego i pobierania przez ten okres wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego w znacznej wysokości na podstawie zaświadczeń o niezdolności do pracy wystawianych przez lekarza ortopedę, uzyskała zaświadczenie o odzyskaniu zdolności do pracy. Jednocześnie powódka uzyskała kolejne zaświadczenie o niezdolności do pracy wystawione w dniu 5 lipca 2019 roku za okres począwszy od 8 lipca 2019 r. przez lekarza innej specjalizacji (psychiatrę), pomijające dni 6-7 lipca 2019 r. (sobota, niedziela). Takie działania skutkowało otwarciem powódce nowego okresu zasiłkowego i uzyskaniem możliwości kontynuowania pobierania świadczeń na wypadek choroby przez dłuższy niż podstawowy okres zasiłkowy. Analogiczna sytuacja miała miejsce w odniesieniu do dni 14-15 września 2019 r. (sobota, niedziela) oraz 4-6 stycznia 2020 r. (sobota, niedziela, dzień ustawowo wolny od pracy). Ww. okresy, za które powódka nie posiada zaświadczeń lekarskich stwierdzających niezdolność do pracy, przypadają wyłącznie na dni, w których powódka nie była obowiązana do świadczenia pracy. Powyższe okoliczności, w połączeniu z uzyskiwaniem zaświadczeń lekarskich wystawianych przez lekarzy różnych specjalizacji, nakazywało pracodawcy przyjąć, że ich zasadniczym celem było unikanie przez powódkę obowiązku faktycznego świadczenia pracy oraz uzyskiwaniem świadczeń z tytułu choroby oraz sprzeczne z celem przepisów kodeksu pracy i ubezpieczeń społecznych wydłużenie łącznego okresu zasiłkowego, przez który powódka pobiera świadczenia z tytułu choroby. W okresie od września 2019 r. do chwili sporządzenia oświadczenia rozwiązywania umowy o pracę wystawione wobec powódki zaświadczenia lekarskie podlegały na wniosek pracodawcy kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie zasadności ich wystawienia. Dokonane kontrole doprowadziły do ustalenia przez pracodawcę niezasadności wystawienia w ww. niespełna półrocznym okresie 4 zaświadczeń lekarskich o niezdolności do pracy, wystawianych przez lekarzy różnych specjalizacji. Uznanie zaświadczeń lekarskich za wystawione niezasadnie miało miejsce w dniach: 13 września 2019r. (dot. zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez psychiatrę), 13 grudnia 2019 r. (dot. zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez ortopedę), 3 stycznia 2020 r. (dot. zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez internistę) oraz 29 stycznia 2020 r. (dot. zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez psychiatrę). Pozyskanie przez pracodawcę wiedzy o uznaniu w dniu 29 stycznia 2020 r. po raz czwarty zaświadczenia o niezdolności do pracy za wystawione niezasadnie stanowi bezpośrednią przyczynę podjęcia decyzji o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę w trybie natychmiastowym. Pracodawca dokonał również oceny niezasadności wystawienia ostatniego ze zwolnień lekarskich oraz zasadności rozwiązania umowy w natychmiastowym trybie w kontekście całokształtu zachowania powódki w okresie ostatnich trzech lat, w szczególności z okresu od 5 lipca 2019 r. Opisany ciąg zachowań powódki nastąpił bezpośrednio po krótkim okresie wykonywania pracy po powrocie przez powódkę do pracy we wrześniu 2018 r. po długotrwałej przydzielanej przerwami nieobecności w pracy rozpoczętej w 2017 r. W ocenie pozwanego zachowanie powódki stanowi nie tylko formalne naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, ale dodatkowo naraża pracodawcę na poniesienie szkody majątkowej w znacznym rozmiarze. Nadużywanie przez powódkę prawa do korzystania z zaświadczeń lekarskich o niezdolności do pracy w kolejnych latach powoduje przedłużenie okresu, za który pracodawca jest obowiązany do wypłaty powódce wynagrodzenia chorobowego przez pierwszy okres w każdym roku kalendarzowym, a także przedłużanie wymiaru przysługującego powódce urlopu wypoczynkowego, za który pracodawca pozostaje obowiązany do wypłaty powódce wynagrodzenia urlopowego lub ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Zachowanie powódki zdaniem pozwanego godzi również w interes publiczny, skutkując pobieraniem przez powódkę zasiłku chorobowego za pośrednictwem płatnika ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Pozwany podkreśla, iż naruszenie interesu publicznego jest doniosłe szczególnie przy uwzględnieniu okoliczności, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego powódki oscyluje w granicach 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W zaistniałych okolicznościach pozwany uznał za niemożliwe kontynuowanie zatrudnienia powódki, a przytoczone zdarzenia w pełni usprawiedliwiają wybrany tryb rozwiązania stosunku pracy

Powódka nie była członkiem związku zawodowego

Po zakończeniu zatrudnienia w pozwanej spółce od dnia 18 lutego 2020 roku powódka nie podejmowała żadnego zatrudnienia. Powódka dalej przebywała na zwolnieniu lekarskim.

Decyzją z dnia 11 września 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał A. M. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 17 sierpnia 2020 roku do 14 listopada 2020 roku w wysokości 90% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 4 marca 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Odział w Ł. przyznał powódce prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 13 lutego 2021 roku do 11 sierpnia 2021 roku w wysokości 75% wymiaru

Po tym okresie powódka została uznana przez lekarza orzecznika ZUS za częściowo niezdolną do pracy do 31 października 2022 roku. Powódce przyznano rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu dokumentację załączoną do akt sprawy, w tym dokumentację medyczną, a także dokumenty znajdujące się w aktach osobowych powoda, a także na podstawie zeznań powódki A. M. oraz reprezentującego pozwaną (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. S. J.. Zeznania stron w przeważającej części korespondowały ze sobą . Okoliczności sporne w przedmiocie utrzymywania kontaktu telefonicznego między stronami w trakcie nieobecności powódki w pracy nie miały znaczenia dla wykazania prawdziwości przyczyny rozwiązania przedmiotowej umowy o pracę. Mając to na uwadze, Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika pozwanego o dopuszczenie dowodu z bilingów rozmów telefonicznych jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy . Podstawę orzekania w niniejszej sprawie stanowiły również opinie biegłych lekarzy neurologów oraz psychiatrów. Biegła neurolog J. B. stwierdziła, że powódka w okresie od 7 stycznia 2019 roku do 1 marca 2020 roku była niezdolna do pracy z powodu zespołu bólowego korzeniowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowo-dyskopatycznej, a wystawione przez lekarza rehabilitacji zwolnienia lekarskie były zasadne. Strona pozwana kwestionowała opinię biegłej neurolog. Biegła w opinii uzupełniającej złożonej na piśmie odniosła się do uwag pełnomocnika strony pozwanej oraz wyczerpująco odpowiedziała na zadane pytania. Biegła podtrzymała swoją opinię. Biegła psychiatra K. K. potwierdziła, że zwolnienia lekarskie wystawione przez lekarzy psychiatrów były zasadne, a powódka we wskazanych w nich okresach była niezdolna do pracy. Opinia ta nie była kwestionowana przez strony.

Jak podkreśla się w orzecznictwie dowód z opinii biegłych podlega ocenie Sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c., na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, Lex nr 77046). Biorąc pod uwagę przedstawione kryteria należy stwierdzić, że przeprowadzone w sprawie dowody z opinii biegłych sądowych są w pełni przydatne dla ustalenia stanu faktycznego sprawy. Swoje twierdzenia biegli oparli na dokumentacji lekarskiej zawartej w aktach sprawy i załączonych aktach organu rentowego oraz wynikach bezpośredniego badania wnioskodawcy. Wnioski opinii omówiono prawidłowo, sformułowane zostały one w sposób jasny i precyzyjny, a końcowe stanowisko zostało szczegółowo, przekonująco i logicznie uzasadnione. Przedstawione przez biegłych konkluzje są kategoryczne, a ich uzasadnienie przedstawione zostało w sposób przystępny i zrozumiały. W rezultacie Sąd nie miał podstaw ku temu aby opinii biegłych nie uznać za miarodajny dowód w sprawie.

Sąd posiłkowo na postawie art. 278 1 kpc skorzystał także w procesie z opinii sądowych wydanych w sprawach XU 264/20 i XU 255/20 na potrzeby odwołań powódki od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. pozbawiających powódkę prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 59 ustawy o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w okresach, które objęte zostały zarzutami oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Sąd Rejonowy zważył, że na podstawie powyższych ustaleń powództwo w przeważającej części podlegało uwzględnieniu.

Dalej Sąd Rejonowy podał, że strona powodowa sprecyzowała powództwo wnosząc o zasądzenie odszkodowania z tytułu bezprawnego i nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, a zatem podstawa prawna roszczenia lokowana była w art. 56 § 1 k.p. w związku z art. 58 k.p. zgodnie z brzmieniem, którego pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach lub odszkodowanie. Strony łączyła w spornym okresie umowa o pracę na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 58 zdanie 1 k.p. odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 k.p. przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w dniu 17 lutego 2020 roku na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p., powołując się na ciężkie naruszenie przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych w związku z nadużywaniem przez powódkę praw do świadczeń z tytułu choroby oraz uchylanie się w ten sposób od podstawowego obowiązku świadczenia pracy i wyrządzanie pozwanej szkody majątkowej w znacznym rozmiarze. Ponadto, wniesiono o sprostowanie świadectwa pracy w zakresie podstawy ustania stosunku pracy.

Omawiając podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy przytoczył, że zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 k.p. - stanowiącego podstawę rozwiązania umowy o pracę z powódką - pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych.

Określona w art. 52 k.p. dopuszczalność rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn przez niego zawinionych jest uzależniona od łącznego spełnienia następujących przesłanek :

1.  wystąpienia zdarzenia stanowiącego przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy,

2.  zachowania przez pracodawcę okresu miesięcznego przewidzianego dla złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy,

3.  zasięgnięcia opinii właściwego organu związku zawodowego na rozwiązanie umowy,

4.  złożenia oświadczenia w przedmiocie rozwiązania umowy na piśmie z przytoczeniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek podania w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia, przyczyny uzasadniającej podjęcie tej decyzji. Od jej podania ustawodawca uzależnił ważność złożonego przez pracodawcę oświadczenia woli, chociaż nie sprecyzował w art. 30 § 4 k.p. ani sposobu określenia przyczyny, ani stopnia jej szczegółowości. Pracodawca nie ma natomiast obowiązku podawania podstawy prawnej wypowiedzenia (wyr. SN z 17.11.1998 r., I PKN 447/98, OSNAPiUS 2000/1/13). Pracodawca nie jest także zobowiązany do podania uzasadnienia wskazanej przyczyny rozwiązania umowy o pracę. Natomiast przyczyna rozwiązania stosunku pracy – jak przyjmuje się w orzecznictwie i doktrynie - winna być prawdziwa, konkretna i uzasadniająca podjęcie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy w tym trybie. Pracodawca nie może także przyczyny rozwiązania zastąpić swoją oceną - że przyczyna, mimo jej nie wskazania, jest znana pracownikowi (wyr. SN z 05.05.1999 r., I PKN 670/98, OSNAPiUS 2000/13/510). Konkretność przyczyny oznacza konieczność jej precyzyjnego określenia, przy czym konkretność należy oceniać z uwzględnieniem innych, znanych pracownikowi okoliczności uściślających tę przyczynę (por. wyr. SN z 02.09.1998 r., I PKN 271/98, OSNAPiUS 1999/18/577; wyr. SN z 28.07.1999 r., I PKN 175/99, OSNAPiUS 2000/21/787). W przypadkach, w których opis czynu, a zwłaszcza jego kwalifikacja prawna jako "naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych" (zgodnie z art. 30 § 4 k.p.) może budzić wątpliwości - wymaga się, aby pracodawca, co najmniej jednoznacznie wskazał, jakie konkretne zachowanie pracownika uważa za naganne (uzasadnienie wyr. SN z 19.03.1998 r., I PKN 570/97, OSNAPiUS 1999/5/163).

Judykatura przyjmuje, że przyczyny rozwiązania umowy o pracę muszą być przedstawione w sposób jasny, jednoznaczny i muszą być prawdziwe. Nie oznacza to jednak, iż każda z przyczyn podanych w piśmie zawierającym oświadczenie woli pracodawcy musi być tak uzasadniona, by postronna osoba otrzymała informację o wszystkich szczegółach zdarzenia, które dały podstawę do złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy przez pracodawcę i zrozumiał na czym dokładnie uchybienia pracownika polegały. Wystarczy, że informacje te są zrozumiałe dla stron stosunku pracy, które uczestniczą w obrocie gospodarczym, znają regulaminy i procedury obowiązujące u pracodawcy. Aprobuje się przy tym stanowisko, że pracodawca może wskazać kilka przyczyn rozwiązania stosunku pracy, a rozwiązanie umowy o pracę jest uzasadnione, gdy choćby jedna ze wskazanych przyczyn jest usprawiedliwiona (przykładowo wyrok SN z dnia 5 października 2005 roku I PK 61/05 OSNP 2006/17-18/265).

Sąd Rejonowy zauważył, że w przedmiotowej sprawie poza sporem było, że oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę z powódką miało formę pisma wraz ze wskazaniem przyczyny rozwiązania umowy o pracę. Wobec tego, iż powódka nie była członkiem żadnego związku zawodowego i nie wskazała żadnego związku zawodowego do obrony jej praw, pracodawca był zwolniony z obowiązku konsultacji związkowej przed rozwiązaniem umowy o pracę.

Nie bez znaczenia dla oceny naruszenia przez pozwanego przepisów o rozwiązywaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia i zasadności roszczenia pracownika musi pozostawać kwestia zachowania terminu określonego w art. 52 § 2 k.p. Stosownie do brzmienia ostatnio powołanego przepisu rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Na akceptację zasługuje przy tym taki sposób rozumienia art. 52 § 2 k.p., przy którym przyjmuje się, że o "uzyskaniu przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy" można mówić dopiero, gdy różnego rodzaju informacje docierające do pracodawcy są na tyle sprawdzone (wiarygodne), że uzasadnione jest jego przekonanie o nagannym zachowaniu się pracownika i to w stopniu usprawiedliwiającym sięgnięcie do rozwiązania niezwłocznego. Umowę o pracę rozwiązano z powódką w dniu 17 lutego 2020 roku. Pozwany podniósł , iż decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia podjął w związku z pozyskaniem wiedzy, iż zaświadczenie powódki o niezdolności do pracy przez psychiatrę w dniu 29 stycznia 2020 roku, zostało uznane za niezasadne przez ZUS. Przyjmując tę datę należało uznać, iż pozwany dochowany został termin określony w art. 52§ 2 k.p.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że ocenie podlegała także zasadność przyczyny rozwiązania umowy o pracę w aspekcie brzmienia przepisu, art. 52 k.p. Naruszenie obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) stanowi podstawę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia tylko wówczas, gdy dotyczy obowiązków podstawowych i jednocześnie jest ciężkie. Ocena czynu pracownika jako ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych zależy w dużym stopniu od okoliczności faktycznych każdego konkretnego przypadku, a zatem każdy przypadek musi podlegać indywidualnej ocenie.

Trzeba zaznaczyć, że na pracodawcy spoczywa ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających taki sposób rozwiązania umowy o pracę. Obowiązek ten wypływa z art. 6 k.c., stosowanego odpowiednio na podstawie art. 300 k.p. Ciężar dowodu spoczywający na pracodawcy oznacza w tym przypadku również obowiązek udowodnienia winy pracownika w postaci zamiaru bezpośredniego, zamiaru ewentualnego bądź też ciężkiego niedbalstwa. Inne, "lżejsze" postacie winy nie mogą uzasadniać rozwiązania umowy o pracę w tym trybie, na co wskazuje sformułowanie art. 52 § 1 k.p. o "ciężkim" naruszeniu. Nie chodzi tu, zatem o jakiekolwiek naruszenie obowiązków pracowniczych, lecz o naruszenie kwalifikowane.

Nie każde, zatem naruszenie obowiązków pracowniczych może stanowić podstawę do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia, lecz tylko szczególnego rodzaju zawinione uchybienia pracownicze, które spowodowały zagrożenie interesu zakładu pracy lub istotną szkodę w mieniu pracodawcy.

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) ma miejsce wówczas, gdy w związku z zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) pracownika naruszającym podstawowe obowiązki można mu przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21. 07. 1999 r., I PKN 169/99 OSNAP 2000/20/746).

W judykaturze przyjmuje się, że w pojęciu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych mieszczą się trzy elementy: bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego), naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy oraz zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo. O stopniu winy wnioskuje się na podstawie całokształtu okoliczności związanych z zachowaniem pracownika. Przyjmuje się, że jeżeli pracownik przewiduje wystąpienie szkodliwego skutku swojego zachowania i celowo do niego zmierza lub co najmniej się nań godzi, można mu przypisać winę umyślną. Rażące niedbalstwo jest natomiast wyższym od niedbalstwa stopniem winy nieumyślnej. O ile niedbalstwo określa się jako niedołożenie należytej staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju, to przez rażące niedbalstwo rozumie się niezachowanie minimalnych (elementarnych) zasad prawidłowego zachowania się w danej sytuacji. O przypisaniu danej osobie winy w tej postaci decyduje zatem zachowanie się przez nią w określonej sytuacji w sposób odbiegający od miernika staranności minimalnej. Jak wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2016 roku I PK 242/15 sama bezprawność zachowania pracownika nie wystarcza do przypisania naruszeniu obowiązku pracowniczego charakteru ciężkiego, gdyż do spełnienia tego warunku niezbędny jest znaczny stopień nasilenia złej woli pracownika w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Uzasadnioną przyczyną rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. może być zatem zawinione działanie pracownika powodujące samo zagrożenie interesów pracodawcy. Interesu pracodawcy nie można przy tym sprowadzać wyłącznie do szkód majątkowych oraz interesu materialnego. Pojęcie to obejmuje także elementy niematerialne, jak np. dyscyplina pracy czy poszanowanie przez pracowników majątku i dobrego imienia pracodawcy. O stopniu i rodzaju winy nie decyduje wysokość szkody. Szkoda może stanowić jedynie element pomocniczy w kwalifikacji naruszenia obowiązków pracowniczych jako ciężkiego. Ocena ciężkości naruszenia obowiązku pracowniczego zależy od okoliczności indywidualnego przypadku.

Węzłowym zagadnieniem dla wykładni art. 52 § 1 pkt 1 k.p. jest określenie katalogu podstawowych obowiązków pracowniczych. Obowiązujące ustawodawstwo pracy nie definiuje tego zagadnienia w sposób kompleksowy. Jedynie obowiązek przestrzegania przepisów i zasad bhp zyskał na mocy art. 211 zdanie pierwsze k.p. explicite przymiot podstawowego obowiązku. Nie oznacza to jednak, iż w systemie ustawodawstwa pracy także przewidziane innymi normami ustawowymi obowiązki nie mogą być kwalifikowane jako podstawowe. Szczególne miejsce wśród przepisów kodeksu pracy zajmuje w tym aspekcie art. 100 k.p. Formułuje on uniwersalne standardy zachowań pracowników w stosunkach pracy, którym zazwyczaj, ze względu na ich doniosłość dla zabezpieczenia prawidłowego przebiegu procesów pracy, można nadać cechę podstawowości. Zgodnie z art. 100 §1 k.p. pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Pracownik jest obowiązany w szczególności:

1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;

2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;

3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;

4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;

5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach;

6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego ( art. 100 § 2 k.p.).

Wymieniony w art. 100 § 2 k.p. katalog obowiązków pracownika nie jest pełny. W powołanym przepisie wymienione zostały w pierwszej kolejności te obowiązki, które – według ustawodawcy – pozostają w bezpośrednim związku z ogólną powinnością pracownika sumiennego i starannego świadczenia pracy.

Sąd I instancji zaznaczył, że pracownik ma w pierwszej kolejności przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy (art. 100 § 2 pkt 1 k.p.). Powinien stawić się do pracy w miejscu i czasie określonym przez pracodawcę. Wykonywanie obowiązków pracowniczych odbywa się na koszt pracodawcy, w ramach jego struktur organizacyjnych, z wykorzystaniem jego zaplecza technicznego i osobowego (wyr. SN z 8.3.2010 r., II PK 260/09, OSNP 2011, Nr 17–18, poz. 226, teza pierwsza). Od powyższego obowiązku może być zwolniony wskutek wystąpienia zdarzeń i okoliczności określonych przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają pracownikowi stawienie się do pracy i jej świadczenie. Takie zdarzenia i okoliczności oraz inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy zostały uznane przez rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1632) za przyczyny usprawiedliwiające nieobecność pracownika.

Dowodami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są: zaświadczenia lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu czasowej niezdolności do pracy; decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych; oświadczenie pracownika – w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat ośmiu z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza; imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się wystawione przez właściwy organ administracji rządowej, samorządowej, organ wymiaru sprawiedliwości; oświadczenie pracownika potwierdzające odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło osiem godzin. Poza przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy stanowiącymi zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, ale także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy - § 1 rozporządzenia. W przypadku innych nieobecności niż określone w przepisach prawa pracy pracodawca może, ale nie musi, uznać ich za usprawiedliwiające nieobecność pracownika w pracy.

Jak wywodzi się w orzecznictwie Sądu Najwyższego wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem (art. 18 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143 ze zm.) może być naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 KP tylko wtedy, gdy pracownikowi można przypisać winę, co najmniej w postaci rażącego niedbalstwa ( wyrok SN z dnia 21 października 1999 roku I PKN 308/99). Podkreślono przy tym, że za dominujący w orzecznictwie należy uznać pogląd, że nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego samo w sobie nie może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Inaczej będzie w sytuacji, gdy pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności sprzeczne z jego celem, tj. z odzyskaniem zdolności do pracy, a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, godząc w dobro pracodawcy i działając w sposób sprzeczny z obowiązkami: lojalności wobec pracodawcy, świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności.

W niniejszej sprawie pozwana rozwiązała z powódką umowę o pracę w dniu 17 lutego 2020 roku z racji na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przez powódkę. Jako przyczynę wskazano uporczywe i długotrwałe unikanie przez A. M. obowiązku świadczenia pracy poprzez nadużywanie prawa do usprawiedliwiania nieobecności w pracy zaświadczeniami wystawianymi przez lekarzy równych specjalizacji, a także nadużywanie prawa do świadczeń z tytułu choroby, co najmniej od lipca 2019 roku.

Wskazać trzeba, że ciężar udowodnienia wskazanej wyżej przesłanki uprawniającej pracodawcę do rozwiązania stosunku pracy w tym trybie spoczywał w niniejszym procesie na stronie pozwanej. Strona pozwana natomiast, żadnym stopniu nie wykazała, iż zaświadczenia lekarskie zostały przez powódkę uzyskiwane w wyniku zaplanowanego i intencjonalnego działania. Pozwana nie podważyła skutecznie ważności wystawionych powódce zaświadczeń lekarskich o niezdolności do pracy. W niniejszym postępowaniu zasadność wystawionych zaświadczeń potwierdzili natomiast biegli: neurolog oraz psychiatra. W okresie od 7 stycznia 2019 roku do 1 marca 2020 roku powódka była niezdolna do pracy z powodu zespołu bólowego korzeniowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowo-dyskopatycznej. Biegła neurolog stwierdziła, że wszystkie zaświadczenia lekarskie wystawione przez lekarza rehabilitacji były zasadne. Ponadto, niezdolność do pracy w okresach: od 1 sierpnia 2019 roku do 20 września 2019 roku, od 16 grudnia 2019 roku do 7 stycznia 2020 roku , od 13 stycznia 2020 roku do 31 stycznia 2020 roku potwierdziła również biegła psychiatra, wskazując, iż powódka od wielu lat leczyła się psychiatrycznie zarówno farmakologicznie jak i przy pomocy terapii, a objawy opisywane przez lekarzy psychiatrów w dokumentacji medycznej uzasadniały wystawienie zaświadczeń o niezdolności do pracy. Także okresy niezdolności do pracy, które zostały zakwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zostały ostatecznie uznane przez biegłych za okresy niezdolności do pracy A. M.. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika ponadto, iż powódka po ustaniu stosunku pracy w pozwanej spółce nie podjęła zatrudnienia. Powódka korzystała nieprzerwanie z zasiłku chorobowego, a następnie świadczenia rehabilitacyjnego. Aktualnie pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przyznaną do 31 października 2022 roku. Okoliczności przeczą twierdzeniom strony pozwanej o intencjonalnym unikaniu przez powódkę obowiązku świadczenia pracy i jednocześnie przemawiają za faktem, iż powódka w spornym okresie była niezdolna do pracy i wciąż nie jest zdolna do podjęcia zatrudnienia. Pozwana, w okolicznościach przedmiotowej sprawy mogła, przy uwzględnieniu okresów ochronnych wskazanych w art. 53 kp, po upływie 3 miesiąca świadczenia rehabilitacyjnego i dalszej niezdolności do pracy powódki, skorzystać z trybu rozwiązania umowy o pracę.

Pozwana w żadnym zakresie nie wykazała, iż powódka w sposób umyślny, czy na skutek rażącego niedbalstwa nadużyła świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w celu unikania obowiązku świadczenia pracy, do której miałaby być rzekomo zdolna do pracy. Postawa powódki i korzystanie ze zwolnień lekarskich w spornym okresie w związku ze schorzeniami neurologicznymi, psychiatrycznymi, laryngologicznymi i internistycznymi była adekwatna do stanu zdrowia powódki, co skutkowało niezdolnością do pracy na zajmowanym stanowisku pracy. Okoliczność, iż w spornym okresie kilkukrotnie otwierały się nowe okresy zasiłkowe, co jest dopuszczalne w aspekcie art. 8 i 9 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wynikała ze stanu zdrowia powódki i występujących u niezdolności do pracy z przyczyn kilku różnych jednostek chorobowych. Niezdolności do pracy powódki w żadnym zakresie w spornym okresie nie zakwestionowali biegli. Powódka w żaden sposób nie wykorzystywała okresów zwolnień lekarskich niezgodnie z przeznaczeniem. W myśl art. 67 ust 1 Konstytucji obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Treścią prawa do zabezpieczenia społecznego jest zagwarantowanie każdemu obywatelowi świadczeń na wypadek między innymi niezdolności do pracy ze względu na chorobę. Zasadniczą cechą ubezpieczenia społecznego jest ochrona zdolności produkcyjnych człowieka przed skutkami zdarzeń losowych oraz zasada wzajemności świadczeń pracownika odprowadzającego składki i państwa wypłacającego zasiłek w razie niemożności świadczenia pracy (por. wyrok TK z dnia 24 czerwca 2008 r., SK 16/06, OTK-A 2008, nr 5, poz. 85). Powódka w spornym okresie z uwagi na chorobę realizowała prawo do zabezpieczenia społecznego w związku z niezdolnością do pracy, co było także wyrazem zasady wzajemności w aspekcie odprowadzonych składek na ubezpieczenie społeczne, w tym ubezpieczenie chorobowe i zaistniałego ryzyka związanego z chorobą. Wysokość świadczeń związanych z niezdolnością do pracy przyznanych powódce, w tym wynagrodzenia z tytułu choroby była konsekwencją wysokości odprowadzonych składek na ubezpieczenie społeczne, w kontekście wysokości przyznanego powódce wynagrodzenia za pracę. Okoliczność ta w żadnym zakresie, odmiennie niż podnosił pozwany, pozostawała bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Wobec powyższego wskazać należy, iż przyczyna rozwiązania z powódką umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, powołana w oświadczeniu pracodawcy była nieprawdziwa. Dlatego też powództwo w zakresie odszkodowania podlegało uwzględnieniu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy w oparciu o przywołanie przepisy zasądził na rzecz powódki od strony pozwanej odszkodowanie w kwocie 49.500,00 zł odpowiadające wynagrodzeniu za czas pozostały do upływu okresu wypowiedzenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanej odpisu pozwu, o czym orzeczono w pkt 1 sentencji wyroku.

Zgodnie z treścią art. 97 k.p. § 3 jeżeli z orzeczenia sądu pracy wynika, że rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy nastąpiło z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu w tym trybie umów o pracę, pracodawca jest obowiązany zamieścić w świadectwie pracy informację, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę. Natomiast art. 8 rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej z dnia 30 grudnia 2016 roku w sprawie świadectwa pracy (Dz. U z 2020 roku poz. 1862) nakazuje pracodawcy sprostować świadectwo w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku zasądzającego odszkodowanie z tytułu wydania niewłaściwego świadectwa pracy lub niewydania go w terminie. Wobec faktu, iż wyrok w niniejszej sprawie nie jest jeszcze prawomocny, roszczenie o sprostowanie świadectwa pracy podlegało oddaleniu jako przedwczesne.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając obowiązek ich zwrotu od pozwanej Spółki, jako strony przegrywającej na rzecz powódki wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zakresie określonym w w.w. przepisie prawa. Na koszty poniesione przez powódkę złożyły się wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika w kwocie 1080 złotych stanowiące sześciokrotność stawki minimalnej - § 9 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 15 ust. 3 pkt 1 i 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2018 r., poz. 265), biorąc pod uwagę nakład pracy pełnomocnika powódki, w tym konieczność dojazdu na rozprawy z miejscowości mieszczącej się poza siedzibą Sądu.

W pkt 4 wyroku Sąd Rejonowy nakazał pobrać od strony pozwanej kwotę 3.467,50 złotych tytułem kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu - art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 96 ust. 1 pkt 4 u.k.s.c. w zw. z art. 98 § 1 i 2 k.p.c., zgodnie z którymi kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu oraz koszty wynagrodzenia biegłych tymczasowo poniesione przez Skarb Państwa.

W punkcie 5 wyroku Sąd Rejonowy nadał wyrokowi odnośnie punktu I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 16.500 złotych na podstawie art. 477 2 § 1 k.p.c., zgodnie z którym zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Apelację od powyższego orzeczenia w części czyli w zakresie pkt 1,3,4,5 wniosła pozwana (...) Sp. z o.o. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażające się w:

zaniechaniu wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego poprzez brak przywiązania należytej wagi do dowodu z dokumentów: zaświadczenia o odzyskaniu zdolności do pracy wystawionego w dniu 5 lipca 2019 r., zwolnień lekarskich (...) wystawianych w dniach 16 września 2019 r. oraz 7 stycznia 2019 r., a także zwolnień lekarskich (...) wystawianych w dniach wyznaczonych na badanie lekarza orzecznika ZUS lub dniu następującym, na okoliczność intencjonalnego działania powódki w celu uzyskiwania kolejnych zaświadczeń o niezdolności do pracy stanowiących usprawiedliwienie nieobecności i dających podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego przez okres dłuższy niż 182 dni,

bezzasadnym uznaniu za wiarygodny dowodu z opinii biegłego psychiatry L. G. (1) (k. 182-188 ze sprawy X U 264/20) w zakresie, w jakim biegły przyjął, że powódka z przyczyn psychiatrycznych nie była w stanie stawić się na badanie lekarza orzecznika ZUS w dniu 3 stycznia 2020 r. w celu zbadania zasadności wystawienia zwolnienia lekarskiego z przyczyn psychiatrycznych, a jednocześnie w dniu 7 stycznia 2020 r. była w stanie stawić się u lekarza innej specjalności, u którego powódka uzyskała zwolnienie lekarskie (str. 6 uzasadnienia wyroku),

2.  sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez przyjęcie, że powódka nie dopuściła się umyślnego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i nie nadużywała prawa do zasiłku chorobowego i usprawiedliwiania nieobecności w pracy, podczas gdy prawidłowa ocena całokształtu zgromadzonych dowodów powinna prowadzić do wniosku, że powódka działając w sposób ciągły co najmniej od lipca 2019 r., zaplanowany, i celowy uzyskiwała zwolnienia lekarskie na różne jednostki chorobowe, planowała przerwy pomiędzy zwolnieniami na- dni wolne od pracy, uzyskiwała zaświadczenia o odzyskaniu zdolności do pracy na okres przypadający w dni wolne od pracy, tak aby nie wyczerpać 182dniowego okresu zasiłkowego, lecz otwierać równolegle różne okresy zasiłkowe na różne jednostki chorobowe i nadużywać prawa do zasiłku chorobowego i usprawiedliwiania nieobecności w pracy,

3.  naruszenie prawa materialnego, a to:

art. 52 § 1 pkt 1 k.p. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zachowanie powódki polegające na nadużywaniu prawa do zasiłku chorobowego i usprawiedliwiania nieobecności w pracy zwolnieniami lekarskimi wystawianymi przez okres dłuższy niż 182 nie stanowi ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych,

art. 8 k.p. poprzez jego niezastosowanie, pomimo że powódka swoim postępowaniem wyczerpała znamiona nadużycia prawa do zasiłku chorobowego oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy zwolnieniami lekarskimi (czynienia ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego).

4.  nierozpoznanie istoty sprawy poprzez błędne przyjęcie istoty zarzutu stawianego powódce przez pozwaną w ramach oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia i skoncentrowanie postępowania sądowego na kwestii zasadności zaświadczeń o niezdolności do pracy powódki i braku niewłaściwego wykorzystywania zwolnień przez powódkę, a nie na weryfikacji, czy powódka działając w sposób ciągły co najmniej od lipca 2019 r., zaplanowany i celowy uzyskiwała zwolnienia lekarskie na różne jednostki chorobowe, planowała przerwy pomiędzy zwolnieniami na dni wolne od pracy, uzyskiwała zaświadczenia o odzyskaniu zdolności do pracy na okres przypadający w dni wolne od pracy, tak aby nie wyczerpać 182dniowego okresu zasiłkowego, lecz otwierać równolegle różne okresy zasiłkowe na różne jednostki chorobowe i nadużywać prawa do zasiłku chorobowego i usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

W związku z powyższym wniesiono o wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez: oddalenie powództwa również co do roszczenia o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w kwocie 49.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, uchylenie obciążenia i nakazu pobrania kosztów sądowych od pozwanej, uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności nadanego wyrokowi w pkt I oraz oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w tym postępowaniu, według norm przepisanych, ewentualnie o: uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania apelacyjnego.

Ponadto na podstawie art. 338 § 1 k.p.c. wniesiono o zobowiązanie powódki do zwrotu na rzecz pozwanej kwoty 16.500 zł, zapłaconej przez pozwaną powódce w związku z nadaniem rygoru natychmiastowej wykonalności w zakresie kwoty 16.500 zł.

W odpowiedzi na apelację powódka A. M. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o oddalenie apelacji pozwanej w całości oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Na wstępie należy podnieść, że w niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 374 k.p.c., zgodnie z którym Sąd II instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania.

W rozpoznawanej sprawie w apelacji pozwana nie wnosiła o rozpoznanie sprawy na rozprawie, a złożone dotychczas pisma procesowe i brak złożenia na etapie postępowania II instancyjnego wniosków dowodowych, dawały podstawę do przyjęcia, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przypadku, gdy głosy stron miałyby się ograniczyć tylko do powtórzenia argumentacji zawartej w pismach procesowych, to wyznaczanie rozprawy tylko w tym celu nie wydaje się uzasadnione .(por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 26.06.2018, III AUa 1815/17).

Przechodząc do oceny zarzutów apelacji należy przytoczyć, że art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 327 1 k.p.c.).

Dla skuteczności zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Koniecznym jest bowiem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny dowodów naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (post SN z 23.01.2001 r. IV CKN 970/00, niepubl. wyrok SN z 27.09.2002 r. II CKN 817/00).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

Ponadto jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego można było wysnuć wnioski odmienne (post SN z 23.01.2001 r. IV CKN 970/00, niepubl. wyrok SN z 27.09.2002 r. II CKN 817/00).

Podnieść w tym miejscu należy, iż sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, zachodzi wówczas, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie a konkluzją, do jakiej dochodzi Sąd na jego podstawie. O sprzeczności w tym znaczeniu można mówić jedynie wówczas, gdy z treści dowodu wynika, co innego niż przyjął Sąd, gdy pewnego dowodu nie uwzględniono przy ocenie, gdy Sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo, że nie zostały one w ogóle lub niedostatecznie potwierdzone bądź, gdy Sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo, że były ku temu podstawy a także, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego rozumowania.

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego jest prawidłowa. Sąd pierwszej instancji odniósł się do wszystkich zgromadzonych w postępowaniu dowodów. Dokonał analizy tych dowodów z precyzyjnym wskazaniem, którym z nich i z jakich powodów odmówił wiarygodności, a jakie pominął i dlaczego. Zastosowane przy tym kryteria oceny również nie budzą zastrzeżeń co do ich prawidłowości.

Stąd też przyjąć należało, że zarzuty apelacji sprowadzają się zaś w zasadzie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd , nie pozwalając na zmianę wyroku.

Zdaniem Sądu Okręgowego rozwiązanie przez pozwaną z powódką umowy o pracę z przyczyn wskazanych w treści oświadczenia z dnia 17 lutego 2020 roku nie było uzasadnione w świetle dyspozycji art. 52 § 1 pkt 1 K.P.

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 KP jest uważane przez judykaturę za nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy. Powinno więc być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością (wyrok SN z 29.11.2012 r., II P 116/12, ).

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 KP musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (wyr. SN z 21.6.2005 r., II PK 305/04), a nie na błędnym przekonaniu o działaniu w interesie pracodawcy (wyrok SN z 2.6.1997 r., I PKN 193/97).

Przyczynami rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 § 1 KP mogą być szczególnego rodzaju zawinione uchybienia pracownicze, które spowodowały zagrożenie interesów lub istotną szkodę w mieniu pracodawcy (wyrok SN z 23.9.1997 r., I PKN 274/97). Zasadniczym warunkiem prawidłowej oceny zachowania pracownika oraz stwierdzenia, czy naruszenie tych obowiązków uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych przez pracownika, jest ustalenie zakresu podstawowych obowiązków pracownika, sposobu ich naruszenia oraz stopnia zawinienia w niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu tych obowiązków (wyr. SN z 28.10.1998 r., I PKN 400/98, ).

W użytym w przepisie art. 52 § 1 pkt 1 KP pojęciu „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych” mieszczą się trzy elementy. Są to: 1. bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego); 2. naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy; 3. zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo.

Bezprawność zachowania pracownika jest przy tym rozumiana jako zachowanie sprzeczne z obowiązującymi tego pracownika regułami wynikającymi z przepisów prawa pracy, które może polegać zarówno na działaniu, jak i na zaniechaniu. Sama bezprawność zachowania pracownika nie uzasadnia jeszcze rozwiązania z nim umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 KP. Bezprawności musi bowiem towarzyszyć spełnienie dwóch pozostałych, wymienionych wyżej elementów.

Odnośnie do stopnia winy w orzecznictwie ukształtował się natomiast pogląd, że powinna ona przejawiać się w umyślności (złej woli) lub rażącym niedbalstwie pracownika. Są to dwie odrębne postacie winy.

Rażące niedbalstwo, to rażące niedołożenie staranności wymaganej od pracownika. Wina w tej postaci może obejmować zachowania lekkomyślne, gdy pracownik przewiduje, że swoim zachowaniem uchybi obowiązkowi, ale bezpodstawnie przypuszcza, że do tego nie dojdzie oraz przypadki niedbalstwa, polegającego na tym, że pracownik nie przewidział, że swoim zachowaniem naruszy obowiązek, ale mógł i powinien był to przewidzieć. Rażący charakter przejawia się w wyjątkowo lekceważącym stosunku pracownika do jego obowiązków. Rażące niedbalstwo jako element ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 KP) jest postacią winy nieumyślnej, której nasilenie wyraża się w całkowitym ignorowaniu przez pracownika następstw jego działania, jeżeli rodzaj wykonywanych obowiązków lub zajmowane stanowisko nakazują szczególną przezorność i ostrożność w działaniu. Natomiast wina umyślna wyraża się w tym, że pracownik chce przez swoje zachowanie wyrządzić szkodę pracodawcy lub co najmniej świadomie się na to godzi. /II PK 168/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 02-12-2020/.

Mając na uwadze powyższe należy przypomnieć, że jako przyczynę rozwiązania z powódką przedmiotowej umowy o pracę pozwana wskazała: ciężkie naruszenie przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych polegających na uporczywym i długotrwałym unikaniu obowiązku świadczenia pracy poprzez nadużywanie przez powódkę prawa do usprawiedliwiania nieobecności w pracy zaświadczeniami lekarskimi o niezdolności do pracy wystawianymi przez lekarzy różnych specjalizacji, a także nadużywanie prawa do świadczeń z tytułu choroby. Powyższych okoliczności jednak jak słusznie podniósł sąd I instancji, pozwana w żaden sposób nie wykazała. Przede wszystkim bezsporne jest , że powódka korzystała z porad medycznych lekarzy z odpowiednimi uprawnieniami do wystawiana zwolnień lekarskich poświadczających niezdolność do pracy. Pozwana ważności wystawionych powódce zaświadczeń lekarskich o jej niezdolności do pracy w żaden sposób zasadnie nie podważyła. Tym bardziej, że zarówno biegły neurolog, jak i psychiatra potwierdzili zasadność wystawionych powódce owych zaświadczeń. Analiza powyższych okoliczności prowadzi w konsekwencji do konkluzji, iż w zaprezentowanych realiach powódce nie sposób przypisać działania stricte ukierunkowanego w dążeniu jedynie do pozyskania zaświadczeń lekarskich. Nie ulega wątpliwości sądu, że stan zdrowia powódki w postaci niekwestionowanych schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych uzasadniał podstawę do nabycia przez nią wskazanych zwolnień. Uwadze tutejszego sądu nie umknęło także, że we wskazanym zakresie powódka kontynuuje od kilku lat specjalistyczne leczenie, gdzie w międzyczasie nabyła także uprawnienia do świadczenia rehabilitacyjnego. W konsekwencji zarzut długotrwałych nieobecności w pracy z powodu przedstawienia zaświadczeń lekarskich o niezdolności do pracy nie może, co do zasady, stanowić podstawy do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Oczywiści długotrwała nieobecność może dezorganizować pracę w zakładzie pracy i powodować dokonywanie przez pracodawcę uciążliwych decyzji organizacyjnych. Dlatego w pewnych okolicznościach takie częste i długotrwałe niezdolności do pracy pracownika mogą najwyżej stanowić powód do wypowiedzenia umowy o pracę. Sama okoliczność, że powódka zachorowała i korzystała ze swojego prawa do leczenia nie oznacza, że stanowi to zawinione zachowanie prowadzące do dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę. Jedynie wykazanie bezpodstawności wystawiania zwolnień lekarskich może prowadzić do innego wnioskowania. Jednak, co wyżej podkreślono, pozwana takich dowodów nie przestawiła.

Stąd też zarzuty skierowane pod adresem art. 233 k.p.c. nie zasługują na aprobatę.

Drugą grupa zarzutów dotyczy przeprowadzonego dowodu z opinii biegłego.

Zgodnie z treścią art. 278 § 1 k.p.c. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów wynikającej art. 233 k.p.c., Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 L.). Powyższe powinno znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku (art. 328 § 2 k.p.c.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza zatem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłego jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli Sąd uzyskał od biegłego wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

Sąd Okręgowy podkreśla, że podstawą zakwestionowania opinii nie może być fakt, iż treść wydanej w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Słusznie wskazuje się w judykaturze, opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca (tak m. in.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie III AUa 1180/12, LEX 1294835; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 22 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 76/12, LEX 1312019). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii (tak m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 980/12, LEX 1293767; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2013 roku w sprawie I ACa 148/13, LEX 1313335).

Dlatego za Sądem Rejonowym należy wskazać, że pomocna okazała się opinia biegłego psychiatry L. G. niezakwestionowana skutecznie przez strony, która była spójna, logiczna, merytorycznie prawidłowa i odpowiadała postawionej tezie dowodowej, a ponadto zawierała czytelne wnioski. Nawet gdyby przyjąć w ślad za biegłym, iż wadliwie uznał że powódka nie była w stanie stawić się na badanie lekarza orzecznika ZUS w dniu 3 stycznia 2020 roku, a jednocześnie w dniu 7 stycznia 2020 roku była w stanie stawić się u lekarza innej specjalności to w celu wyjaśnienia owej zależności zwrócić należy uwagę na rodzaj schorzeń na jakie cierpi powódka. Schorzenia psychiatryczne o charakterze nawracającym, w tym zaburzenia depresyjne mogą powodować jednego dnia anomalie w systemie psychomotorycznym, aby w kilka dni później te objawy mogą ulec ograniczeniu. Powyższy pewnego rodzaju analogiczny mechanizm dostrzegła także biegła neurolog, która w swej opinii podkreśliła, że ,, (...) czyli niezdolność do pracy z powodu chorób neurologicznych nie zawsze jest wydawane w okresie przewlekłości, dolegliwości i pewnej stabilizacji stanu neurologicznego”.

W konsekwencji , jak należy się domyślać, zarzut, że biegły niedokładnie rozważył treść dokumentacji medycznej jest nieuprawniona. Rzeczywiście wskazane schorzenia psychiatryczne mogą powodować czasowe anomalie w stanie psychicznym , prowadząc jednego dnia do zachowań pożądanych a kilka dni później do zachowań anormalnych.

Na zakończenie należy zauważyć, że twierdzenia pozwanej jakoby sąd I instancji zaniechał wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego poprzez brak przywiązania należytej wagi do dowodu z dokumentów tj.: zaświadczenia o odzyskaniu zdolności do pracy wystawionego w dniu 5 lipca 2019 r., zwolnień lekarskich (...) wystawianych w dniach 16 września 2019 r. oraz 7 stycznia 2019 r., a także zwolnień lekarskich (...) wystawianych w dniach wyznaczonych na badanie lekarza orzecznika ZUS lub dniu następującym słusznie nie zasługiwały na aprobatę Sądu Rejonowego. Tak zaprezentowane w treści apelacji rozumowanie pozwanej nie pozwalało na przypisanie mu waloru dowodu. W ocenie sądu w w/w zakresie dowody z dokumentów nie zostały zasadnie podważone przez pozwaną żadnymi innymi. Natomiast wpisują się one w logiczną grupę dowodów zebranych w sprawie, dodatkowo wyjaśnionych w opiniach biegłych sądowych.

Nie zasadne było powoływanie się na prawo regulujące zasady współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 8 k.p., nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Powołany przepis nie kształtuje praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej. Treść klauzuli generalnej zawarta w art. 8 k. p. ujęta jest przedmiotowo, a nie podmiotowo. Na podstawie tego przepisu każde działanie albo zaniechanie może być uznane za nadużycie prawa, jeśli występuje jedna z dwóch przesłanek: obiektywna sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa lub obiektywna sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Zakaz korzystania z prawa podmiotowego w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego nie oznacza, że uprawniony został ograniczony w swoim prawie podmiotowym. Przysługuje mu ono nadal, tyle tylko, że sposób jego realizacji spowodował, iż działanie w ramach prawa, naruszające zasady współżycia społecznego, nie będzie chronione. Uznaje się za zgodne z prawem tylko takie działanie, które mieszcząc się w granicach prawa podmiotowego, równocześnie przy jego wykonywaniu nie narusza określonego przez ustawodawcę zakresu korzystania z niego.

W rozpoznawanej sprawie nie wystąpiła owa obiektywna sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa i obiektywna sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Jak już zostało podkreślone skoro rozwiązanie z powódką umowy o pracę z przyczyn wskazanych w treści oświadczenia z dnia 17 lutego 2020 roku nie było uzasadnione w świetle dyspozycji art. 52 § 1 pkt 1 k.p., to powódce nie sposób zarzucić iż swoim postępowaniem wyczerpała znamiona nadużycia prawa do zasiłku chorobowego oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy zwolnieniami lekarskimi. Wprawdzie art. 8 k.p. stanowi zasadniczo podstawę do ochrony pozwanego przed uprawnioną akcją powoda, to jednak może być stosowana wyjątkowo i tylko wtedy gdy pozwany nie naruszył zasad prawnych a powód wykorzystując możliwości prawne stara się zmusić pozwanego do nałożenia nieproporcjonalnych do powództwa obowiązków. Zauważyć należy, że w sprawach prawa pracy działania pracownika są konsekwencją zachowania pracodawcy. Gdyby nie nieuprawnione działania pozwanego powódka nie miałaby podstaw do wystąpienia z powództwem. (np. zamiast dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę zastosować tryb wypowiedzenia tej umowy).

W tym stanie rzeczy zarzuty apelacji okazały się nieskuteczne i nie mogą prowadzić do oddalenia powództwa bądź uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Reasumując stwierdzić należy, że nie doszło do naruszenia ani przepisów prawa procesowego, ani prawa materialnego. Postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone prawidłowo. Miało to swoje odzwierciedlenie w rzeczowym uzasadnieniu wyroku. Dochodząc do poprawnych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy w konsekwencji dokonał prawidłowej subsumcji prawnej.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanej, jako bezzasadną – punkt 1 sentencji wyroku.

O zwrocie kosztów zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 15 ust. 3 pkt 1 i 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.0.265 t.j.) – punkt 2 sentencji wyroku.

Sędzia.

Z: odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

Sędzia.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Kurczewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Ireneusz Łaski
Data wytworzenia informacji: