Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Wilczek

Sędziowie: SSO Wojciech Maczuga

SSR del. Łukasz Woźniak (spr.)

Protokolant: prot. Kamil Cerek

przy udziale Renaty Ryncarz Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2015 roku, sprawy

M. D.

oskarżonego o przestępstwo z art 18§2 kk w zw. z art 271§1 kkw zw. z art 12 kk

K. W.

oskarżonego o przestępstwo z art 18§2 kk w zw. z art 271§1 kkw zw. z art 12 kk

J. Z. (1)

oskarżonego o przestępstwo z art 18§2 kk w zw. z art 271§1 kkw zw. z art 12 kk

A. Ż.

oskarżonego o przestępstwo z art 18§2 kk w zw. z art 271§1 kk w zw. z art 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę wszystkich oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie z dnia 29 stycznia 2014r. sygn. akt XI K 350/11/P

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Krakowa – Podgórza w Krakowie do ponownego rozpoznania.

SSO Wojciech Maczuga SSO Kazimierz Wilczek SSR (del.) Łukasz Woźniak

Sygn. akt IV Ka 705/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 4 lutego 2015 r.

M. D. został oskarżony o to, że w okresie od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 10 października 2004 r. w C., O. i T., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, będąc zatrudnionym na stanowisku kierownika rejonowego rejonu (...)- C. sieci handlowej (...)SA i sprawując z tytułu zajmowanego stanowiska nadzór nad kierownikami sklepów (...) o nr (...) i (...) w C., (...) w O. i (...) w T., nakłaniał wykonujących czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych kierowników i zastępców kierowników ww. sklepów (...), w odniesieniu do których to osób zakończono odrębne postępowania, do zlecania podległym im pracownikom świadczenia pracy w wymiarze przekraczającym umowny czas pracy i poświadczania nieprawdy co do mających znaczenie prawne okoliczności poprzez nieewidencjonowanie rzeczywistego czasu pracy pracowników w godzinach dodatkowych, nadliczbowych, w dni wolne i w porze nocnej, przez co pracownicy nie otrzymywali należnego wynagrodzenia za rzeczywiście przepracowany czas pracy, to jest o przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

K. W. został oskarżony o to, że w okresie od dnia 17 marca 2001 r. do dnia 31 stycznia 2005 r. w K. i W., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, będąc zatrudnionym na stanowisku kierownika rejonowego rejonu (...) - K.,(...) K. (...)oraz (...) i(...) K. sieci handlowej (...), sprawując z tytułu zajmowanego stanowiska nadzór nad kierownikami sklepów (...) o nr (...),(...), (...), (...),(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), podżegał wykonujących czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych kierowników i zastępców kierowników ww. sklepów (...), w odniesieniu do których to osób zakończono odrębne postępowania, do uporczywego naruszania praw pracowniczych podległych pracowników poprzez zlecanie pracownikom świadczenia pracy w wymiarze przekraczającym umowny czas pracy i poświadczania nieprawdy w dokumentach pracowniczych co do mających znaczenie prawne okoliczności poprzez nieewidencjonowanie rzeczywistego czasu pracy pracowników w godzinach dodatkowych, nadliczbowych, w dni wolne i w porze nocnej, na skutek czego pracownicy nie otrzymywali należnego wynagrodzenia za rzeczywiście przepracowany czas pracy, to jest o przestępstwo z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

J. Z. (1) został oskarżony o to, że w okresie od dnia 17 marca 2001 r. do dnia 31 grudnia 2002 r. w L., C., O., T. i K., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, będąc zatrudnionym na stanowisku kierownika rejonowego rejonu (...) - J. i(...)- K. (...) sieci handlowej (...)SA i sprawując z tytułu zajmowanego stanowiska nadzór nad kierownikami sklepów (...) o nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...),(...), (...) podżegał wykonujących czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych kierowników i zastępców kierowników ww. sklepów (...), w odniesieniu do których to osób zakończono odrębne postępowania, do uporczywego naruszania praw pracowniczych podległych pracowników poprzez zlecanie pracownikom świadczenia pracy w wymiarze przekraczającym umowny czas pracy i poświadczania nieprawdy w dokumentach pracowniczych co do mających znaczenie prawne okoliczności poprzez nieewidencjonowanie rzeczywistego czasu pracy pracowników w godzinach dodatkowych, nadliczbowych, w dni wolne i w porze nocnej, na skutek czego pracownicy nie otrzymywali należnego wynagrodzenia za rzeczywiście przepracowany czas pracy, to jest o przestępstwo 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

A. Ż. został oskarżony o to, że w okresie od dnia 17 marca 2001 r. do dnia 31 grudnia 2002 r. w L., C., O., T. i K., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, będąc zatrudnionym na stanowisku kierownika rejonowego rejonu (...) i (...) - J. i (...) - K. (...) sieci handlowej (...)SA i sprawując z tytułu zajmowanego stanowiska nadzór nad kierownikami sklepów (...) o nr (...), (...), (...), (...), (...), (...),(...), (...), (...), (...) podżegał wykonujących czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych kierowników i zastępców kierowników ww. sklepów (...), w odniesieniu do których to osób zakończono odrębne postępowania, do uporczywego naruszania praw pracowniczych podległych pracowników poprzez zlecanie pracownikom świadczenia pracy w wymiarze przekraczającym umowny czas pracy i poświadczania nieprawdy w dokumentach pracowniczych co do mających znaczenie prawne okoliczności poprzez nieewidencjonowanie rzeczywistego czasu pracy pracowników w godzinach dodatkowych, nadliczbowych, w dni wolne i w porze nocnej, na skutek czego pracownicy nie otrzymywali należnego wynagrodzenia za rzeczywiście przepracowany czas pracy, to jest o przestępstwo 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w Krakowie wyrokiem z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt XI K 350/11/P orzekł w sprawie następująco:

I.  oskarżonego M. D. uznał za winnego tego, że w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 01.01.2003 r. do 10.10.2004 r. w T. i O., działając ze z góry powziętym zamiarem bezpośrednim, w krótkich odstępach czasu, jako kierownik rejonowy sieci handlowej (...)S.A., sprawując nadzór nad podległymi mu kierownikami sklepów (...), chcąc, aby J. M. i M. S., pełniący funkcję kierowników lub zastępców kierowników sklepów, będący z tego tytułu uprawnionymi do prowadzenia dokumentacji pracowników w postaci ewidencji czasu pracy, nakłaniał ich do poświadczania nieprawdy w tej ewidencji co do okoliczności mających znaczenie prawne tj. nieewidencjonowania rzeczywistego czasu pracy podległych im pracowników, tj. czynu z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za ten czyn na mocy art. 271 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 19 § 1 k.k. wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie I. wyroku wobec oskarżonego M. D. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby;

III.  na mocy art. 71 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 33 § 3 k.k. wymierzył oskarżonemu M. D. karę 30 (trzydziestu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 200 zł (dwieście złotych);

IV.  oskarżonego K. W. uznał za winnego tego, że w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 17.03.2001 r. do 31.01.2005 r. w K. i w W., działając ze z góry powziętym zamiarem bezpośrednim, w krótkich odstępach czasu, jako kierownik rejonowy sieci handlowej (...) S.A., sprawując nadzór nad podległymi mu kierownikami sklepów (...), chcąc, aby A. B. (2) R. K., P. L., R. P., J. S., J. Z. (2) i K. S., pełniący funkcję kierowników lub zastępców kierowników sklepów, będący z tego tytułu uprawnionymi do prowadzenia dokumentacji pracowników w postaci ewidencji czasu pracy, nakłaniał ich do poświadczania nieprawdy w tej ewidencji co do okoliczności mających znaczenie prawne tj. nieewidencjonowania rzeczywistego czasu pracy podległych im pracowników, tj. czynu z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za ten czyn na mocy art. 271 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 19 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

V.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie IV. wyroku wobec oskarżonego K. W. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby;

VI.  na mocy art. 71 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 33 § 3 k.k. wymierzył oskarżonemu K. W. karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 200 zł (dwieście złotych);

VIII.  oskarżonego J. Z. (1) uznał za winnego tego, że w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 17.03.2001 r. do 31.12.2002 r. w L., C., O., T. i K., działając ze z góry powziętym zamiarem bezpośrednim, w krótkich odstępach czasu, jako kierownik rejonowy sieci handlowej (...)S.A., sprawując nadzór nad podległymi mu kierownikami sklepów (...), chcąc, aby J. M., G. W., S. G. (poprzednio G.), G. K., A. G. i D. K., pełniący funkcję kierowników lub zastępców kierowników sklepów, będący z tego tytułu uprawnionymi do prowadzenia dokumentacji pracowników w postaci ewidencji czasu pracy, nakłaniał ich do poświadczania nieprawdy w tej ewidencji co do okoliczności mających znaczenie prawne tj. nieewidencjonowania rzeczywistego czasu pracy podległych im pracowników, tj. czynu z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za ten czyn na mocy art. 271 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 19 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

IX.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie VII. wyroku wobec oskarżonego J. Z. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby;

VIII.  na mocy art. 71 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 33 § 3 k.k. wymierzył oskarżonemu J. Z. (1) karę 40 (czterdziestu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 200 zł (dwieście złotych);

IX.  oskarżonego A. Ż. uznał za winnego tego, że w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 17.03.2001 r. do 31.12.2002 r. w L., C., O., T. i K., działając ze z góry powziętym zamiarem bezpośrednim, w krótkich odstępach czasu, jako kierownik rejonowy sieci handlowej (...)S.A., sprawując nadzór nad podległymi mu kierownikami sklepów (...), chcąc, aby J. M., M. W., K. Z. i M. S., pełniący funkcję kierowników lub zastępców kierowników sklepów, będący z tego tytułu uprawnionymi do prowadzenia dokumentacji pracowników w postaci ewidencji czasu pracy, nakłaniał ich do poświadczania nieprawdy w tej ewidencji co do okoliczności mających znaczenie prawne tj. nieewidencjonowania rzeczywistego czasu pracy podległych im pracowników, tj. czynu z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za ten czyn na mocy art. 271 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 19 § 1 k.k. wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

X.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie X. wyroku wobec oskarżonego A. Ż. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby;

XI.  na mocy art. 71 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 33 § 3 k.k. wymierzył oskarżonemu A. Ż. karę 30 (trzydziestu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 200 zł (dwieście złotych);

VIII.  na zasadzie art. 627 k.p.k. oraz na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych wobec oskarżonych M. D., J. Z. (1), A. Ż., a na zasadzie art. 627 k.p.k. oraz na mocy art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych wobec oskarżonego K. W., zasądził od każdego z oskarżonych z osobna na rzecz Skarbu Państwa kwotę 477 zł (czterysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem wydatków, a tytułem opłaty od wymierzonych kar kwotę 780 zł (siedemset osiemdziesiąt złotych) od oskarżonego M. D., kwotę 1300 zł (jeden tysiąc trzysta złotych) od oskarżonego K. W., kwotę 980 zł (dziewięćset osiemdziesiąt złotych) od oskarżonego J. Z. (1) oraz kwotę 780 zł (siedemset osiemdziesiąt złotych) od oskarżonego A. Ż..

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł obrońca oskarżonych.

Zaskarżył przedmiotowy wyrok w całości na korzyść oskarżonych. Wyrokowi temu zarzucił:

1)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 424 § 1 pkt 1 i pkt 2 k.p.k., a to poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób znacznie utrudniający jego kontrolę, w szczególności niewykazanie jakie konkretnie okoliczności Sąd pierwszej instancji uznał za udowodnione oraz na jakich dowodach opierał się w zakresie przypisania oskarżonym poszczególnych czynów, to znaczy podżegania konkretnej osoby w konkretnym czasie do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy osób zatrudnionych w sieci sklepów (...), a także niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku;

2)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 92 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., a to poprzez niedokonanie oceny dowodu w postaci zeznań świadka A. G. przy jednoczesnym - całkowicie dowolnym - uznaniu, iż oskarżony J. Z. (1) dopuścił się podżegania tej osoby do przestępstwa z art. 271 § 1 k.k.;

3)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 92 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., a to poprzez niedokonanie oceny dowodu w postaci zeznań świadka M. S., przy jednoczesnym - całkowicie dowolnym - uznaniu, iż oskarżeni M. D. oraz A. Ż. dopuścili się podżegania tej osoby do przestępstwa z art. 271 § 1 k.k.;

4)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający istotny wpływ na jego treść, a to poprzez uznanie, że K. W. nakłaniał J. S. do poświadczania nieprawdy w dokumentacji pracowników sieci handlowej (...)S.A. w postaci ewidencji czasu pracy, pomimo że nie wskazuje na to żaden ze środków dowodowych, które Sąd pierwszej instancji opatrzył przymiotem wiarygodności, w szczególności z zeznań i wyjaśnień złożonych przez J. S. wynika, że nie pamięta, aby którykolwiek z kierowników rejonu polecał jej nieewidencjonowanie rzeczywistego czasu pracy pracowników, co więcej kierownicy rejonowi nakazywali, aby pracownicy pracowali tyle godzin, ile wynika z ich normatywnego czasu pracy, zaś nierzetelne prowadzenie ewidencji czasu pracy było jej samodzielną decyzją;

5)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający istotny wpływ na jego treść, a to poprzez uznanie, że K. W. nakłaniał G. K. do poświadczania nieprawdy w dokumentacji pracowników sieci handlowej (...) S.A. w postaci ewidencji czasu pracy, pomimo, że nie wskazuje na to żaden ze środków dowodowych, które Sąd pierwszej instancji opatrzył przymiotem wiarygodności, w szczególności z zeznań i wyjaśnień złożonych przez G. K. wynika, że nigdy w jakiejkolwiek formie nie była do tego nakłaniana przez któregokolwiek kierownika rejonu, w tym w szczególności K. W.;

6)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający istotny wpływ na jego treść, a to poprzez uznanie, że J. Z. (1) nakłaniał D. K. do poświadczania nieprawdy w dokumentacji pracowników sieci handlowej (...)S.A. w postaci ewidencji czasu pracy, pomimo że nie wskazuje na to żaden ze środków dowodowych, które Sąd pierwszej instancji opatrzył przymiotem wiarygodności, w szczególności z zeznań i wyjaśnień złożonych przez D. K. wynika, że nigdy, w jakiejkolwiek formie, nie była do tego nakłaniana przez któregokolwiek kierownika rejonu, w tym w szczególności J. Z. (1);

7)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k., a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie za wiarygodne w zasadniczej części zeznań świadka J. M. oraz wyjaśnień jakie składał J. M. w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w K. pod sygnaturą VI Ds. 1/10/S w zakresie, w jakim relacjonował on, iż M. D., J. Z. (1) oraz A. Ż.nakłaniali go do nierzetelnego prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników sklepów (...) w miejscowości T. i O., podczas gdy wskazane zeznania i wyjaśnienia są wzajemnie sprzeczne, niekonsekwentne i niespójne, a zatem zgodnie z dyrektywami swobodnej oceny dowodów nie mogą zostać opatrzone przymiotem wiarygodności;

8)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k., a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie za wiarygodne zeznań świadka A. B. (2) oraz wyjaśnień jakie składała A. B. (2) w zakresie, w jakim relacjonowała ona, że K. W. nakłaniał ją do nierzetelnego prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników sklepów (...), podczas gdy wskazane zeznania i wyjaśnienia są wzajemnie sprzeczne, niekonsekwentne i niespójne, a zatem zgodnie z dyrektywami swobodnej oceny dowodów nie mogą zostać opatrzone przymiotem wiarygodności;

9)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k., a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności:

  - uznanie za wiarygodne w zasadniczej części zeznań świadka J. Z. (2) oraz wyjaśnień jakie składała J. Z. (2) w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)w Krakowie z dnia 25 października 2010 roku (XI K 846/10/P) w zakresie, w jakim relacjonowała ona, iż K. W. nakłaniał ją do nierzetelnego prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników sklepu (...), podczas gdy wskazane zeznania i wyjaśnienia są wzajemnie sprzeczne, niekonsekwentne i niespójne, a zatem zgodnie z dyrektywami swobodnej oceny dowodów nie mogą zostać opatrzone przymiotem wiarygodności,

  - wyciągnięcie z zeznań i wyjaśnień świadka J. Z. (2) błędnych wniosków dotyczących stanu faktycznego sprawy, zwłaszcza odnośnie tego, jakoby presja wywierana na nią ze strony przełożonych (w tym przez K. W.) była na tyle duża, że spowodowała u świadka załamanie nerwowe i pogorszenie stanu psychicznego, podczas gdy - jak wynika z relacji J. Z. (2) - rozstrój zdrowia psychicznego jakiego doznała był następstwem rozwodu oraz zachowania jej byłego męża, a praca w sklepie (...) nie miała z tym nic wspólnego;

10)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k., a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie za niewiarygodne w zasadniczej części zeznań świadka K. Z. oraz wyjaśnień jakie składała K. Z. w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Chrzanowie z dnia 30 września 2010 roku (II K 894/10) w zakresie, w jakim relacjonowała ona, iż A. Ż. nie polecał jej poświadczenia nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników sklepu (...), podczas gdy wskazane zeznania i wyjaśnienia są logiczne, spójne i konsekwentne, nie pozostają w sprzeczności z innymi środkami dowodowymi, zaś Sąd pierwszej instancji nie był w ogóle w stanie wskazać jakie konkretne okoliczności zadecydowały o odmowie uznania ich za wiarygodne;

11)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k., a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie za niewiarygodne w zasadniczej części zeznań świadka G. W. oraz wyjaśnień jakie składała G. W. w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w K. pod sygnaturą VI Ds. 1110/8 w zakresie, w jakim relacjonowała ona, iż żaden z kierowników rejonu nie polecał jej poświadczenia nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników sklepu (...), podczas gdy wskazane zeznania i wyjaśnienia są logiczne, spójne i konsekwentne, nie pozostają w sprzeczności z innymi środkami dowodowymi, zaś Sąd pierwszej instancji nie był w ogóle w stanie wskazać jakie konkretne okoliczności zadecydowały o odmowie uznania ich za wiarygodne, poza tym że świadek W. jest nadal pracownikiem sieci (...) S.A., w której zatrudnieni są również oskarżeni;

12)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k, a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie, że z zeznań świadka R. K. oraz z wyjaśnień jakie złożył R. K. w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)w Krakowie z dnia 11 marca 2010 roku (XI K 110/10) wynika, jakoby był on nakłaniany przez oskarżonego K. W. do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w sklepie (...) przy ulicy (...) w K., podczas gdy szczegółowa, dogłębna i wszechstronna analiza przedmiotowych zeznań i wyjaśnień prowadzi do wniosku zgoła odmiennego, nakazując przyjąć, że K. W. nigdy nie podżegał R. K. do popełnienia takiego czynu;

13)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k, a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie, że z zeznań świadka P. L. oraz z wyjaśnień jakie złożył P. L. w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...)w Krakowie z dnia 10 grudnia 2010 roku (XI K 914/10) wynika, jakoby był on nakłaniany przez oskarżonego K. W. do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w sklepie (...) numer (...) przy ulicy (...) w K., podczas gdy szczegółowa, dogłębna i wszechstronna analiza przedmiotowych zeznań i wyjaśnień prowadzi do wniosku zgoła odmiennego, nakazując przyjąć, że K. W. nigdy nie podżegał P. L. do popełnienia takiego czynu, zwłaszcza z uwagi na okoliczność, że:

  - P. L. nie zajmował się w ogóle sporządzaniem ewidencji czasu pracy,

  - P. L. całą wiedzę na temat rzekomego nakłaniania do poświadczania nieprawdy w ewidencjach czasu pracy czerpał od kierownika sklepuM. B.- przy czym wiedzę na temat relacjonowanych przez siebie faktów budował jedynie na podstawie wniosków wyciąganych z tego co powiedziała pani B. oraz warunków pracy panujących w sklepie, w którym był zatrudniony, nadto w czasie osobistych kontaktów pomiędzy świadkiem a K. W., oskarżony nigdy nie polecał P. L. poświadczania nieprawdy w ewidencjach czasu pracy;

14)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k, a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie, że z zeznań świadka K. S. złożonych na etapie postępowania przygotowawczego oraz z wyjaśnień jakie złożyła K. S. w sprawie VI Ds. 1/10 prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w K. wynika, jakoby była ona nakłaniana przez oskarżonego K. W. do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w sklepach (...), podczas gdy szczegółowa, dogłębna i wszechstronna analiza przedmiotowych zeznań i wyjaśnień prowadzi do wniosku zgoła odmiennego, nakazując przyjąć, że K. W. nigdy nie podżegał K. S. do popełnienia takiego czynu;

15)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k, a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie, że z zeznań świadka R. P. złożonych na etapie postępowania przygotowawczego oraz z wyjaśnień jakie złożyła R. P. w sprawie VI Ds. 1/10 prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w K. wynika, jakoby była ona nakłaniana przez oskarżonego K. W. do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w sklepach (...), podczas gdy szczegółowa, dogłębna i wszechstronna analiza przedmiotowych zeznań i wyjaśnień prowadzi do wniosku zgoła odmiennego, nakazując przyjąć, że K. W. nigdy nie podżegał R. P. do popełnienia takiego czynu;

16)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k, a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie, że z zeznań świadka M. W. oraz z wyjaśnień jakie złożyła M. W. w prowadzonym przeciwko niej postępowaniu karnym wynika, jakoby była ona nakłaniana przez oskarżonego A. Ż. do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w sklepach (...), podczas gdy szczegółowa, dogłębna i wszechstronna analiza przedmiotowych zeznań i wyjaśnień prowadzi do wniosku zgoła odmiennego, nakazując przyjąć, że A. Ż. nigdy nie podżegał M. W. do popełnienia takiego czynu;

17)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k, a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie, że z zeznań świadka S. G. oraz z wyjaśnień jakie złożyła S. G. w sprawie VI Ds. 1/10 prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w K. wynika, jakoby była ona nakłaniana przez oskarżonego J. Z. (1) do poświadczania nieprawdy w ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w sklepach (...), podczas gdy szczegółowa, dogłębna i wszechstronna analiza przedmiotowych zeznań i wyjaśnień prowadzi do wniosku zgoła odmiennego, nakazując przyjąć, że J. Z. (1) nigdy nie podżegał S. G. do popełnienia takiego czynu;

18)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na jego treść, to jest art. 7 k.p.k., a to poprzez przeprowadzenie pobieżnej i dowolnej oceny dowodów, której wyniki nie znajdują oparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach doświadczenia życiowego, w szczególności uznanie za niewiarygodne w zasadniczej części zeznań i wyjaśnień złożonych przez: A. M., E. S. (1), E. S. (2), w zakresie, w jakim relacjonowały one, iż żaden z kierowników nie wydawał poleceń poświadczania nieprawdy w ewidencjach czasu pracy osób zatrudnionych w sklepach sieci (...), podczas gdy wskazane zeznania i wyjaśnienia są logiczne, spójne i konsekwentne, zaś Sąd pierwszej instancji nie był w ogóle w stanie wskazać jakie konkretne okoliczności zadecydowały o odmowie uznania ich za wiarygodne.

Ostatecznie obrońca oskarżonych wniósł o:

-

uniewinnienie wszystkich oskarżonych;

-

względnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonych okazały się częściowo zasadne i musiały doprowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Przede wszystkim należy wskazać, że rzeczywiście Sąd Rejonowy nie dokonał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oceny dowodów w postaci zeznań świadków A. G. i M. S. – co zarzucił apelujący. Sąd Odwoławczy natomiast z urzędu dostrzegł również, iż taka sama sytuacja dotyczy także świadka D. K.. Nie ulega natomiast wątpliwości, że są to świadkowie bardzo istotni w niniejszej sprawie, ponieważ to m.in. oni mieli być nakłaniani przez oskarżonych M. D., J. Z. (1) i A. Ż. do popełnienia czynów kwalifikowanych z art. 271 § 1 k.k. polegających na poświadczaniu nieprawdy w ewidencjach czasu pracy. Zostali oni wskazani w opisach czynów przypisanych ostatecznie przez Sąd wskazanym powyżej oskarżonym. Zeznania wskazanych świadków zostały także przez Sąd Rejonowy powołane jako dowody w odpowiednich fragmentach uzasadnienia wyroku, dotyczących ustalenia stanu faktycznego odnośnie czynów popełnionych przez wskazanych oskarżonych (s. 21, 22 uzasadnienia wyroku).

W tej sytuacji obowiązkiem Sądu I instancji było dokonanie oceny zeznań ww. świadków, skoro m.in. one stanowiły podstawę dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych niekorzystnych dla oskarżonych. Analiza zeznań tychże świadków prowadzi rzeczywiście do wniosku, że były one obciążające w stosunku do wskazanych oskarżonych. Należało więc dokonać oceny wiarygodności zeznań tychże świadków, tym bardziej, że sami oskarżeni zaprzeczali swojej winie i sprawstwu zarzucanych im czynów.

Następnie należy wskazać, że zasadne są także zarzuty apelacji odnoszące się do dokonanej przez Sąd I instancji oceny zeznań świadków K. Z. i G. W. (s. 46-47 i 52 uzasadnienia wyroku). Otóż Sąd Rejonowy w większości nie dał wiary tym świadkom, co wynikało zapewne z faktu, że świadkowie ci nie obciążali oskarżonych. Sąd wskazał, dlaczego nie uznał zeznań tych świadków za wiarygodne.

Równocześnie jednak Sąd I instancji uznał oskarżonych J. Z. (1) i A. Ż. za winnych podżegania ww. świadków do popełnienia przestępstw z art. 271 § 1 k.k., chociaż zeznań tychże świadków nie powołał wśród dowodów, na podstawie których dokonał takich właśnie ustaleń faktycznych. W takiej sytuacji Sąd Rejonowy zobowiązany był wskazać precyzyjnie, które w takim razie dowody i w jakim zakresie stanowiły podstawę dokonania ustaleń faktycznych wskazujących na oskarżonych J. Z. (1) i A. Ż. jako winnych podżegania do popełnienia przestępstw K. Z. i G. W..

Wskazane powyżej uchybienia spowodowały, że wydany przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie wyrok oraz jego pisemne uzasadnienie nie poddają się w tym zakresie kontroli instancyjnej. Sąd Odwoławczy nie miał możliwości przeanalizowania toku rozumowania Sądu Rejonowego we wskazanym zakresie, który doprowadził do ustalenia, że oskarżeni podżegali do poświadczania nieprawdy w ewidencjach czasu pracy M. S., A. G., D. K., K. Z. i G. W..

Nie można także uznać w tej sytuacji, aby dokonana we wskazanym zakresie przez Sąd Rejonowy ocena przeprowadzonych dowodów mogła korzystać z ochrony art. 7 k.p.k., skoro – w szczególności w odniesieniu do świadków K. Z. i G. W. – Sąd nie wyjaśnił precyzyjnie – jak już wyżej wskazano, jakie dowody doprowadziły do ustaleń faktycznych wskazujących na oskarżonych J. Z. (1) i A. Ż. jako winnych podżegania K. Z. i G. W. do popełnienia przestępstw.

Wskazane powyżej zarzuty w ocenie Sądu Odwoławczego musiały więc doprowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku w całości (w stosunku do wszystkich oskarżonych) i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy uznał przy tym, że rozpoznanie apelacji obrońcy w zakresie wskazanych powyżej uchybień było wystarczające do wydania orzeczenia kasatoryjnego. Rozpoznanie pozostałych zarzutów apelacji byłoby przedwczesne dla dalszego toku postępowania i dlatego też Sąd Odwoławczy ograniczył rozpoznanie apelacji do ww. wskazanych uchybień.

Prowadząc ponownie postępowanie dowodowe Sąd Rejonowy odbierze wyjaśnienia od oskarżonych, a następnie przesłucha w charakterze świadków – o ile nie zajdą przeszkody wskazane w art. 391 § 1 k.p.k. - te osoby, co do których przypisano oskarżonym czyny polegające na podżeganiu ich do popełnienia przestępstw z art. 271 § 1 k.k. Ponadto Sąd przesłucha także ponownie w charakterze świadków A. M., E. S. (1) oraz E. S. (2).

Odnośnie pozostałych przesłuchanych w sprawie świadków Sąd I instancji może poprzestać na ujawnieniu ich zeznań w trybie art. 442 § 2 k.p.k., chyba że w toku prowadzonego postępowania dowodowego uzna konieczność bezpośredniego przesłuchania przed Sądem niektórych z tych świadków.

Tak zgromadzony materiał dowodowy Sąd I instancji dokładnie oceni z zachowaniem zasad wskazanych w art. 7 k.p.k., bacząc, by nie pominąć w ocenie żadnego z przeprowadzonych dowodów. Sąd I instancji, prowadząc ponownie postępowanie, będzie miał także na uwadze pozostałe podnoszone przez obronę w apelacji argumenty. Zgromadzony i prawidłowo oceniony materiał dowodowy będzie mógł stanowić podstawę do dokonania rzetelnych i wiążących ustaleń faktycznych odnośnie działań podejmowanych przez oskarżonych i możliwości odpowiedniego zakwalifikowania ich.

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

SSO Wojciech Maczuga SSO Kazimierz Wilczek SSR (del.) Łukasz Woźniak