Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

K., dnia 25 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Henryk Haak

Sędziowie: S.S.O. Wojciech Vogt

S.S.O. Marian Raszewski – spr.

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2016 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo P.

o przyłączenie nieruchomości składającej się z działki ewidencyjnej numer (...)
do księgi wieczystej (...), w której jako właściciel nieruchomości ujawniony jest Skarb Państwa - Nadleśnictwo P.

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie

z dnia 10 lutego 2016 r. o sygn. akt Dz. Kw 3758/15

postanawia:

I.  zmienić postanowienie z dnia 10 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt Dz. Kw 3758/15 i nakazać przyłączyć do nieruchomości dla której Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie prowadzi księgę wieczystą
nr (...) działkę ewidencyjną oznaczoną w rejestrze gruntów numerem (...), położoną w K.,
gm. G., o powierzchni 1,17.00 ha, której własność nabyta została przez Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo P. a podstawę dokonania wpisu stanowi prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Kępnie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny
z siedzibą w O. z dnia 20 listopada 2014 r. wydane
w sprawie sygn. akt VI Ns 56/13 o stwierdzeniu zasiedzenia oraz wypis i wyrys z rejestru gruntów z dnia 28 kwietnia 2015 r.,

II.  kosztami postępowania obciążyć wnioskodawcę w zakresie przez niego poniesionym.

S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Henryk Haak S.S.O. Marian Raszewski

Sygn. akt II Ca 126/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie oddalił wniosek Skarbu Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo P. o przyłączenie do księgi wieczystej nr (...) działki ewidencyjnej oznaczonej w rejestrze gruntów nr (...), położonej w K., gm. G. o powierzchni 1,17.00 ha.

W uzasadnieniu wskazano, że brak informacji w rubryce „numer kw lub oznaczenie dokumentu”, uniemożliwia dokonanie wpisu w księdze wieczystej, gdyż z dokumentu tego nie wynika czy dla przedmiotowej działki urządzona została księga wieczysta.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył wnioskodawca zaskarżając je w całości
i domagając się zmiany zaskarżonego orzeczenia przez uwzględnienie wniosku o dokonanie przyłączenia a ewentualnie uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy
do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, § 19, § 20, § 22, § 24, § 28 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów oraz § 52 ust. 2 pkt 5, § 60 ust. 1 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r.
w sprawie ewidencji gruntów i budynków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 626 ⁸ § 1 k.p.c. co do zasady wpis w księdze wieczystej dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach. Rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść
i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 626 ⁸ § 2 k.p.c.).

Analizując argumenty podniesione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia oraz w treści apelacji nie sposób podzielić poglądu, że z uwagi na brak adnotacji w rubryce „Numer KW lub oznaczenie dokumentu” zasadnym było oddalenie wniosku o dokonanie przyłączenia działki, której własność nie budzi wątpliwości gdyż pierwotne nabycie jej własności w drodze zasiedzenia stwierdzone zostało w punkcie 4 prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Kępnie VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą
w O. z dnia 20 listopada 2014 r. wydanego w sprawie sygn. akt VI Ns 56/13. Tym samym nie budzi żadnych wątpliwości, że wnioskodawca jest właścicielem zarówno nieruchomości, oznaczonej jako działka nr (...), której dołączenia się domaga,
jak i ujawnionym w księdze wieczystej właścicielem nieruchomości objętej dotychczas
KW nr (...). Nie ulega również wątpliwości, że prawomocne postanowienie
o nabyciu własności nieruchomości w drodze zasiedzenia stanowi orzeczenie, które może być podstawą wpisu w księdze wieczystej.

Nie sposób również nie zauważyć braku konsekwencji w rozważaniach Sądu
I instancji. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia z jednej strony wskazano,
że prawidłowym było wezwanie wnioskodawcy przez referendarza sądowego do uzupełnienia braku formalnego w postaci przedłożenia wypisu z rejestru gruntów zawierającego wypełnione wszystkie rubryki a w dalszej części tych rozważań wskazano wprost, że tego rodzaju dokument stanowi dowód skutkujący uznaniem wniosku za zasadny bądź niezasadny, stąd jego niezupełność nie może zostać uznana za brak formalny.

W ocenie Sądu Okręgowego zbyt daleko idące i rygorystyczne są wnioski wyprowadzone z powyższych rozważań i twierdzenie Sądu Rejonowego, że przedmiotowy dokument z uwagi na niezupełność nie posiada przymiotu dokumentu urzędowego
a w konsekwencji nie może stanowić podstawy wpisu w księdze wieczystej, mimo,
że zawarto w nim klauzulę, iż dokument ten przeznaczony jest do dokonywania wpisu
w księdze wieczystej (k. 38).

W zakresie niezupełności wypisu z rejestru gruntów w wywodach tych Sąd Rejonowy zupełnie pominął okoliczność, że w myśl art. 24 ust. 2b pkt 1c ustawy z dnia
17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2015 r., poz. 520
z późn. zm.) aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków, z których informacje udostępniane są przez Starostę w formie wypisów (por. art. 24 ust. 3 ustawy) następuje w drodze czynności materialno-technicznej na podstawie m.in. prawomocnych orzeczeń sądu. W konsekwencji odmowa uzupełnienia przez Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie postanowienia o nabyciu własności w drodze zasiedzenia z dnia 20 listopada 2014 r. wydanego w sprawie sygn. akt VI Ns 56/13, stanowiącego podstawę dokonania aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków o informację, że dla przedmiotowej nieruchomości nie była dotychczas prowadzona księga wieczysta (por. postanowienie z dnia
5 października 2015 r. (k. 53 – 53v) w istocie uniemożliwiła powzięcie informacji, które mogłyby stanowić źródło wypełnienia rubryki, której uzupełnienia domagał się w niniejszej sprawie referendarz sądowy.

Podkreślić również trzeba, że jak zasadnie wskazano w apelacji w przedmiotowym stanie faktycznym, aby uniknąć sytuacji, w której de facto pozbawia się właściciela nieruchomości możliwości ujawnienia swojego prawa własności w księdze wieczystej, zastosowanie powinien mieć § 103 ust. 4 w zw. z § 106 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1411 z późn. zm.) w zw. z art. 11 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 218 z późn. zm.).

Zgodnie z brzmieniem tych przepisów jeżeli nieruchomość nie miała księgi wieczystej ani zbioru dokumentów, wniosek o założenie księgi wieczystej, powinien zawierać odpowiednie oświadczenie w tej sprawie. Regulacja ta ma odpowiednie zastosowanie
do wniosku o założenie księgi wieczystej nieruchomości gruntowych przyłączanych
do prowadzonej już księgi wieczystej (por. § 106 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym).

Nie ulega również wątpliwości, że dokonanie przedmiotowego przyłączenia w żaden sposób nie narusza zasady pewności obrotu, do przestrzegania i ochrony, której zobowiązany jest sąd wieczystoksięgowy.

Sąd Okręgowy nie podziela przy tym zarzutu apelacji, że Sąd Rejonowy mając wątpliwości co do słuszności wniosku powinien skorzystać z instytucji obwieszczenia publicznego. Zauważyć należy, że z brzmienia § 108 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1411 z późn. zm.) w zw. z art. 11 ustawy z dnia z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 218 z późn. zm.) w sposób jasny wynika, że znajduje on zastosowanie w przypadku, gdy zakładana jest księga wieczysta, a prawo własności osoby, która ma być wpisana, nie zostało dostatecznie wykazane. Stosowanie tego przepisu w przypadku, gdy prawo własności zostało dostatecznie wykazane jest bezprzedmiotowe, gdyż wówczas istnieje podstawa do dokonania wpisu bez potrzeby zarządzenia obwieszczenia publicznego (por. post. SN z dnia 28 stycznia 2010 r., sygn. akt
I CSK 222/09, publ. LEX nr 574517).

W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że Sąd Rejonowy nie kwestionował prawa własności wnioskodawcy a jedynie braki w zakresie podania informacji, czy dla nieruchomości objętej wnioskiem jest prowadzona księga wieczysta.

Mając na uwadze powyższe rozważania w ocenie Sądu Okręgowego przedłożone przez wnioskodawcę dokumenty oraz treść oświadczenia stanowiąca odpowiedź na wezwanie referendarza sądowego, które zostało złożone w wyznaczonym terminie (z.p.o. k. 42, pismo
k. 43), uzasadniają dokonanie wpisu zgodnego z wnioskiem.

Z tych przyczyn na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. orzeczono jak w punkcie I. sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. – punkt II sentencji.

S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Henryk Haak S.S.O. Marian Raszewski