Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

K., dnia 10 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Wojciech Vogt

Sędziowie: S.S.O. Barbara Mokras – spr.

S.S.O. Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2017 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko Z. M.

o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej

w przedmiocie zażalenia pozwanej

na postanowienie Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 6 października 2016 r., sygn. akt I C 1797/16

postanawia:

I.  zmienić punkt 1. zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu
z dnia 6 października 2016 r., sygn. akt IC 1797/16 w ten sposób, że nadać
mu następujące brzmienie: „1. na czas trwania postępowania udzielić powodowi M. P. zabezpieczenia przez nakazanie dokonania wpisu ostrzeżenia
w dziale III księgi wieczystej o numerze (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Kaliszu o toczącym się postępowaniu z powództwa M. P. przeciwko Z. M. o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dotyczącej 3/16 części własności nieruchomości położonej w K. przy
ul. (...) lok.(...)

II.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski

Sygn. akt II Cz 891/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 6 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu uwzględnił
w części wniosek o udzielenie zabezpieczenia w ten sposób, że ustanowił zakaz zbywania
i obciążania udziału 3/16 własności nieruchomości objętej księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Kaliszu pod numerem (...) oraz nakazał dokonanie wpisu ostrzeżenia o powyższym w dziale III wspomnianej księgi wieczystej oraz oddalił wniosek o wpis hipoteki przymusowej.

W uzasadnieniu wskazano, że przedstawione przez powoda dokumenty uzasadniają uwzględnienie wniosku o ustanowienie zakazu zbywania i obciążania udziału 3/16 własności przedmiotowej nieruchomości oraz wpis stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej. Sąd
I instancji nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku o udzielenie zabezpieczenia przez wpis hipoteki przymusowej, która służy zabezpieczeniu roszczeń pieniężnych, gdy tymczasem skarga paulińska, stanowiąca podstawę żądania pozwu w niniejszej sprawie, jest roszczeniem niepieniężnym.

Zażalenie na powyższe orzeczenie, w zakresie udzielenia zabezpieczenia przez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania udziału 3/16 we własności nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), wniosła pozwana domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia.

W uzasadnieniu wskazano, iż powód domagając się udzielenia zabezpieczenia
w zaskarżonej formie nie uprawdopodobnił zamiaru zbycia czy też obciążenia tej konkretnej części nieruchomości. Skarżąca wskazała, iż jest osobą która dysponuje stałymi dochodami
i nie posiada żadnych długów. Pozwana wskazała, iż nie dawała żadnych ogłoszeń
o sprzedaży mieszkania i nie zamierza zaciągać żadnych zobowiązań, dlatego obawy powoda w tym zakresie są czysto hipotetyczne a udzielone zabezpieczenie stanowi daleko idącą ingerencję w przysługujące jej prawo własności. Pozwana podniosła nadto, że nie stała się właścicielką udziału w majątku spadkowym córki, będącej dłużnikiem powoda, w drodze czynności prawnej, a w drodze orzeczenia sądu, stąd roszczenie oparte na postawie art.
527 k.c. jest niezasadne.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i przyznanie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Analizując zarzuty podniesione w zażaleniu wskazać należy, że na obecnym etapie postępowania, nie przesądzając w żadnej mierze o zasadności wytoczonego powództwa, podzielić należy stanowisko Sądu Rejonowego, że powód uprawdopodobnił swoje roszczenie. Analizując spełnienie drugiej z przesłanek, których spełnienie konieczne jest dla uwzględnienia wniosku o udzielenie zabezpieczenia, w ocenie Sądu Okręgowego,
na obecnym etapie postępowania nie sposób podzielić stanowiska, iż powód wykazał istnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, polegającego na istotnej ingerencji w prawo własności pozwanej, w postaci ustanowienia zakazu zbywania i obciążania udziału 3/16 części własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...).

Zarówno w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, jak i w samym wniosku
o udzielenie zabezpieczenia zupełnie pominięto okoliczność, iż zgodnie z dyspozycją
art. 730 ¹ § 2 k.p.c. interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub też poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Mając na uwadze powyższą regulację podzielić należy zarzuty zażalenia, iż powód w żaden sposób nie uprawdopodobnił, istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania udziału 3/16 części własności nieruchomości. W szczególności nie wykazano
aby pozwana podjęła jakiekolwiek, choćby dalece wstępne, starania zmierzające do zbycia, czy też obciążenia przedmiotowej nieruchomości. Powód nie uprawdopodobnił również
aby pozwana dotychczas nie zaciągała zobowiązań finansowych powodujących jakiekolwiek zadłużenie.

W tych okolicznościach, uwzględniając dyspozycję art. 730 ¹ § 3 k.p.c., nakładającą na Sąd obowiązek uwzględnienia interesów stron (por. D. Zawistowski Komentarz do art. 738
i art. 755 Kodeksu postępowania cywilnego, publ. LEX), w ocenie Sądu Okręgowego, współmiernym i wystarczającym sposobem zabezpieczenia interesu powoda, a przy tym
nie przekraczającym zasad adekwatności w ingerencję w prawo własności pozwanej, jest udzielenie zabezpieczenia przez nakazanie dokonania wpisu ostrzeżenia, w dziale III księgi wieczystej (...), o toczącym się postępowaniu z powództwa M. P. przeciwko Z. M. o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dotyczącej 3/16 części własności przedmiotowej nieruchomości lokalowej
(na podstawie art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c.), który jako jeden ze wskazanych sposobów zabezpieczenia zawarty został we wniosku powoda. W konsekwencji dokonując zmiany orzeczenia Sądu I instancji uwzględniono również dyspozycję art. 738 k.p.c., z którego wprost wynika, że Sąd rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia władny jest zastosować jedynie taki sposób zabezpieczenia, którego żąda uprawniony we wniosku
a określając sposób zabezpieczenia, Sąd jest związany treścią wniosku uprawnionego. Z tych przyczyn Sąd może zatem jedynie dokonać wyboru spośród kilku sposobów zabezpieczenia, jeżeli uprawniony wskazał je we wniosku.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.

S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski