Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku z 28 marca 2019 roku

Strona powodowa - Powiat (...) Powiatowy Urząd Pracy dla Powiatu (...) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od W. S. kwoty 5.224,37 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od 23 sierpnia 2016 roku do 3 kwietnia 2018 roku oraz ustawowymi odsetkami opóźnienie liczonymi od 4 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa podała, że 20 czerwca 2016 roku zawarła z W. S., prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), umowę numer (...) w przedmiocie refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego do 30 roku życia. Na jej mocy pozwany zobowiązał się do zatrudnienia, na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, przez okres 24 miesięcy na stanowisku pracownika administracji, jednego bezrobotnego do 30 roku życia, skierowanego przez stronę powodową. W zamian strona powodowa zobowiązała się do zwrotu części kosztów wynagrodzeń i nagród związanych z zatrudnieniem bezrobotnego w wysokości 1.800 złotych oraz składkę na ubezpieczenie społeczne w wysokości 16,93%. W razie niedotrzymania warunków umowy, strona pozwana była uprawniona do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym, zaś pozwany zobowiązał się do zwrotu uzyskanej pomocy wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od całości uzyskanej pomocy od dnia otrzymania pierwszej refundacji, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. W ramach zawartej umowy, strona powodowa skierowała do pozwanego bezrobotnego w osobie B. S., a pozwany zatrudnił go na okres od 1 lipca 2016 roku do 30 czerwca 2018 roku. W lutym 2018 roku ustalono, że stosunek zatrudnienia B. S. ustał z dniem 31 stycznia 2018 roku, sam pozwany w rozmowie telefonicznej wskazał, że nie widzi możliwości uzupełnienia powstałego wakatu. 1 marca 2018 roku strona powodowa rozwiązała umowę z pozwanym ze skutkiem natychmiastowym z uwagi na niedotrzymanie jej warunków. Równocześnie wezwano pozwanego do zwrotu otrzymanej refundacji w kwocie 5.647,33 złotych w terminie do 29 marca 2018 roku. Żądana suma obejmowała 5.224,37 złotych stanowiącej koszt refundacji wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne oraz odsetki ustawowe w wysokości 422,96 złotych (naliczone na 5 kwietnia 2018 roku).

Nakazem zapłaty z 31 lipca 2018 roku, wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie pod sygn. I Nc 2803/18 tut. Sąd nakazał pozwanemu W. S. zapłacić na rzecz strony powodowej kwotę 5.224,37 złotych wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od 23 sierpnia 2016 roku do 3 kwietnia 2018 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od 4 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.279,50 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. (k. 38)

W sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty, W. S. potwierdził fakt zawarcia umowy ze stroną powodową, zaprzeczył natomiast by miał naruszyć jej warunki. Podniósł, iż to zatrudniany przez niego pracownik wypowiedział umowę o pracę, a nadto, że sytuacja życiowa i zdrowotna nie pozwalała mu na zatrudnienie kolejnego pracownika. (k. 61)

Pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, wniósł o oddalenie powództwa oraz przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Na uzasadnienie zajętego stanowiska podał, że żądanie strony powodowej jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, nie zasługuje na ochronę. Sytuacja pozwanego jako beneficjenta dofinansowania, w trakcie umowy, uległa drastycznej zmianie - dotknęła go choroba, regres na rynku, na którym działał, pracownik wypowiedział umowę w związku ze znalezieniem bardziej perspektywicznej pracy, obniżeniu uległy osiągane dochody. Ostatnia ze wskazanych okoliczności nie pozwalała pozwanemu zatrudnić kolejnego pracownika, w miejsce dotychczasowego. Zdaniem pozwanego, powołującego się na treść art. 357 ¹ k.c., powyżej wyartykułowane okoliczności, powinny uzasadniać zmianę zawartej umowy, nie zaś jej wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym. Strona powodowa czyniła ze swego prawa użytek niezgodny z zasadami współżycia społecznego. Nadto pozwany wskazał, że kwota ewentualnego roszczenia powinna być wyliczona przy uwzględnieniu wartości udzielonej pomocy po zdyskontowaniu, a więc kwoty 24.873,95 złotych, a nie wartości nominalnej. Roszczenie strony powodowej oscyluje więc na wysokości 5.182,07 złotych (24.873,95 złotych* 5/24) oraz odpowiednio do tej kwoty liczonych odsetek. Kwota udzielonej pomocy po zdyskontowaniu to kwota właściwego dofinansowania dla pomocy udzielanej w transzach i do niej odnosić powinno się pojęcia „uzyskanej pomocy” wskazane, a niesprecyzowane w § 8 łączącej strony umowy. Na wypadek nieuwzględniania stanowiska pozwanego i zasądzenia żądanej kwoty, wniósł o jej rozłożenie na 36 równych, miesięcznych rat. (k. 87-89)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu towarowego. Zarówno siedzibą, jak i miejscem wykonywania pracy jest miejscowość Ł..

Dowód: - okoliczność bezsporna.

W dniu 31 marca 2016 roku W. S. złożył wniosek o refundację części kosztów zatrudnienia bezrobotnych, wyrażając wolę i zainteresowanie zatrudnieniem jednego bezrobotnego na stanowisku pracownika biurowego, posiadającego umiejętność organizowania transportu i znajomości rynku usług logistycznych.

Dowód: - wniosek o refundację części kosztów zatrudnienia bezrobotnych do 30 roku życia k. 10-11 i k. 97-118.

W dniu 20 czerwca 2016 roku Starosta (...) reprezentujący Powiat (...) i- Powiatowy Urząd Pracy dla Powiatu (...) (dalej: Urząd), po pozytywnej weryfikacji złożonego wniosku, zawarł z W. S. umowę (...) w sprawie refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego do 30 roku życia.

Dowód: - umowa (...) z 20 czerwca 2016 roku k. 7-9.

Zgodnie z postanowieniami zawartej umowy, W. S. jako pracodawca zobowiązał się do:

- zatrudnienia i utrzymania zatrudnienia jednego bezrobotnego do 30 roku życia skierowanego przez Urząd na okres 24 miesięcy, na stanowisku pracownika biurowego, w tym: w okresie refundacji od 1 lipca 2016 roku do 30 czerwca 2017 roku, zaś po okresie refundacji od 1 lipca 2017 roku do 30 czerwca 2018 roku, przy czym do okresu zatrudnienia nie wlicza się przerw w zatrudnieniu spowodowanych uzupełnieniem wakatów oraz urlopów bezpłatnych, zaś okresy zatrudnienia określone w umowie, ulegają odpowiednio wydłużeniu o okres przerw w zatrudnieniu spowodowanych uzupełnieniem wakatów oraz urlopów bezpłatnych

- zorganizowania miejsca wykonywania pracy w Ł. (...), (...)-(...) Ł.,

- zawiązania z bezrobotnym, skierowanym przez Urząd, stosunku pracy na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i przyznania wynagrodzenia w oparciu o obowiązujące u niego przepisy,

- dostarczenia do Urzędu uwierzytelnionych kopii umów o pracę zawartych z bezrobotnym w terminie do 7 dni od daty ich zawarcia,

- niezwłocznego informowania Urzędu o każdym przypadku: rozwiązania umowy o pracę przez skierowanego bezrobotnego, rozwiązania z nim umowy o pracę na podstawie art. 52 ustawy z 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy, wygaśnięcia stosunku pracy przez skierowanego bezrobotnego, dostarczenia uwierzytelnionych kopii świadectw pracy- nie później niż do 7 dni od zaistnienia tego faktu (ust. 3 § 4 umowy),

- zatrudnienia innego bezrobotnego skierowanego przez Urząd na zwolnione stanowisko pracy, z powodów wymienionych w ust. 3 § 4 umowy, w terminie 30 dni od dnia powstania wakatu,

- informowania Urzędu o każdej zmianie mającej wpływ na realizację zobowiązań wynikających z zawartej umowy, w szczególności o udzielonym urlopie bezpłatnym skierowanemu bezrobotnemu.

Dowód: - umowa (...) z 20 czerwca 2016 roku k. 7-9.

Stosownie do zawartej umowy, Urząd zobowiązał się zwracać w okresie refundacji część poniesionych wynagrodzeń i nagród, związanych z zatrudnieniem bezrobotnego w wysokości 1.800 złotych oraz składkę na ubezpieczenie społeczne w wysokości 16,93 % od tej kwoty (w tym składkę na ubezpieczenie wypadkowe- 0,67 %).

Zastrzeżono, że refundowana kwota nie może być wyższa od poniesionych przez pracodawcę kosztów wynagrodzeń, nagród i składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia skierowanego bezrobotnego.

Warunkiem wypłacenia refundacji było przedłożenie przez pracodawcę uwierzytelnionych kopii listy płac, listy obecności, deklaracji ZUS, dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych, dowodu zapłaty zaliczki na podatek dochodowy.

Dowód: - umowa (...) z 20 czerwca 2016 roku k. 7-9.

W ramach zawartej umowy Urząd skierował, a W. S. zatrudnił B. S. na stanowisku pracownika biurowego na czas określony od 1 lipca 2016 roku do 3 czerwca 2018 roku.

Dowód: - okoliczność bezsporna, - umowa o pracę na czas określony z 1 lipca 2016 roku k. 12, - świadectwo pracy B. S. k. 20.

W okresie od 1 lipca 2016 roku do 30 czerwca 2017 roku Urząd zrefundował W. S. koszty poniesione w związku z zatrudnieniem bezrobotnego B. S., wypłacając łącznie kwotę 25.256,88 złotych. Miesięczny koszt refundacji wynosił 2.104,74 złotych.

Dowód: - raport z listy k. 26.

Urząd, uprawniony na podstawie § 6 i 7 umowy, w lutym 2018 roku, zweryfikował przestrzeganie przez W. S. warunków zawartej umowy, ustalając, na podstawie danych uzyskanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, iż B. S. 28 grudnia 2017 roku wypowiedział zawartą umowę o pracę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31 stycznia 2018 roku.

W. S. nie poinformował Urzędu o rozwiązaniu umowy o pracę ze skierowanym bezrobotnym.

Dowód: - umowa (...) z 20 czerwca 2016 roku k. 7-9, - oświadczenie z 28 grudnia 2017 roku o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem k. 21.

W sytuacji rozwiązania umowy o pracę z powodów, wymienionych w § 4 ust. 3 umowy w trakcie okresu refundacji albo przed upływem 12 miesięcy po okresie refundacji, Urząd uprawniony był do skierowania na zwolnione stanowisko pracy innego bezrobotnego.

Po ustaleniu przez Urząd ustania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego B. S., podjęto starania zmierzające do wypełnienia wakującego stanowiska. Niemniej W. S. odmówił zatrudnienia innej osoby bezrobotnej, sugerując konieczność rozwiązania zawartej umowy o refundację.

Dowód: - umowa (...) z 20 czerwca 2016 roku k. 7-9, - notatka służbowa z 23 lutego 2018 roku k. 13.

W. S. zobowiązany był do utrzymania utworzonego stanowiska pracy przez okres 730 dni, przy czym zrealizował obowiązek w zakresie 579 dni.

Dowód: - proporcjonalny zwrot kosztów k. 26v.

Stosownie do postanowienia umownego zawartego w § 8 ust. 1, w sytuacji niedotrzymania przez Pracodawcę warunków zawartej umowy, Urząd zastrzegł sobie prawo rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym, zaś pracodawca zobowiązany był do zwrotu uzyskanej pomocy wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od całości uzyskanej pomocy od dnia otrzymania pierwszej refundacji, w terminie 30 dni od dnia dostarczenia wezwania Urzędu w przypadku:

- nieutrzymania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego przez okres 24 miesięcy,

- odmowy przyjęcia skierowanego bezrobotnego na zwolnione stanowisko pracy,

- niedotrzymania zobowiązań wynikających z zawartej umowy,

- złożenia niezgodnych z prawdę oświadczeń, zaświadczeń lub informacji dołączonych do wniosku w trakcie trwania umowy,

- udaremnienia bądź utrudnienia przeprowadzenia wizyty monitorującej.

W dwóch pierwszych wymienionych wypadkach, zwrot uzyskanej pomocy ustala się w kwocie proporcjonalnej do okresu, w którym nie utrzymano zatrudnienia skierowanej osoby. W pozostałych wypadkach zwrot dotyczy całej uzyskanej pomocy.

W sytuacji rozwiązania umowy o pracę z powodów, wymienionych w § 4 ust. 3 umowy w trakcie okresu refundacji albo przed upływem 12 miesięcy po okresie refundacji, Urząd uprawniony był do skierowania na zwolnione stanowisko pracy innego bezrobotnego.

Niedokonanie przez pracodawcę zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami w terminie 30 dni od doręczenia wezwania, uzasadnia, stosownie do treści art. 76 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy naliczenie odsetek ustawowych za opóźnienie (od 31 dnia) od doręczenia wezwania urzędu do dnia zapłaty środków.

Dowód: - umowa (...) z 20 czerwca 2016 roku k. 7-9.

Pismem z 1 marca 2018 roku Urząd rozwiązał z W. S. umowę numer (...) ze skutkiem natychmiastowym z powodu niedotrzymania warunków § 1 ust. 1 i § 4 umowy. Równocześnie wezwano do zwrotu kwoty 5.647,33 złotych na którą złożyła się kwota otrzymanej refundacji kosztów wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości 5.224,37 złotych oraz odsetki ustawowe w wysokości 422,96 złotych (naliczone na dzień 5 kwietnia 2018 roku), w terminie do 29 marca 2018 roku.

Przedmiotowe wypowiedzenie zostało doręczone adresatowi 2 marca 2018 roku.

Dowód: - pismo z 1 marca 2018 roku k. 14, - potwierdzenie odbioru przesyłki k. 15, -proporcjonalny zwrot kosztów k. 26v.

W odpowiedzi na złożone wypowiedzenie, W. S. wskazał, że to zatrudniany przez niego pracownik rozwiązał stosunek pracy w związku ze znalezieniem nowego zatrudnienia na bardziej korzystnych warunkach. Niemożność uiszczenia żądanej kwoty związana jest z trudną sytuacją finansową prowadzonej działalności, która nie przynosi zysków. Na rentowność firmy wpływa również zbliżanie się do osiągnięcia wieku emerytalnego. Nadto wskazał, iż na rynku pracy istnieją trudności w znalezieniu osób spełniających wymagania określone we wniosku o udzielenie refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego. Wniósł o uchylenie decyzji zobowiązującej do zwrotu otrzymanej refundacji.

Dowód: - pismo z 16 marca 2018 roku k. 16.

Pismem z 20 marca 2018 roku Urząd negatywnie ocenił wniosek o uchylenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy w sprawie refundacji części kosztów zatrudnienia bezrobotnego do 30 roku życia.

Dowód: - pismo z 20 marca 2018 roku k. 24, -potwierdzenie doręczenia przesyłki k. 25.

Pismem z 12 kwietnia 2018 roku Urząd ponownie wezwał W. S. do wpłacenia kwoty 5.672,95 złotych, na którą złożyły się kwoty 5.645,90 złotych oraz 27,05 złotych tytułem odsetek za opóźnienie, w terminie do 30 kwietnia 2018 roku.

Dowód: - pismo z 12 kwietnia 2018 roku k. 17, - potwierdzenie odbioru przesyłki k. 18.

W odpowiedzi na powyższe pismo, W. S. wniósł o nieobciążanie go kwotą 5.672,95 złotych, wskazując, iż sytuacja finansowa nie pozwoliła mu na zatrudnienie innego bezrobotnego. W załączeniu do pisma przedłożył świadectwo pracy B. S. oraz jego oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem.

Dowód: - pismo z 30 kwietnia 2018 roku k. 19-21.

Pismem z 7 maja 2018 roku Urząd nie uwzględnił stanowiska W. S. i podtrzymał decyzję wydaną 1 marca 2018 roku dotyczącą rozwiązania umowy. W uzasadnieniu wskazano, że okoliczności podawane przez zobowiązanego, a dotyczące jego trudnej sytuacji finansowej uprawniają do złożenia wniosku o rozłożenie żądanego świadczenia na raty, nie stanowią natomiast wystarczającej racji do innego postrzegania niewywiązania się z zawartej umowy.

Dowód: - pismo z 7 maja 2018 roku k. 22, -potwierdzenie odbioru przesyłki k. 23.

Na dzień 7 czerwca 2018 roku W. S. nadal prowadził działalność gospodarczą.

Dowód: ­­ - wydruk z (...) k. 27.

W 2016 roku W. S. osiągnął roczny dochód w kwocie 31.845,70 złotych, zaś w 2017 roku osiągnął stratę w kwocie 4.005,29 złotych. W 2018 roku osiągnięty dochód wyniósł 218,97 złotych.

W okresie od 15 stycznia 2018 roku do 14 lutego 2018 roku oraz od 20 marca 2018 roku do 3 kwietnia 2018 roku otrzymywał zasiłek chorobowy. Aktualnie podlega stałemu leczeniu kardiologicznemu.

Uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 2.000 złotych. Na jego utrzymaniu pozostaje żona. Nadto spłaca kredyt w kwocie 35.000 złotych.

Dowód: - zeznania podatkowe PIT za lata 2016 i 2017 k. 129-139, -zaświadczenie o prawie do zasiłku k. 140, -zeznania pozwanego k. 144-145, -zeznanie PIT/B z 2018 roku k. 141.

Poza okolicznościami, które zostały przez strony przyznane (art. 229 k.p.c.) lub też taką ocenę uzasadniał przebieg całego postępowania (art. 230 k.p.c.), istotne dla sprawy okoliczności Sąd ustalił w oparciu o przedstawione przez strony dowody prywatne i urzędowe, szczegółowo wskazane powyżej, których autentyczność ani treść nie budziła wątpliwości i nie były przedmiotem zarzutów stron postępowania.

Dowodami miarodajnymi do poczynienia ustaleń w zakresie wykonania zawartej umowy o refundację kosztów zatrudnienia osoby do 30 roku życia, przyczyn jej wypowiedzenia, oraz wysokości należnego powodowi roszczenia, prócz dokumentów przedłożonych przez stronę powodową były zeznania pozwanego, które Sąd uznał za częściowo wiarygodne. Zdaniem Sądu niewiarygodne, bo sprzeczne z przedłożonymi do akt dokumentami, było twierdzenie pozwanego, iż wyrażał wolę kontynuowania zawartej umowy, w konsekwencji jej wypowiedzenie nie było uzasadnione, a wręcz stanowiło o sprzecznym z zasadami współżycia społecznego korzystaniu przez powódkę z przysługującego jej prawa. W tym zakresie należy wskazać, że pozwany nie był konsekwentny w prezentowanym stanowisku raz wskazując, że z powodów zdrowotnych i finansowych nie mógł zatrudnić kolejnego pracownika, innym razem, że chciał realizować postanowienia umowne w dalszym ciągu, lub też, że dążył do zmiany warunków zawartej umowy, ostatecznie jej rozwiązania. Niewątpliwie zaś z treści dokumentów przedłożonych przez powódkę wynika, że 23 lutego 2018 roku pracownik Urzędu skontaktował się z pozwanym, który potwierdził zaprzestanie wykonywania na jego rzecz pracy przez B. S.. Wówczas miał również odmówić zatrudnienia kolejnego bezrobotnego. Powyższą ocenę zeznań pozwanego uzasadnia również prezentowana przez niego w toku postępowania argumentacja mająca przemawiać za oddaleniem powództwa, a mianowicie stanowisko, iż pozwany zbliżał się do osiągnięcia wieku emerytalnego, rozważał i podjął kroki zmierzające do zakończenia prowadzonej działalności gospodarczej, która nie przynosiła oczekiwanych dochodów, a funkcjonowała na granicy opłacalności, a nadto, że dotknęła go choroba w związku z którą w okresie od 15 stycznia 2018 roku do 14 lutego 2018 roku oraz od 20 marca 2018 roku do 3 kwietnia 2018 roku otrzymywał zasiłek chorobowy. Należy podkreślić, że okres zwolnienia chorobowego pokrywał się zarówno z datą zakończenia stosunku pracy przez B. S., jak też zweryfikowania przez Urząd zaniechania wykonywania warunków zawartej umowy. Niewątpliwie również, wbrew prezentowanemu stanowisku, pozwany nie przedłożył Urzędowi informacji o rozwiązaniu umowy o pracę przez B. S., ani nie przedłożył świadectwa pracy. Wskazane dokumenty zostały doręczone stronie powodowej wraz z pismem z 30 kwietnia 2018 roku.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Starosta z Funduszu Pracy może zrefundować podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego lub skierowanego poszukującego pracy, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Nadto na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, starosta może zawrzeć z pracodawcą umowę przewidującą jednozrazowe refundowanie poniesionych kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w związku z zatrudnieniem skierowanego bezrobotnego. Refundacja może nastąpić w przypadku, gdy pracodawca zatrudniał skierowanego bezrobotnego w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 12 miesięcy oraz po upływie 12 miesięcy zatrudnienia skierowany bezrobotny jest nadal zatrudniony. Szczegółowe warunki i tryb przyznawania przez starostę pomocy określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 24 czerwca 2014 roku w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z przywołanymi regulacjami, podstawą uzyskania pomocy publicznej ze środków Funduszu Pracy jest zawarcie umowy określającej warunki jej uzyskania, a także wzajemne obowiązki stron. § 5 ust. 1 pkt 4, 5 i 6 oraz § 7 ust. 1 pkt 4 i 5 rozporządzenia wymaga by każda umowa określała odpowiednio, obowiązek informowania starosty o każdym przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę ze skierowanym bezrobotnym oraz o zmianach w zawartej z bezrobotnym umowie o pracę, obowiązek utrzymywania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego przez okres wymagany ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, obowiązek zwrotu uzyskanej pomocy na warunkach określonych w ustawie, w przypadku nieutrzymania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego przez wymagany okres oraz obowiązek informowania starosty o przypadkach wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę ze skierowanym bezrobotnym i obowiązek zwrotu wypłaconej kwoty jednorazowej refundacji w przypadku naruszenia warunków umowy, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od wypłaconej kwoty refundacji, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.

Przywołane powyżej uregulowania zostały powtórzone i uszczegółowione w umowie (...) w sprawie refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego do 30 roku życia zawartej 20 czerwca 2016 roku pomiędzy Powiatem (...), reprezentowanym przez Starostę (...), a W. S.. Analiza umowy dołączonej do akt niniejszej sprawy wskazuje, że jej postanowienia odpowiadają w swej treści zarówno ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jak też rozporządzeniu wykonawczemu. Niewątpliwie treść umowy o refundację kosztów, zwłaszcza w zakresie wzajemnych obowiązków stron, jest ściśle determinowana przez cytowane powyżej akty prawne, a w konsekwencji beneficjent pomocy publicznej ma niewielki wpływ na kształtowanie jej postanowień. Co należy jednak podkreślić, samo zawarcie umowy poprzedzone jest każdorazowo wnioskiem pracodawcy zainteresowanego udzieleniem pomocy publicznej, a przy tym wniosek ten składa się z szeregu oświadczeń, zawierających przy tym informację tak o warunkach umowy, jak również skutkach ich nieprzestrzegania (k. 97-112). Sankcją za niedopełnienie obowiązków umownych jest zwrot uzyskanej pomocy, którego wysokość jest ściśle skorelowana z przyczyną rozwiązania umowy. Naruszenie określonych obowiązków umownych przez strony umowy o refundację części kosztów zatrudnienia kwalifikowane jest z art. 471 k.c. jako niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że zawarta między stroną powodową, a pozwanym umowa o refundację części kosztów zatrudnienia bezrobotnego do 30 roku życia w sposób precyzyjny określała prawa i obowiązki obu stron. W szczególności zaś § 4 umowy nakładał na pracodawcę obowiązek nie tylko zatrudnienia, ale przede wszystkim utrzymania w zatrudnieniu skierowanego bezrobotnego przez wymagany okres 24 miesięcy. Nie może być wątpliwości, iż sama konstrukcja postanowienia pkt 1 § 4 umowy, w zestawieniu z celem ustawy z 20 czerwca 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jakim jest tytułowa promocja zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia oraz aktywizacja zawodowa, zakłada nie samo zatrudnienie bezrobotnego, ale i utrzymanie zatrudnienia, co oznacza, że w razie ustania stosunku pracy z bezrobotnym przed upływem okresu 24 miesięcy, a więc w trakcie okresu objętego refundacją albo przed upływem 12 miesięcy po okresie refundacji, Urząd będzie kierował na zwolnione stanowisko pracy innego bezrobotnego, a obowiązkiem pracodawcy będzie nawiązanie z nim stosunku pracy. Korelacja wzajemnych praw (uzyskiwanie refundacji kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie) i obowiązków (zatrudnienie i utrzymanie w zatrudnieniu bezrobotnego, kierowanie innego bezrobotnego na zwolnione stanowisko) wymagała po stronie pracodawcy niezwłocznego informowania Urzędu o każdym przypadku ustania stosunku pracy z bezrobotnym mającym za przyczynę tak rozwiązanie umowy o pracę przez samego bezrobotnego, jak również rozwiązanie z nim umowy o pracę na podstawie art. 52 ustawy Kodeks pracy czy też w razie wygaśnięcie stosunku pracy (§ 4 pkt 3 a-c). Nadto zaistnienie powyższych okoliczności uzasadniało przekazanie Urzędowi uwierzytelnionych kopii świadectw pracy, nie później niż do 7 dni od zaistnienia tego faktu. Ze zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału wynika, że pozwany nie wykonał żadnego z powyżej wyartykułowanych obowiązków, w szczególności zaś wiedzę o zaprzestaniu świadczenia pracy przez skierowanego bezrobotnego, strona powodowa uzyskała w następstwie własnych działań, a nadto pozwany odmówił przyjęcia do pracy nowo wskazanego bezrobotnego. Pozwany nie przedłożył również wymaganego świadectwa pracy, a uczynił to dopiero wraz z pismem z 30 kwietnia 2018 roku, po upływie dwóch miesięcy po rozwiązaniu umowy o refundację. Należy podkreślić, że stan zdrowia pozwanego, który wymógł pozostawanie na zwolnieniu lekarskim dotyczy okresu od 15 stycznia 2018 roku do 14 lutego 2018 roku, a więc rozpoczął się już po złożeniu przez B. S. oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy (28 grudnia 2017 roku). Nic nie stało zatem na przeszkodzie by pozwany już z chwilą otrzymania przedmiotowego oświadczenia poinformował stronę powodową o ustaniu zatrudnienia. Niewątpliwie zaniechanie powyższemu stanowiło o przyjętym przez pozwanego zamiarze definitywnego zakończenia umowy o refundację, co zostało zakomunikowane w dniu 23 lutego 2018 roku. Jak wskazano w części poświęconej ocenie dowodów, argumentacja prezentowana przez pozwanego w toku postępowania, dowodzi, że pozwany nie zamierzał utrzymać w zatrudnieniu kolejno skierowanego bezrobotnego. W konsekwencji powyższego, strona powodowa na podstawie zawartej umowy była uprawniona do rozwiązania zawartej umowy w trybie natychmiastowym oraz żądania zwrotu udzielonej pomocy publicznej.

Odnośnie żądania zwrotu kwoty udzielonej pomocy publicznej należy wskazać, że znajduje ono uzasadnienie w treści § 8 pkt 1 i 2 umowy. Zgodnie z przytoczonymi postanowieniami, w sytuacji niedotrzymania przez pracodawcę warunków umowy - nieutrzymania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego przez wymagany umową okres oraz odmowy przyjęcia skierowanego bezrobotnego na zwolnione stanowisko pracy, pracodawca zobowiązany jest do zwrotu uzyskanej pomocy, w kwocie proporcjonalnej do okresu, w którym nie utrzymano zatrudnienia skierowanej osoby, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od całości uzyskanej pomocy od dnia otrzymania pierwszej refundacji, w terminie 30 dni od dnia dostarczenia wezwania Urzędu. Za zaniechanie przez pracodawcę zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami ustawowymi w terminie 30 dni od doręczenia wezwania, Urząd zgodnie z art. 76 ustawy z promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy naliczy odsetki ustawowe za opóźnienie (od 31 dnia) do dnia doręczenia wezwania Urzędu do dnia zapłaty otrzymanych środków (§ 8 pkt 3 umowy). Należy podkreślić, że udzielenie refundacji jest formą pomocy publicznej dla przedsiębiorcy, wobec czego podlega ono ścisłej reglamentacji zarówno na podstawie przepisów prawa krajowego, jak i europejskiego. Podmiot udzielający jej nie dysponuje zatem dowolnością w ubieganiu się o jej zwrot.

W ocenie Sądu, brak było podstaw do oddalenia powództwa w niniejszej sprawie na podstawie art. 5 k.c., a więc w oparciu o to, iż roszczenie powoda jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa stosowanie art. 5 k.c. może wchodzić w grę w każdym wypadku, gdy w świetle oceny określonego stanu faktycznego, przy uwzględnieniu treści konkretnej normy prawnej włącznie z jej celem, można mówić o tym, iż korzystanie przez osobę zainteresowaną z przysługującego jej prawa podmiotowego pozostaje w sprzeczności z określonymi w nim zasadami; przy stosowaniu tego przepisu trzeba mieć też na względzie, że domniemywa się, iż korzystający ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego (ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa). Dopiero istnienie szczególnych okoliczności może domniemanie to obalić i pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania, jako nadużycia prawa, niezasługującego na poparcie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1948 r., CPrez. 114/48, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 1965 r., III CR 147/65, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2000 r., II CKN 956/99). Nadto art. 5 k.c. nie może znaleźć zastosowania, gdy istnieją normy wystarczające dla zabezpieczenia interesu zagrożonego wykonywaniem prawa podmiotowego. Strona powodowa była uprawniona tak do zawarcia z pozwanym przedmiotowej umowy, jak również do przeprowadzania weryfikacji postępów jej realizacji. Konsekwencją niewywiązywania się z zawartej umowy było uprawnienie do żądania zwrotu udzielonej pomocy, w wysokości i na warunkach zaakceptowanych przez drugą stronę kontraktu. Realia przedmiotowej sprawy jasno wskazują, iż to na skutek zachowania, a raczej zaniechania pozwanego doszło do rozwiązania umowy. Pozwany odmówił zatrudnienia kolejnego bezrobotnego, czego nieuchronną konsekwencją było rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym, a dalej zażądanie zwrotu udzielonej pomocy. Należy przy tym powtórzyć, że pomoc publiczna, której beneficjentem był pozwany, podlega ściślej reglamentacji tak w zakresie możliwości jej udzielenia, jak też domagania się jej zwrotu. W razie naruszenia warunków umownych, dysponent środków zobowiązany jest do podjęcia kroków zmierzających do ich zwrotnego wyegzekwowania. Jak wspomniano poszukiwanie ochrony w treści art. 5 k.c. nie jest zasadne, gdy inne instrumenty prawa materialnego, bądź procesowego w sposób dostateczny chronią interesy zobowiązanego. Takim rozwiązaniem jest art. 320 k.p.c. uprawniający organ orzekający do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty. Zdaniem Sądu sytuacja finansowa i zdrowotna pozwanego sprzeciwia się żądaniu uiszczenia przez niego jednorazowo całej zasądzonej kwoty. Sam pozwany oświadczył, iż w razie uwzględnienia powództwa, spłaci zobowiązanie w miesięcznych ratach, stosownie do posiadanych możliwości, w szczególności uzyskiwanych świadczeń emerytalnych. Ratalne uregulowanie zaległości zabezpiecza również interes strony powodowej, która poprzez sukcesywne wpłaty uzyska żądaną sumę.

Strona powodowa wypłaciła pozwanemu kwotę 25.256,88 złotych, która rekompensowała częściowo poniesione przez pozwanego koszty z tytułu wynagrodzenia oraz ubezpieczenia społecznego. Okres wymaganego zatrudnienia wynosił 730 dni, przy czym pozwany zrealizował umowę w zakresie 580 dni. Wobec tego, że zgodnie z § 8 pkt 1 i 2 umowy, zwrot otrzymanej refundacji odbywa się w kwocie proporcjonalnej do czasu niewywiązania się z warunków umowy, Sąd zasądził na rzecz strony powodowej kwotę 5.189,77 złotych (25.256,88* 150/730).

Brak jednocześnie podstaw do uznania by w toku wykonywania postanowień umowy doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków. Pozwany nadal prowadzi działalność gospodarczą, uzyskał dodatkowo prawo do emerytury. Okoliczności związane ze stanem zdrowia wskazywane w sprzeciwie na uzasadnienie ustalenia nadzwyczajnej zmiany stosunków w żadnym zakresie nie zostały przez pozwanego wykazane. Dowód w tym zakresie spoczywał na pozwanym (art. 6 k.c.).

Orzeczenie o odsetkach uzasadnia przywołane powyżej postanowienie umowne zawarte w § 8 pkt 1 i 3. W tym zakresie zważyć należy, że pierwszym dniem, w którym wypłacono pozwanemu refundację kosztów był 23 sierpnia 2016 roku (k. 26). Oświadczenie o rozwiązaniu umowy wraz z wezwaniem do zwrotu udzielonej pomocy publicznej zostało doręczone pozwanemu 2 marca 2018 roku (k. 14-15). Pozwany dotychczas nie zwrócił żądanej kwoty.

Wobec uznania za zasadne zastosowanie art. 320 k.p.c., Sąd zasądzoną kwotę pieniężną wraz z żądanymi ustawowymi odsetkami liczonymi od 23 sierpnia 2016 roku do dnia 3 kwietnia 2018 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 kwietnia 2018 roku do dnia 19 marca 2019 roku (data zamknięcia rozprawy), rozłożył na 24 raty miesięczne, z czego 22 płatne w kwotach po 225,63 złotych, 23 rata w kwocie 225,91 złotych, zaś ostatnia rata w wysokości zasądzonych odsetek ustawowych i odsetek za opóźnienie, ustalając termin ich płatności począwszy od maja 2019 roku, do ostatniego dnia każdego następującego po sobie miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. Należy podkreślić przy tym, że rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 k.p.c. ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 22 września 1970 roku III PZP 11/70). (punkt I wyroku)

W pozostałym zakresie, Sąd powództwo oddalił. (punkt II wyroku)

Orzekając o kosztach procesu, Sąd uznał, że realia przedmiotowej sprawy uzasadniają odstąpienie od ogólnej zasady wyrażonej w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., na rzecz zasady jedynie częściowego obciążenia strony przegrywającej wynikającej z art. 102 k.p.c. W tym zakresie Sąd wziął pod uwagę nie tylko sytuację materialną pozwanego, ale w szczególności jego sytuację życiową, fakt, iż pozwany jest w wieku emerytalnym. Nadto, Sąd wziął również pod uwagę specyfikę rozpoznawanej sprawy, mającej za przedmiot zwrot uzyskanej uprzednio pomocy publicznej. Niewątpliwie pozwany przez znaczny okres prawidłowo realizował postanowienia zawartej umowy, a co podkreślić, dzięki zatrudnieniu uprzednio bezrobotnego B. S. uskutecznił jego aktywizację na rynku pracy, bowiem nabywając doświadczenia zawodowego u pozwanego, uzyskał nową, atrakcyjniejszą pod względem finansowym, ofertę pracy. Nie można również tracić z pola uwagi, że to na stronie powodowej ciąży ustawowy obowiązek przeciwdziałania bezrobociu, który jest realizowany za pośrednictwem różnych instytucji rynku pracy i promocji zatrudnienia, w tym refundacji kosztów zatrudnienia osób bezrobotnych do 30 roku życia. Niemniej jednak bez wątpienia cel udzielonej pomocy publicznej, dzięki zaangażowaniu pozwanego, został osiągnięty. Należy również podkreślić, iż czynności procesowe podejmowane przez pozwanego były adekwatne do danego etapu postępowanie, nie zmierzały do jego przedłużenia czego efektem byłoby zwiększenie kosztów procesu po stronie przeciwnej. Sąd miał przy tym na względzie, że pełnomocnik reprezentujący stronę powodową pozostaje z nią w stałym stosunku zatrudnienia, w konsekwencji nie poniosła żadnych dodatkowych kosztów związanych ze zleceniem sporządzenia pozwu i reprezentowania przed Sądem. Z powyższych względów, Sąd zasądził po pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 267 złotych, obejmującą kwotę uiszczonej opłaty od pozwu oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu, a w pozostałym zakresie nie obciążył pozwanego tymi kosztami. (punkt III wyroku)

Pozwany reprezentowany był w niniejszym postępowaniu przez pełnomocnika z urzędu, dlatego Sąd na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, przyznał ze środków Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Nowym Sączu na rzecz adwokata L. D. kwotę 2.214 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu. (punkt IV wyroku)

W odniesieniu do nieopłaconych kosztów sądowych, stosownie do treści art. 113 pkt 4 ustawy z dnia28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd obciążył nimi Skarb Państwa.