Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2014 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Agnieszka Westwal
Protokolant:	starszy protokolant sądowy Tomasz Kałuża-Herok

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2014 roku w Rybniku, na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko T. M.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego T. M. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 4.688,12 zł (cztery tysiące sześćset osiemdziesiąt osiem złotych dwanaście groszy) z ustawowymi odsetkami od kwot:

a)  191,81 zł od dnia 28 lutego 2013 roku;

b)  4.193,23 zł od dnia 28 lutego 2013 roku;

c)  216,55 zł od dnia 24 czerwca 2013 roku;

2.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 906,53 zł;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.467 zł (jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 267/14

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniosła o zasądzenie od pozwanego T. M. na jej rzecz kwoty 5.508,12 zł z ustawowymi odsetkami od wskazanych w pozwie kwot cząstkowych oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka twierdziła, że pozwany pozostawał z nią w stosunku prawnym dotyczącym sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług. Na podstawie w/w stosunku prawnego wystawiła na rzecz pozwanego fakturę VAT o nr (...)RW – z tytułu rozliczenia dostarczania energii elektrycznej oraz noty odsetkowe: nr (...), (...), (...). Na dochodzoną pozwem kwotę złożyła się kwota 191,81 wynikająca z dołączonej faktury VAT, kwota 5.099,76 zł jako zaległe zobowiązanie pomniejszona o wysokość dokonanych przez pozwanego wpłat oraz kwota 216,55 zł wynikająca z załączonych not odsetkowych. Powódka dalej wyjaśniała, iż w przypadku powstania niedopłaty jest ona doliczana do pierwszej faktury wystawionej za najbliższy okres rozliczeniowy, co wynika z § 34 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną.

W dniu 13 września 2013 roku Referendarz Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Rybniku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym w całości uwzględnił dochodzone przez powódkę roszczenie.

W ustawowym terminie pozwany złożył sprzeciw od powyższego nakazu, wnosząc jednocześnie o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż uiścił część należności dochodzonej przez powódkę wynikającą z faktury VAT o nr (...)RW z noty odsetkowej (...), (...). W odniesieniu do kwoty 5.099,76 zł pozwany podniósł natomiast, iż roszczenie to jest przedwczesne i nieuzasadnione. W związku z doręczoną mu bowiem fakturą VAT nr (...)RW zgłosił reklamację dotyczącą nieprawidłowych jego zdaniem wskazań licznika energii elektrycznej, na podstawie których to wskazań została wystawiona w/w faktura VAT. Z uwagi na stanowisko powódki, iż licznik był prawidłowy, wniósł o dokonanie kontroli licznika. Złożył wniosek o przeprowadzenie laboratoryjne sprawdzenie prawidłowości działania układu pomiarowo – rozliczeniowego. Licznik został zdemontowany przez powódkę w dniu 26 sierpnia 2013 roku. Do dnia dzisiejszego powódka nie przekazała mu jednak wyników badań pomimo, że zgodnie z § 43 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 04 maja 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, badanie laboratoryjne przeprowadza się w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia żądania.

Pismem procesowym z dnia 17 marca 2014 roku powódka ograniczyła powództwo o kwotę 906,53 zł. W pozostałym zakresie podtrzymała żądania zawarte w pozwie.

Sąd ustalił :

(...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w G. łączyła kompleksowa umowa dostarczania energii elektrycznej. Na jej podstawie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. miała dostarczać pod adres R., ulica (...) energię elektryczną natomiast T. M. zobowiązał się do terminowego regulowania należności za energię elektryczną i zapewnione mu usługi dystrybucyjne oraz zobowiązał się do zapłaty innych należności związanych z dostarczaniem energii elektrycznej. Strony zgodnie postanowiły, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na żądanie T. M. dokona sprawdzenia prawidłowości działania układu pomiarowo – rozliczeniowego, nie później niż 14 dni od zgłoszenia. T. M. miał natomiast prawo do żądania laboratoryjnego sprawdzenia prawidłowości działania układu pomiarowego, które to badanie miało być dokonane w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia. T. M. pokrywać miał koszty przeprowadzenia badania laboratoryjnego układu pomiarowego w przypadku gdy, w wyniku badania nie stwierdzono by nieprawidłowości w działaniu elementów układu pomiarowego. Z kolei w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w działaniu układu pomiarowo – rozliczeniowego, z wyłączeniem nielegalnego poboru energii elektrycznej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zwróciłby T. M. poniesione przez niego koszty badania laboratoryjnego i sprawdzenia układu, a także dokonałby korekty należności za dostarczoną energię elektryczną. T. M. ponadto przysługiwało prawo zlecenia dodatkowej ekspertyzy badanego uprzednio układu pomiarowo – rozliczeniowego w terminie 30 dni od daty otrzymania wyniku badania. W takiej sytuacji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zobowiązana byłby do umożliwienia T. M. przeprowadzenia takiej ekspertyzy. T. M. w okresie od grudnia 2009 roku do sierpnia 2012 roku miał uiszczać należności za dostarczaną mu energię elektryczną na podstawie prognozowanego zużycia energii elektrycznej. Jeżeli w wyniku rozliczeń okazałoby się, że wystąpi nadłata za dostarczoną energię elektryczną, wówczas podlegać miała zaliczeniu na poczet płatności na najbliższy okres rozliczeniowy, o ile T. M. nie zażądałby jej zwrotu. W przypadku natomiast niedopłaty miała ona być doliczana do pierwszej płatności ustalonej dla najbliższego okresu rozliczeniowego. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. została uprawniona do zaliczenia dokonywanych przez T. M. wpłat w pierwszej kolejności na poczet przysługujących jej należności z tytułu określonych w taryfie opłat, związanych z nieterminowym regulowaniem należności (gdyby takie zaistniały), w dalszej kolejności na poczet należności ubocznych, a na końcu na poczet należności głównej. Strony zgodnie ustaliły, iż reklamacje nie zwalniają T. M. od obowiązku płatności należności za dostarczoną energię elektryczną i usługi dystrybucyjne.

Dowód: ogólne warunki umowy kompleksowej dostarczania energii elektrycznej k. 54-55.

W dniu 28 sierpnia 2012 roku upoważniony pracownik (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. dokonał rzeczywistego odczytu licznika energii elektrycznej o numerze (...) w domu mieszkalnym T. M.. W oparciu o ten odczyt, tego samego dnia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wystawiła na rzecz T. F. VAT tytułem rozliczenia dostarczania mu energii elektrycznej w okresie od 22 sierpnia 2011 do 20 sierpnia 2012 roku na kwotę 6.626,03 zł. Termin płatności faktury pokrywał się terminem kolejnej zapłaty za dostarczoną T. M. energię elektryczną i usługi dystrybucyjne - do dnia 11 września 2012 roku. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przesłała T. M. informację o fakturach prognozowanych z tytułu dostarczania energii elektrycznej za okres od 08 sierpnia 2012 roku do lipca 2013 roku.

Dowód: zlecenie k. 56, faktura VAT k. 51, informacja k. 52.

W dniu 21 września 2012 roku T. M. przesłał do (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. reklamację dotyczącą wystawionej przez nią faktury VAT oraz informacji o prognozowanych wysokościach za energię elektryczną za okres od sierpnia 2012 roku do lipca 2013 roku.

Dowód: reklamacja k. 32.

W odpowiedzi na pismo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. w piśmie z dnia 15 października 2012 roku poinformowała go, iż poprawność rozliczenia ujętego w kwestionowanej fakturze potwierdził odczyt licznika dokonany przez jej pracownika w mieszkaniu T. M. dokonany w dniu 31 sierpnia 2012 roku.

Dowód: pismo z dnia 15 października 2012 roku k. 35.

W piśmie z dnia 24 października 2012 roku T. M. ponownie zgłosił (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. reklamację dotyczącą wystawionej przez nią faktury VAT oraz poinformował, iż w dniu 24 października 2012 roku telefonicznie dokonał zmiany sposobu rozliczania się z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. za zużytą energię elektryczną i usługi dystrybucyjne poprzez zamianę rachunków opartych na prognozach na rozliczanie się w oparciu o rzeczywiste odczyty.

Dowód: pismo z dnia 24 października 2012 roku k. 33.

W odpowiedzi na pismo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. w piśmie z dnia 30 października 2012 roku poinformowała T. M. o możliwości żądania laboratoryjnego sprawdzenia prawidłowości działania układu pomiarowo – rozliczeniowego.

Dowód: pismo z dnia 30 października 2012 roku k. 36.

W dniu 05 grudnia 2012 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wystawiła na rzecz T. M. notę odsetkową tytułem przekroczenia terminu płatności wskazanych w tej nocie faktur VAT na kwotę 70,53 zł z terminem płatności do dnia 31 grudnia 2012 roku.

Dowód: nota odsetkowa k. 17.

W dniu 08 stycznia 2013 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wystawiła na rzecz T. M. notę odsetkową tytułem przekroczenia terminu płatności wskazanych w tej nocie faktur VAT na kwotę 71,30 zł z terminem płatności do dnia 30 stycznia 2013 roku.

Dowód: nota odsetkowa k. 16.

W dniu 05 lutego 2013 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wystawiła na rzecz T. M. notę odsetkową tytułem przekroczenia terminu płatności wskazanych w tej nocie faktur VAT na kwotę 74,72 zł z terminem płatności do dnia 28 lutego 2013 roku.

Dowód: nota odsetkowa k. 15.

W dniu 06 lutego 2013 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wystawiła na rzecz T. F. VAT jako rozliczenie z tytułu dostarczenia mu w okresie od 30 stycznia 2013 roku do dnia 05 lutego 2013 roku energii elektrycznej na kwotę 191,81 zł z terminem płatności do dnia 27 lutego 2013 roku. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przypominała T. M. o niedopłacie w wysokości 5.555,76 zł za energię elektryczną i 141,83 zł z tytułu odsetek naliczanych od niezapłaconych faktur.

Dowód: Faktura VAT k. 13.

W dniu 26 sierpnia 2013 roku uprawniony pracownik (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wymienił w domu T. M. dotychczas znajdujący się tam licznik energii elektrycznej o numerze (...) i wymienił go na licznik s. o numerze (...).

Dowód: zlecenie k. 37 i k. 60a.

W dniu 08 października 2013 roku T. M. zażądał od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeprowadzenia laboratoryjnego badania układu pomiarowo – rozliczeniowego.

Dowód: wniosek k. 57-58.

W dniu 15 października 2013 roku upoważniony pracownik (...) (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeprowadził laboratoryjne badanie licznika elektrycznego zdjętego u T. M. w dniu 26 sierpnia 2013 roku o numerze (...). Pracownik ten stwierdził, iż licznik działał prawidłowo.

Dowód: ekspertyza k. 60.

W dniu 21 lutego 2014 roku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wystawiła na rzecz T. F. korygującą fakturę, w której obciążono T. M. laboratoryjnym badaniem licznika.

Dowód: Faktura korygująca k. 102.

Powyższy stan faktyczny był pomiędzy stronami bezsporny, nadto znalazł potwierdzenie w dołączonych do niniejszej sprawy dokumentach, których prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd zważył:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Poza sporem pozostawała okoliczność, iż strony łączyła kompleksowa umowa dostarczania energii elektrycznej na podstawie art. 5 pkt 4 b ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo Energetyczne (DZ.U. 2012 Nr 1059 tj.), okoliczność, iż w okresie spornym od sierpnia 2011 roku do sierpnia 2012 roku rozliczenia zużycia energii elektrycznej w domu mieszkalnym pozwanego odbywały się na podstawie prognozy. Spór w zasadzie dotyczył ustalenia prawidłowości wystawienia przez powódkę w dniu 28 sierpnia 2012 roku na rzecz pozwanego Faktury VAT zobowiązującej go do zapłaty kwoty 6.626,03 zł w terminie do dnia 11 grudnia 2012 roku.

Pozwany wiązał nieprawidłowość wystawionej przez powódkę Faktury VAT z nieprawidłowym działaniem w okresie objętym rozliczeniem znajdującego się u niego układu pomiarowo – rozliczeniowego. Powódka na tą okoliczność stosownie do treści art. 6 kc przedłożyła dokonaną przez upoważnionego pracownika (...) (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. ekspertyzę z laboratoryjnego badania tego układu. Z ekspertyzy tej wynikało, iż licznik pozwanego działał prawidłowo. Pozwany nie wykazał natomiast aby zamontowany u niego licznik działał nieprawidłowo. Pozwany na tą okoliczność jedynie przedstawił fakturę korygującą, z której wynikało, iż początkowo został obciążony kosztami badania laboratoryjnego swojego licznika, a następnie odstąpiono od jego obciążania. Zdaniem Sądu, sama faktura korygująca przedłożona przez pozwanego była niewystarczająca do stwierdzenia nieprawidłowości w działaniu znajdującego się u niego licznika. Wprawdzie zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy Kompleksowej Dostarczania (...) Elektrycznej pozwany miał pokrywać koszty przeprowadzenia badania laboratoryjnego układu pomiarowego jedynie w przypadku gdy, w wyniku badania nie stwierdzono by nieprawidłowości w działaniu elementów układu pomiarowego, a powódka z kolei w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w działaniu układu pomiarowo – rozliczeniowego, z wyłączeniem nielegalnego poboru energii elektrycznej, nie mniej faktura VAT jest jedynie i wyłącznie dokumentem księgowym. Zauważyć nadto należy, iż od listopada 2012 roku do momentu zdjęcia licznika o numerze (...). do dnia 26 sierpnia 2013 roku pozwany rozliczał się z powódką w oparciu o dokonany rzeczywisty odczyt licznika i w tym okresie sam pozwany nie stwierdził żadnych nieprawidłowości w jego działaniu. Skoro zatem licznik działał prawidłowo w okresie od listopada 2012 roku do 26 sierpnia 2013 roku logicznym jest iż musiał również prawidłowo działać w okresie poprzedzającym ten okres tj. w okresie od sierpnia 2011 roku do sierpnia 2012 roku. Pozwany nie wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego celem ustalenia prawidłowości działania licznika, a zdaniem Sądu bez przeprowadzenia takiego dowodu, nie można było ustalić, czy licznik zamontowany u niego działał nieprawidłowo. Pozwany nie wykazał nadto jakie ma obecnie zużycie energii elektrycznej oraz, że w okresie spornym ilość rzeczywistej pobieranej energii elektrycznej była identyczna jak obecnie.

Należy podkreślić, iż obowiązek wynikający z art. 6 kc w procesie jest realizowany poprzez zgłaszanie stosownych wniosków dowodowych celem udowodnienia okoliczności, na które powołuje się strona procesu. Stosownie do art. 232 kpc strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. Obowiązkiem Sądu nie jest poszukiwanie dowodów z urzędu, aby zastąpić bierność strony. Prowadzenie w takiej sytuacji postępowania z urzędu w istocie rzeczy stanowi faworyzowanie jednej ze stron kosztem drugiej, do czego obowiązujące przepisy nie stwarzają żadnych podstaw. Działanie sądu z urzędu może bowiem prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron. (por. wyrok SN z 12.12.2000 r., V CKN 175/00, OSP 2001/7-8/116 z glosą aprobującą Broniewicza OSP 2001/7-8/116, uchwała składu 7 sędziów SN z 19.05.2000 r. III CZP 4/00, OSNC 2000/11/195). Postępowanie cywilne jest bowiem postępowaniem kontradyktoryjnym, gdzie aktywność dowodowa obciąża strony procesu. Wszelkie działania Sądu z urzędu mogłyby być poczytane jako naruszające zasadę równych praw stron gdyż w istocie rzeczy prowadziłyby do faworyzowania jednej ze stron procesu na niekorzyść drugiej.

Możliwość podejmowania inicjatywy dowodowej przez sąd może mieć jedynie charakter wyjątkowy w sytuacji rażącej nierównowagi procesowej stron, gdy dany dowód jest niezbędny do rozstrzygnięcia. Z taką sytuacją zdaniem Sądu nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Strona powodowa była reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, który ma świadomość praw i obowiązków oraz konsekwencji swych działań czy zaniechań. Należy również podkreślić, iż samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą.

Tym samym, Sąd w punkcie 1 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 4.688,12 zł. Zasądzając w/w kwotę Sąd miał na uwadze, iż zgodnie z § 5 pkt. 21 Ogólnych Warunków Umowy Kompleksowej Dostarczania (...) Elektrycznej wiążącymi strony niniejszego postępowania, reklamacje nie zwalniają z obowiązku płatności należności za dostarczoną energię elektryczną i usługi dystrybucyjne. Nadto w tym samym § pkt. 19 strony zgodnie ustaliły kolejność zaliczania przez powódkę dokonywanych przez pozwanego wpłat. Przy tym było to uprawnienie powódki, z którego mogła skorzystać lub nie. Tym samym powódka mogła księgować dokonywane przez pozwanego wpłaty według swojego uznania. Uregulowanie kwestii księgowania dokonywanych wpłat w Ogólnych Warunkach Umowy Kompleksowej Dostarczania (...) Elektrycznej wyłączyło zatem możliwość wskazania przez pozwanego przy dokonywanych wpłatach, który z długów chce zaspokoić zgodnie z art. 451 kc.

O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 481 kc.

W punkcie 2 wyroku, w związku z ograniczeniem powództwa, Sąd w zakresie kwoty 906,53 zł umorzył postępowanie. Sąd uznał, iż cofnięcie pozwu w tej części było dopuszczalne albowiem czynność ta nie była sprzeczna z prawem, ani z zasadami współżycia społecznego, nie zmierzała również do obejścia prawa.

W zakresie kosztów postępowania zasadą jest, w przypadku cofnięcia pozwu obowiązkiem zwrotu kosztów procesu obciążony jest powód. Zasada ta nie ma jednak zastosowania w pełni w niniejszej sprawie albowiem przyczyną cofnięcia pozwu stanowiło zaspokojenie roszczenia w zakresie kwoty 906,53 zł przez pozwanego po wytoczeniu powództwa.

Mając na uwadze powyższe o kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc. Pozwany przegrał sprawę w całości dlatego został zobowiązany do zwrotu poniesionych przez powódkę kosztów. Na koszty te złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 250 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1.200 zł.

R., dn. 16 stycznia 2015 roku