Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariusz Broda

Sędziowie: SSO Cezary Klepacz (spr.)

SSR del. Robert Opas

Protokolant: protokolant sądowy Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 sierpnia 2014 r. w Kielcach

sprawy z powództwa Województwa (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w K.

przeciwko (...)w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. VIII C 2235/13

oddala apelację i zasądza od (...)w W.na rzecz Województwa (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K.kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 709/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. akt VIII C 2235/13, Sąd Rejonowy w Kielcach zasądził od (...) w W.na rzecz Województwa (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K.kwotę 39.957,53 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.398 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd ten ustalił następując stan faktyczny.

Dnia 22 czerwca 2009 r. Województwo (...)Zarząd Dróg Wojewódzkich w K., jako zamawiający, zawarł z wykonawcą – Z. C., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...)w S., umowę nr (...)na wykonanie robót pod nazwą „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr (...) P.-W.-O.-N.wraz z budową zatok autobusowych na odcinku od km 73+ 900 do km 76+700, długość 2.800 m.b.”. Zgodnie z § 12 tej umowy, tytułem należytego wykonania umowy, wykonawca wniósł zabezpieczenie w wysokości 133.191,76 zł w formie gwarancji ubezpieczeniowej, z czego 70 % było przeznaczone jako gwarancja zgodnego z umową wykonania robót, zaś 30 % było przeznaczone na zabezpieczenie z tytułu rękojmi i gwarancji. W dniu 22 czerwca 2009 r. (...)w W.wystawiło gwarancję ubezpieczeniową właściwego usunięcia wad i usterek nr (...), na podstawie której nieodwołalnie i bez stawiania warunków, poza przewidzianymi w dokumencie, gwarantowało na rzecz beneficjenta – (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K.zapłatę do kwoty 39.957,53 zł. Gwarancja zabezpieczała roszczenie powoda w stosunku do wykonawcy należności powstałych w okresie obowiązywania gwarancji, w związku z niewłaściwym usunięciem wad lub usterek, naruszającym postanowienia otrzymanej gwarancji jakości lub rękojmi za wady wynikające z umowy o realizację wskazanej przebudowy drogi (§ 2 gwarancji). Zgodnie z § 3 gwarancji, pozwany zobowiązał się zapłacić na rzecz beneficjenta gwarancji kwotę roszczenia w terminie 14 dni od otrzymania oryginału pierwszego pisemnego wezwania do zapłaty wraz z kopią wezwania do usunięcia wad lub usterek skierowanego do wykonawcy. Na wezwaniu do zapłaty oraz kopii wezwania do usunięcia wad lub usterek skierowanego do wykonawcy powinny widnieć podpisy osób właściwie upełnomocnionych do składania oświadczeń w imieniu beneficjenta. Wezwanie beneficjenta do zapłaty musiało być złożone w formie pisemnej i podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu beneficjenta w zakresie jego praw i zobowiązań majątkowych. Zgodnie z § 6 aneksu do gwarancji, obowiązywała ona od 6 października 2010 r. do 22 października 2013 r. i tylko wezwanie otrzymane przez (...)w tym terminie powodowało obowiązek zapłaty, z zastrzeżeniem, że jeżeli w dniu wystawienia gwarancji protokół stwierdzający bezusterkowy odbiór przedmiotu umowy nie został podpisany, gwarancja obowiązuje od dnia podpisania tego protokołu. Pismem z dnia 9 maja 2013 r. powód poinformował wykonawcę, że w dniu 21 maja 2013 r. organizuje przeprowadzenie przeglądu pogwarancyjnego dotyczącego przebudowy drogi wojewódzkiej nr (...) P.-W.-O.-N.. Protokołem z przeglądu w okresie gwarancyjnym robót wykonanych w ramach umowy nr (...)stwierdzono liczne wady, szczegółowo w nim wymienione. Powód pismem z dnia 6 czerwca 2013 r. przekazał wykonawcy protokół przeglądu i wezwał go do usunięcia usterek do dnia 15 czerwca 2013 r. Pismo to zostało podpisane przez Zastępcę Dyrektora (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K. K. R.. Pismem z dnia 18 lipca 2013 r. powód oświadczył pozwanemu, iż wykonawca, pomimo upływu terminu, nie usunął wad i wezwał pozwanego do zapłaty sumy 39.957,53 zł, stanowiącej kwotę gwarancyjną z tytułu należności powstałych w związku z nieusunięciem wad i usterek. Pismo to podpisał Dyrektor (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K. D. U.. Do pisma dołączono potwierdzoną kopię protokołu przeglądu gwarancyjnego z dnia 21 maja 2013 r., potwierdzoną kopię wezwania do usunięcia wad i usterek z dnia 6 czerwca 2013 r., odpis uchwały Zarządu Województwa (...)nr (...)z dnia 14 grudnia 2011 r., substytucję z dnia 3 września 2012 r. oraz statut powoda. Pismo to wraz z załącznikami pozwany otrzymał w dniu 23 lipca 2013 r. W piśmie z dnia 8 sierpnia 2013 r. odmówił wypłaty, wskazując, że gwarancja obowiązywała do dnia 22 października 2012 r. Zgodnie z § 6 statutu (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K., na czele zarządu stoi dyrektor, który kieruje pracą zarządu zgodnie z zasadą jednoosobowego kierownictwa i reprezentuje zarząd na zewnątrz. Zastępca dyrektora i główny księgowy działają w ramach umocowania udzielonego przez dyrektora. Uchwałą nr (...)z dnia 14 grudnia 2011 r. Zarząd Województwa (...)udzielił Dyrektorowi (...)Zarządu Dróg Wojewódzkich w K. D. U.pełnomocnictwa m.in. w zakresie reprezentowania jednostki na zewnątrz, udzielania substytucji w granicach pełnomocnictwa w przypadku nieobecności lub zaistnienia innych okoliczności uniemożliwiających osobiste działanie. Pismem z dnia 27 grudnia 2012 r. D. U.udzielił swojemu zastępcy K. R.substytucji w zakresie pełnomocnictwa udzielonego powołaną uchwałą nr (...).

Przy uwzględnieniu takich ustaleń, Sąd Rejonowy uznał powództwo w całości za zasadne. Wskazał, iż spełnione zostały przesłanki do wypłaty kwoty gwarancyjnej. Jednocześnie podkreślił, iż umowa gwarancji ubezpieczeniowej ma charakter abstrakcyjny, brak jej cechy akcesoryjności. Przesłanki wypłaty sumy gwarancyjnej mają jedynie formalny charakter, a zawarto je w § 3 i § 6 umowy. Termin obowiązywania gwarancji został zaś przedłużony aneksem do umowy gwarancji do dnia 22 października 2013 r. Powód wezwał pozwanego do zapłaty pismem z dnia 18 lipca 2013 r. podpisanym przez dyrektora (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich, tj. osobę umocowaną do składania oświadczeń woli w imieniu powoda. Do pisma dołączono dokumenty potwierdzające to umocowanie, jak również kopię wezwania wykonawcy do usunięcia wad stwierdzonych w protokole przeglądu gwarancyjnego. Wezwanie to podpisał K. R., któremu Dyrektor (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich udzielił substytucji w zakresie swojego pełnomocnictwa. W piśmie z dnia 8 sierpnia 2013 r. pozwany przyznał, iż otrzymał to pismo w dniu 23 lipca 2013 r. Powód dopełnił zatem warunków wypłaty należnej mu kwoty. Za niezasadny uznał Sąd Rejonowy zarzut pozwanego, że gwarant nie odpowiadał za nieusunięcie wad i ustek, skoro gwarancja zabezpieczała jedynie roszczenie w związku z niewłaściwym usunięciem wad i usterek, bowiem prowadziłoby to do obejścia prawa, kiedy wykonawca wezwany do usunięcia wad, nie podejmując żadnych działań, byłby zwolniony od odpowiedzialności za niewłaściwe wykonanie przedmiotu umowy.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany, który zarzucił:

- naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nieustosunkowanie się do zarzutu, że gwarancja ubezpieczeniowa nie rozpoczęła biegu, ponieważ beneficjent gwarancji nie przedstawił bezusterkowego przedmiotu umowy, mimo że z § 6 gwarancji wprost wynika, że jeżeli w dniu wystawienia gwarancji protokół stwierdzający bezusterkowy odbiór przedmiotu umowy nie został podpisany, gwarancja obowiązuje od dnia podpisania tego protokołu, co w konsekwencji doprowadziło do nierozpoznania przez Sąd istoty sprawy;

- naruszenie art 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dokumentu gwarancji ubezpieczeniowej usunięcia wad lub usterek nr (...) w sposób dowolny i uznanie, iż gwarancja zabezpieczała roszczenia z tytułu nieusunięcia wad lub usterek przez wykonawcę, podczas gdy z zgodnie z § 2 gwarancji zabezpieczała ona roszczenia powstałe z tytułu niewłaściwego usunięcia wad lub usterek.

- naruszenie art. 353 ¹ k.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy gwarancja ubezpieczeniowa usunięcia wad lub usterek jest specyficzną, niestypizowaną, a ukształtowaną przez praktykę czynnością ubezpieczeniową (art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej), znajdującą oparcie przede wszystkim w swobodzie ułożenia stosunków zobowiązaniowych, zgodnie zaś z wolą stron, rozpoczęcie trwania ochrony z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej uzależnione było od podpisania bezusterkowego przedmiotu umowy, zabezpieczała zaś ona roszczenia z tytułu niewłaściwego usunięcia wad lub usterek, a nie z tytułu nieusunięcia wad lub usterek przez wykonawcę,

- naruszenie art. 65. k.c. poprzez błędną wykładnię postanowień gwarancji ubezpieczeniowej usunięcia wad lub usterek i przyjęcie, iż gwarancja zabezpieczała roszczenia z tytułu nieusunięcia wad lub usterek przez wykonawcę, podczas gdy z zgodnie z § 2 gwarancji ubezpieczeniowej, zabezpieczała ona roszczenia powstałe z tytułu niewłaściwego usunięcia wad lub usterek.

W oparciu o te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz pozostawienie temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, ewentualnie o zmianę wyroku w całości i oddalenie powództwa oraz zasadzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

Bezzasadny jest zarzut, sformułowany jako naruszenie zarówno prawa procesowego (art. 233 § 1 k.p.c.), jak i prawa materialnego (art. 65 i 353 ¹ k.c.), że gwarancja zabezpieczała jedynie roszczenia powstałe z tytułu niewłaściwego usunięcia wad lub usterek, a nie roszczenia z tytułu nieusunięcia wad lub usterek przez wykonawcę (§ 2 gwarancji). W tym zakresie prawidłowa jest ocena dokonana przez Sąd pierwszej instancji, że taka wykładnia postanowień umowy zawartej między stronami prowadziłaby w istocie do obejścia prawa. Wykonawca mógłby bowiem w ogóle nie przystępować do usuwania wad i nie ponosić z tego tytułu odpowiedzialności, co zwalniałoby z odpowiedzialności także gwaranta. Taka interpretacja zapisu § 2 umowy z dnia 22 czerwca 2009 r. jest zatem niedopuszczalna. Skoro gwarancja zabezpieczała roszczenia beneficjenta gwarancji wobec wykonawcy z tytułu niewłaściwego usunięcia wad i usterek, to tym bardziej roszczenia związane z nieusunięciem w ogóle wad i usterek.

Słusznie natomiast pozwany podnosi, że Sąd Rejonowy nie odniósł się do zgłaszanego przez niego w toku procesu zarzutu niedoręczenia protokołu stwierdzającego bezusterkowy odbiór przedmiotu umowy, co zdaniem skarżącego stanowiło obowiązek powoda wynikający z § 6 umowy gwarancyjnej, od którego uzależnione było rozpoczęcie biegu terminu gwarancji.

W związku z tym, zauważyć należy, iż to § 3 umowy określał, jakie dokumenty powinien przedstawić beneficjent gwarancji, by otrzymać kwotę 39.957,53 zł. Chodziło o oryginał pierwszego pisemnego wezwania do zapłaty oraz kopię wezwania wykonawcy do usunięcia wad lub usterek, przy czym dokumenty te powinny być podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w imieniu beneficjenta. Brak jest tu natomiast zapisu, że wymaganym dokumentem, który powinien przedstawić beneficjent, jest podpisany protokół bezusterkowego odbioru przedmiotu umowy. Obowiązek przedstawienia takiego dokumentu przez powoda nie wynika również z § 6 umowy. Zwrócić należy przy tym uwagę, iż pozwany zarówno w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, jak i w apelacji nie zakwestionował samego faktu sporządzenia takiego protokołu, a jedynie podnosił, że taki protokół nie został mu doręczony. Podkreślić należy, iż pozwany w piśmie z dnia 8 sierpnia 2013 r., w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty otrzymane od powoda, uzasadniał odmowę wypłaty sumy gwarancyjnej jedynie upływem terminu obowiązywania gwarancji, a dopiero w toku postępowania przed sądem powoływał się na to, że termin gwarancji w ogóle nie rozpoczął biegu. W sytuacji jednak, gdy zarzut ten został sformułowany jedynie w taki sposób, że pozwany nie otrzymał od powoda protokołu stwierdzającego bezusterkowy odbiór przedmiotu umowy, to nie może odnieść żadnego skutku, bowiem z treści umowy nie wynika taki obowiązek beneficjenta gwarancji. Nie można zatem na tej podstawie twierdzić, że bieg terminu gwarancji w ogóle się nie rozpoczął. Pozwany w istocie nie zakwestionował faktu bezusterkowego odbioru przedmiotu umowy, a zatem powód nie miał obowiązku wykazywania tej okoliczności w toku procesu.

Mając to na uwadze, należało uznać, iż warunki wypłaty kwoty 39.957,53 zł, określonej w § 1 zawartej między stronami umowy gwarancji ubezpieczeniowej, zostały spełnione, bowiem w dniu 23 lipca 2013 r., w czasie obowiązywania gwarancji, pozwany otrzymał dokumenty określone w § 3 umowy gwarancyjnej, co oznacza, że zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe, a to skutkuje oddaleniem apelacji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika powoda, będącego radcą prawnym, w kwocie 1.200 zł, wynikającej z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490), orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 oraz art. 99, w zw. z art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c.

SSO C. Klepacz SSO M. Broda SSR R. Opas (del.)