Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

wyrok zaoczny co do pozwanego W. P.

Dnia 29 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2018 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) S.A. w K.

przeciwko:

Ł. R.

W. P.

o zapłatę

oddala powództwo w całości

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1173/17 upr/3

UZASADNIENIE

Powódka (...) S.A. w K. wystąpiła przeciwko W. P. i Ł. R. prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą P. Ł. R. W. P. z pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zapłatę kwoty 671,95 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot i terminach jak w powództwie oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że zrealizowała na rzecz pozwanych usługi marketingowe na podstawie umowy o świadczenie usług marketingowych z dnia 18 września 2012 r. zawartej na czas nieokreślony. Powódka wystawiła z tego tytułu faktury VAT obejmujące należność za wykonanie usługi o nr 60002886z dnia 25 maja 2015 r. na kwotę 227,80 zł, o nr (...) z dnia 24 czerwca 2015 r. na kwotę 342,11 zł oraz nr (...) z dnia 29 lipca 2015 r. na kwotę 102,04 zł. Pozwani nie uiścili należności wynikających z wystawionych faktur VAT w związku z czym powódka pismem z dnia 22 września 2015 r. wezwała ich do uiszczenia należności. Wezwanie to nie odniosło zamierzonego rezultatu.

W dniu 26 kwietnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 235058/17 Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwany Ł. R. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany Ł. R. zaprzeczył, aby zlecał powódce realizację wskazanych przez nią usług, gdyż z dniem 17 kwietnia 2015 r. spółka cywilna (...), W. P. została rozwiązana. Wyjaśnił, że wspólnik Ł. R. wypowiedział swój udział w w/w spółce, o czym poinformował powódkę pismem z dnia 28 kwietnia 2015 r.

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 235058/17 Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie na podstawie art. 505 ³⁶ k.p.c. wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego Ł. R. przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tychach.

W piśmie procesowym z dnia 3 listopada 2017 r. pozwany Ł. R. podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Podniósł ponadto, że roszczenie dochodzone przez powódkę niniejszym pozwem nie zostało wykazane albowiem w przedłożonych przez nią dokumentach znajdują się jedynie wzory zleceń na usługi marketingowe, zaś powódka nie dostarczyła żadnych dokumentów potwierdzających zlecenie i odebranie wykonania danej usługi podpisanych przez pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 18 września 2012 r. powódka (...) S.A. w K. (dalej jako Zleceniobiorca) zawarła z pozwanymi W. P. i Ł. R. prowadzącymi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej (...), W. P. (dalej jako Zleceniodawca) umowę o świadczenie usług marketingowych.

Przedmiotem tejże umowy było świadczenie przez Zleceniobiorcę na rzecz Zleceniodawcy szeroko pojętych akcji promocyjnych w tym w szczególności: a) organizowanie akcji rabatowych i cenowych, b) przeprowadzanie akcji informacyjnych przez telemarketing, c) dostarczanie do aptek materiałów informacyjnych i reklamowych, d) organizowanie akcji promocyjnych polegających na tworzeniu pakietów produktowych oraz udzielaniu rabatów naturalnych, e) analiza skuteczności akcji marketingowych, f) organizacja konferencji naukowych, targów lub innych imprez handlowych, g) umieszczanie reklam i ogłoszeń w wydawnictwach (...) S.A., h) sporządzanie raportów sprzedażowych oraz marketingowych (zwane dalej Akcjami) [§1 ust 1].

Zgodnie z brzmieniem §1 ust 2 przedmiot i zakres Akcji, sposób wykonania, termin realizacji, zasady wynagrodzenia oraz inne szczegóły Akcji będą każdorazowo ustalane przez osoby upoważnione do reprezentacji stron w zakresie umowy, w szczególności do składania i przyjmowania oświadczeń woli niezbędnych do wykonania umowy, wskazane w ust 3. Natomiast ust 3 stanowił, że w imieniu Zleceniodawcy upoważnionym jego reprezentowania jest Ł. R.. Na podstawie §1 ust 4 lit a) wszelkie ustalenia, o których mowa w ust 2 mogą być dokonywane przez upoważnione osoby w formie elektronicznej (poczta elektroniczna). Oświadczenia złożone lub przyjęte w tej formie uważa się za wiążące dla stron, o ile zostały złożone (przesłane) adresatowi w taki sposób, że mógł zapoznać się z ich treścią, z funkcją potwierdzenia odbioru wiadomości lub potwierdzone w inny sposób przez adresata. Stosownie do lit b) przywołanego ustępu ustalenia dokonywane w formie telefonicznej wymagają potwierdzenia poprzez wysłanie wiadomości e-mail. Z kolei lit c) niniejszego ustępu stanowi, że zlecanie organizacji akcji rabatowych i cenowych lub zgłoszenie udziału w organizowanej przez Zleceniobiorcę konferencji, targach lub innej imprezie, może odbywać się poprzez podpisanie deklaracji udziału w promocji, na formularzu, którego wzory stanowią załączniki do umowy i przesłanie wypełnionej i podpisanej deklaracji za pośrednictwem faxu Zleceniobiorcy, zeskanowane lub dostarczone w oryginale.

Wynagrodzenie za organizację (...) miało być wyliczane po jej zakończeniu na podstawie wykazu kosztów poniesionych przez Zleceniobiorcę, według zasad ustalonych zgodnie z §1 ust 2 lub zostać w całości lub w części określone wcześniej przed rozpoczęciem akcji (§3 ust 1). W terminie 10 dni po zakończeniu miesiąca, w którym prowadzona była Akcja, Zleceniobiorca zobowiązany był dostarczyć szczegółowy raport (dalej Raport) z przeprowadzonej akcji wraz z zestawieniem poniesionych kosztów. Raport ten miał być elementem Akcji, którą strony uznały za zrealizowaną z chwilą jego dostarczenia Zleceniodawcy. Raport stanowił również podstawę kalkulacyjną wynagrodzenia (§3 ust 2).

Umowa o świadczenie usług marketingowych z dnia 18 września 2012 r. mogła być rozwiązana przez każdą ze stron z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia. W przypadku, gdy umowa zastałaby rozwiązana podczas trwania Akcji, Zleceniobiorca zobowiązany był zrealizować Akcję do jej zakończenia, a Zleceniodawca zobowiązał się do jej rozliczenia ze Zleceniobiorcą według zasad określonych w §3 umowy (§5 ust 2).

Dowód: umowa o świadczenie usług marketingowych wraz z załącznikami (k. 66-70).

Powódka wystawiła następujące faktury VAT:

- nr (...) z dnia 25 maja 2015 r. na kwotę 227,80 zł,

- nr (...) z dnia 24 czerwca 2015 r. na kwotę 342,11 zł,

- nr (...) z dnia 29 lipca 2015 r. na kwotę 102,04 zł.

Dowód : faktury VAT (k. 74-76).

Pismem z dnia 22 września 2015 r. powódka wezwała pozwanych do uiszczenia należności z tytułu wystawionych przez nią faktur VAT.. Wezwanie to nie odniosło zamierzonego rezultatu.

Dowód: wezwanie do zapłaty wraz z dowodem odbioru (k. 71-73).

Dnia 17 kwietnia 2015 r. pozwany Ł. R. wypowiedział swój udział w spółce cywilnej (...), W. P., o czym poinformował powódkę pismem z dnia 28 kwietnia 2015 r.

Dowód: pismo z dnia 28 kwietnia 2015 r. z potwierdzeniem nadania (k. 24-25, 96-97), wypowiedzenie z potwierdzeniem odbioru (k. 26-27, 98-99), wydruk z (...) (k. 92-95).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Żadna ze stron nie zakwestionowała ich treści ani autentyczności.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Należy na wstępie zauważyć, iż powódka (...) S.A. w K. domagała się w niniejszym postępowaniu zasądzenia od pozwanych solidarnie W. P. i Ł. R. kwoty 671,95 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot i terminach jak w powództwie tytułem nieuregulowanego wynagrodzenia za świadczenie usług marketingowych.

Pozwany Ł. R. twierdził natomiast, że pismem z dnia 28 kwietnia 2015 r. poinformował powódkę o wypowiedzeniu swojego udziału w spółce cywilnej (...), W. P. z czego wywiódł, że pismem tym wypowiedział łączącą strony umowę. Ponadto wskazał, że powódka nie przedstawiła żadnych dowodów na potwierdzenie istnienia dochodzonego roszczenia.

W pierwszej kolejności Sąd uznał, że strony łączyła umowa o świadczenie usług (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 września 2004 r., IV CK 640/03, OSNC 2005, nr 9, poz. 157). Zgodnie z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Jak wynika z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Natomiast stosownie do art. 746§1 k.c. dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

Powódka zobowiązała się do świadczenia na rzecz pozwanych usług marketingowych polegających m.in. na organizowaniu akcji rabatowych i cenowych, przeprowadzaniu akcji informacyjnych przez telemarketing, dostarczaniu do aptek materiałów informacyjnych i reklamowych, organizowaniu akcji promocyjnych polegających na tworzeniu pakietów produktowych oraz udzielaniu rabatów naturalnych, analizie skuteczności akcji marketingowych, organizacji konferencji naukowych, targów lub innych imprez handlowych, umieszczaniu reklam i ogłoszeń w wydawnictwach (...) S.A. oraz sporządzaniu raportów sprzedażowych oraz marketingowych. Działanie te uzgadniane miały być przez stronę za pośrednictwem poczty elektronicznej, bądź potwierdzane w tej formie. Natomiast zlecanie organizacji akcji rabatowych i cenowych lub zgłoszenie udziału w organizowanej przez powódkę konferencji, targach lub innej imprezie, miało odbywać się poprzez podpisanie deklaracji udziału w promocji, na formularzu, którego wzory stanowią załączniki do umowy i przesłanie wypełnionej i podpisanej deklaracji. Wynagrodzenie powódki miało być wyliczane po przeprowadzeniu działań marketingowych na podstawie wykazu kosztów przez nią poniesionych na podstawie szczegółowego raportu z przeprowadzonej akcji wraz z zestawieniem poniesionych kosztów. Raport ten powódka była każdorazowo zobowiązana dostarczyć pozwanym.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1997 r., I PKN 375/97). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa. Zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie Sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (tak uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 417/98; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 415/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00). Przepisy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. wskazują, iż to na stronach ciąży obowiązek wykazywania swoich twierdzeń. Rola sądu w zakresie dowodzenia w postępowaniu cywilnym procesowym, sprowadza się – co do zasady – jedynie do oceny złożonego przez strony materiału dowodowego, o ile jest on dopuszczalny i zawnioskowany w należytym terminie. Zaznaczyć należy, iż dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony (ani materialno-prawnym, ani procesowym), a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym. Nie istnieje zatem żadna możliwość egzekwowania od strony aktywności w sferze dowodowej – sąd nie może nakazać czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu. Jedynie od woli strony zależy, jakie dowody zostaną przez sąd przeprowadzone. Przeciwko stronie natomiast – co wynika z art. 6 k.c. – skierują się ujemne następstwa jej pasywnej postawy. Fakty nieudowodnione zostaną pominięte i nie wywołają skutków prawnych z nimi związanych, co ostatecznie może prowadzić do przegrania procesu.

W ocenie Sądu powódka nie przedłożyła żadnych dokumentów świadczących o tym, że pozwani zlecili jej wykonanie usług marketingowych z tytułu, których wystawiła faktury VAT. Jak wynika z postanowień umowy łączącej strony okoliczności te winny być potwierdzone w postaci wiadomości e-mail bądź formularzy zlecenia wykonania takich usług (§1 ust 4 umowy). Dokumenty przedstawione przez powódkę wraz z umową stanowią jedynie załącznik, wzór, którym posługiwać miały się strony przy dokonywaniu zleceń. Ponadto w załączonych przez powódkę do pozwu dokumentów brak jest również tzw. raportów na podstawie, których ta uprawniona byłaby do wystawiania pozwanym faktur VAT (§3 ust 2 umowy). Natomiast same faktury VAT przedłożone przez powódkę wobec zaprzeczenia przez pozwanych, nie mogą być traktowane jako samodzielna podstawa dochodzonego roszczenia. Moc dowodowa faktury VAT niczym nie różni się od mocy dowodowej innych dokumentów. Tak jak każdy dokument prywatny, faktura VAT jest dowodem tego, że określona osoba złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Na gruncie przepisów postępowania cywilnego nie ma podstaw, aby nadawać fakturze moc dowodową inną niż pozostałym dokumentom prywatnym.

Nie sposób - w świetle art. 245 k.p.c. - uznać, aby faktura VAT miała inną moc dowodową, niż inne dokumenty prywatne i przepisy prawa podatkowego w jakikolwiek sposób nie zmieniają tego, co wynika z treści art. 245 k.p.c. W każdym razie wyłącznie na podstawie faktury VAT nie sposób ustalić, że strony łączyła umowa określonej treści, jak i tego czy i w jakim zakresie umowa ta została zrealizowana” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 roku, sygn. akt II CNP 129/07). Dopiero całokształt dowodów przedstawionych w sprawie może pozwolić na ustalenie, że dochodzona przez wierzyciela kwota stwierdzona fakturą VAT powinna zostać zasądzona. Zatem wobec braku innych dowodów oraz zaprzeczenia przez pozwanego, przedłożone przez powódkę faktury VAT nie mogły stanowić podstawy świadczącej o zleceniu przez pozwanych określonych usług marketingowych jak również o ich wykonaniu przez powódkę.

Ponadto sąd miał na uwadze okoliczność, że pozwany Ł. R. dnia 17 kwietnia 2015 r. wypowiedział swój udział w spółce cywilnej (...), W. P., o czym poinformował powódkę pismem z dnia 28 kwietnia 2015 r. Podstawę prawną wypowiedzenia stanowił art. 869§2 k.c., zgodnie z którym z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony.

Prawo do wypowiedzenia umowy przysługuje każdemu wspólnikowi. Jest to jego prawo kształtujące, z tym że skutkiem wypowiedzenia nie jest rozwiązanie umowy spółki, ale wygaśnięcie stosunku prawnego spółki jedynie wobec wypowiadającego wspólnika. Spółka trwa nadal, w zmniejszonym składzie osobowym. Przepisy art. 869 k.c. posługują się terminem „wypowiedzenie udziału". Wspólnik występuje ze spółki, wypowiadając swój udział. Pojęcie „udział" należy w tym przypadku rozumieć jako udział w spółce, a więc zarówno status strony stosunku prawnego spółki, jak i pochodny wobec niego udział we wspólnym majątku (który i tak nie jest określony). W istocie czynność ta stanowi wypowiedzenie umowy spółki (K. Pietrzykowski (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2011, s. 848, proponuje określenie „wypowiedzenie stosunku spółki" czy też „wypowiedzenie członkostwa w spółce").

Jeżeli jednak w spółce było dwóch wspólników, wypowiedzenie udziału przez jednego z nich powoduje rozwiązanie spółki. Spółka jako umowa nie może istnieć z udziałem tylko jednego wspólnika. W tym jednym przypadku wypowiedzenie powoduje skutek w postaci wygaśnięcia zobowiązania wynikającego z umowy spółki.

W świetle powyższego zawiadomienie złożone przez pozwanego Ł. R. powódce w piśmie z dnia 28 kwietnia 2015 r. traktować należało – w rozumieniu art. 65§1 k.c. – jako wypowiedzenie umowy o świadczenie usług marketingowych z dnia 18 września 2012 r.

Zgodnie z treścią §5 ust 2 łączącej strony umowy o świadczenie usług marketingowych, umowa ta mogła zostać rozwiązana przez każdą ze stron z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia. Określenie w umowie terminów i sposobów ustania umowy stanowi ograniczenie wolą stron i w zgodzie z przepisami uprawnienie dającego zlecenie wynikające z art. 746 § 1 zdanie pierwsze k.c. możliwości wypowiedzenia zlecenia w każdym czasie (wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 marca 2010 r., I ACa 4/10, LEX nr 1120129 oraz z dnia 24 sierpnia 2012 r., I ACa 67/12, LEX nr 1220685). Tym samym powódka nie była uprawniona do wystawienia jakichkolwiek faktur albowiem stosunek prawny łączący strony wygasł jeszcze przed wystawieniem przez stronę powodową pierwszej faktury z maja 2015 r.

Powyższe argumenty dotyczą obu pozwanych byłych wspólników spółki cywilnej, pomimo tego, że pozwany W. P. nie złożył odpowiedzi na pozew.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo wyrokiem, który jest zaoczny co do drugiego z pozwanych W. P.. Stosownie do art. 339§1 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. Przy czym na uwadze należało mieć powszechnie aprobowany w orzecznictwie pogląd, że wydanie wyroku zaocznego nie wiąże się z niemal automatycznym uznaniem wszelkich twierdzeń strony powodowej za prawdziwe (tak m.in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 10 lutego 2016 r., I ACa 1183/15, LEX nr 2005578). Jeszcze raz podkreślić należy, że również w zakresie pozwanego W. P., powódka nie przedstawiła dowodów, które świadczyłyby o wykonaniu umowy wobec spółki lub co do któregokolwiek z byłych wspólników.

O kosztach postępowania orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. Powództwo również w zakresie kosztów okazało się bezzasadne, ponieważ powód przegrał proces. Pozwany nie wnosił o zwrot kosztów oraz nie wykazał ich powstania.

SSR Jolanta Brzęk