Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2016 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Katarzyna Rybczyńska

Protokolant : Iwona Turska

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2016 roku w Rybniku

sprawy z powództwa A. G. (1)

przeciwko małoletniemu K. G., małoletniej A. G. (2) reprezentowanych przez matkę A. G. (3)

o obniżenie alimentów

1)  Oddala powództwo;

2)  Zasądza od powoda na rzecz pozwanych 1.200 zł /jeden tysiąc dwieście złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV RC 404/16

UZASADNIENIE

Powód domagał się obniżenia alimentów zasądzonych na rzecz małoletnich pozwanych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 19 marca 2015 roku, w sprawie sygn. akt II RC 1767/14, względem małoletniej A. z kwoty 300 zł do kwoty 200 zł miesięcznie oraz względem małoletniego K. z kwoty 500 zł do kwoty 200 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania powód podniósł, że obecnie znajduje się w bardzo trudnej sytuacji majątkowej. Jest osobą bezrobotną, zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ż., bez prawa do zasiłku. Jedynym źródłem utrzymania zobowiązanego mają być dochody z prac dorywczych, które kształtują się na poziomie 1400 zł i nie wystarczają na pokrycie jego potrzeb oraz alimentację dzieci. Zdaniem zobowiązanego nie bez znaczenia dla wysokości świadczeń alimentacyjnych pozostają również uzyskane przez uprawnionych świadczenia z ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. (vide: k. 2-6)

W odpowiedzi na pozew, małoletni pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości.

Zdaniem uprawnionych nie istnieją żadne okoliczności, które uzasadniałyby obniżenie dotychczasowych świadczeń. Nadto, w ocenie strony pozwanej, zmiana jaka nastąpiła na przestrzeni ostatnich miesięcy świadczy o zwiększonych kosztach utrzymania dzieci oraz o poprawie możliwości zarobkowych powoda, co nie daje podstaw do uwzględnienia powództwa. Podkreślono przy tym, że zasiłek tzw. „500+”, który otrzymuje matka uprawnionych jest w całości przeznaczany na rehabilitację małoletniego pozwanego (k. 49-52).

Sąd ustalił.

Mocą wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R.
z 19 marca 2015 roku, w sprawie o sygn. akt II RC 1767/14, rozwiązano przez rozwód małżeństwo rodziców małoletnich pozwanych.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi powierzono matce, pozostawiając ojcu prawo współdecydowania o istotnych sprawach dzieci tj. sposób leczenia i wykształcenie. Kosztami utrzymania pozwanych obciążono obojga rodziców, przy czym powoda zobowiązano do łożenia tytułem alimentów na rzecz małoletniej A. po 300 zł miesięcznie i na rzecz małoletniego K. po 500 zł miesięcznie, tj. łącznie 800 zł. W wyroku rozwodowym uregulowano również kontakty ojca z dziećmi. Z uwagi na apelację powoda, cytowane orzeczenie uprawomocniło się w dniu 3 marca 2016 roku.

W dacie ustalenia poprzednich alimentów powód miał 33 lata, z zawodu był mechanikiem pojazdów samochodowych. Do stycznia 2015 roku posiadał stałą pracę jako kierowca ciężarówki. Następnie trudnił się pracami dorywczymi, które zasadniczo wykonywał bezumownie, pozostając zarejestrowanym w urzędzie pracy. Otrzymywał wówczas zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 600 zł miesięcznie. Z uwagi na doświadczenie i kwalifikacje zawodowe powoda, a także wcześniejsze zarobki, jego możliwości dochodowe w sprawie rozwodowej ustalono na poziomie 1300 - 3000 zł netto miesięcznie. Zobowiązany wspólnie ze znajomym wynajmował w tym czasie mieszkanie, a opłaty lokalowe obciążające powoda sięgały 750 zł miesięcznie. Ojciec dzieci nie wykazał wówczas innych kosztów utrzymania.

Małoletni uprawniony w czasie ustalenia ostatnich alimentów miał 5 lat. Zdiagnozowano u niego podwyższone napięcie mięśniowe. Często chorował także na infekcję górnych dróg oddechowych. Koszty utrzymania małoletniego pozwanego kształtowały się wówczas następująco: wyżywienie 300 zł, środki czystości 100 zł, odzież i obuwie 150 zł, zabawki i książki edukacyjne 50 zł, wizyty stomatologiczne 100 zł, leki 100 zł, witaminy 50 zł, hipoterapia 50 zł, wydatki przedszkolne 150 zł (w tym: stała opłata 120 zł miesięcznie oraz wyprawka, ubezpieczenie, rada rodziców - łącznie około 430 zł rocznie) oraz udział w opłatach mieszkaniowych około 150 zł – łącznie 1200 zł miesięcznie. Małoletni z uwagi na stan zdrowia miał zalecone wyjazdy do sanatorium, których koszt mógł sięgać wówczas 2400 zł jednorazowo (w tym opłata za pobyt opiekuna 2000 zł oraz koszty dojazdu 100-400 zł).

Małoletnia pozwana miała w tym czasie niespełna 4 lata. Była dzieckiem ogólnie zdrowym i rozwijała się prawidłowo. Wspólnie z bratem kontynuowała edukację przedszkolną. Jej usprawiedliwione potrzeby kształtowały się na poziomie: wyżywienie 250 zł, środki czystości 100 zł, odzież i obuwie 150 zł, opłata przedszkolna 120 zł, zabawki i książki 50 zł, wizyty stomatologiczne 100 zł, ewentualne koszty leczenia oraz witaminy 150 zł, a także udział w opłatach mieszkaniowych około 150 zł – łącznie 1070 zł miesięcznie.

Matka uprawnionych miała 32 lata, posiadała wykształcenie wyższe jako magister filologii angielskiej. Pracowała zarobkowo jako nauczyciel i lektor w szkole językowej. Jej dochody sięgały łącznie 3000 zł netto miesięcznie. Wspólnie z dziećmi mieszkała w domu swoich rodziców, gdzie zajmowała parter nieruchomości. Rodzicom przekazywała miesięcznie 500 zł tytułem udziału w kosztach utrzymania domu. Matka pozwanych w dacie ustalenia alimentów spłacała dwie pożyczki, przeznaczając na to 965 zł.

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Gliwicach, Wydział II Cywilny Ośrodek (...)
w R. sygn. II RC 1767/14, a zwłaszcza orzeczenia wraz z uzasadnieniami k. 90, 94-99v, 223, 230-234).

Powód ma obecnie 34 lata, jest ogólnie zdrowy. Posiada prawo jazdy kategorii C+E. W dalszym ciągu (tj. od 4 lutego 2015 roku) jest zarejestrowany w urzędzie pracy jako bezrobotny. Od 3 sierpnia 2015 roku nie otrzymuje zasiłku. Nadal trudni się pracami dorywczymi. Wykonuje między innymi naprawy samochodów oraz pracuje jako kierowca. Wspólnie ze znajomym wyjeżdża niejednokrotnie w trasę zagraniczną np. do Czech lub Austrii. W czasie dwudniowego wyjazdu zagranicznego powód jest w stanie zarobić 200-300 zł. Zlecenia te wykonuje bezumownie. Suma dochodów powoda oscyluje w granicach 1000-3000 zł i jest uzależniona od ilości dodatkowych zleceń. Ojciec uprawnionych od dłuższego czasu poszukuje stałego zatrudnienia. Prowadzi w tym celu rozmowy z potencjalnymi pracodawcami oraz znajomymi z branży.

Zajęcia zarobkowe, których podejmuje się zobowiązany utrudniają mu częściowo realizację ustalonych wcześniej kontaktów z dziećmi, co ujawniono w toku postępowania o zmianę uregulowania kontaktów.

Powód aktualnie mieszka sam, a jego koszty utrzymania nie uległy modyfikacji. Opłaty mieszkaniowe to obecnie 550 zł czynsz oraz media.

Zobowiązany utrzymuje regularny kontakt z dziećmi, które zabiera do siebie w co drugi weekend oraz niektóre środy. Podczas spotkań to powód ponosi całość kosztów utrzymania dzieci. Małoletni pozwani otrzymują od ojca okazjonalne prezenty.

Z uwagi na wszczętą egzekucję zaległych świadczeń alimentacyjnych, powód ma obecnie zajęte konto bankowe, na którym uprzednio miał możliwość zaciągnięcia debetu. Zadłużenie alimentacyjne wynosi obecnie około 6 200 zł.

(dowód: zeznania powoda, k. 86-86v, odpis umowy k. 9-12, 45-47, zaświadczenie PUP
k. 13, wydruki bankowe k. 14-22, zaświadczenie komornika k. 81)

Małoletni pozwani nadal mieszkają wspólnie z matką w domu swoich dziadków. Opłaty mieszkaniowe częściowo wzrosły, zwłaszcza w zakresie energii elektrycznej. Wszelkie należności lokalowe dzielone są stosunkowo, a sam udział w rachunku za energię elektryczną strony pozwanej to 150 zł.

Matka uprawnionych ma aktualnie 33 lata i jest ogólnie zdrowa. W dalszym ciągu pracuje zarobkowo w szkole jako nauczyciel oraz podejmuje się dodatkowego zatrudnienia jako lektor. Jej obecne dochody sięgają 3400 zł miesięcznie.

Małoletni uprawnieni nadal kontynuują edukację przedszkolną. Z uwagi na zwiększony zakres godzin, opłata za przedszkole wzrosła do 190 zł miesięcznie na osobę. Wydatki związane z wyprawką przedszkolną, ubezpieczeniem, składką na radę rodziców oraz wycieczkami małoletnich nie uległy znaczącej modyfikacji i obecnie wynoszą łącznie około 320 zł rocznie na osobę.

Małoletni pozwany nadal boryka się z hipotonią mięśniową, co było związane z wdrożeniem odpowiedniej rehabilitacji. Pierwszy termin refundowanych wizyt został określony na kwiecień 2017 roku, z tych też względów matka dzieci podjęła decyzję o rozpoczęciu prywatnej rehabilitacji, co miesięcznie kosztuje około 480 zł. Świadczenie „500+”, które uzyskała rodzina jest w całości przeznaczane na leczenie małoletniego. Zdiagnozowana choroba pozwanego ma również przełożenie na jego koordynację ruchową, która jest obecnie obniżona. Z tych też względów zalecono rozszerzenie aktywności sportowej dziecka. Małoletni uczęszcza obecnie na zajęcia judo, co związane jest ze stałą opłatą w wysokości 80 zł miesięcznie oraz co rocznymi wydatkami typu: lekarz sportowy 40 zł, wyjazdy z klubem 40 zł oraz strój (kimono) 90 zł.

Oboje małoletni kontynuują również kurs nauki pływania, co dla obojga miesięcznie kosztuje 400 zł. W grudniu bieżącego roku ma się zakończyć I stopień nauki, z kolei od wiosny ma rozpocząć się kolejny etap kursu. Uprawniona uczęszcza także na zajęcia baletu, co kosztuje 30 zł miesięcznie. Pozostałe, bieżące potrzeby dzieci nie uległy znaczącej zmianie. Wyżywienie każdego z pozwanych sięga minimalnie kwoty 200 zł miesięcznie. Dodatkowo zakup odpowiedniego profilaktycznego obuwia, to wydatek rzędu 200-270 zł 3-4 razy w roku. (...) obuwie dzieci jest podyktowane płaskostopiem uprawnionej oraz napięciem mięśniowym małoletniego pozwanego.

Wynagrodzenie matki pozwanych oraz otrzymywane świadczenie „500+” nie wystarcza na zaspokojenie potrzeb rodziny. Zdarzają się miesiące, w których matka dzieci musi prosić rodziców o wsparcie finansowe. Przykładowo we wrześniu bieżącego roku dziadkowie uprawnionych kupili rodzinie najpotrzebniejszą żywność.

(dowód: zeznania matki małoletnich pozwanych k. 87-87v, wydruki bankowe k. 55-72, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 73-80, zaświadczenie lekarskie k. 82 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej dowody przeprowadzone w sprawie, wnioskowane przez strony oraz dopuszczone z urzędu. Sąd dał wiarę przedłożonym przez strony dokumentom uznając je za logiczne i wzajemnie się uzupełniające.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

M. - prawną podstawę rozpoznania żądań powoda stanowią przepisy art. 133, 135 i 138 k.r.o.

W świetle w/w przepisów odnoszących się do obowiązku alimentacyjnego względem dzieci należy podnieść, iż zakres świadczeń alimentacyjnych uzależniony jest przede wszystkim od usprawiedliwionych potrzeb osób uprawnionych oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Pojęcie usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej należy rozumieć zarówno, jako potrzeby wynikające z jej rozwoju fizycznego, jak i duchowego. Obowiązek rodziców względem dzieci, zarówno w ocenie doktryny jak
i w stanowisku judykatury, ma charakter obligatoryjny i bezwzględny. Przejawia się poprzez zabezpieczenie potrzeb majątkowych niezbędnych do utrzymania, jak również poprzez indywidualne starania o wychowanie i utrzymanie.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków, każda ze stron może żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów. Poprzez zmianę stosunków należy przede wszystkim rozumieć zarówno zmiany w statusie ekonomicznym pozwanych, wynikające z usprawiedliwionych ich potrzeb, jak i zmianę zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Ostatni obowiązek alimentacyjny uprawnionych został prawomocnie ustalony w marcu bieżącego roku. Upływ kilku miesięcy nie warunkował zmianą stosunków wskazującą na konieczność obniżenia dotych czasowych świadczeń.

Niewątpliwym jest, że małoletnie dzieci powoda nie są w stanie samodzielnie się utrzymać, dlatego też obowiązek ich utrzymania w całości nadal spoczywa na rodzicach. Matka pozwanych swój obowiązek alimentacyjny względem dzieci realizuje w dużej mierze poprzez osobiste starania o ich wychowanie i opiekę. W ramach własnych możliwości zarobkowych zabezpiecza ich także finansowo. Gdyby nie możliwości dochodowe matki małoletnich, a w tym środki z dodatkowego zatrudnienia, potrzeby dzieci nie byłyby w znacznej części zabezpieczone.

Bezspornym jest przy tym fakt, iż wraz z naturalnym rozwojem zwiększają się również potrzeby małoletniego dziecka. Niejednokrotnie wzrost kosztów utrzymania uprawnionego jest podyktowany okolicznościami niezależnymi od stron, wynikającymi np. ze zmiany cen towarów i usług lub stanem zdrowia. Koszty utrzymania pozwanej wzrosły nieznacznie, z kolei znaczącej modyfikacji uległy wydatki uprawnionego, który wymaga stałej rehabilitacji. Oczekiwanie na refundowane wizyty mogłoby wpłynąć niekorzystnie na stan zdrowia dziecka, z tych też względów wdrożenie prywatnych zabiegów, przy wykorzystaniu otrzymywanego świadczenia „500+” należało w pełni zaaprobować.

Nadto, zgodnie z dyspozycją art. 135 § 3 pkt 3 k.r.o. - na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływa świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Z tych też względów otrzymane przez rodzinę środki pomocowe nie mogły stanowić podstawy uwzględnienia powództwa, czego domagał się powód.

Nie odnotowano żadnych znaczących zmian w płaszczyźnie ekonomicznej zobowiązanego. Powód nadal jest zarejestrowany w urzędzie pracy i trudni się dorywczymi zleceniami. Okoliczność ta istniała już w dacie ustalenia ostatnich alimentów. Powód utracił co prawda zasiłek dla bezrobotnych, niemniej jednak, co sam przyznał, nadal może osiągać dochód rzędu 1000-3000 zł netto miesięcznie (tak jak poprzednio), a wszystko zależy od ilości zleconej pracy. Z powyższych względów nie można było ustalić zmiany w płaszczyźnie dochodowej zobowiązanego, której powód w żaden sposób nie wykazał (art. 6 k.c.). Koszty utrzymania zobowiązanego także nie uległy modyfikacji.

Nieuzasadnionym jest przy tym, aby powód w dalszym ciągu trudnił się wyłącznie pracami dorywczymi, co niekorzystnie wpływa na jego płynność finansową. Brak stałego zatrudnienia jest jednak okolicznością subiektywną i tkwi wyłącznie po stronie powoda, co nie może niekorzystnie wpływać na uprawnienia alimentacyjne pozwanych. Zobowiązany wiedząc, że ma na utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci powinien zintensyfikować starania o znalezienie stałej pracy. Przesłanka ta została także potwierdzona w dacie ustalenia ostatnich alimentów.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 138 k.r.o. powództwo jako całkowicie niezasadne zostało oddalone.

Na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanych kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (koszty zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono uwzględniając stawki opłat za czynności adwokackie przewidziane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie - § 2 pkt 3).

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować uzasadnienie,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3.  kal. 14 dni lub z wpływem (dołączyć z.p.o.).

R., dnia 20 października 2016 roku

SSR Katarzyna Rybczyńska