Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 16 września 2015 roku nr (...)

w sprawie J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę pomostową

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1008/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 9 grudnia 2015 roku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 16 września 2015 roku odmówił J. S. emerytury pomostowej z uwagi na nierozwiązanie stosunku pracy oraz niewykonywanie po dniu 31.12.2008 roku prac w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł J. S. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie emerytury pomostowej. Ubezpieczony przyznał, że nie rozwiązał stosunku pracy dlatego też wnosił ewentualnie o ustalenie prawa do emerytury pomostowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny domagał się jego oddalenia, powołując argumentację z zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. urodzony w dniu(...) r. ukończył 60 lat. Posiada łączny staż zatrudnienia wynoszący ponad 41 lat. Obecnie pozostaje w zatrudnieniu w (...)Spółka z o.o. w B. na stanowisku kierownika (...). Jest tam zatrudniony od 4.04.1978 roku. Pracodawca wydał mu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie od dnia 1.08.1981 roku do dnia 31.12.1998 roku.

Po dniu 31.12.2008 roku nie pracował w warunkach szczególnych lub szczególnych charakterze.

Dowód:

- akta ZUS,

Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Poza tym treść i forma tych dokumentów nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i podlegało oddaleniu.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy odwołującemu przysługuje emerytura pomostowa na podstawie ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965).

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa art. 4 ustawy według którego prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Zgodnie z art. 49 ustawy prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1)po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3)w dniu wejścia w życie ustawy (czyli na dzień 1.01.2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Z kolei w świetle art. 15 ust. 1 ustawy prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Przepis ten jest odpowiednikiem przepisu art. 100 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst. jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) zgodnie z którym prawo do świadczeń emerytalno-rentowych określonych w tej ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Regulacja art. 15 ust. 1 ustawy oznacza, że

prawo do emerytury pomostowej powstaje ex lege w tym dniu, w którym ubezpieczony spełni wszystkie warunki wymagane do jego nabycia. W praktyce będzie to oznaczać, że prawo do emerytury pomostowej powstanie w dniu, w którym zostanie spełniony ostatni z kumulatywnych warunków przewidzianych w tej ustawie.

Odnosząc powyższe przepisy do omawianego stanu faktycznego w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż skoro odwołujący nie spełnia warunku z art. 4 pkt 6 ustawy tj. po dniu 31.12.2008 roku nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze to jedyną możliwością uzyskania przez niego emerytury pomostowej było spełnienie wszystkich przesłanek z cytowanego powyżej art. 49 ustawy. A skoro tak, to jest bezsporne między stronami, że odwołujący nadal pozostaje w stosunku pracy i nie rozwiązał stosunku pracy, a więc nie spełnia warunku wymienionego w art. 4 pkt 7 ustawy oraz w art. 49 pkt 2 ustawy. To oznacza, że odwołanie było niezasadne i podlegało oddaleniu, bez konieczności badania, czy pozostałe przesłanki nabycia emerytury pomostowej odwołujący spełnia.

W tej sytuacji Sąd nie ustalał ostatecznie i nie przesądzał, czy ubezpieczony spełnia pozostałe przesłanki warunkujące przyznanie świadczenia. Czynienie ostatecznych ustaleń w tym przedmiocie jest bezprzedmiotowe, skoro nie spełnienie choćby jednego z warunków przesądza o braku podstaw przyznania świadczenia emerytalnego. Wynika to wprost z cytowanego powyżej art. 15 ustawy o emeryturach pomostowych.

Brak było natomiast jakichkolwiek podstaw aby prowadzić ustalenia w tym względzie niejako „na przyszłość”, dla celów ewentualnego kolejnego postępowania o emeryturę. Istota decyzji ZUS polega bowiem na rozstrzygnięciu o prawie do konkretnego świadczenia lub o jego wysokości jako całości, a nie o poszczególnych elementach składających się na to prawo. Sąd stwierdzający spełnienie przez ubezpieczonego jednego lub więcej warunków powstania prawa do świadczenia, nie może ustalić tego w sentencji wyroku przy jednoczesnym oddaleniu odwołania ubezpieczonego od niekorzystnej dla niego decyzji (zob. wyrok SN z dnia 15.12.2000r., II UKN 147/00 OSNP 2002/16/389; wyrok SA w Krakowie z dnia 2.10.2001 r., III AUa 1004/00).

Można także dodać, iż zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury wyrażonym choćby w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13.03.2012 r. (II UK 164/11, OSNP 2013/5-6/62) warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 i 49 ustawy, jest legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy, a więc po 1 stycznia 2009 r. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy "szczególnej" według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy). Innymi słowy brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany. W przedmiotowej sprawie Sąd nie badał tej przesłanki ostatecznie z wyżej wskazanych powodów.

Z kolei w orzeczeniu z dnia 4.12.2013 r. (II UK 159/13) Sąd Najwyższy podkreślił, iż art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych w miejsce warunku z art. 4 pkt 6 wprowadza wymaganie, aby zainteresowany spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Mając powyższe na uwadze, działając na mocy wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego.