Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Paweł Poręba

Protokolant: Katarzyna Gołyźniak

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2015 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa U. K. oraz K. K. (1) i K. K. (2) małoletnich reprezentowanych przez przedstawiciela ustawowego matkę U. K.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powódki U. K. kwotę 65.000, 00 zł (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia;

II.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powoda K. K. (1) kwotę 70.000,00 zł (siedemdziesiąt tysięcy złotych), wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powoda K. K. (2) kwotę 70.000,00 zł (siedemdziesiąt tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia;

IV.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powódki U. K. kwotę 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty – tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej;

V.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powoda K. K. (1) kwotę 5.000,00 zł (pięć tysięcy złotych), wraz
z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty – tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej;

VI.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powoda K. K. (2) kwotę 7.000,00 zł (siedem tysięcy złotych) wraz
z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty – tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej;

VII.  w pozostałym zakresie powództwo U. K., powództwo K. K. (1)
i powództwo K. K. (2) oddala;

VIII.  koszty procesu wzajemnie pomiędzy stronami znosi;

IX.  nakazuje ściągnąć od strony pozwanej (...) SA
w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Nowym Sączu kwotę 18.925,00 zł (osiemnaście tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć złotych) tytułem części opłaty oraz wydatków tymczasowo pokrytych ze środków Skarbu Państwa;

X.  w pozostałym zakresie nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 627/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 09 kwietnia 2015 roku

o zadośćuczynienie, odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej, rentę

Powodowie U. K. działająca imieniem własnym oraz małoletnich synów K. i K. K. (2) wystąpili z roszczeniami zawartymi w pozwie nadanym w dniu 15 maja 2013 roku ( k. 1-16 ), skierowanymi do (...) SA w W. domagając się zasądzenia:

- na rzecz U. K. kwoty 65 000 zł zadośćuczynienia, 30 000 zł odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej – wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012 roku oraz kwoty 7 200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa;

- na rzecz małoletniego syna K. kwoty 70 000 zł zadośćuczynienia, 40 000 zł odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej – wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012 roku, renty w wysokości 500 zł miesięcznie, płatnej do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od czerwca 2013 roku, kwoty 6 500 zł tytułem skapitalizowanej renty liczonej od dnia 11 maja 2012 roku do dnia wytoczenia powództwa oraz kwoty 7 200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa;

- na rzecz małoletniego syna K. kwoty 70 000 zł zadośćuczynienia, 30 000 zł odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej – wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty, renty miesięcznej w kwocie 300 zł miesięcznie, płatnej do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od czerwca 2013 roku oraz skapitalizowanej renty w kwocie 3 900 zł liczonej od dnia 11 maja 2012 roku do dnia wytoczenia powództwa, kwoty 7 200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Roszczenie zostało wywiedzione ze zdarzenia z dnia 11 maja 2012 roku, kiedy mąż i ojciec małoletnich powodów J. K. poniósł śmierć wskutek wypadku samochodowego, kiedy był przewożony karetką pogotowia jako pacjent. Powodowie pismem z dnia 06 lipca 2012 roku zgłosili szkodę stronie pozwanej.

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego na rzecz powodów zostały wypłacone kwoty: na rzecz powódki U. K. 35 000 zł zadośćuczynienia, na rzecz K. K. (1) 35 000 zł zadośćuczynienia i 15 000 zł odszkodowania, na rzecz K. K. (2) 30 000 zł zadośćuczynienia i 8 000 zł odszkodowania.

W ocenie powodów wypłacone kwoty nie kompensują w pełni doznanej krzywdy. Powódka U. K. utraciła bowiem męża, który stanowił dla niej wsparcie, a jej synowie zaś utracili autorytet i pomoc ojca. Śmierć ojca była szczególnie ciężkim przeżyciem dla K. K. (1), który jest dzieckiem autystycznym. Powódka U. K. twierdziła, iż zajmowała się wychowaniem dzieci, zrezygnowała z pracy z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad autystycznym K.. Zmarły J. K. z kolei utrzymywał rodzinę. Powódka podała, iż mąż zarobkował jako robotnik budowlany. Pracował poza granicami kraju. Jego możliwości zarobkowe oszacowała na kwotę około 4 000-5 000 zł miesięcznie.

Bezpośrednio przed śmiercią J. K. był zatrudniony przy budowie autostrad w okolicach Ł.. Na skutek wstrząsu, jakiego doznał w miejscu pracy był hospitalizowany w Ł.. Po ustabilizowaniu jego stanu, postanowiono o przetransportowaniu go na oddział intensywnej terapii Szpitala w N.. Podczas transportu doszło do wypadku, w wyniku odniesionych obrażeń J. K. zmarł.

Ustosunkowując się do twierdzeń strony pozwanej powodowie podnieśli ( k. 174-179), iż pomimo ciężkiego stanu J. K. po wstrząsie doznanym w miejscu pracy, jego stan został ustabilizowany i ulegał poprawie. Nawet jeśli nie byłby zdolny do pracy, to po okresie leczenia i rehabilitacji, gdzie kiedy otrzymywałby pomoc i wsparcie w postaci świadczeń chorobowych, istniały szanse na choćby częściowe odzyskanie zdolności do pracy. Za zasadne zatem uznali przyjęcie, że zmarły nadal dostarczałby rodzinie środki utrzymania. Stąd wysunięte żądanie odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej, renty oraz renty skapitalizowanej dla chłopców. W ocenie powodów nie można stanu zdrowia, w jakim znajdował się powód w czasie wypadku traktować w kategoriach przyczynienia, ponieważ zmarły J. K., nie miał na to wpływu.

Termin naliczania odsetek został policzony przy uwzględnieniu, że żądanie wypłaty świadczeń zostało zgłoszone ubezpieczycielowi w piśmie z dnia 06 lipca 2012 roku, doliczając zaś termin 7 dni na doręczenie korespondencji, 30-dniowy termin zadośćuczynienia roszczeniu upłynął w dniu 12 sierpnia 2012 roku. Dlatego powodowie naliczali odsetki od dnia kolejnego.

Powołując się na formalny charakter współuczestnictwa powodów oraz nakład pracy pełnomocnik zgłosił żądanie zasądzenia na rzecz każdego z powodów zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w podwójnej stawce minimalnej, tj. po 7 200 zł.

Strona pozwana (...) SA w W. wniosła ( k. 135-138 ) o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana przyznała przyjęcie odpowiedzialności za skutki wypadku z dnia 11 maja 2012 roku oraz częściową likwidację zgłoszonej szkody.

Zdaniem strony pozwanej wypłacone kwoty w pełni zlikwidowały krzywdę i szkodę powodów, a żądanie kwot wyższych jest nieuzasadnione.

Strona pozwana zauważyła, iż należy uwzględnić stan J. K. w momencie wypadku, który doznał wstrząsu, udaru, był w stanie ciężkim i był transportowany na oddział intensywnej terapii. Z uwagi na stan zdrowia wątpliwe jest, by był on zdolny do pracy, a poprawa jego stanu zdrowia wymagała długotrwałej, kosztownej i interdyscyplinarnej rehabilitacji.

Niezasadne zatem według strony pozwanej są żądania odszkodowania oraz renty, ponieważ wątpliwym jest, by J. K. w dalszym ciągu był w stanie dostarczać rodzinie środków utrzymania. Po przeliczeniu kwot otrzymywanych przez rodzinę przed i po śmierci J. K., ubezpieczyciel skonstatował, iż obecna sytuacja rodziny powodów nie uległa pogorszeniu, a wręcz jest lepsza, ponieważ wszyscy powodowie otrzymują rentę rodzinną, a dodatkowo powódka U. K. pobiera dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dzieci.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Zmarły J. K. ur. (...) był od 22 października 1994 roku mężem powódki U. K. ur. (...) oraz ojcem powodów K. K. (1) ur. (...) i K. K. (2) ur. (...).

J. K. był około 14 lat starszy od żony.

Dowód: / odpis skrócony aktu małżeństwa – k.31, odpis skrócony aktu urodzenia – k.32-33 /.

W początkowym okresie trwania małżeństwa (1998 rok ) małżonkowie J. K. i U. K. przeżyli tragedię, ponieważ podczas wykonywania prac rolniczych zginął ich pierworodny syn A., który miał wówczas 3 latka. Tragedia zbliżyła ich do siebie i jeszcze bardziej scementowała łączące małżonków więzi.

Powódka U. K. od urodzenia pierwszego dziecka w 1995 roku nie pracowała zawodowo. Wcześniej była zatrudniona jako ekspedientka w sklepie.

Po okresie urodzenia kolejnych dzieci ( 1998 rok, 2000 rok ) U. K. korzystała z urlopów macierzyńskich, potem wychowawczych. Po ich ukończeniu nie podjęła pracy, lecz przeszła na świadczenie pielęgnacyjne, ponieważ w 18 miesiącu życia u starszego syna K. zdiagnozowano autyzm.

W 2011 roku K. K. (1) uczęszczał do Zespołu Szkół Szkolno-Przedszkolnych w S. do klasy IV. K. K. (2) uczęszczał do klasy IV szkoły podstawowej. Powódka w tym czasie nadal zajmowała się wychowaniem dzieci i prowadzeniem domu.

Środków utrzymania dla rodziny dostarczał wyłącznie zmarły J. K..

J. K. pracował głównie w delegacji na terenie kraju lub poza granicami Polski jako pracownik budowlany.

Około 2008 roku pracował on na terenie Danii. Z tych zarobków strony zaoszczędziły około 8.000 zł. Zarobkował też w Czechach i w Niemczech. Miał możliwości zarobkowe sięgające około 3.000 zł miesięcznie. Pracował głównie w sezonie prac budowlanych od wiosny do jesieni, zatem z przestojami w okresie zimowym, kiedy rodzina utrzymywała się z pieniędzy zarobionych w sezonie.

W okresie od początku 2012 roku do maja 2012 roku J. K. nie pracował. Rodzina utrzymywała się wówczas z oszczędności.

Od maja 2012 roku J. K. miał podjąć pracę przy budowie autostrady w okolicach Ł..

Rodzina powodów w tym czasie zamieszkiwała w mieszkaniu komunalnym w S.. Ponosiła koszty opłat za media (50 zł czynsz, 100 zł ogrzewanie, 200 zł prąd, 150 zł woda) oraz usług opiekuńczych dla K. K. (1).

Powódka U. K. pobierała zasiłek rodzinny na dzieci po 83 zł, dodatek z tytułu leczenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego 80 zł, zasiłek pielęgnacyjny 153 zł oraz świadczenie pielęgnacyjne 620 zł.

Małżonkowie nosili się z zamiarem budowy domu na działce otrzymanej przez J. K. od rodziców w P.. Mieli zgromadzone materiały budowlane, jak cegła, drewno, materiały zbrojeniowe oraz projekt. Budowa nie była rozpoczęta w 2012 roku.

Dowód: / orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z dnia 17.05.2012r. – k.66-68; zaświadczenie poradni dla dzieci z autyzmem z dnia 13.11.2009r. – k.69; orzeczenie o niepełnosprawności K. z dnia 08.02.2010r. – k.91; świadectwa zmarłego – k.92-94; umowa o pracę zmarłego z dnia 15.06.2009r. – k.98; projekt domu – k.100; akt notarialny z dnia 22.05.1998r. Rep A nr 5249/98 umowa o dział spadku i zniesienie współwłasności – k.109-114; zeznania świadka D. W. od 00:12:57 k.200/2; zeznania świadka M. G. od 00:33:14 k.200/2; zeznania powódki U. K. od 00:06:31 k.335/2 /.

W dniu 01 maja 2012 roku przebywając w drugi dzień w pracy przy budowie autostrady na w okolicach Ł. J. K. stracił przytomność, czemu towarzyszyły drgawki.

Został przetransportowany śmigłowcem do (...) Szpitala (...) w Ł. Kliniki (...) i Intensywnej Terapii z rozpoznaniem: zespołu wstrząsu toksycznego, udaru cieplnego, biegunką, odwodnieniem, rabdomiolizą, ostrej niewydolności nerek, niewydolności oddechowej, niewydolności krążenia, niewydolności wątroby, żółtaczki, udarem niedokrwiennym mózgu.

W Szpitalu w Ł. J. K. był hospitalizowany do dnia 11 maja 2012 roku, kiedy podjęto decyzję o przetransportowaniu chorego bliżej miejsca zamieszkania, tj. na Oddział Intensywnej Terapii Szpitala w N..

W wyniku zastosowanej w Ł. terapii uzyskano znaczną poprawę stanu chorego i stabilizację funkcji życiowych. Poprawie uległ również stan neurologiczny. Ustąpiły napady drgawek, oddychał spontanicznie ze wspomaganiem respiratora, otwierał spontanicznie i na głos oczy, z grymasem bólu na twarzy. Uzyskano poprawę wydolności nerek. Istniała szansa na pełne zakończenie wentylacji mechanicznej. Był wydolny krążeniowo. W wykonanej tomografii komputerowej głowy nie stwierdzono rozległych zmian niedokrwiennych. Stwierdzono natomiast ogniskowe uszkodzenie mózgu, które w przyszłości mogłyby być przyczyną niepełnosprawności uwarunkowanej zaburzeniami/dysfunkcją neurologiczną.

W dniu wypisu jego stan był średnio-ciężki, ale względnie stabilny, umożliwiający realizację przekazania pacjenta na odległość kilkuset kilometrów transportem sanitarnym. Był wentylowany w trybie CPAP (własny napęd oddechowy wspomagany respiratorem), wydolny krążeniowo. Był przytomny, ale nie spełniający poleceń. Wymagał dalszego długotrwałego, intensywnego, interdyscyplinarnego leczenia.

U zmarłego nie stwierdzono samoistnych zmian chorobowych - narządowych, jak zaawansowana miażdżyca, malforacje naczyniowe, choroba nowotworowa. J. K. po przetransportowaniu wymagałby dalszego długotrwałego leczenia, w tym w okresie początkowym w warunkach oddziału intensywnej terapii. W dalszym etapie wymagałby długotrwałej i intensywnej rehabilitacji

Dowód: / historia choroby zmarłego J. K. – k.157-173; opinia (...) w K. z 22 grudnia 2014 roku – k.290-310/

Podczas transportu J. K. w dniu 11 maja 2012 roku z Ł. do N. miał miejsce wypadek komunikacyjny.

Kierujący pojazdem ciężarowym marki M. (...) nr rej. (...) jadąc ul. (...) w R. i przejeżdżając przez skrzyżowanie z drogą krajową nr (...), doprowadził do zderzenia z kierującym karetką pogotowia marki V. (...) nr rej. (...), który używając sygnałów dźwiękowych i błyskowych pojazdu uprzywilejowanego w ruchu jechał drogą krajową nr (...) w kierunku K..

W następstwie obrażeń doznanych w wyniku zderzenia samochodów przewożony w karetce J. K. poniósł śmierć na miejscu.

Dowód: / notatka urzędowa – k.22-23; zawiadomienie o wszczęciu śledztwa z dnia 31.05.2012r. – k.24; informacja Prokuratury Rejonowej w Radomsku z dnia 26.06.2012r. – k.25; protokół oględzin i otwarcia zwłok – k.26-28; odpis skrócony aktu zgonu J. K. – k.29-30 /.

W dniu wypadku powódka kilkukrotnie telefonowała do Szpitala w Ł., czy mąż jest transportowany. Po pozyskaniu informacji o wypadku karetki pogotowia, nie potrafiono jej udzielić informacji o stanie męża. Ponieważ nie czuła się już na siłach, by kontynuować telefony, dzwonili członkowie jej rodziny. Dopiero z Policji w R. uzyskali informację, że J. K. w wyniku obrażeń doznanych w wypadku karetki poniósł śmierć.

Śmierć męża była dla powódki oraz synów traumatycznym przeżyciem.

Rodzina głęboko przeżywała już bowiem ciężki stan zdrowia męża i ojca, powódka do 11 maja 2012 roku była kilkukrotnie u męża w Ł..

W związku z transportowaniem J. K. z Ł. do N. powodowie żyli nadzieją na jego powrót do zdrowia. Śmierć w wyniku wypadku przekreśliła te oczekiwania.

Dowód: / zeznania świadka D. W. od 00:12:57 k.200/2; zeznania świadka M. G. od 00:33:14 k.200/2; zeznania powódki U. K. od 00:06:31 k.335/2 /.

Powódka U. K. do 2014 roku korzystała z pomocy psychiatry. Brała leki ułatwiające jej zasypianie.

K. K. (1) jako dziecko autystyczne, dla którego ojciec stanowił autorytet, odnotował regres w rozwoju. Przez tydzień nie uczestniczył w zajęciach. Kiedy wrócił trudno było z nim nawiązać kontakt, skłonić do pracy. Reagował przesadnie, histerycznie – gniewem, płaczem, oddzielał się od świata zewnętrznego potokiem słów. Powróciły zachowania, jakie występowały u niego wcześniej. Nastąpił głęboki regres. Kolejne dni przyniosły stopniową poprawę. Chłopiec nieco się wyciszył, lecz w dalszym ciągu nie zachowywał się tak, jak przed śmiercią ojca.

K. K. (2) nie okazywał uczuć, zamknął się w sobie. Zaczął wycofywać się z kontaktów z innymi, stracił motywację od nauki. Stał się niespokojny, lekko pobudzony, rozkojarzony, nieobecny. Miał trudności z koncentracją. Wymagał kontroli i mobilizacji ze strony nauczycieli.

Dowód: / opinia na temat zachowania K. K. (1) – k.64; opinia o K. K. (2) z dnia 26.06.2012r. – k.65 zeznania świadka D. W. od 00:12:57 k.200/2; zeznania świadka M. G. od 00:33:14 k.200/2; zeznania powódki U. K. od 00:06:31 k.335/2 /.

Wypadek i śmierć wywarły istotny wpływ na funkcjonowanie emocjonalne i społeczne członków rodziny, w tym zwłaszcza U. K., która korzystała z opieki psychiatrycznej dr S. R. niezbędnej do jej codziennego funkcjonowania, związanej z koniecznością przyjmowania leków (trittico, setaloft).

Po śmierci męża powódka martwi się o przyszłość swoją oraz dzieci.

Obecnie większość czasu poświęca dzieciom. Ma poczucie ciągłej odpowiedzialności za synów.

Jedyne co ją mobilizuje to budowa domu, którą rozpoczęli z mężem. Trudne są dla niej wieczory.

U wszystkich członków rodziny wystąpiła przedłużona reakcja adaptacyjna. Relacja powódki z mężem, który pełnił wobec niej rolę opiekuńczą i wspierającą, choćby z uwagi na wiek, była jedynym istotnym związkiem w życiu dorosłym.

Wyznawane zasady religijne oraz opieka nad małoletnimi dziećmi, w tym nad synem z poważną dysfunkcja rozwojową, poddają w wątpliwość możliwość wejścia w najbliższym czasie U. K. w trwałe relacje z innym mężczyzną.

Wsparcie rodziny powódki nie jest wystarczające.

Skutki utraty męża i ojca w wymiarze psychologicznym i społecznym będą trwałe.

Nieobecność ojca niekorzystnie wpływa na zachowanie K. K. (1), co przejawia się w trudnościach z respektowaniem granic czy motywacją do nauki. Wiadomość o śmierci ojca wywołała u K. K. (1) nasilenie niepokoju i wzmożenie zaburzeń mowy pod postacią echolalii.

K. K. (2) zamknął się w sobie i nie chciał rozmawiać. Wciąż odczuwa trudności z zaśnięciem.

Pomimo upływu kilku lat od śmierci, mówienie o tragedii wywołuje u powodów emocje, poruszenie i płacz.

Na skutek śmierci męża i przedłużonej reakcji adaptacyjnej u powódki U. K. stwierdzić można 5% uszczerbek na zdrowiu.

U małoletnich powodów występuje przedłużona reakcja adaptacyjna.

Dowód: / zaświadczenie medyczne powódki k.71-84, 182-184, 188-191, 215-218, 247-250; faktury za leki, recepty, koszt wizyt – k.83-91, 122-123, 180-181, 192-196, 219-223; opinia sądowo-psychiatryczna z 25 marca 2014 roku – k.259-264 /.

Po śmierci J. K. rodzina powodów otrzymała rentę rodzinną w wysokości 1500,57 zł netto na troje członków rodziny. Ponadto w związku ze śmiercią ojca z tytułu samotnego wychowania synów powódka otrzymała dodatek do zasiłku rodzinnego w wysokości 250 zł na K. oraz 170 zł na K..

Powodowie nadal zamieszkują w najmowanym mieszkaniu komunalnym w S., który położony jest około pół kilometra od domu rodzinnego powódki.

Powódka U. K. nadal nie podjęła pracy.

U. K. pobiera świadczenie pielęgnacyjne na syna K. K. (1), które obecnie wynosi około 1 200 zł oraz dodatek pielęgnacyjny 153 zł. Nadal pobiera zasiłek rodzinny na każde z dzieci – obecnie w wysokości 106 zł oraz dodatek z tytułu leczenia dziecka niepełnosprawnego 80zł.

Podobnie jak przed śmiercią męża U. K. ponosi koszty utrzymania mieszkania (, tj. co miesiąc: prąd 240 zł, czynsz 150 zł, internet 30 zł, telewizja 40 zł, dwa telefony 75 zł, woda i kanalizacja 203zł/kwartał). Ponosi koszty utrzymania własnego oraz synów. Na usługi opiekuńcze K. K. (1) wydaja 150 zł miesięcznie, na leki dla niego 150zł na 3 miesiące, K. K. (2) korzysta z korepetycji j. angielskiego co generuje wydatek na poziomie 100 miesięcznie.

Powódka rozpoczęła budowę domu na działce w P.. Póki co wykonane zostały fundamenty i płyta nad piwnicą. Prace te wykonane zostały w dużej mierze z pieniędzy otrzymanych dotąd tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za śmierć J. K..

Aktualnie U. K. nie dysponuje już oszczędnościami.

Sprzedała stary samochód R.. Nabyła zaś po śmierci męża samochód marki M. z 2006 roku za 25 000 zł.

W związku z niepełnosprawnością K. K. (1) powódka U. K. otrzymała świadczenie niepieniężne z pomocy społecznej w formie specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania za procentową odpłatnością 2,20zł za godzinę.

Dowód: / dowód rejestracyjny - k.115-116; decyzja (...) w G. z dnia 02.01.2013r. – k.117; opłaty za media – k.118-119, 124; faktura za samochód – k.121; zeznania świadka D. W. od 00:12:57 k.200/2; zeznania świadka M. G. od 00:33:14 k.200/2; informacja ZUS z dnia 07.01.2014r. – k.226; informacja UG w G. z dnia 08.01.2014r. – k.229-231; zeznania powódki U. K. od 00:06:31 k.335/2 /.

W piśmie z dnia 06 lipca 2012 roku powodowie zgłosili szkodę do ubezpieczyciela sprawcy wypadku – strony pozwanej, które zostało doręczone w dniu 09 lipca 2012 roku.

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, pozwany wypłacił powodom: U. K. koszty pogrzebu 1 575 zł oraz 35 000 zł zadośćuczynienia, K. K. (1) 30.000 zł zadośćuczynienia, 15 000 zł odszkodowania, a K. K. (2) 30 000 zł zadośćuczynienia, 8 000 zł odszkodowania.

Pomimo odwołania roszczenia powodów nie zostały uwzględnione w wyższym wymiarze.

Dowód: / pismo z dnia 06.07.2012r. – k.34-39; potwierdzenie przyznania świadczeń – k.41-49; odwołanie - k.50-55; odpowiedź strony pozwanej – k.58-63; akta szkody nr (...); decyzja o przyznaniu renty z dnia 18.06.2012r. – k.95-97 /.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt dokumentów, akt szkody, opinii biegłych, zeznań świadków oraz stron.

Opinia sądowo-psychiatryczna (k.259-264) lekarza psychologa F. M. oraz specjalisty psychiatrii dzieci i młodzieży dr n. med. M. P. z katedry psychiatrii UJ w K. obrazuje stan emocjonalny powodów oraz wpływ przeżyć związanych ze śmiercią męża i ojca na codzienne funkcjonowanie. Tezy wysnute przez biegłych korespondują z twierdzeniami opinii o małoletnich powodach wydanych przez placówki szkolne, do których uczęszczali.

Opinia (...) w K. (k.290-310) wysnuła możliwe do opracowania wnioski o stanie zdrowia zmarłego oraz prognoz na przyszłość na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej oraz doświadczenia i wiedzy specjalnej. Opinia nie zawiera kategorycznych i pewnych wniosków co do prognoz stanu zdrowia zmarłego w przyszłości, ponieważ brak podstaw do ich wysnucia na podstawie skromnego materiału badawczego.

Opinie biegłych nie zostały przez strony zakwestionowane, także Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im pełnej wartości wobec spójności i kompletności.

Zeznania świadka D. W. (od 00:12:57 k.200/2) siostry powódki oraz M. G. (od 00:33:14 k.200/2) matki powódki, a także samej powódki U. K. (od 00:06:31 k.335/2) były przekonujące i szczere. Wszyscy wskazali na bliskie więzy rodzinne scalone pomiędzy małżonkami w związku ze śmiercią pierworodnego syna. Świadkowie potwierdzili traumę jaką przeszli powodowie. Powódka szczerze opisała i porównała obecny i przeszły status majątkowy rodziny.

Sąd zważył co następuje:

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art.822 § 1 k.c.). Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (art.822 §2 k.c.). O ile strony nie umówiły się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody (art. 824 ¹§1 k.c.).

Na postawie art. 34 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013 poz.392) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym (art. 36 ust. 1).

Odpowiedzialność ubezpieczyciela jest uzależniona od zakresu odpowiedzialności sprawcy zdarzenia. Z mocy art. 436 w zw. z art. 435 §2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody uczestnicy zdarzenia mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. Natomiast odpowiedzialność samoistnego posiadacza samochodu, który zderzył się z samochodem, którym jechała osoba przewożona z grzeczności, opiera się na zasadzie ryzyka (wyrok SN z dnia 18 października 1975r. I CR 608/75 OSP 1977/3/53).

Śmierć męża i ojca powodów nastąpiła w wyniku wypadku drogowego spowodowanego przez kierującego samochodem posiadającym wykupione ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń, którego zachowanie wypełniło znamiona czynu zabronionego z art. 177§2 k.k., tj. spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym.

W świetle powyższego nie powstaje zatem wątpliwość, iż sprawca wypadku, jest podmiotem, na którym ciążyłby obowiązek wypłaty ewentualnego zadośćuczynienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności ubezpieczającego – sprawcy wypadku. Pozwany ubezpieczyciel nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady.

Powództwo w zakresie żądania zadośćuczynienia zasługuje na uwzględnienie.

Na podstawie art. 446 § 4 k.c. Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (§4).

Użyte w art. 446 § 4 k.c. wyrażenie "odpowiednia suma" zawiera już w sobie pojęcie niemożności ścisłego ustalenia zadośćuczynienia ze względu na istotę krzywdy. Dlatego przy ustaleniu zadośćuczynienia nie stosuje się automatyzmu, a każda krzywda jest oceniana przez pryzmat konkretnych okoliczności sprawy. Należy podnieść, że w razie śmierci osoby bliskiej na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią tej osoby, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonych ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (zob. wyrok SA w Katowicach z dnia 23 kwietnia 2013r. I ACa 30/13 LEX nr 1313281, wyrok SA w Krakowie z dnia 9 października 2012r. I ACa 875/12 LEX nr 1293092, wyrok SA w Białymstoku z dnia 7 marca 2013r. I ACa 878/12 LEX nr 1294706).

Tragiczna, nagła i nieoczekiwana śmierć męża i ojca wywołuje ogrom cierpienia i smutku w osobach najbliższych, szczególnie u żony i synów. Powódka U. K. pozostawała w związku małżeńskim z J. K. od około 18 lat. Byli blisko ze sobą związani. Mąż z racji przewagi wiekowej (był starszy od żony o 14 lat) świadczył jej wsparcie i opiekę. Uczucie jakim się darzyli zostało dodatkowo scementowane w początkowym okresie trwania małżeństwa, ponieważ w 1998r. przeżyli tragiczną śmierć pierworodnego, 3-letniego wówczas syna A..

Wspólnie snuli plany na przyszłość, żyli marzeniami o nowym domu. Dzielili pomiędzy siebie radości i troski wynikłe z wychowania dwójki nastoletnich synów. Wspierali się w opiece nad autystycznym K., w stosunku do którego zmarły miał szczególne podejście, potrafił wpływać na syna i motywować go do nauki i działania, był dla niego autorytetem. Po kilku dniach niepewności co do zdrowia ojca i męża, kiedy żyli nadzieją na poprawę jego stanu, możliwość częstych odwiedzin, kiedy będzie przebywał w N., dotarła do nich niespodziewana wiadomość o śmierci.

Śmierć męża wywołała u powódki U. K. nie tylko stratę emocjonalną, ale i wiele trosk o byt rodziny, lęki czy podoła opiece nad synami, zwłaszcza K., na którego ojciec miał szczególnie pozytywny wpływ. Wszelkie marzenia i plany legły w gruzach, w tym zamierzenia dotyczące budowy domu. Mąż był jedynym żywicielem rodziny. Powódka nie posiadała własnych zarobkowych źródeł dochodu, nie posiadała doświadczenia zawodowego, ponieważ od urodzenia synów zajmowała się domem. Spoczęły na niej obowiązki związane z samotnym wychowaniem dzieci, budową domu. O głębokiej traumie, jaką przeżyła świadczy podjęte leczenie psychiatryczne oraz terapia farmakologiczna, którą kontynuowała około 2 lata od wypadku. Mogła liczyć na pomoc rodziny, lecz była ona niewystarczająca.

Głęboko śmierć ojca przeżyli chłopcy. Zdaniem Sądu szczególne cierpienia przeżywałK. który nie rozumiał przyczyn nieobecności ojca. K. zamknął się w sobie, tłumił emocje.

Po około 3 latach od wypadku przypomnienie śmierci męża i ojca nadal wzbudza wzruszenie i płacz oraz tęsknotę. Powódka czuje się odpowiedzialna za dzieci, zapewnienie im bytu, dlatego podjęła budowę domu. K. zaczyna nawiązywać kontakty. U K. (1) wciąż widoczny jest regres wywołany napięciem emocjonalnym. Do czasu wypadku styl funkcjonowania rodziny był taki, że chłopcy przebywali z matką, a ojciec zazwyczaj pracował w delegacji poza domem. Wyczekiwali jednak momentu powrotu ojca do domu, kiedy spędzali czas i nadrabiali zaległości we wzajemnych kontaktach. Na skutek śmierci ojca zostali pozbawieni możliwości wzrastania w obecności ojca oraz czerpania z jego męskiego wzorca tak potrzebnego nastolatkom w okresie dojrzewania.

W emocjach po śmierci osoby bliskiej powstaje pustka, której nie sposób zapełnić lub wycenić. Zadaniem Sądu jest jednak dokonanie takiej kalkulacji. W praktyce judykatura każdy przypadek ocenia indywidualnie (zob. wyrok SA w Łodzi z dnia 9 maja 2013 r. I ACa 1470/12, wyrok SA w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2007 r., I ACa 1137/07).

Powodowie uznali, że zasadna tytułem rekompensaty doznanych krzywd byłaby kwota 100 000 zł, dlatego po uwzględnieniu wypłaconych z tego tytułu kwot domagali się jeszcze kwot: 65 000 zł dla powódki i po 70 000 zł dla każdego z chłopców.

Sąd ocenił kwotę wyjściową przyjętą przez powodów za zasadną. Biegli uznali, że mało prawdopodobnym jest, by powódka była w stanie nawiązać podobną więź emocjonalną z innym mężczyzną jak z mężem. Chłopcom brakuje wzorca męskiego.

Kierując się powyższymi uwagami, przy zastosowaniu art. 446 § 4 k.c. Sąd zasądził od strony pozwanej tytułem zadośćuczynienia na rzecz powódki U. K. kwotę 65.000,00zł, a na rzecz małoletnich powodów K. i K. kwoty po 70 000 zł.

Powodowie domagali się odsetek począwszy od dnia 13 sierpnia 2012r.

Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817§1 k.c.). Ustawa z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124 poz.1152) w art.14 także jako zasadę wskazuje wypłatę odszkodowania w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie (ust.1). Regulację tę z uwagi na kompensacyjny charakter odnieść także do zadośćuczynienia (vide wyrok SN z dnia 16 grudnia 2011r., V CSK 38/11). Powodowie zgłosili żądanie w piśmie z dnia 06 lipca 2012r., które jak wynika z akt szkody zostało doręczone ubezpieczycielowi w dniu 09 lipca. Wobec powyższego odsetki mogłyby być naliczone od dnia 10 sierpnia 2012r. Powodowie zakreślili termin dalszy, tj. 13 sierpnia 2012r., dlatego Sąd zasądził odsetki od tego czasu.

Powództwo w zakresie żądanie odszkodowania z pogorszenie sytuacji życiowej zasługuje na uwzględnienie w części.

Na podstawie art. 446 § 3 k.c. Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej (§3).

Sąd winien dokonać symulacji jak wyglądałaby sytuacja finansowa i majątkowa powodów, gdyby nie zaistniało zdarzenie wywołujące szkodę, czyli nie nastąpiłaby śmierć bliskiej osoby. Ocena, czy nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji członków rodziny zmarłego nie może odnosić się wyłącznie do stanu z dnia śmierci poszkodowanego, ale musi prowadzić do porównania hipotetycznego stanu odzwierciedlającego sytuację, w jakiej w przyszłości znajdowaliby się bliscy zmarłego, do sytuacji, w jakiej znajdują się w związku ze śmiercią poszkodowanego (wyrok SN z dnia 21 czerwca 2013r. I CSK 614/12 LEX nr 1383227).

Zmarły J. K. był doświadczonym pracownikiem budowlanym. Zdaniem Sądu nie wymagało szczególnego dowodzenia przyjęcie, że osoba z takim doświadczeniem, pracująca wielekroć poza granicami kraju, mogła osiągnąć zarobki sięgające około 3 000 zł miesięcznie. Zauważyć należy, że do tej pory to zmarły utrzymywał rodzinę, małżonkowie zdołali wygenerować oszczędności oraz zakupić materiał na budowę domu, utrzymywali się z zarobków zmarłego w czasie przestoju w jego pracy. Przed wypadkiem powódka pobierała świadczenie pielęgnacyjne 620 zł z dodatkiem pielęgnacyjnym 153 zł, zasiłek rodzinny 83 zł na dziecko z dodatkiem na K. 80 zł. Mieli zatem dochodu około 4 016 zł i 8 000 zł oszczędności. Ponosili opłaty 50 zł czynsz, ogrzewanie 100 zł, prąd 200 zł, woda 150 zł, gaz 50 zł – łącznie około 550 zł. Mieli samochód R. (...)-letni, zamiar budowy domu i zgromadzone materiały budowlane (pustaki max, drewno, stal zbrojeniowa).

W powyższym wyliczeniu Sąd uwzględnił stan w jakim zmarły znajdował się w czasie wypadku. Wskutek doznanego wstrząsu toksycznego był w stanie ciężkim. Niewątpliwie wymagał dalszego leczenia i rehabilitacji. Z pewnością w ciągu kilku najbliższych miesięcy nie byłby zdolny do pracy, a jeśli otrzymywałby jakiekolwiek dochody, to miałyby one charakter świadczeń chorobowych. Zauważyć jednak należy, że odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej, to nie tylko zdolności zarobkowe zmarłego, lecz i pomoc jaką mógłby fizycznie świadczyć rodzinie w nieokreślonej perspektywie czasowej. Ponieważ strony miały zamiar budowy domu, zmarły był doświadczonym budowlańcem, mógł swoją wiedzą kierować pracami, czym wpłynąłby np. na zmniejszenie kosztów budowy. Przebywając w domu, nawet niezdolny do pracy, mógłby sprawować opiekę nad synami, by żona podjęła aktywność zawodową.

Po śmierci J. K. powodowie otrzymują takie świadczenia jak: renta rodzinna na trzy osoby 1 500 zł, świadczenie pielęgnacyjne na syna 1 200 zł, dodatek dla samotnej matki 250 zł na K. (1) i 170 zł na K., dodatek pielęgnacyjny 153 zł, zasiłki rodzinne na każde dziecko 106 zł, 80 zł na kształcenie dziecka niepełnosprawnego – zatem łącznie około 3 565 zł. Ponoszą koszty utrzymania: prąd 240 zł, czynsz 150 zł, usługi opiekuńcze 120 zł, gaz 50 zł, internet 30 zł, dekoder 40 zł i tv, dwa telefony łącznie 75 zł, woda i kanalizacja 203 zł/kwartał, wydatki na wyżywienie i ubranie chłopców. K. ma 17 lat, K. 15 lat, ale potrzebują osobnych ubrań, ponieważ mają różne postury. K. pobiera korepetycje 100 zł miesięcznie, K. zażywa lek 150zł/3miesiące, powódka ponosi koszty szkoły.

Zestawienie ponoszonych wydatków prowadzi do wniosku, że są one porównywalne do poprzednio ponoszonych.

W związku ze śmiercią ojca i męża w perspektywie przyszłej utracili jego zarobki lub równoważną im pomoc osobistą (3 000 zł miesięcznie). Nie mają już oszczędności, a zyskali rentę rodzinną 1 500 zł, dodatek z tytułu samotnego wychowania dzieci 250 zł i 170 zł, czyli około 1 920 zł.

Po porównaniu utracili miesięczny dochód w wysokości różnicy 1 080 zł miesięcznie (3 000 – 1 920). Pozostałe świadczenia nie pozostają w związku ze śmiercią męża, dlatego nie powinny być w ocenie Sądu brane pod uwagę przy ocenie pogorszenia sytuacji życiowej.

Pozwany bezpośrednio przed śmiercią był w złym stanie, lecz nie zostało wykazane, by nie był w stanie powrócić choć częściowo do dawnej sprawności, by mógł osiągać dochody, którymi partycypowałby w kosztach utrzymania rodziny. Z zestawienia dochodów z czasu sprzed śmierci oraz po wynika, że rodzina powodów utraciła około 1 000 zł dochodu w związku ze śmiercią męża. Mąż nawet nie w pełni sprawny mógł świadczyć pomoc przy budowie domu, co obniżyłoby koszty budowy, świadczyłby pomoc w pracach domowych, które obecnie muszą być wykonywane odpłatnie.

W związku z powyższym w ocenie Sądu zasadne przyjęcie, że z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej powodowie powinni otrzymać kwoty po około 10 000 zł na rzecz U., 20 000 zł na rzecz K. (1) oraz 15 000 zł na rzecz K.. Różnicowanie kwot związane jest ze stopniem samodzielności do jakiej każdy z powodów jest zdolny. Powódka może zaktywizować się zawodowo, K. jest w pełni sprawny intelektualnie, natomiast K. (1) będzie zależny od rodziny.

Po uwzględnieniu kwot wypłaconych, na podstawie art. 445 § 3 k.c. Sąd zasądził od strony pozwanej tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej na rzecz U. K. kwotę 10 000 zł, K. K. (1) kwotę 5 000 zł, K. K. (2) kwotę 7 000 zł z odsetkami ustawowymi jak wyżej, tj. od dnia 13 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty.

Żądanie powodów w zakresie renty nie zasługuje na uwzględnienie.

Na podstawie art. 446 § 2 k.c. osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego.

Przy ustalaniu wysokości renty wyrównawczej (art. 446 § 2 k.c.) sąd musi dokonać oceny nie tylko rzeczywiście uzyskiwanych przez zmarłego dochodów, ale także uwzględnić jego "możliwości zarobkowe". Ocena możliwości zarobkowych musi być przy tym oparta na realnych podstawach - sąd musi zatem z dużym stopniem prawdopodobieństwa ustalić, że określone dochody zostałyby osiągnięte przez zmarłego (wyrok SN z dnia 18 maja 2004 r. IV CK 371/03 LEX nr 174213).

Biorąc pod uwagę ograniczone możliwości zarobkowe zmarłego przez okres co najmniej kilku miesięcy od wypadku, wątpliwym jest, by świadczył na rzecz synów pomoc finansową wyższą od obecnie otrzymywanej. Z tego powodu żądanie skapitalizowanej renty za okres od dnia 11 maja 2012 r. do dnia złożenia powództwa, czyli maja 2013 r. nie zasługuje na uwzględnienie.

Obecnie w związku ze śmiercią ojca każdy z chłopców otrzymuje 500 zł renty rodzinnej oraz dodatek z tytułu samotnego wychowania dziecka: dla K. (1) 250 zł, dla K. 170 zł. O ile zasadne zdaniem Sądu jest przyjęcie, że zmarły mógł świadczyć pomoc osobistą i rzeczową, zwłaszcza przy pracach domowych, opiece nad dziećmi, przy budowie domu, o tyle wątpliwym jest, by przekazywał na utrzymanie dzieci kwoty wyższe niż obecnie świadczone na rzecz synów w związku ze śmiercią ojca (670 zł i 750 zł).

Roszczenia z art. 446 § 2 k.c. mają charakter odszkodowawczy, a nie alimentacyjny. Zasądzona renta nie może być wyższa od kwoty, którą zmarły byłby zobowiązany świadczyć z tytułu obowiązku alimentacyjnego (wyrok SA w Gdańsku z dnia 18 października 2013 r. III APa 32/13 LEX nr 1400229).

Reasumując, Sąd nie znalazł podstaw do zasądzenia renty na rzecz małoletnich powodów. Z tego powodu, przy zastosowaniu art. 446 § 2 k.c. żądanie renty zostało w całości oddalone.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt I - VII wyroku.

Powództwo zostało uwzględnione w części około 70% (uwzględnione 227 000zł a żądane 325 000). Powodowie zostali zwolnieni od kosztów sądowych. Byli reprezentowani przez jednego pełnomocnika ustanowionego z wyboru. Pozwany także był reprezentowany przez pełnomocnika, uiścił zaliczkę na poczet opinii biegłych w kwocie 5 000 zł.

Sąd przyznał biegłym wynagrodzenie za opracowanie opinii: 1 236,50 zł i 1 136,16 zł z zaliczki pozwanego (k.271) oraz 13 448,79 zł - w tym 2 627,34zł z pozostałej zaliczki pozwanego, a reszta 10 821,45zł tymczasowo ze środków Skarbu Państwa.

Zwolnienie powodów od kosztów sądowych nie uwalnia ich na podstawie art.108 u.k.s.c. od obowiązku zwrotu kosztów na rzecz strony przeciwnej. Stosunkowo do części w jakiej uległ żądaniu pozwu pozwany winien zwrócić powodom taką część kosztów, tj. 70% z 3 600 zł pełnomocnika, czyli 2 520 zł, z kolei powodowie pozwanemu 30% z 3 600 zł czyli 2 580 zł. Ponieważ kwoty jakie strony winny świadczyć sobie nawzajem są zbliżone, na zasadzie art.100 k.p.c. Sąd koszty procesu wzajemnie pomiędzy stronami zniósł.

W części w jakiej pozwany uległ żądaniu pozwu, Sąd postanowił ściągnąć od niego przy zastosowaniu art.113 ust.1 u.k.s.c. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Nowym Sączu 70% wydatków, czyli 10 821,45 zł (k.314), tj. 7 575 zł i opłatę od uwzględnionego żądania, czyli 5% z 227 000 zł, czyli 11 350 zł – łącznie 18 925 zł.

Każdy z powodów domagał się zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce minimalnej czyli 7 200 zł i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wszyscy byli reprezentowani przez jednego pełnomocnika, który przedstawiał argumentację wspólną dla całej trójki.

Współuczestnikom procesu zastąpionym przez jednego adwokata, w razie wygrania przez nich sprawy, sąd przyznaje zwrot kosztów procesu z tytułu poniesionych przez nich wydatków na opłacenie pełnomocnika procesowego w wysokości jednego wynagrodzenia, należnego w granicach określonych stawek (uchwała SN 7 sędziów z dnia 20 grudnia 1963 r. III PO 17/63, postanowienie SA Kraków z dnia 04 marca 2014 r. I ACz 287/14).

Z tego powodu Sąd zdecydował o przyznaniu wynagrodzenia odpowiadającego stawce minimalnej jednego pełnomocnika solidarnie dla wszystkich powodów.

Sprawa nie była skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym, nie wymagała takiego nakładu pracy ze strony pełnomocnika, by uzasadnione było przyznanie wielokrotności stawki minimalnej wynagrodzenia, dlatego wynagrodzenie zostało uwzględnione w powyższych wyliczeniach w stawce podstawowej.

SSO Paweł Poręba