Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 1 września 2015r

Sad Apelacyjny w Krakowie Wydział I Cywilny w składzie :

Przewodniczący : SSA Andrzej Szewczyk

Sędziowie : SA Elżbieta Uznańska , SA Grzegorz Krężołek

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2015r w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prawa francuskiego z siedzibą w J.

przy udziale Z. Z.

o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego.

na skutek zażaleń obu stron

od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 13 lutego 2015r

sygn. IX GCo 295/14

P o s t a n a w i a

Uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt : I ACz 1349/ 15

UZASADNIENIE

We wniosku skierowanym do Sądu Okręgowego w Krakowie, spółka z organiczną odpowiedzialnością prawa francuskiego , (...) z siedzibą w J. , domagała się stwierdzenia wykonalności wyroku Sądu Handlowego w O. [ Francja ] z dnia 23 października 2014r nr (...) (...) , którym zobowiązano uczestnika postępowania Z. Z. do zapłaty łącznej sumy 159 908, 81 Eur z tytułu świadczeń , których tytuły zostały szczegółowo wskazane w motywach żądania. Wyrok ten , jakkolwiek nieprawomocny, został zaopatrzony przez Sąd w rygor natychmiastowej wykonalności., w konsekwencji nadano mu także klauzulę wykonalności.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd I instancji umorzył postępowanie, stając na stanowisku , że wydanie rozstrzygnięcia w sprawie jest zbędne albowiem w jego ocenie , na podstawie art. 39 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady [ UE ] nr 1215/12 z dnia 12 grudnia 2014r , w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych , które ma zastosowanie do takich orzeczeń , o jakim stanowi wniosek spółki , które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2015r , orzeczenie wydane w państwie członkowskim , które jest w nim wykonalne jest również wykonalne w innym państwie członkowskim , bez potrzeby stwierdzania [ obrębnie ] jego wykonalności, w państwie wykonania.

Sąd wskazał ponadto na brzmienie przepisów księgi czwartej kodeksu postępowania cywilnego , [ art. 1153 ^13- 1153 ²⁵ kpc ] , obowiązujące , począwszy od 10 stycznia 2015r , stanowiąc implementację postanowień powołanego wyżej Rozporządzenia do polskiego porządku prawnego , które stanowią potwierdzenie tej zasady wynikającej ze wskazanej normy tego aktu europejskiego.

Dodatkowo powołał się na fakt ,że ustawa wprowadzająca te przepisy proceduralne nie zawiera żadnych norm intertemporalnych , co w ocenie Sądu I instancji , w odwołaniu się do zasady bezpośredniego działania nowej ustawy procesowej , tym bardziej uprawnia do wniosku o zbędności wydawania orzeczenia postulowanego przez wnioskodawczynię , nawet mimo tego , że zarówno sam wyrok objęty żądaniem został wydany jak i wniosek o stwierdzenie jego wykonalności , nosi datę wcześniejszą niż ta , w której wskazane przepisy kpc zaczęły obowiązywać.

Zdaniem Sądu Okręgowego doniosła jest z tego punktu widzenia data w której podejmował on zaskarżone rozstrzygniecie.

Zażalenia od tego postanowienia złożyły obydwie strony postępowania j jakkolwiek zarządzenie o przedstawieniu do rozstrzygnięcia Sądowi II instancji [ jak można sądzić przez niedopatrzenie ] , obejmuje jedynie środek odwoławczy uczestnika Z. Z. , to wobec faktu , iż nie było przeszkód formalnych dla rozstrzygnięcia także o zażaleniu wnioskodawczyni, Sąd Apelacyjny ocenił łącznie obydwa zażalenia.

Było to tym bardziej usprawiedliwione , że zarówno zakres ich obu jak i wnioski , które strony w nich sformułowały są tożsame, zmierzając do wydania , w następstwie rozpoznania orzeczenia kasatoryjnego. Co więcej, także zarzuty podniesione przez autorów zażaleń są tożsame sprowadzając się do zakwestionowania trafności zastosowania przez Sąd I instancji w okolicznościach faktycznych sprawy art. 355 §1 kpc oraz nie uwzględnienia brzmienia art. 66 Rozporządzenia nr 1215/2012r zgodnie z którym dla takich orzeczeń innego państwa członkowskiego jak wyrok z 23 października 2014r , konieczne jest , by mógł on być wykonywany na terenie Polski , stwierdzenia jego wykonalności mocą orzeczenia Sądu.

Skarżący wskazywali także na nietrafność stanowiska Sądu , który podstawy do umorzenia postępowania upatrywał w brzmieniu art. 1153 ¹⁴ kpc , który w ich ocenie nie ma w sprawie zastosowania.

Rozpoznając zażalenia Sąd Apelacyjny rozważył :

Środki odwoławcze stron są uzasadnione, prowadząc do wydania orzeczenia kasatoryjnego.

Z dniem 10 stycznia 2015r weszła w życie ustawa z dnia 5 grudnia 2014r O zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [ DzU z 2015 poz.2 ] na podstawie której m. in. wprowadzono do kodeksu przepisy art. 1153 ^{(( 13- 25 ))} kpc. Zgodnie z przepisem art. 1153 ^{(( 13))} kpc , normy księgi czwartej „ Uznawanie i wykonywanie niektórych orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej oraz pochodzących z tych państw ugód i dokumentów urzędowych „ stosuje się m. in. do orzeczeń sądów państw członkowskich UE , objętych zakresem stosowania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady [WE ] nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012r , w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Rozporządzenie to zastąpiło poprzednie Rozporządzenie Rady [ WE ] nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2001, dotyczącego ściśle tej samej materii .

Odwołując się do brzmienia art. 1153 ¹⁴ w zw z art. 1153 ¹³ kpc oraz uwzględniając ,że nowela ustawy procesowej nie zawiera uregulowań intertemporalnych , Sąd Okręgowy uznał , że rozstrzyganie o żądaniu wnioskodawczyni jest zbędne gdyż orzeczenie Sadu Handlowego w O. jest tytułem wykonawczym bez potrzeby stwierdzania jego wykonalności na terenie Polski.

Pogląd ten jest błędny i trafnie negowany przez obu skarżących.

Uwzględniając zasadę pierwszeństwa prawa europejskiego nad prawem krajowym , brak przepisów przejściowych w ustawie z 5 grudnia 2014r nie zwalniał Sądu I instancji od analizy przepisów Rozporządzenia nr 1215/ 2012 , którego uregulowania jednocześnie ocenił jako odnoszące się do określenia warunków w jakich wyrok z 23 października 2014r, wykonalny na terenie Republiki Francji , będzie mógł być wykonywany na Polski jako innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Analiza ta powinna była w szczególności obejmować tę część tego aktu , która określa jakie orzeczenia - także z uwagi na datę ich wydania , skoro weszło ono w życie już po wydaniu wyroku , którego dotyczy wniosek spółki francuskiej , są objęte jego zakresem.

Norma art. 66 Rozporządzenia Nr 1215/ 2012 jednoznacznie wskazuje , że po pierwsze ma ono zastosowanie tyko do postępowań sądowych [ …] wszczętych w dniu 10 stycznia 2015r lub po tej dacie , a nadto [ ust. 2 ] , że rozporządzenie Rady [ WE ] nr 44/2001, które zastąpione zostało przez Rozporządzenie z 5 grudnia 2012r , ma nadal zastosowanie do orzeczeń, do kategorii których zalicza się wyrok przeciwko Z. Z. , wydanych w postępowaniach sądowych wszczętych [ …] , przed wskazaną wyżej datą.

Treść tego przepisu nakazuje zatem , w ramach oceny warunków od których ustawodawca europejski uzależnia możliwość wykonania orzeczeń na terenie innego państwa członka , sprzed 10 stycznia 2015r , rodzajowo objętych zakresem Rozporządzenia , sięgnąć do postanowień , aktu zastępowanego ; Rozporządzenia nr 44/ 2001.

Z uregulowania zawartego w art. 38 ust. 1 tegoż wynika natomiast , że warunkiem takim jest stwierdzenie wykonalności takiego orzeczenia w Państwie wykonania dokonane na wniosek podmiotu uprawnionego.

W tych okoliczności nietrafnym był pogląd Sądu I instancji , że do wyroku objętego wnioskiem należy stosować art. 1153 ¹⁴ kpc , skoro przepis ten może mieć zastosowanie, do orzeczeń , objętych zakresem stosowania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady [ WE ] nr 1215/12 , zapadłych w innym państwie członkowskim po przeprowadzeniu postępowań wszczętych w dniu lub po 10 stycznia 2015r ,

Ponieważ wyrok Sądu Handlowego w O. ma datę wcześniejszą może on podlegać wykonaniu na terenie Polski po uprzednim stwierdzeniu jego wykonalności orzeczeniem Sądu państwa wykonania.

Z podanych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 386 §4 kpc w zw z art. 397 §2 kpc.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Andrzej Szewczyk SSA Elżbieta Uznańska