Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Klesyk

Sędziowie: SSO Barbara Dziewięcka (spr.)

SSO Hubert Wicik

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewa Banaszek

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2018 r. w Kielcach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Państwowych Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko J. S. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim

z dnia 14 grudnia 2017 r. sygn. akt I C 612/16

oddala apelację.

II Ca 378/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2017 roku Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim zasądził od pozwanej J. S. (1) na rzecz powoda (...) Państwowe S.A. z siedzibą w W. kwotę 2724,26 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 września 2016 roku do dnia zapłaty (pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1758 zł tytułem zwrotu kosztów procesu od uwzględnionej części powództwa.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny, z którego wynika, że w dniu 1 sierpnia 1996 roku pomiędzy powodem, a S. S. została zawarta umowa nr (...) dotycząca najmu lokalu będącego w zasobie mieszkaniowym powoda i położonego w (...) (...)przy ul. (...). W lokalu tym miała prawo zamieszkiwać i zamieszkiwała pozwana J. S. (2) z d. S.. W dniu 16 sierpnia 2011 roku zmarł S. S.. Po jego śmierci w stosunek najmu ww. lokalu wstąpiła J. S. (1). W związku z nieregulowaniem należności z tytułu czynszu i opłat umowa najmu została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 31 maja 2013 roku. Wypowiedzenie to zostało doręczone pozwanej 25 kwietnia 2013 roku. Pozwana przez cały sporny okres zajmowała przedmiotowy lokal mieszkalny. W dniu 22 czerwca 2015 roku powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty, w którym domagał się uiszczenia kwoty 6982,98 zł w związku z korzystaniem z lokalu mieszkalnego za okres od stycznia 2012 roku do maja 2015 roku. Zaległość z tytułu opłat bieżących na dzień 1 czerwca 2015 roku wynosiła 6982,98 zł. Wysokość czynszu za korzystanie z przedmiotowego lokalu mieszkalnego za okres od 1 października 2013 roku do 31 maja 2015 roku wynosi 5735,26 zł. We wskazanym okresie pozwana dokonała wpłat na łączną kwotę 3011 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie. Pozwana utraciła tytuł prawny do zajmowanego lokalu z dniem 31 maja 2013 roku. Żądanie odszkodowania za w/w okres nie jest przedawnione, albowiem kwoty odpowiadające czynszowi o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy przedawniają się z upływem trzech lat. Pozew został wniesiony 9 września 2016 roku, stąd roszczenia odszkodowawcze za okres październik 2013 do dnia 31 maja 2015 roku nie uległy przedawnieniu. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z przedmiotowego lokalu w opisanym okresie wynosi 2724,26 zł, uwzględniając, iż pozwana wpłaciła na poczet odszkodowania za wymieniony okres kwotę 3011 zł. O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., a o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w części, tj. w zakresie pkt II i III. Zarzucił:

1.  naruszenie prawa procesowego, tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, a wskazującej na to, że umowa najmu łącząca strony została rozwiązana, przedmiot umowy najmu nie został wydany, co spowodowało powstanie obowiązku zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu za każdy miesiąc korzystania z góry, do 10 – dnia każdego miesiąca;

- art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, tj. z faktu istnienia terminu zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu za każdy miesiąc bezumownego korzystania;

- art. 100 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że w niniejszej sprawie zaistniały podstawy do stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu;

- art. 98 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie polegające na niezasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa wg norm przepisanych w sytuacji, w której powództwo należy ocenić jako zasadne w całości.

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 455 k.c. w zw. z art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego w zw. z art. 669 § 2 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 482 k.c. poprzez ich niezastosowanie, polegające na uznaniu, że pozwana nie miała wyznaczonego terminu do zapłaty każdego ze świadczeń w ramach odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu, co ma stanowić o niezasadności roszczenia powoda o zasądzenie skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie za okres sprzed wniesienia pozwu.

W oparciu o powyższe zarzuty powód wnosił o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa w części, w której oddalono powództwo, tj. o zasądzenie kwoty 564,14 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu w I instancji, w tym kosztów zastępstwa wg norm przepisanych, zwrot na podstawie art. 79 ust. 1 lit. e uksc opłaty sądowej od apelacji w razie stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez Sąd II instancji i zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów zastępstwa wg norm przepisanych lub w razie nieuwzględnienia wniosku jak w punkcie 3, zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i uznaje je za własne. Na aprobatę zasługuje ocena prawna stanu faktycznego ustalonego przez Sąd Rejonowy.

Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem, sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Dla skutecznego zakwestionowania oceny dowodów dokonanej przez Sąd pierwszej instancji nie jest wystarczające przedstawienie przez stronę skarżącą tylko własnej ich analizy i wyrażenie dezaprobaty dla stanowiska prezentowanego przez ten Sąd. Skarżący ma obowiązek wykazania, że sąd wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia konkluzje wynikające z konkretnych dowodów.

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że powód nie udowodnił roszczenia, co do wysokości ponad zasądzoną na jego rzecz kwotę 2724,26 zł.

Przede wszystkim podkreślić należy, że obowiązek udowodnienia roszczenia obejmuje konieczność wykazania faktów, z których jest ono wywodzone, a przy tym winny być to fakty, które decydują o powstaniu roszczenia co do zasady jak i wysokości.

Niespornym w niniejszej sprawie było to, że powód (...) S.A. z siedzibą w W. jest właścicielem budynku, w którym znajduje się lokal zajmowany przez pozwaną J. S. (1). Niekwestionowane było także to, że pozwana po wypowiedzeniu umowy najmu, co nastąpiło ze skutkiem na dzień 31 maja 2013 roku, nie posiadała tytułu prawnego do zajmowania lokalu. Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał jednak, że dochodząc roszczenia z tytułu bezumownego korzystania powód musi wykazać nie tylko fakt przysługującego mu roszczenia co do zasady ale i również wysokość żądanego wynagrodzenia. Tymczasem w sprawie tej powód temu obowiązkowi nie sprostał w zakresie żądania zasądzenia skapitalizowanych odsetek. Odnośnie reguł dowodzenia należy podkreślić, iż samo twierdzenie strony nie jest dowodem, lecz musi zostać udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Nie wymagają dowodu jedynie fakty notoryjne (art. 228 k.p.c.), przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną (art. 229 k.p.c.), objęte domniemaniami, które nie mogą być obalone. Pozwana kwestionowała roszczenia powoda co do zasady, zatem po stronie skarżącego istniał obowiązek pełnego udowodnienia zgłoszonych roszczeń. Żądanie zasądzenia skapitalizowanych odsetek w kwocie 564,14 zł nie mogło zostać uwzględnione, ponieważ powód nie przedstawił żadnego dowodu na okoliczność tego, że skutecznie wezwał pozwaną do zapłaty dochodzonych należności za poszczególne miesięczne okresy bezumownego korzystania z przedmiotowego lokalu. Pierwszym dowodem na wystosowanie do pozwanej wezwania do zapłaty jest pismo z dnia 22 czerwca 2015 roku (k. 146), jednakże brak jest dowodu doręczenia tegoż pisma pozwanej. Zatem zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie daty, w jakiej pozwana otrzymała wezwanie do zapłaty wynagrodzenia przed wszczęciem procesu, powód nie przedstawił bowiem w tym zakresie dowodów doręczenia jej wezwań. W związku z powyższym twierdzenia skarżącego, że w okresie poprzednim były pozwanej wysyłane wezwania do zapłaty nie spełnia wymogu z art. 6 k.c. i nie pozwala na przyjęcie podnoszonych okoliczności za wykazane. Powód nie przedstawił także żadnego dowodu, z którego by wynikało, w jaki sposób skapitalizował odsetki. Nie przedstawił żadnego dowodu, że wzywał pozwaną do zapłaty za poszczególne miesięczne okresy.

W świetle cytowanych przez Sąd Rejonowy przepisów (art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego ) pozwana powinna za okres od 1 października 2013 roku do 31 maja 2015 roku zapłacić powodowi odszkodowanie, które powinno odpowiadać wysokości czynszu jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Przy ustaleniu tego odszkodowania Sąd Rejonowy oparł się na opinii biegłej E. K., którą w pełni zaakceptował. Biegła zaopiniowała, że ze szczegółowego wykazu sald (k. 77) czynsz miesięczny za przedmiotowy lokal w okresie od października 2013 roku do maja 2015 roku był zróżnicowany i wynosił: 250, 59 zł (od X 2013 r. do IX 2014 r.), 337, 31 zł (od X 2014 r. do XII 2014 r.), 349,10 zł (od I 2015 r. do III 2015 r.) i 334, 34 zł ( od IV 2015 r., do V 2015 r.). Z powyższego wynika, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie odpowiadający wartości czynszu wynikającego ze stawek ustalonych przez powoda, czyli takich, które obowiązywałyby, gdyby między stronami trwała nadal umowa najmu lokalu za okres od 1 października 2013 roku do 31 maja 2015 roku wynosi 5735,26 zł. Uwzględniając dokonane przez pozwaną wpłaty, które należało zaliczyć na poczet zaległości czynszowych (k. 77), pozwana powinna dodatkowo uiścić na rzecz powoda kwotę 2724,26 zł tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Biegła precyzyjnie uzasadniła wyliczenie wynagrodzenia przy zastosowaniu stawek obowiązujących dla lokali komunalnych, a konkluzje płynące z pisemnej opinii dodatkowo potwierdziła w ustnych wyjaśnieniach do opinii złożonych na rozprawie. Podkreślić należy, że powód w piśmie procesowym z dnia 21 lipca 2017 roku zgłosił zarzuty do sporządzonej przez biegłą opinii zarzucając, że biegła nie podjęła próby dokonania wyceny zgodnie z regulacjami ustawy o gospodarce nieruchomościami, jak również, że biegła w treści tej opinii wskazała wyłącznie należność główną, z pominięciem należności z tytułu skapitalizowanych odsetek, jednakże zauważyć należy, że po pierwsze biegła sporządziła opinię zgodnie ze zleceniem, a po drugie pełnomocnik powoda nie stawił się na rozprawę, kiedy to biegła ustnie odniosła się do zarzutów zgłoszonych przez powoda przez co sam siebie pozbawił możliwości zadawania pytań biegłej, czy też zakwestionowania jej opinii.

Sąd Rejonowy prawidłowo także zastosował do rozliczenia kosztów postępowania art.100 k.p.c.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób zgodzić się ze skarżącym, iż zachodzi podstawa do obciążenia pozwanej kosztami procesu w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażoną w art. 98 k.p.c, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powołany przepis ustanawia dwie zasady rozstrzygania o kosztach procesu, tj. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz zasadę orzekania o zwrocie kosztów niezbędnych i celowych. Przepis art. 98 k.p.c. znalazłby zastosowanie w sytuacji, gdy powód byłby stroną wygrywającą postępowanie w całości lub w znacznej części (np. nie mniej niż 95 % żądania). Natomiast przy częściowym uwzględnieniu żądań podstawą orzeczenia o kosztach postępowania jest art. 100 k.p.c., który Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował. Przy ocenie, która ze stron wygrała (przegrała) proces, należy uwzględnić ostateczny wynik sprawy w danej instancji.

Zauważyć należy, że powód ostatecznie po cofnięciu powództwa co do kwoty 3694,58, co do której Sąd Rejonowy umorzył postępowanie, podtrzymał swoje żądanie co do kwoty 3288,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 września 2016 roku do dnia zapłaty. Sąd Rejonowy zaskarżonym wyrokiem zasądził od pozwanej na jego rzecz kwotę 2724,26 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 9 września 2016 roku do dnia zapłaty, a w punkcie II oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Powyższe oznacza, że w omawianym przypadku powód wygrał sprawę w zakresie 84 % żądania pozwu, natomiast w pozostałym zakresie, tj. w 16 % sprawę wygrała strona pozwana. W związku z powyższym brak jest podstaw do rozstrzygnięcia o kosztach procesu w oparciu o regułę zawinienia, o której mowa w art. 98 k.p.c. Skoro powód wygrał sprawę w 84 % , to od uwzględnionej części powództwa należy mu się zwrot kwoty 1758 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda o czym orzekł jak w sentencji.

SSO Barbara Dziewięcka SSO Małgorzata Klesyk SSO Hubert Wicik