Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 22 września 2016 r.

Sąd Rejonowy w Jędrzejowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Katarzyna Wysoczyńska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Dagmara Pałka

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2016 r. w Jędrzejowie na rozprawie

sprawy z wniosku A. S.

z udziałem D. S.

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I.  w drodze podziału majątku wspólnego D. S. i A. S. przyznać na wyłączną własność:

1)  D. S. c. L. i M.

a)  lokal mieszkalny nr (...) położony w J. przy ul. (...), składający się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju o pow. 39,60 m ² , dla którego prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Jędrzejowie księga wieczysta (...) wraz z udziałem związanym z własnością wskazanego lokalu w niewydzielonych częściach wspólnych

b)  ruchomości:

- lodówkę SAMSUNG 185 O

- kuchenkę gazową A.

- regał kuchenny

- stół kuchenny z dwoma taboretami sosnowymi

- garnki (...)

- okap A.

- robot kuchenny (...)

- maszynkę do mięsa (...)

- 3 butle gazowe

- piecyk gazowy z łazienki

- lustro z oświetleniem

- umywalkę z baterią i szafką

- kabinę prysznicową z baterią

- szafę z przedpokoju z lustrem

- szafę 2 – drzwiową, słupek i dwie komódki

- wersalkę bez boków

- telewizor (...)

- segment pokojowy z szafą, dwie komody i barek

- komplet wypoczynkowy

- telewizor (...) 40 cali

- lampę ultrafioletową ze statywem

- dywan

2) A. S. s. K. i G. – garaż

II. zasądzić od D. S. na rzecz A. S. tytułem dopłaty kwotę 32.821,51 zł (trzydzieści dwa tysiące złotych osiemset dwadzieścia jeden złoty 51/100) płatną w dwóch ratach: I w kwocie 25.000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych) płatna w terminie 1 (jednego) tygodnia od dnia uprawomocnienia się postanowienia i II w kwocie 7821,51 zł (siedem tysięcy osiemset dwadzieścia jeden złoty 51/100) płatna w terminie 6 (sześciu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia - w każdym w wypadku z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności, którejkolwiek z rat

III.oddalić wniosek o ustalenie nierównych udziałów

IV. zasadzić od D. S. na rzecz A. S. kwotę 500 zł ( pięćset złotych) tytułem kosztów postępowania

IV. pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od :

1)  D. S. kwotę 464,72 zł (czterysta sześćdziesiąt cztery złote 72/100)

2)  A. S. kwotę 2089,93 zł (dwa tysiące osiemdziesiąt dziewięć złotych 93/100)

Sygn. akt I Ns 672/14

UZASADNIENIE

Postanowienia z dnia 22 września 2016 roku

W dniu 29 października 2014 roku do tut. Sądu wpłynął wniosek A. S.
o dokonanie podziału majątku wspólnego jego oraz D. S.. Wnioskodawca wskazał, że majątkiem wspólnym objęte są: mieszkanie położone w J. przy ul. (...), wyposażenie mieszkania tj. telewizor, pralka, lodówka i meble. Wnioskodawca nadto wskazał, że domaga się ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym – 60 % - 40% na jego korzyść z uwagi na osiągane przez niego większe dochody w trakcie małżeństwa. A. S. wskazał, że małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 27 maja 2014 roku w sprawie sygn. akt I C 1070/13.

W dniu 25 listopada 2014 roku wnioskodawca wskazał, że majątkiem wspólnym objęte były ruchomości tj. dwa telewizory, lodówka, pralka, kuchenka, sprzęt wypoczynkowy, dwa komplety mebli pokojowych. Nadto wnioskodawca złożył wniosek o zwrot kwoty 8000 zł tytułem kosztów remontu (k. 20).

W dniu 23 lutego 2015 roku wnioskodawca wskazał, że majątkiem wspólnym objęte są ruchomości tj. lodówka (...), kuchenka gazowa A., meble kuchenne, stół kuchenny i dwa krzesła, garnki C., robot kuchenny C., maszynka do mięsa (...), okap A., trzy karnisze drewniane, trzy butle gazowe, płytki ścienne, podłoga i boazeria
w kuchni, nowe okno wymienione w kuchni, piecyk gazowy, pralka automatyczna, kabina prysznicowa, umywalka z lustrem, nowe płytki w łazience, nowe drzwi z futryna oraz wymieniona instalacja elektryczna w łazience, nowe drzwi wejściowe do mieszkania, szafa 3- drzwiowa z przedpokoju, wersalka, nowe płytki podłogowe z przedpokoju, nowe okno
z małego pokoju, telewizor (...), nowe panele podłogowe z małego pokoju, drzwi harmonijkowe, dywan, segment, komplet wypoczynkowy z dużego pokoju (wersalka, dwa fotele), ława, telewizor (...) 40 cali, panele podłogowe z dużego pokoju, okno balonowe, lampa ultrafioletowa, płytki i boazeria na balkonie, trzy rowery i 2 maszyny do szycia. Wnioskodawca wskazał nadto, że prawo użytkowania ogródka działkowego zostało tylko jemu przyznane, aka tulenie nie przysługuje mu to prawo, albowiem przeniósł je na syna R. w drodze darowizny. A. S. wskazał nadto, że samochód P. sprzedał synowi R. za kwotę 2000 zł (k. 58-59).

W odpowiedzi na wniosek z dnia 31 grudnia 2014 roku D. S. co do zasady przyłączyła się do wniosku o podział majątku wspólnego. Uczestniczka przyznała, że majątkiem wspólnym objęte jest mieszkanie przy ul. (...) i jego wyposażenie. Nadto wskazała, że majątkiem wspólnym objęte są także: samochód osobowy marki P. nr (...) 42 UL, prawo dzierżawy ogródka działkowego nr 32 znajdującego się w Rodzinnym O. Działkowym (...) w J. oraz nakłady poczynione na wskazany ogródek w postaci nasadzeń, urządzeń agrotechnicznych, obiektów działkowych, kwota 3000 zł tytułem kosztów remontów. Uczestniczka sprzeciwiła się ustaleniu nierównych udziałów, wniosła o przyznanie jej mieszkania z wyposażeniem, a wnioskodawcy samochodu i prawa dzierżawy ogródka działkowego. D. S. wniosła nadto o rozliczenie nakładu z jej majątku osobistego na mieszkanie, stanowiącego 100 % wkładu mieszkaniowego, który został pokryty z kwoty jaką posiadała przed zawarciem związku małżeńskiego (k. 26 – 29).

W dniu 25 lutego 2016 roku wnioskodawca i uczestnik zgodnie wnieśli o wyłączenie od rozstrzygnięcia ruchomości, które nie zostały oszacowane przez biegłego (k. 265).

W dniu 12 kwietnia 2016 roku wnioskodawca i uczestniczka zgodnie wnieśli o wyłączenie od rozstrzygnięcia ruchomości znajdującej się na działce (k. 279).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 września 1976 roku uczestniczka została wpisana do rejestru kandydatów członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J..

Dowód: zaświadczenie (k. 38), akta członkowskie (k. 284 – koperta).

W dniu 17 grudnia 1977 roku D. M. i A. S. zawarli związek małżeński. Po ślubie zamieszkali u rodziców wnioskodawcy, a po upływie niepełnego roku przeprowadzili się do J. do mieszkania przy ul. (...).

W trakcie małżeństwa uczestniczka urodziła dwóch synów. Oboje małżonkowie zajmowali się dziećmi.

W takcie małżeństwa zarówno wnioskodawca jak i uczestniczka pracowali, uczestniczka była szwaczką, a wnioskodawca elektrykiem na kolei, dochody przeznaczali na życie
i potrzeby swojej rodziny.

Uczestniczka nie trwoniła pieniędzy, nie uprawiała gier hazardowych.

Dowód: odpis aktu małżeństwa ( akta Sądu Okręgowego w Kielcach sygn. I C 1070/13), świadectwa pracy (k. 31 – 35, 92 -94), zeznania świadka M. S. (1) (k. 112 – 113 V + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka M. S. (2) (k. 113 v– 115 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka B. W. (k. 116 - 117 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), częściowe zeznania wnioskodawcy (k. 125v – 126v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), zeznania uczestniczki (k. 126v – 127v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku).

W dniu 29 grudnia 1977 roku uczestniczka została przyjęta w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J.. W dacie przyjęcia w poczet członków uczestniczka na książeczce mieszkaniowej posiadała kwotę 16.500 zł, którą zgromadziła przed ślubem. Wymagany wkład na mieszkanie wynosił 20.200 zł i kwota ta wpłynęła na konto Spółdzielni Mieszkaniowej w dniu 23 kwietnia 1979 roku.

W dniu 25 października 2007 roku Rep. A nr 4675/2007 została ustanowiona odrębna własność lokalu nr (...) położonego w J. przy ul. (...) i własność przedmiotowego lokalu została przeniesiona na rzecz D. i A. małżonków S.. Małżonkowie S. oświadczyli nadto, że wskazany lokal nabywają do majątku wspólnego, a nadto że wnieśli wymagany przepisami wkład mieszkaniowy.

Dla wskazanego lokalu prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Jędrzejowie Wydział Ksiąg Wieczystych księga wieczysta (...), a w jej dziale II wpisani są A. i D. S. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej.

W takcie trwania małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka czynili we wskazanym mieszkaniu remonty: położyli nowe płytki ścienne, podłogę i boazerię w kuchni, wymienili okno w kuchni, położyli nowe płytki w łazience, wymienili drzwi z futryną do łazienki, wymienili instalację elektryczną w łazience, wymienili drzwi wejściowe do mieszkania, położyli nowe płytki podłogowe z przedpokoju, wymienili okno z małego pokoju, położyli panele podłogowe w małym i dużym pokoju, położyli panele podłogowe w dużym pokoju, wymienili okno balonowe.

Wartość wskazanego mieszkania wg stanu na dzień ustania wspólności ustawowej, a cen z daty orzekania wyniosła 98.160 zł.

Po ustaniu wspólności ustawowej uczestniczka wymieniła w mieszkaniu jedno okno.

Dowód: umowa wraz z oświadczeniem (k. 13 -16), odpis z księgi wieczystej (k. 11 -12), zaświadczenia (k. 99-100), faktury (k. 65 -75, 77-83, 87 - 89), zeznania świadka M. S. (1) (k. 112 – 113 V + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka M. S. (2) (k. 113 v– 115 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka T. K. (k. 115– 116 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka B. W. (k. 116 - 117 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), częściowe zeznania wnioskodawcy (k. 125v – 126v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku, k. 292 + nagranie rozprawy z dnia 12 maja 2016 roku), zeznania uczestniczki (k. 126v – 127v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku, k. 292 + nagranie rozprawy z dnia 12 maja 2016 roku), opinia biegłego E. F. (k. 185 -202), pisma (k. 283, 289) akta członkowskie (k. 284 – koperta), faktura (k. 305), umowa (k. 306), akta członkowskie (k. 284 – koperta).

W trakcie małżeństwa A. S. i D. S. nabyli ruchomości: lodówkę (...) 185 O, kuchenkę gazową A., regał kuchenny, stół kuchenny z dwoma taboretami sosnowymi, garnki (...), okap A., robot kuchenny (...), maszynkę do mięsa (...), 3 butle gazowe, piecyk gazowy z łazienki, lustro z oświetleniem, umywalkę z baterią i szafką, kabinę prysznicową z baterią, szafę z przedpokoju z lustrem, szafę 2 – drzwiową, słupek i dwie komódki, wersalkę bez boków, telewizor (...), segment pokojowy z szafą, dwie komody i barek, komplet wypoczynkowy, telewizor SAMSUNG 40 cali, lampę ultrafioletową ze statywem i dywan.

Wartość wskazanych ruchomości wg stanu na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej a cen z daty orzekania wyniosła 7693 zł.

Wskazane ruchomości znajdują się w mieszkaniu przy ul. (...).

Dowód: zeznania świadka M. S. (1) k. 112 – 113 V + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka M. S. (2) (k. 113 v– 115 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka T. K. (k. 115– 116 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka B. W. (k. 116 - 117 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), umowa (k. 123), częściowe zeznania wnioskodawcy (k. 125v – 126v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), zeznania uczestniczki (k. 126v – 127v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), opinia biegłego P. S. (k. 138-165).

W takcie małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka nabyli samochód osobowy marki P. (...).

Samochód ten wnioskodawca sprzedał synowi R. za kwotę 2000 zł w dniu 14 lipca 2014 roku, a uzyskaną kwotę przeznaczył na sprawy sądowe z udziałem uczestniczki. D. S. nie otrzymała żadnej kwoty ze sprzedaży wskazanego samochodu.

Dowód: decyzja (k. 97), umowa (k. 63), zeznania świadka M. S. (1) (k. 112 – 113 V + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka M. S. (2) (k. 113 v– 115 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), częściowe zeznania wnioskodawcy (k. 125v – 126v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), zeznania uczestniczki (k. 126v – 127v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku).

W trakcie małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka nabyli także garaż metalowy, który postawili na istniejącej już podmurówce.

Wartość wskazanego garażu wg cen na datę orzekania i stanu z daty ustania wspólności ustawowej wyniosła 1060 zł.

Dowód: zeznania świadka M. S. (1) (k. 112 – 113 V + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka M. S. (2) (k. 113 v– 115 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka T. K. (k. 115– 116 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), częściowe zeznania wnioskodawcy (k. 125v – 126v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), zeznania uczestniczki (k. 126v – 127v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), opinia biegłego E. F. (k. 243 – 244), pismo (k. 311).

A. S. jako członkowi (...) Związku (...) zostało przyznane
w trakcie trwania małżeństwa prawo użytkowania ogórka działkowego nr 33 w J..

W trakcie małżeństwa D. i A. S. wspólnie użytkowali wskazany ogródek, posadzili na nim siedem krzewów i drzewa owocowe (jedną jabłoń, dwie śliwy, 1 gruszę, 1 orzech włoski), 48 tui, 10 świerków, zasadzili trawę, postawili małą altanę, domek letniskowy z tarasem, suchy ustęp, a także wykonali chodnik. Nadto działka została częściowo ogrodzona, wykonano na niej oczko wodne.

Po rozwodzie A. S. musiał zgodnie nakazem zarządu ogródka działkowego wyciąć jeden orzech. Nadto po rozwodzie wykonał prace wykończeniowe w kuchni budynku letniskowego.

Umową z dnia 24 lipca 2014 roku A. S. przeniósł nieodpłatnie na R. S. prawa do użytkowania wskazanego ogródka działkowego wraz ze wszystkimi nasadzeniami i obiektami.

Uczestniczka nie wyrażała zgody na zawarcie wskazanej umowy.

Wartość nakładów poczynionych na ogródek działkowy wg stanu na dzień wspólności ustawowej, a cen z daty orzekania wyniosła 21.561,18 zł.

Dowód: decyzja (k. 62), umowa (k. 60- 61), faktury (k. 76 – 84, 86-89), zeznania świadka M. S. (1) (k. 112 – 113 V + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka M. S. (2) (k. 113 v– 115 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka T. K. (k. 115– 116 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), zeznania świadka B. W. (k. 116 - 117 + nagranie rozprawy z dnia 21 kwietnia 2015 roku), częściowe zeznania wnioskodawcy (k. 125v – 126v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), zeznania uczestniczki (k. 126v – 127v + nagranie rozprawy z dnia 26 maja 2015 roku), opinia biegłego E. F. (k. 185 -202, k. 243 - 244), zaświadczenie (k. 262), zdjęcia (k. 304), pismo (k. 317).

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 6 czerwca 2014 roku w sprawie sygn. akt I C 1070/13 małżeństwo A. S. i D. S. zostało rozwiązane przez rozwód z winy pozwanego.

Nadto nakazano wnioskodawcy opuszczenie wspólnego mieszkania położonego w J. przy ul. (...).

Dowód: akta Sądu Okręgowego w Kielcach sygn. I C 1070/13.

Wnioskodawca ma 59 lat, pracuje w PW (...) D. D. (2) na stanowisku montera/ automatyka, otrzymuje wynagrodzenie kwocie 1750 zł brutto. Uczestnik mieszka w S., ma długi w kwocie około 5000 zł

Dowód: zaświadczenie (k. 261), zeznania wnioskodawcy (k. 266 + nagranie rozprawy z dnia 25 lutego 2016 roku).

Uczestniczka ma 60 lat, pobiera świadczenie przedemerytalne w kwocie 875,92 zł, nie ma oszczędności oraz innych dochodów, zamieszkuje w mieszkaniu przy ul. (...), koszt utrzymania mieszkania wynosi około 500 zł.

M. S. (1) zadeklarowała pomoc uczestniczce w dokonaniu spłaty wnioskodawcy. M. S. (1) na dzień 7 marca 2016 roku dysponowała kwotą oszczędności
w wysokości (...),83 EUR.

Dowód: zaświadczenie (k. 257), zeznania uczestniczki k. 266 + nagranie rozprawy z dnia 25 lutego 2016 roku), potwierdzenie salda (k. 273), oświadczenie M. S. (1) (k. 274).

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy w Jędrzejowie w sprawie sygn. akt II K 554/13 uznał wnioskodawcę za winnego popełnienia przestępstwa z art. 207 § 1 kk w zw. z art. 207 § 3 kk i art. 157 § 1 kk w z. z art. 11§ 2 kk, którym pokrzywdzoną była uczestniczka, a także za winnego popełnienia przestępstwa z art. 198 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk, którym pokrzywdzoną była uczestniczka.

Dowód: akta II K 554/13.

Sąd zważył co następuje:

Wniosek o podział majątku wspólnego jest zasadny.

Zgodnie z przepisem art. 1037 § 1 kc w zw. z art. 46 krio podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności ustawowej może nastąpić bądź na mocy umowy bądź na mocy orzeczenia Sądu na żądanie któregokolwiek z byłych małżonków.

Niewątpliwym jest w niniejszej sprawie, że nie doszło do podziału majątku wspólnego D. S. i A. S. w drodze umowy, zatem z tych względów konieczne stało się dokonanie przedmiotowego podziału na mocy orzeczenia sądowego.

Niewątpliwym jest w niniejszej sprawie, że pomiędzy wnioskodawcą i uczestniczką ustała wspólność ustawowa, w związku z orzeczonym przez Sąd Okręgowy w Kielcach
w sprawie sygn. akt I C 1070/13 rozwiązaniem ich małżeństwa przez rozwód.

Sąd ustalił udziały wnioskodawcy i uczestniczki w majątku wspólnym po ½ części na podstawie przepisu art. 43 § 1 krio, oddalając w pkt II wniosek A. S.
o ustalenie nierównych udziałów (uzasadnienie w dalszej części).

Zgodnie z przepisem art. 684 kpc w związku z art. 567 § 3 kpc skład i wartość majątku wspólnego podlegającemu podziałowi ustala Sąd. Skład, stan i wartość majątku wspólnego ustala się z chwili ustania wspólności ustawowej, a według cen z chwili dokonywania podziału (uchwała SN z dnia 27.09.1974 roku III CZP 58/74 OSNCP 1975 rok nr 6 poz. 90). Ustalenia te dokonywane są w oparciu o zeznania wnioskodawcy i uczestnika postępowania, przedstawione dowody i szacunek dokonany przez biegłego sądowego.

Zgodnie z przepisem art. 31 § 1 krio z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania jej przez oboje z małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W niniejszej sprawie wnioskodawca i uczestniczka byli zgodni co do większości składników majątku wspólnego, ostatecznie także ustalili, że chcą przede wszystkim objąć podziałem mieszkanie, garaż, ruchomości znajdujące się w mieszkaniu, a które przez biegłego zostały oszacowane.

Nadto uczestniczka domagała się rozstrzygnięcia w zakresie samochodu P. (...) UL. (...) nie kwestionował co do zasady tego, że samochód został zakupiony w trakcie małżeństwa jednakże podniósł, że nie ma go już w jego posiadaniu, albowiem został sprzedany.

Nadto uczestniczka domagała się rozstrzygnięcia w zakresie użytkowania ogródka działkowego oraz dokonanych na nim nakładów. Wnioskodawca także w zakresie wskazanych nakładów nie zaprzeczył co do zasady twierdzeniom uczestniczki.

Ostatecznie Sąd ustalił, że majątkiem wspólnym objęte było mieszkanie położone
w J. przy ul. (...), na podstawie zgodnych oświadczeń A. S. i D. S.. Nadto okoliczność ta wynikała z odpisu z księgi wieczystej (...).

Wartość tego mieszkania na datę rozwodu i cen z daty orzekania wyniosła 97.160 zł. Wartość tą ustalono na podstawie opinii biegłego E. F., który określił ją na kwotę 98.160 zł, przy czym wartość tą pomniejszono o 1000 zł, czyli o wartość okna jakie uczestniczka wymieniła po ustaniu wspólności. Wnioskodawca nie oponował temu faktowi, a wartość 1000 zł wnioskodawca i uczestniczka ustalili wspólnie w dniu 19 lipca 2016 roku (k. 308). Na marginesie należy dodać, że uczestniczka przedłożyła fakturę potwierdzająca zakup okna. Zatem kwotę 1000 zł Sąd odjął od wskazanej przez biegłego wartości mieszkania uznając ją za nakład uczestniczki z majątku osobistego na majątek wspólny.

Podstawę odliczenia stanowił art. 45 § 1 zd. 2 rio, zgodnie z którym każdy z małżonków może zdać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku na majątek wspólny.

Przez nakłady należy rozumieć koszty poniesione na zachowanie, eksploatacje lub ulepszenie rzeczy już istniejącej w majątku wspólnym („Kodeks rodzinny i opiekuńczy
z komentarzem” pod red. J. P. Wydawnictwo (...) rok).

Niewątpliwie wymiana okna na nowe stanowiła „ulepszenie” mieszkania, komfort jego użytkowania stal się większy niż w przypadku starego okna.

W ramach postępowania uczestniczka domagała się nadto rozliczenia kwoty 16.500 zł jaką posiadała przed ślubem na książeczce mieszkaniowej, a która to kwota została przeznaczona na wkład mieszkaniowy.

Mając na uwadze pismo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J. z dnia 20 kwietnia 2016 roku (k. 283), a także wiarygodne zeznania uczestniczki, Sąd uznał wniosek za zasadny, przy czym przyjął, że wskazana kwota nie stanowiła 100 % wkładu, albowiem jak wynika ze wskazanego pisma całość wkładu wyniosła 20.200 zł.

Należy wskazać, że brak było możliwości precyzyjnego co do dnia ustalenia wysokości kwoty na książeczce mieszkaniowej, albowiem dane pochodziły jedynie z dnia 29.12.1977 roku (kilka dni po ślubie). Nadto nie zachowała się wskazana książeczka, co potwierdza pismo banku z k. 289.

Sąd orzekając w tym zakresie uwzględnił fakt, że uczestniczka została przyjęta
w poczet kandydatów członkówS. M. jeszcze przed ślubem (tj. 21 września 1976 rok), a zatem musiała posiadać jakąś kwotę na książeczce mieszkaniowej. Nadto pomiędzy datą ślubu a datą 29.12.1977 rok był niewielki okres zatem w ocenie Sądu racjonalnym było przyjęcie, że kwota 16.500 zł stanowiła majątek przedmałżeński uczestniczki, który zgromadziła z własnych dochodów ( świadectwa pracy i akta członkowie potwierdzają fakt wykonywania tej pracy).

Natomiast pozostała kwota ponad kwotę 16.500 zł w ocenie Sądu stanowiła już majątek wspólny wnioskodawcy i uczestniczki.

Kwotę 16.500 zł zwaloryzowano przy uwzględnieniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z 1977 roku oraz daty orzekania, celem ustalenia rzeczywistej kwoty wydatku uczestniczki z majątku osobistego na nabycie składnika majątku wspólnego.

W 1977 roku kwota 16.500 zł stanowiła 3,59 średnich wynagrodzeń, albowiem w 1977 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosiło 4.596 zł (M.P. 1990.21.171). Wynagrodzenie przeciętne w II kwartale 2016 roku wynosiło 4019,08 zł ( MP 2016.782). Zatem kwota wydatku uczestniczki wyniosła 14.428,49 zł ( 4019, 08 zł x 3,59).

Zatem od kwoty 97.160 zł będącej wartością mieszkania, odjęto kwotę 14.428,49 zł, otrzymując kwotę 82.731,51 zł jako ostateczną wartość mieszkania jako majątku wspólnego.

Pomniejszenie wartości mieszkania o kwotę 14.428,49 zł nastąpiło na podstawie cytowanego art. 45 § 1 zd. 2 krio.

Dodać należy tylko, że wydatkiem z majątku osobistego jest niewątpliwie koszt związany z nabyciem danego przedmiotu („Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem” pod red. J. Pietrzykowskiego Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 1990 rok), a zatem kwota jaką częściowo uczestniczka zgromadziła przed ślubem, a jaką przeznaczyła na wkład mieszkaniowy stanowiła wydatek w rozumieniu wskazanego przepisu.

W ocenie Sądu niezasadne było orzekanie w zakresie przyznania wnioskodawcy samochodu P. (...), choć faktycznie samochód ten był objęty wspólnością ustawową małżeńską, co potwierdza decyzja o zarejestrowaniu samochodu.

Należy zważyć, że podział majątku wspólnego obejmuje wszystkie składniki należące do niego w dacie ustania wspólności ustawowej oraz istniejące w momencie dokonywania podziału (m.in. uzasadnienie uchwały SN z 19.05.1989 roku sygn. akt III CZP 52/89 OSNCP 1990 nr 4 -5 poz. 60).

W przypadku zbycia składnika majątku wspólnego przez jednego z małżonków bez zgody drugiego i wykorzystania uzyskanej w ten sposób kwoty na cel nie związany z rodziną, kwota uzyskana za wskazany zbyty składnik majątkowy winna podlegać rozliczeniu w ramach majątku wspólnego („Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem” pod red. J. Pietrzykowskiego Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 1990 rok).

Niewątpliwym było też, że samochód ten został zbyty jeszcze przed prawomocnym ustaniem wspólności ustawowej, co potwierdza umowa sprzedaży. Jednakże należy podkreślić, że w dacie jego sprzedaży wnioskodawca i uczestniczka pozostawali już w faktycznej separacji,
a co w ocenie Sądu wynika z akt sygn. II K 554/13. Nadto wnioskodawca przeznaczył kwotę ze sprzedaży samochodu na postępowania sądowe przeciwko uczestniczce, zatem kwota ta nie służyła wspólnym celom. Z tego powodu zaistniała konieczność rozliczenia jej po ½ części, dlatego kwotę 2000 zł uwzględniono w ramach ustalenia dla wnioskodawcy kwoty dopłaty.

Nadto Sąd ustalił, że majątkiem wspólnym objęty był garaż metalowy, a jego wartość ustalono na kwotę 1060 zł, na podstawie opinii E. F.. Dodać należy tylko, że wartość tego garażu ustalono mając na uwadze fakt, że podmurówka na jakiej stanął wskazany garaż nie była wykonana przez małżonków S., ale już istniała w dacie nabycia wskazanego garażu, a co potwierdza pismo z k. 311.

Nadto ustalono na podstawie zgodnych stanowisk wnioskodawcy i uczestniczki, że ich majątkiem wspólnym objęte były ruchomości lodówkę (...) 185 O, kuchenkę gazową A., regał kuchenny, stół kuchenny z dwoma taboretami sosnowymi, garnki (...), okap A., robot kuchenny (...), maszynkę do mięsa (...), 3 butle gazowe, piecyk gazowy z łazienki, lustro z oświetleniem, umywalkę z baterią i szafką, kabinę prysznicową z baterią, szafę z przedpokoju z lustrem, szafę 2 – drzwiową, słupek i dwie komódki, wersalkę bez boków, telewizor (...), segment pokojowy z szafą, dwie komody i barek, komplet wypoczynkowy, telewizor (...) 40 cali, lampę ultrafioletową ze statywem i dywan.

Wartość wskazanych ruchomości wg stanu na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej a cen z daty orzekania wyniosła 7693 zł, na podstawie opinii P. S..

Dodać należy na marginesie, że Sąd na zgodny wniosek ograniczył ustalenia do wskazanych ruchomości, co wydawało się racjonalne, albowiem część ze zgłoszonych początkowo ruchomości nie została oszacowana, a część z nich była o nikłej wartości.

Sąd natomiast uznał, że majątkiem wspólnym nie były objęte maszyny do szycia, albowiem stanowiły one majątek osobisty D. S., który służył do wykonywania jej zawodu szwaczki, a wnioskodawca nigdy ze wskazanych maszyn nie korzystał.

Nadto Sąd uznał, że majątkiem wspólnym objęte były nakłady na ogródek działkowy. Nakłady te stanowiły: siedem krzewów i drzewa owocowe (jedna jabłoń, dwie śliwy, jedna grusza, 1 orzech włoski), 48 tui, 10 świerków, trawa, mała altana, domek letniskowy z tarasem, suchy ustęp, chodnik, częściowe ogrodzenie i oczko wodne.

Fakt czynienia tych nakładów nie był sporny, przy czym tak samo jak w przypadku samochodu, wnioskodawca podnosił niezasadność żądania uczestniczki z uwagi na fakt, że prawo użytkowania ogródka działkowego została przez A. S. przeniesiona nieodpłatnie na rzecz syna.

Dokonując rozliczenia wartości wskazanych nakładów, Sąd kierował się tymi samymi zasadami jak przy rozliczeniu równowartości ceny sprzedaży samochodu P..

W ocenie Sądu wnioskodawca nie miał prawa dysponować wskazanymi nakładami w części dotyczącej uczestniczki, a skoro to już zrobił winien zwrócić D. S. ½ ich wartości, co uwzględniono w ramach ustalenia wysokości należnej wnioskodawcy dopłaty, przyjmując wartośc nakładów w wysokości 21.561,18 zł za majątek wspólny.

W ocenie Sądu wnioskodawca przeniósł prawo użytkowania wskazanego ogródka w celu dokuczenia uczestniczce, a co należało wnioskować zarówno przebiegu postępowania w sprawach sygn. akt I C 1070/13 oraz sygn. akt II K 554/13.

Wartość nakładów poczynionych na ogródek działkowy wg stanu na dzień wspólności ustawowej, a cen z daty orzekania wyniosła 21.561,18 zł. Wskazaną wartość ustalono na podstawie opinii E. F..

Należy przy tym wskazać, że od wskazanej przez biegłego wartości 26.135 zł , Sąd odjął wartość orzecha tj. 79,46 zł, który został wycięty przez wnioskodawcę na polecenie zarządu ogródków działkowych, a zatem w ocenie Sądu wnioskodawca nie powinien zwracać uczestniczce ½ wartości tego orzecha, albowiem nie wyciął go specjalnie.

Nadto od wartości nakładów odjęto wartość studni tj. 1772,68 zł, albowiem nie stanowiła ona nakładu małżonków S., a co wynika z pisma z k. 262.

Wreszcie Sąd uwzględnił w wartości nakładów jedynie ½ wartości ogrodzenia tj. kwotę 1856,68 zł (1/2 odjęto od wskazanej wartości), albowiem część z tego ogrodzenia była wykonana przez sąsiada, a nie przez małżonków S..

Nadto Sąd uwzględnił nakłady wnioskodawcy poczynione w budynku na działce po dacie ustania wspólności ustawowej, w kwocie 865 zł. Uczestniczka nie kwestionowała tych nakładów, zatem Sąd uznał ich niesporność. Odliczenia dokonano na podstawie art. art. 45 § 1 zd. 2 krio.

Zatem ostatecznie po odjęciu sumy wskazanych wartości (4573,82 zł) otrzymano wartość nakładów stanowiących majątek wspólny w kwocie 21.561,18 zł.

Podział majątku wspólnego może być dokonany poprzez fizyczny podział i przyznanie poszczególnych części byłym małżonkom stosownie do posiadanych udziałów
z ewentualnym wyrównaniem udziałów za pomocą dopłat, albo poprzez przyznanie całego majątku jednemu z nich z dokonaniem spłat na rzecz drugiego stosownie do ich udziałów lub też poprzez tzw. podział cywilny, czyli sprzedaż majątku wspólnego i podział uzyskanej w ten sposób kwoty stosownie do ich udziałów (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4.11.1998 roku II CKN 347/98 OSNC 1999/6/108).

Orzekając w pkt I postanowienia w zakresie ruchomości Sąd miał na uwadze przepis art. 622 § 2 kpc w zw. z art. 688 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc zgodnie z którym gdy zostanie złożony zgodny wniosek co do sposobu podziału majątku wspólnego, Sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku.

Wnioskodawca i uczestniczka byli zgodni co do przyznania każdemu z nich poszczególnych składników majątkowych. Dlatego też orzeczono jak w pkt I postanowienia przyznając na wyłączną własność D. S. lokal mieszkalny nr (...) położony w J. przy ul. (...), składający się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju o pow. 39,60 m ^{( 2 )}, dla którego prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Jędrzejowie księga wieczysta (...) wraz z udziałem związanym z własnością wskazanego lokalu w niewydzielonych częściach wspólnych oraz ruchomości lodówkę (...) 185 O, kuchenkę gazową A., regał kuchenny, stół kuchenny z dwoma taboretami sosnowymi, garnki (...), okap A., robot kuchenny (...), maszynkę do mięsa (...), 3 butle gazowe, piecyk gazowy z łazienki, lustro z oświetleniem, umywalkę z baterią i szafką, kabinę prysznicową z baterią, szafę z przedpokoju z lustrem, szafę 2 – drzwiową, słupek i dwie komódki, wersalkę bez boków, telewizor (...), segment pokojowy z szafą, dwie komody i barek, komplet wypoczynkowy, telewizor SAMSUNG 40 cali, lampę ultrafioletową ze statywem i dywan, a na rzecz A. S. – garaż.

W pkt III orzeczono na podstawie art. 43 krio, uznając wniosek A. S. za niezasadny.

Zgodnie ze wskazanym przepisem oboje małżonkowie maja równe udziały w majątku wspólnym; w ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, aby ustalenie udziałów
w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia w jakim każde z nich przyczyniło się do powstania tego majątku; przy ocenie stopnia w jakim każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego uwzględnia się także nakład z osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Zgodnie ze wskazanym przepisem przyjmuje się, że udziały obojga małżonków w majątku wspólnym są co do zasady równe, a jedynie w szczególnych okolicznościach Sąd może ustalić inne udziały w majątku wspólnym niż po ½ części, przy czym ustalenia te dotyczą całego majątku, a nie jego poszczególnych składników (postanowienie SN z dnia 26 czerwca 2003 roku IV CKN 278/01 OSNC 2004/9/146).

Przesłankami ustalenia nierównych udziałów są „ważne powody” i stopień w jakim każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku. Obie przesłanki muszą być spełnione łącznie.

„Przyczynienie się” należy nie tylko rozumieć bezpośrednie działania mające na celu powiększenie majątku wspólnego, ale i całokształt starań każdego z małżonków o rodzinę oraz zaspokojenie ich potrzeb ( „Majątkowe prawo małżeńskie – komentarz” pod red. J. Ignaczewskiego Wydawnictwo CH Beck Warszawa 2008).

„Ważne powody” to pojecie niezdefiniowane i podlegające ocenie w każdej ze spraw indywidualnie; „ważne powody” to całokształt postępowania małżonków w trakcie małżeństwa w zakresie wykonywania przez nich obowiązków względem rodziny, którą założyli (postanowienie SN z dnia 5 października 1974 roku III CRN 190/74).

„Ważne powody” zachodzą, gdy jedno z małżonków uporczywie nie przyczynienia się do powstania majątku, nie dba o dobro rodziny, pomimo faktycznej możliwości podjęcia w tym zakresie skutecznych działań (postanowienie SN z dnia 26 listopada 2973 roku III CRN 227/73 OSNC 1974/11/189).

Sam fakt osiągania mniejszych dochodów przez jedno z małżonków, względnie brak takich dochodów, przy jednoczesnym wykonywaniu innych obowiązków dla wspólnej rodziny tj. wychowywanie dzieci i wykonywanie czynności dnia codziennego (sprzątanie, gotowanie), nie uzasadnia ustalenia nierównych udziałów majątku wspólnym („Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem” pod red. J. Pietrzykowskiego Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 1990 rok).

W ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał zasadności swego żądania w zakresie ustalenia nierównych udziałów majątku jego i uczestniczki. Sam fakt osiągania przez A. S. większych dochodów niż uczestniczka nie mógł przesądzić o ustaleniu nierównych udziałów, fakt ten nie mógł być także uznany za „ważny powód”.

Istotne jest to, że uczestniczka nie tylko przez większość małżeństwa pracowała zawodowo jako szwaczka (zresztą zawód ten wykonywała już przed ślubem o czym było wiadomo wnioskodawcy) , ale nadto prowadziła dom, wychowywała dwoje dzieci. Nadto wspomagała wnioskodawcę przy remontach, jak zeznali świadkowie T. K. i B. W. była obecna w domu, gdy pomagali wnioskodawcy w remontach, przygotowywała zwyczajowe poczęstunki. Uczestniczka nie uchylała się także od pracy w ogródku działkowym, gdzie wspólnie z wnioskodawcą wykonali wiele prac m.in. nasadzeń.

Nadto uczestniczka nie trwoniła majątku wspólnego, nie podejmowała żadnych działań, które prowadziłby do uszczuplenia majątku wspólnego m.in. nie zaciągała długów.

Nadto istotne jest i to, że uczestniczka posiadała przed zawarciem związku małżeńskiego pieniądze w kwocie 16.500 zł, które zostały przeznaczone w celu nabycia mieszkania stanowiącego główny składnik majątkowy wnioskodawcy i uczestniczki. Prawdopodobnie mieszkanie to małżonkowie S. kupili by w trakcie małżeństwa, ale może rozciągnęło by się w to w czasie.

Z tych też względów Sąd w pkt III oddalił wniosek o ustalenie nierównych udziałów.

W punkcie II postanowienia Sąd orzekł stosownie do treścią art. 212 § 3 kc w zw. z art. 1035 kc w zw. z art. 46 krio zasądzając od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy dopłatę w kwocie 32821,51 zł.

Kwotę tą ustalono w następujący sposób.

Wartość majątku wspólnego wyniosła 115.045,69 zł.

Na kwotę tą złożyły się:

- wartość mieszkania – 82.731,51 zł

- wartość ruchomości – 7693 zł

- wartość garażu – 1060 zł

- wartość nakładów na ogródek – 21.561,18 zł

- kwota 2000 zł ze sprzedaży samochodu.

Zatem udział każdego z zainteresowanych wyniósł po 57.522,84 zł (1/2 ze wskazanej kwoty).

Uczestniczka otrzymała składniki o wartości 90.424,51 zł, a zatem jej nadpłata wyniosła 32.821,51 zł i kwotę tą zasądzono w pkt II. Dodać należy, że ustalając kwotę dopłaty Sąd uwzględnił zasadność doliczenia do majątku wspólnego kwot 2000 zł i 21.561,18 zł, którymi to wartościami rozdysponował wnioskodawca bez zgody uczestniczki.

Kwotę tą zasądzono w dwóch ratach: I w kwocie 25.000 zł płatną w terminie 1 tygodnia od dnia uprawomocnienia się postanowienia i II w kwocie (...),51 płatną w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia - w każdym w wypadku z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności, którejkolwiek z rat.

Należy wskazać, że uczestniczka dysponowała zgodą M. S. (1) na przeznaczenie jej oszczędności na dopłatę dla wnioskodawcy i Sąd uwzględnił tą deklarację.

Zgodnie z przedłożonym zaświadczenia banku (...) dysponowała kwotą blisko 7000 EUR, zatem Sąd przy uwzględnieniu średniego kursu EUR, uznał, że I rata w kwocie 25.000 zł będzie realna do wypłaty w terminie 1 tygodnia od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Termin drugiej raty Sąd ustalił mając na uwadze to, że uczestniczka, reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, od początku domagała się przyznania jej mieszkania w naturze, a zatem winna się spodziewać, że będzie musiała spłacić wnioskodawcę. Powinna zatem w trakcie postępowania starać się poczynić oszczędności celem pozyskania choć części kwoty potrzebnej do dopłaty. W ocenie Sądu z uwagi na wiek uczestniczki i to, że jest ona krawcową, mogła ona pozyskać fundusze na dopłatę chociażby z pracy dorywczej. W ocenie Sądu będzie ona mogła w ciągu kolejnych 6 miesięcy pozyskać kwotę potrzebną na II ratę spłaty.

W ocenie sądu niezasadne było rozłożenia kwoty dopłaty na raty po 100 zł miesięcznie. Należy zważyć, że w przypadku podziału majątku wspólnego, dopłata dla małżonka, który nie otrzymuje części majątku w naturze, musi mieć realną, odczuwalną wartość, wartość, która może mu posłużyć na zakup np. mieszkania, które jak w przypadku wnioskodawcy utracił. Nie bez znaczenia jest i to, ze gdyby Sąd uwzględnił wniosek uczestniczki, to całkowita dopłatę uzyskałby A. S. dopiero po ponad 27 latach, co byłoby wręcz nieracjonalne.

Z tych też względów orzeczono jak w pkt II postanowienia.

Jeżeli chodzi o żądanie wnioskodawcy odrębne rozliczenia kwoty 8000 zł i zasądzenia wskazanej kwoty na jego rzecz, a nadto żądanie odrębnego rozliczenia kwoty 3000 zł zgłoszone przez uczestniczkę także tytułem wspólnych remontów, to były one niezasadne, albowiem remonty te czynione były w trakcie trwania małżeństwa, a zatem były czynione ze środków stanowiących majątek wspólny, a co za tym idzie stanowiły nakład wspólny małżonków na mieszkanie i nie podlegały odrębnemu rozliczeniu, a wartość prac remontowych została wliczona do ogólnej wartości mieszkania.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawcy i jego stanowisko za wyjątkiem części dotyczącej dysponowania przez uczestniczkę kwotą 16.500 zł przed zawarciem związku małżeńskiego, albowiem w tym zakresie były sprzeczne z wiarygodnymi zeznaniami uczestniczki i przedłożonymi dokumentami, a co zostało omówione we wcześniejszych rozważaniach.

Należy dodać, że w zasadzie poza tą jedną kwestią stanowiska wnioskodawcy i uczestniczki były zgodne.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków M. S. (1), M. S. (2), T. K. i B. W., albowiem były zgodne z niespornym stanowiskiem i zeznaniami A. S. i D. S..

Sąd nadto uznał za wiarygodne opinie E. F. i P. S.. Obaj biegli opracowali jasne i konkretne opinie, które ostatecznie nie były kwestionowane przez wnioskodawcę i uczestniczkę.

O kosztach sądowych orzeczono w pkt IV (ostatni pkt omyłkowo oznaczony ponownie IV) na podstawie przepisu art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2006 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. tj. 2010 rok nr 90 poz. 594 z późn.zm).

W niniejszej sprawie powstały następujące koszty sądowe w łącznej kwocie 5750,30 zł:

- wynagrodzenie biegłego P. S. – 2499,88 zł

- wynagrodzenie biegłego E. F. – 3250,42 zł.

W ocenie Sądu wnioskodawca i uczestnik winni ponieść po ½ wskazane koszty, czyli po 2875,15 zł.

Każde z nich uiściło do sprawy po 2410,43 zł, zatem wini uiścić dodatkowo po 464,72 zł.

Po uprawomocnieniu się postanowienia jego pkt IV zostanie stosownie sprostowany.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt IV (pkt przedostatni) postanowienia na podstawie przepisu art. 520 § 1 kpc, uznając, że uczestniczka winna zwrócić wnioskodawcy kwotę 500 zł tytułem ½ opłaty od wniosku, zaś pozostałe koszty w tym wynagrodzenie pełnomocników oboje zainteresowani winni ponosić we własnym zakresie.