Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Ewa Dawczak - Schaefer
Protokolant:	stażysta Małgorzata Spendel

po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2018 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w upadłości w P.

przeciwko K. G. (1), K. P.

o zapłatę

1.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 2 sierpnia 2017 roku w sprawie XII Nc 90/17 wobec pozwanego K. G. (1);

2.  zasądza od pozwanego K. G. (1) na rzecz Syndyka Masy Upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w upadłości
w P. kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  odstępuje od obciążania pozwanego K. G. (1) nieuiszczoną opłatą od zarzutów.

SSO Ewa Dawczak-Schaefer

328/18

UZASADNIENIE

Powód syndyk Masy Upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w upadłości w P. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych B. G., K. G. (1) i K. P. kwoty 182.431,69 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 kwietnia 2017r. oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa p[procesowego, przy czym powód domagał się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, , a w przypadku wniesienia przez pozwanych zarzutów o utrzymanie nakazu zapłaty w mocy..

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, iż zawarł z pozwaną B. G. umowę pożyczki, którą poręczyli pozostali pozwani. Umowa została zabezpieczona wekslem. Umowa została wypowiedziana przez powoda 19.01.2017r., następnie powód wezwał pozwanych do zapłaty i wykupu weksla pismem z dnia 29.03.2017r. w terminie do 12.04.2017r. –– bezskutecznie.

W dnu 2.08.2017r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, w całości uwzględniający żądanie powoda (k.34, 51).

Nakaz uprawomocnił się wobec pozwanej B. G. w dniu 16.09.2017r. (k.127), a pozwani z nią solidarnie K. G. (1) i K. P. wnieśli zarzuty od nakazu (k.53).

W swoich zarzutach K. G. (1) podniósł, iż weksel posiada wady, a to : nieumieszczenie na wekslu pełnej i właściwej nazwy remitenta, niewypełnienie zgodnie z porozumieniem wekslowym – brak prawidłowej daty wypełnienia weksla. Podniósł także brak wykazania podstawy do wypowiedzenia umowy kredytu i wypełnienia weksla oraz naruszenie art.187 § 1 pkt 3 kpc poprzez brak informacji o podjętych próbach pozasądowego rozwiązania sporu.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego K. G. (1) powód wskazał, ze zgodnie z ugruntowanym poglądem nie jest konieczne w wekslu podanie pełnego brzmienia firmy spółki występującej w charakterze wystawcy weksla. Data na wekslu winna wskazywać dzień, w którym wystawca wręczył weksel remitentowi. Uprawnienie do wypowiedzenia umowy łączącej strony wynikało z nieuiszczenia 3 kolejnych rat przez strony umowy. Pozasądowy sposób rozwiązywania sporów stanowi jedynie element procedury. Powód podejmował próby kontaktu z pozwanym, a pozwany zadeklarował spłatę zaległości w terminie do 13.03.2017r.

Postanowieniem z dnia 27.11.2017r Sąd zwolnił K. G. (1), zgodnie z wnioskiem, od ponoszenia kosztów sądowych w zakresie opłaty stosunkowej od zarzutów

Pozwana K. P. w swoich zarzutach (k.42, 65-68) wskazała że nie brała udziału w zawarciu umowy pożyczki i wszelkie podpisy na dokumentach dotyczących kredytu są sfałszowane.

Powód w odpowiedzi na pozew (k.142) odnosząc się do zarzutów pozwanej K. P. wskazał, że wszystkie umowy są podpisywane w obecności pracownika powoda.

Na wniosek pozwanej Sąd zwolnił K. P. od ponoszenia kosztów sądowych w całości (k.89), a wniosek o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty oddalił (k.91-93).

W związku z informacją o toczącym się postępowaniu przygotowawczym(PR 3 Ds. 636.2017. RSD - 205/17) dotyczącym poszkodowanej K. P. (k.110,177) o sfałszowanie jej podpisu pod umową pożyczki i na wekslu, oraz zgodnym wnioskiem stron o zawieszenie postępowania Sąd zawiesił postępowanie w części dotyczącej K. P. (k.178)

2 sierpnia 2017r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, zgodnie z żądaniem powoda (k.34)

Powód – syndyk Masy Upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w upadłości w P. jest legitymowany do wystąpienia z żądaniem objętym pozew przeciwko pozwanym – co jest bezsporne między stronami.

W toku postępowania dowodowego Sąd ustalił następujące okoliczności :

Pozwana B. G. zawarła w dniu 1.07.2013r. umowę kredytu zabezpieczonego hipoteką nr (...) (k.7-11), z przeznaczeniem na cel mieszkaniowy w kwocie 196.000zł, Całkowita kwota do zapłaty w dniu zawarcia umowy wynosiła 451.569,27 zł. Kredytobiorca zobowiązany został do spłaty kredytu w dniu 15.06.2028r.. Opłaty i inne koszty zostały szczegółowo uregulowane w umowie (k.7-11). Pod umową widnieją podpisy K. P. i K. G. (1). Zabezpieczeniem kredytu jest weksel in blanco i poręczenia wekslowe .

Zgodnie z obowiązującym w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo- Kredytowej (...) statucie (k.146-153) powód może ona posługiwać się w obrocie handlowym lub w celach marketingowych skróconą nazwą (...) lub (...).

Zgodnie z pkt 10 Umowy kredytobiorca wystawi i wręczy SKOK w chwili zawierania umowy weksel in blanco jako zabezpieczenie terminowej spłaty kredytu. W przypadku nieterminowej spłaty kredytu kredytodawca ma prawo wypełnić weksel, w tym opatrzyć go datą i miejscem płatności i przystąpić do realizacji do sumy odpowiadającej zadłużeniu (niespłaconej kwocie kredytu wraz z odsetkami i innymi należnościami). Poręczycielami umowy byli K. G. (1) i K. P. . Pieniądze z tytułu kredytu zostały wypłacone B. G..

Od jakiegoś czasu pozwani małżonkowie B. i K. G. (1) nie mieszkają ze sobą, pożyczka nie jest spłacana, a zadłużenie z tego tytułu wynosi około 200.000 zł (zeznania pozwanego K. G. (1) rozprawa 31.07.2018r. godz. 00.02:54 – 00.09, k.204).

Upadłość powoda ogłoszono postanowieniem z 29.09.2016r. (postanowienie k.6), a syndykiem wyznaczono J. R..

(...) w dniu 19.01.2017r. wypowiedział pozwanej umowę pożyczki, po upływie terminu wypowiedzenia umowa uległa rozwiązaniu. Dodatkowo wskazał, że w przypadku nieuregulowania należności w terminie 14 dni po upływie okresu wypowiedzenia , sprawa zostanie skierowana na drogę sądową ( wypowiedzenie k.12), wskazał łączną wysokość należności i wysokość odsetek karnych. Wypowiedzenie przesłał także poręczycielom (k.13-15) na adresy wskazane w umowie. Podobnie na te adresy wezwano pozwanych do wykupu weksla pismem z dnia 29.03.2017r. (k.16-19) w terminie jego płatności.

Weksel in blanco (...) wypełnił w B., w dniu 1 lipca 2013r. na kwotę 182431,69 (k.29). Po wekslem jest podpis B. G., a na odwrocie pozostałych pozwanych – poręczających za wystawcę.

Pozwany K. G. (1) obecnie jest w trakcie zmiany pracy, zarabiał najniższą krajową pensję, a swoje koszty utrzymania określił na kwotę 500-600 zł miesięcznie.

Powyższe ustalono w oparciu o wskazane wyżej dokumenty, nie kwestionowane przez pozywanego, oraz zeznania K. G. (1), które uzupełniały wskazane dokumenty.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, albowiem przedstawiony przez powoda weksel własny spełniał, w ocenie Sądu, wymogi określone w art. 101 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe /t.jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 160/.

Na wstępie wyjaśnić należy, iż w postępowaniu nakazowym opartym na wekslu kwestia ważności weksla jest badana przez sąd i na podstawie przedstawionych zarzutów i z urzędu.

Art.101 ustawy z dnia z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe wskazuje ustawowe elementy weksla należą do nich oznaczenie miejsca i daty wystawienia weksla i jest to wymóg formalny ważności weksla. Brak wskazania daty i miejsca wystawienia weksla unieważnia cały weksel. Data wystawienia oznacza dzień, miesiąc i rok wystawienia weksla. Jeżeli weksel został wręczony jako weksel in blanco wówczas powinien być wystawiony z datą, w której wystawca wręczył weksel remitentowi. Należy podzielić stanowisko powoda, że data wystawienia ma znaczenie między innymi przy ocenie, czy osoba, która podpisała weksel, była zdolna wekslowo do skutecznego zaciągania zobowiązania wekslowego w chwili składania na wekslu podpisu i wydania weksla oraz ewentualnego ustalenia, jakie prawo jest właściwe dla danego stosunku wekslowego. Kolejnym elementem ustawowym jest oznaczenie terminu płatności. Oznacza to wskazanie daty, w której ma nastąpić zapłata. Termin ten należy oznaczyć dniem, miesiącem i rokiem. Miejsce podania w dokumencie terminu płatności jest obojętne. Najistotniejszym elementem ważności weksla jest przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, stanowi podstawę weksla i oznacza, że zobowiązanie wekslowe jest zobowiązaniem nieodwołalnym. Bezwarunkowe polecenie zapłaty polega na tym, że wystawca zobowiązuje się do bezwarunkowej zapłaty na rzecz remitenta. Najczęściej przyrzeczenie stosuje się w postaci zwrotu "zapłacę". Kolejnym elementem ustawowym weksla to nazwisko osoby, na której rzecz lub, na której zlecenie zapłata ma być dokonana (oznaczenie remitenta) i jest to warunek ważności weksla. Nazwiskiem osoby prawnej jest jej nazwa, może być skrócona zwyczajowo używana. Najważniejsze jest by był określony jej status prawny. Na wekslu musi się znajdować także podpis wystawcy weksla, który musi być własnoręczny. Dla ważności weksla nie są wymagane, lecz są pomocne w procesie dochodzenia roszczeń z weksla podpis poręczyciela, która poręcza za wystawcę, przy czym poręczenie wekslowe jest wieczyste i nieodwołalne po wręczeniu weksla. Ustaje z momentem zapłaty za weksel. Poręczenia można dokonać bądź na przedniej stronie weksla bądź na odwrocie. Poręczenia dokonuje się poprzez umieszczenie słowa poręczam, które podpisuje poręczyciel.

Obowiązkiem Sądu jest zbadanie, czy weksel został prawidłowo wypełniony. Wydanie nakazu zapłaty opartego na wekslu jest bowiem dopuszczalne jedynie wtedy, gdy weksel spełnia wymagania ważności w chwili dochodzenia praw z niego wynikających. Zatem zarówno w chwili wydawania wekslowego nakazu zapłaty, jaki w późniejszej fazie postępowania, sąd powinien z urzędu zbadać formalne wymagania ważności weksla, tj. ocenić, czy zostały spełnione wymagania przewidziane w art. 1 i art. 101 prawa wekslowego (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2014 r., II CSK 291/13)

Dłużnik wekslowy może podnosić poza zarzutami formalnymi w określonych warunkach także zarzuty dotyczące stosunku podstawowego.

Odnosząc powyższe do rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że w swoich zarzutach pozwany ograniczył się faktycznie do zarzutów formalnych dotyczących ważności weksla zarzucając powodowi nieumieszczenie na wekslu pełnej i właściwej nazwy remitenta, niewypełnienie weksla zgodnie z porozumieniem wekslowym – brak prawidłowej daty wypełnienia weksla. Podniósł także iż powód nie wskazał podstawy do wypowiedzenia umowy kredytu i wypełnienia weksla oraz naruszył art.187 par. 1 pkt 3 kpc poprzez niepodejmowanie próby pozasądowego rozwiązania sporu.

W ocenie Sądu, nie można podzielić zarzutów pozwanego K. G. (1) dotyczących nakazu zapłaty.

Odnosząc się kolejno do poszczególnych zarzutów pozwanego K. G. (1) należy wskazać, ze mimo, iż weksel nie obejmuje pełnej nazwy remitenta, zawiera jednak zapis „SKOK (...)”, która to nazwa jest zgodna z par. 1 pkt 2 Statutu pozwanego, stanowiąc, może ona posługiwać się w obrocie handlowym lub w celach marketingowych skróconą nazwą „(...)” lub (...). Sąd podziela stanowisko orzecznictwa, iż (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2015 r. I ACa 830/14) nie powinno się nadmiernie formalizować obrotu prawnego i jeżeli podmiot będący osobą prawną jest wystarczająco zindywidualizowany, to mimo braku formy prawnej firmy nie należy traktować czynności prawnej z tej przyczyny za nieważną. Także zgodnie z doktryną (por. Komentarz do Prawa wekslowego i czekowego -Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis 2003 r. pod red. A Szpunara str. 64) nie jest konieczne podanie pełnego brzmienia firmy spółki występującej w charakterze wystawcy weksla, wystarczające będzie natomiast podanie określenia, pod którym znana jest ona w obrocie. Nazwa pozwanego na wekslu pozwala na zidentyfikowanie remitenta.

Odnosząc się do zarzutu niewypełnienie weksla zgodnie z porozumieniem wekslowym tj. braku prawidłowej daty wypełnienia weksla, należy podnieść, że weksel in blanco winien być wystawiony z datą z jaka wystawca wręczył weksel remitentowi. Pozwany wręczył weksel powodowi w dniu poręczenia umowy pożyczki , dlatego ta data mogła widnieć na wekslu. Marginalnie należy wskazać, że przyczyną nieważności weksla jest jego postdatowanie w taki sposób, iż data wystawienia przypadnie po dacie wskazanej jako termin płatności (A. Szpunar, M. Kaliński, Komentarz..., s. 57; Rosenblüth 1936, t. I, s. 86; wyrok SA w Łodzi z 14 czerwca 2013 r., I ACa 251/2013, Lexis.pl nr 6880511). Inne warianty postdatowania lub antydatowania weksla - prowadzące do rozbieżności między datą wystawienia oznaczoną na wekslu a rzeczywistą datą wystawienia - nie stanowią przyczyny jego nieważności.

Odnośnie wskazania daty płatności weksla w wekslu in blanco pełniącym funkcję gwarancyjną nie zawsze jest to możliwe w momencie wystawienia weksla niepełnego. . Często bowiem strony umawiają się, że weksel zostanie wypełniony w momencie nieskuteczności wezwań do zapłaty, czy też w momencie dowolnym, wyznaczonym wyłącznie wolą posiadacza weksla. Zgodnie z umową pożyczki powód miała prawo wypełnić weksel (§.10 pkt 10 Umowy k.9 j/w)w przypadku nieterminowej spłaty kredytu. Pożyczkobiorca zalegała z zapłatą co najmniej 3 rat kredytu płatnych w dniach 15.11.2016, 15.12.2016, 15.01.2017 (k.144) czemu pozwany K. G. (1) nie zaprzeczył, wskazując, że zaprzestali z żona z czasem spłaty pożyczki. (...) zastrzegł sobie prawo wypowiedzenia umowy pożyczki z 30 dniowym terminem wypowiedzenia i postawienia po upływie okresu wypowiedzenia całego kredytu wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności w przypadku niezapłacenia przez kredytobiorcę pełnych rat kredytu za co najmniej 2 okresy płatności, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Pozwany K. G. (1) przyznał, ze otrzymał wezwanie do zapłaty, jak również że nie dopełnił obowiązku informowania o każdorazowej zmianie miejsca zamieszkania (k.164-165).

Nie można więc podzielić zarzutu pozwanego, że powód nie wskazał podstawy do wypowiedzenia umowy kredytu i wypełnienia weksla. Pozwany K. G. (1) na rozprawie zeznał, że kredyt nie został spłacony, a wielkość zaległości wynosi około 200.000 zł. . Nie zakwestionował tego, że nie zostały uiszczone raty w listopadzie i grudniu 2016 oraz rata w styczniu 2017r. co dało powodowi uprawnienie do wypowiedzenia umowy łączącej strony, co nastąpiło 19 stycznia 2017r.

Także zarzut dotyczący braku próby pozasądowego rozwiązania sporu zgodnie z art.187 § 1 pkt 3 kpc nie zasługuje na uwzględnienie. Umowa kredytowa łącząca strony dawała stronom możliwość w § 15 skorzystania z pozasądowego rozstrzygania sporów w Spółdzielczym Arbitrażu Konsumenckim, lecz nie nakładała na strony takiego obowiązku. Możliwość skierowania stron do mediacji lub prowadzenia postępowania mediacyjnego też nie jest obligatoryjna w postępowaniu sądowy. W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd nie znalazł podstaw do skierowania stron do mediacji, w szczególności, gdy toczy się postępowanie przygotowawcze dot. sposobu zawarcia umowy kredytowej.

Należy także wskazać, ze strony były wzywane do zapłaty, przed skierowaniem sprawy do postępowania sądowego, na adresy przez nich wskazane – bezskutecznie. . Informacja taka jest jedynie częścią procedury i nie może ograniczać sądowi możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, że istnieją przesłanki na mocy wskazanych przepisów, do zasądzenia od pozwanego K. G. (1) na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozew solidarnie z pożyczkobiorcą, przeciwko której nakaz zapłaty jest już prawomocny. Skoro roszczenie powoda nie jest przedawnione, na podstawie art. 496 k.p.c. należało utrzymać w mocy nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Gliwicach z 2 sierpnia 2017r.

O kosztach orzeczono w oparciu o art.98 kc. Uwzględniając zwolnienie K. G. (1) od opłaty od zarzutów, Sąd w tej części odstąpił od obciążenia go kosztami sądowymi.

Gliwice, 16.08.2018r. SSO E.Dawczak-Schaefer