Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 grudnia 2022r.

Powód (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w W. w pozwie wniesionym w dniu 27 tycznia 2022r., domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w Ł. kwoty 1571,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 lipca 2020r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego (k.1-5, k.94-97).

Uzasadniając żądanie pozwu wskazał, że w dniu 28 maja 2020r., uszkodzony został samochód marki V. o nr. rej. (...). Uszkodzony pojazd nie był jezdny dlatego też został oddany do warsztatu celem naprawy. Poszkodowany wynajął pojazd zastępczy od (...) na okres technologicznego czasu naprawy tj. 18 dni po stawce 200 zł netto. Podkreślił, że poszkodowany ma prawo wynająć pojazd zastępczy w dobrowolnie wybranej przez siebie wypożyczalni , a która zagwarantuje ciągłość najmu oraz nie posiada innych dodatkowych, ukrytych kosztów. Ubezpieczyciel z kolei nie przedstawił poszkodowanemu żadnej wiążącej oferty ani nie sprecyzował, która z firm będzie w stanie udostępnić pojazd. W postępowaniu likwidacyjnym ubezpieczyciel nie uwzględnił kosztów najmu pojazdu zastępczego w całości, dlatego też powód domaga się różnicy. Wyjaśnił, iż poszkodowany na podstawie umowy cesji sprzedał firmie (...) wierzytelność przysługującą względem strony pozwanej z tytułu odszkodowania za szkodę powstałą 28 maja 2020r. Następnie to powód nabył wierzytelność na podstawie umowy powierniczego przelewu wierzytelności.

Nakazem zapłaty z dnia 3 lutego 2022r. (sygn. akt I Nc 186/22) wydanym w postępowaniu upominawczym, Referendarz sądowy uwzględnił żądanie pozwu (k.32).

Strona pozwana (...) S.A. z siedzibą w W., w sprzeciwie od nakazu zapłaty domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła, iż co do zasady nie kwestionuje swojej odpowiedzialności, o czym świadczy wypłacone dotąd odszkodowanie w kwocie 2856,06 zł brutto, jednakże dalej wysnuwane żądania są bezpodstawne. Pozwana uznała okres najmu w wysokości 18 dni jednakże zweryfikowała stawkę najmu do kwoty 129 zł netto zgodnie z informacją przekazaną podczas rejestracji szkody. Bezpośrednio na adres podany w zgłoszeniu szkody ubezpieczyciel przesłał informację o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego i możliwości zweryfikowania stawki do kwoty 129 zł netto w przypadku pojazdu z tego samego segmentu. Zostało to powielone w wiadomości SMS. Poszkodowany został zatem poinformowany o możliwości najmu pojazdu zastępczego z czego jednakże nie skorzystał. Poszkodowany powinien był dokonać rozeznania co do dostępności pojazdów na lokalnym rynku najmu, dokonać wyboru usług dobrej jakości i za rozsądną cenę. Tym czasem stawka najmu zastosowana przez powoda jest zawyżona. Najem pojazdu zastępczego winien być racjonalny, celowy i ekonomicznie uzasadniony. Poszkodowany powinien działać z należytą starannością i współdziałać z ubezpieczycielem. Zakwestionował sposób naliczania odsetek (k. 38-48).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 maja 2020r. miało miejsce zdarzenie drogowe, w trakcie którego uszkodzony został pojazd marki V. (...) nr rej. (...), należący do P. W. (1).

Sprawca kolizji posiadał polisę ubezpieczeniową w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) S.A. z siedzibą w W.).

(okoliczności niesporne)

W dniu 29 maja 2020r. poszkodowany oddał pojazd do naprawy i wynajął od (...) pojazd zastępczy marki O. (...) za stawkę 200 zł netto. Poszkodowany skorzystał z propozycji najmu warsztatu, albowiem posiadała najkrótszy termin realizacji naprawy a także w swojej ofercie możliwość najmu pojazdu tego typu co uszkodzony, a który był mu niezbędny do pracy. Poszkodowany także udzielił upoważnienia firmie (...) do likwidacji szkody wynikłej z przedmiotowego zdarzenia.

Tego samego dnia pełnomocnik poszkodowanego dokonał zgłoszenia szkody. Informacja potwierdzająca przyjęcie szkody została nadana również bezpośrednio poszkodowanemu. Dodatkowo poinformowano o możliwości zorganizowania bezpłatnie najmu pojazdu zastępczego na niezbędny czas przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu (szkoda częściowa) a który to pojazd będzie równorzędny pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu. Podkreślono, że A. (...) zapewnia pełne pokrycie kosztów zorganizowania pojazdu zastępczego. Pojazd zastępczy zostanie podstawiony i odebrany z miejsca wskazanego. Poinformowano o stawkach w poszczególnych segmentach tj. A - 59 zl netto, B crossover minivan– 59 zł netto, C minivan – 69 zł netto , D i G – 99 zl netto, E – 159 zł netto, F - 229 netto, K -129 netto, (...) terenowe – 106 netto, K. -99 netto, Dostawcze - duże P. up - 159 netto. Wskazano na konieczność kontaktu telefonicznego, w przypadku zainteresowania najmem. W sytuacji skorzystania z pojazdu spoza sieci wypożyczalni ubezpieczyciela, wskazał na możliwość weryfikacji stawki oraz długości okresu najmu w związku z obowiązkiem minimalizacji rozmiaru szkody - max. do 129,00 zł netto w przypadku pojazdu z tego samego segmentu.

Poszkodowany nie skorzystał z oferty ubezpieczyciela.

(dowód: umowa wynajmu pojazdu zastępczego – k.15, faktura Vat z 16.06.2020r. – k.16, zeznania świadka M. R. na piśmie – k.110, zeznania świadka P. W. (1) na piśmie – k.114, a nadto dokumenty zgromadzone w aktach likwidacji szkody (płyta CD – k.88) - (plik: all documents 2) - pełnomocnictwo- str.142, potwierdzenie przyjęcia szkody z 29.05.2020r., druk zgłoszenia szkody, wiadomość email do serwisu – str.153, str.148)

Naprawa samochodu poszkodowanego trwała 18 dni. W dniu 16 czerwca 2020r. poszkodowany zwrócił pojazd zastępczy i zawarł z prowadzącym zakład naprawczy umowę cesji wierzytelności - prawa do odszkodowania przysługującego z tytułu OC sprawcy w związku ze szkodą komunikacyjną z 28 maja 2020r.

Serwis wystawił fakturę VAT nr (...) z tytułu wynajęcia pojazdu zastępczego na łączną kwotę 4428 zł brutto za okres 18 dni przy stawce 200 zł netto, płatną do 30 czerwca 2020r.

(dowód: nieoporne co do okresu najmu, nadto umowa wynajmu pojazdu zastępczego – k.15, faktura Vat z 16.06.2020r. – k.16, umowa cesji z 16.06.2020r. – k.14 )

J. tego samego dnia, warsztat zwrócił się do ubezpieczyciela o rozlicznie faktury nr (...).

Decyzją z 24 czerwca 2020r. ubezpieczyciel ostatecznie dokonał wypłaty odszkodowania, w tym za najem pojazdu zastępczego w kwocie 2856,06 zł weryfikując stawkę najmu do kwoty 129 zł netto. Wypłacono 2856,06 zł.

Następnie w dniu 1 września 2020r. firma (...) zawarła z powodem umowę powierniczego przelewu przedmiotowej wierzytelności.

Pismem z dnia 11 września 2020r. powód wystosował do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty brakującej części odszkodowania z tytułu najmu. Strona pozwana nie zmieniła stanowiska.

Pismem z dnia 31 grudnia 2021r. powód ponowił wezwanie. Bezskutecznie.

(dowód: umowa powierniczego przelewu wierzytelności z 1.09.2020r. – k.11-12, pełnomocnictwo – k.13, decyzja z 1.10.2020r. – k.22, pismo z 30.12.2021r. – k.18-20, dokumenty zgromadzone w aktach likwidacji szkody (płyta CD – k.88, plik: all documents 1) – wezwanie z 11.09.2020r. – str. 61)

Samochód V. (...) uszkodzony podczas zdarzenia z 28 maja 2020r. należy zidentyfikować jako duży, obszerny, wielozadaniowy pojazd o nadwoziu typu kombi, przystosowany do przewozu 6 osób, umożlwiający przewóz bagażu lub innego ładunku i należy go zakwalifikować do klasy dużych pojazdów typu V. (zaliczany również do klasy R). Typowymi pojazdami odpowiadającymi klasą i właściwościami pojazdowi uszkodzonemu będą również F. (...), M. (...)/ V., P. (...), R. (...) czy T. (...).

Z uwagi na miejsce zamieszkania, rynkiem właściwym jest rynek (...). Wysokość stawek najmu pojazdów zstępczych odpowiadających w przybliżeniu klasie i właściwością użytkowym pojazdu uszkodzonego w zdarzeniu z 28 maja 2020r. na rynku lokalnym mieściła się w granicach od 200 zł do 299 zł brutto/ doba. W przypadku wynajmu wg. cenników z OC sprawcy zdarzenia koszt tego rodzaju wynajmu mieści się w granicach 300-350 zł brutto/ doba.

Natomiast łączny wymiar uzasadnionego czasu najmu z uwagi na czynności likwidacyjne, czas konieczny na sprowadzenie części zamiennych i przeprowadzenie technicznego czasu naprawy powinien wynieść co najmniej 18 dni kalendarzowych.

(dowody: opinia biegłego -k. 120-136 )

Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów. Treść i forma tych dokumentów nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu.

Zeznania świadków M. R. i P. W. (2) miały w istocie pomocniczy charakter w sprawie. W zakresie w jakim korespondowały z materiałem zgromadzonym w sprawie należało je uwzględnić.

Sąd oparł się także na opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego oraz mechaniki i budowy pojazdów T. M., którą należało ocenić jako jasną, fachową, logiczną a wnioski z niej płynące jako jednoznaczne i kategoryczne. Sąd nie znalazł więc podstaw by kwestionować wnioski końcowe powołanej opinii. Również żadna ze stron nie wniosła zarzutów do opinii biegłego.

Sąd zważył, co następuje:

Powód jako nabywca wierzytelności domagał się od ubezpieczyciela zapłaty odszkodowania w kwocie 1571,94 zł stanowiącej różnicę pomiędzy ustalonym przez powoda a dotąd przyznanym odszkodowaniem za najem pojazdu zstępczego. Umowa cesji nie była kwestionowana.

Powód zatem dochodził zapłaty odszkodowania w reżimie deliktowym od pozwanego ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia drogowego. Odpowiedzialność pozwanej wynika z zawartej umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC z posiadaczem pojazdu sprawcy i co do zasady nie była sporna.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę w przepisach ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (art. 34) oraz normach art. 415 k.c., 436 § 2 k.c. i art. 822 k.c. Przy czym przepis art. 19 powołanej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, analogicznie do treści art. 822 § 4 k.c. przyznaje uprawnionemu roszczenie bezpośrednio od ubezpieczyciela odpowiadającego z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Ubezpieczyciel przejął na siebie odpowiedzialność za szkodę z dnia 28 maja 2020r. dokonując wypłaty uznanej części żądania w kwocie 2856,06 zł, przyjmując za zasadny czas najmu 18 dni i stawkę 129 zł netto/ doba.

Zakres odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela, w granicach sumy ubezpieczenia, był taki sam jak sprawcy wypadku i zgodnie z art. 361 k.c. obejmował odpowiedzialność za normalne następstwa wypadku. Zgodnie z żądaniem powoda, odpowiedzialność ta, stosownie do treści art. 363 § 1 k.c., obejmowała zobowiązanie ubezpieczyciela do zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego. Przytoczone regulacje stanowią regułę zgodnie z którą ubezpieczyciel (ew. sprawca) jest obowiązany do pełnej kompensaty szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym ze zdarzeniem szkodzącym. Na ubezpieczycielu pozostaje zatem obowiązek zwrotu kosztów celowych i ekonomicznie uzasadnionych (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011r, sygn. II CZP 5/11, OSNC 2012/3/28).

Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. III CZP 20/17).

W tej sprawie, konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego w zamian za uszkodzony w zdarzeniu komunikacyjnym była poza sporem jak również okres najmu. Strona pozwana kwestionowała stawkę najmu.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności niekwestionowanej opinii biegłego, żądanie powoda było uzasadnione, ale w części.

Z dokumentacji zgromadzonej w aktach likwidacji szkody wynika, iż niezwłocznie po zgłoszeniu szkody, zarówno do poszkodowanego bezpośrednio, ale także do firmy (...) jako pełnomocnika zostało skierowane przez ubezpieczyciela pismo, w którym informował o możliwości bezpłatnego zorganizowania najmu pojazdu zastępczego. Istotne jest to, iż w treści tego pisma strona pozwana powołała segmenty pojazdów, które są możliwe do wynajęcie oraz stawki. Wymaga jednakże podkreślenia, iż samochód poszkodowanego to V. (...) czyli samochód obszerny, wielozadaniowy o nadwoziu typu kombi z możliwością przewozu 6 osób i ich bagażu lub innego ładunku. Jak wyjaśnił biegły, tego typu samochody zaliczane są do klasy R.

Tymczasem propozycja ubezpieczyciela nie zawiera takiego segmentu pojazdu ani żadnych wyjaśnień w tym kierunku. Co więcej to strona pozwana nawiązując do możliwej do zaakceptowania stawki wskazała kwotę 129 zł netto / doba, która to stawka odpowiada klasie pojazdu K, czyli innej niż pojazd uszkodzony. Z cennika załączanego dopiero do odpowiedzi na pozew, wynika natomiast, że klasa K to samochód typu R. (...) czy C. P.. Nie ulga wątpliwości, iż tego typu pojazdy mają inne cechy i przeznaczanie niż pojazd uszkodzony. Nie odpowiadają zarówno użytecznością ani nawet gabarytami jak pojazd uszkodzony, który zresztą poszkodowany wykorzystywał do wykonywania pracy. Wobec okoliczności, iż ubezpieczyciel nie wskazał w propozycji najmu , iż możliwy jest najem pojazdu o cechach takich jak uszkodzony, tym samym nie budzi wątpliwości, iż poszkodowany mógł wynająć pojazd u innego podmiotu, który tego typu samochody miał w ofercie. Tym samym nie można zarzucić poszkodowanemu tego, iż nie współpracował z ubezpieczycielem. Zdaniem jednakże Sądu, mając na uwadze treść zasady minimalizacji szkody, poszkodowany powinien dokonać rozeznania na ryku lokalnym (informacje takie są dostępne na stronie internetowej, telefonicznie). Z opinii biegłego wynika, iż na rynku lokalnym 6 firm oferowało tego typu wynajem pojazdów, a najniższa stawka wynosiła 200 zł brutto. W konsekwencji czego Sąd uznał, iż zasadna jest stawka najmu w wysokości 200 zł brutto co daje łącznie za 18 dni najmu, kwotę 3. 600 zł brutto.

W tym stanie rzeczy, w pkt. I wyroku Sąd zasądził różnicę pomiędzy ustaloną powyżej kwotą odszkodowania za najem pojazdu a dotychczas wypłaconą czyli kwotę 743,94 zł brutto, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 lipca 2020r. do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na mocy art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Po zakończeniu okresu najmu pierwotny wierzyciel wystawił fakturę Vat za najem, którą niezwłocznie przekazał ubezpieczycielowi, wzywając do jej rozliczenia. W fakturze termin zapłaty został określony jako 30 czerwca 2020r. W konsekwencji czego, dnia następnego tj. 1 lipca 2020r. pozwana pozostawała w opóźnieniu. Wymaga przypomnienia, iż co do zasady w takich sprawach jak ta, ubezpieczyciel jest obowiązany do realizacji świadczenia w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody (art. 817 k.c., art. 14 cyt. ustawy). W tej sprawie zgłoszenie miało miejsce 29 maja 2020r., zatem i z tej przyczyny powód może żądać odsetek od 1 lipca 2020r.

W pozostałym zakresie, ponad kwotę zasądzoną, żądanie powoda podlegało oddaleniu czego motywy wskazano powyżej a o czym orzeczono jak w pkt. II wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. Sąd uwzględnił żądanie powoda prawie w 50 %, tym samym każda ze stron w takim samym stopniu wygrała jak i przegrała ten proces. Każda z stron poniosła koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz koszt profesjonalnego pełnomocnika a powód dodatkowo uiścił opłatę od pozwu w kwocie 200 zł. Stosownie zatem do wyniku procesu i przyjętej zasady należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda połowę opłaty od pozwu a w pozostałym zakresie, koszty między stornami wzajemnie znieść, o czym orzeczono jak w pkt. III wyroku.

Mając na uwadze powyższą regułę oraz z uwagi na brzmienie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd w pkt. IV wyroku, nakazał ściągnąć od pozwanego i od powoda kwoty po 411 zł tytułem wydatków tymczasowo poniesionych ze środków Skarbu Państwa a związanych z opinią biegłego.

Sędzia Grażyna Poręba

ZARZĄDZENIE

1. proszę odnotować uzasadnienie,

2. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,

3. kal. 14 dni

N., dnia 16 stycznia 2023r. Sędzia Grażyna Poręba