Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	sekretarz sądowy Wioleta Motyczka

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2019 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa E. P., R. K., D. D. (1), Z. Z., J. G.

przeciwko (...) w upadłości
w P.

o ustalenie, ewentualnie uchylenie uchwały

1)  oddala powództwa;

2)  odstępuje od obciążania powodów kosztami procesu;

3)  przyznaje od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach na rzecz adwokata M. W. kwotę 442,80 (czterysta czterdzieści dwa 80/100) złote, w tym należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora procesowego dla pozwanego.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I C 305/19

UZASADNIENIE

Pozwem datowanym na 20 kwietnia 2018r. powodowie E. P., R. K., D. D. (1), J. G. i Z. Z. wnieśli o ustalenie nieważności ewentualnie uchylenie uchwały Zebrania Przedstawicieli Członków (...) w P. z dnia 30 czerwca 2015r. nr (...) w pkt I w zakresie zmiany treści zapisu § 12 ust. 1 statutu poprzez podniesienie wysokości udziału z 1 zł do 95 zł. Jako pozwanego oznaczyli (...) Zdaniem powodów uchwała jest dotknięta szeregiem wad formalnych co powoduje jej niezgodność z prawem. Jednocześnie powodowie podnieśli, że uchwała jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i krzywdząca dla członków.

Postanowieniem z dnia 8 lutego 2019r. wydanym pod sygnaturą I C 397/18 Sąd odrzucił pozew uznając wytoczenie powództwa przeciwko upadłemu za niedopuszczalne. Postanowieniem z dnia 14 maja 2019r. Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił postanowienie z dnia 8 lutego 2019r., wskazując że skoro powodowie wnieśli pozew nie przeciwko syndykowi masy upadłości zgodnie z art. 144 ust. 1 Prawa upadłościowego lecz przeciwko upadłemu, który nie posiada biernej legitymacji procesowej, to pozew nie podlega odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. lecz powinien zostać rozpoznany z uwzględnieniem zasad dotyczących braku legitymacji do występowania w procesie.

Kurator upadłego w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa (k. 723 akt), przecząc jakoby przesłanki podjęcia uchwały były krzywdzące lub nieprawdziwe. Jednocześnie zakwestionował argumentację powodów dotyczącą wad formalnych uchwały, wskazując, że podnoszone w tym zakresie zarzuty sprowadzają się do kontestowania wcześniejszych prawomocnie podjętych uchwał i wywodząc, że zarówno Zebrania Grup Członkowskich jak i Zebranie Przedstawicieli były zwołane i odbyły się zgodnie z zasadami przewidzianymi w statucie.

Sąd ustalił co następuje:

Powodowie – poza powodem D. D. (1) – są członkami pozwanego (...). Członkiem (...) jest również A. D., która udzieliła D. D. (1) pełnomocnictwa do reprezentowania jej w prawach członka (...) w upadłości (pełnomocnictwo k. 13, oświadczenie D. D. (1) na rozprawie w dniu 17 grudnia 2019r. k. 728).

Od 2006 roku do czerwca 2015 roku Statut pozwanej przewidywał, że wysokość udziału członkowskiego wynosi 1 zł.

W dniu 30 czerwca 2015r. Zebranie Przedstawicieli Członków (...) S. w P. podjęło uchwałę nr (...), której pkt I (zaskarżony w niniejszym postępowaniu ) brzmi „Zmienia się treść dotychczasowego zapisu § 12 ust 1 Statutu, który otrzymuje nowe, następujące brzmienie:

§ 12 ust. 1 Wpisowe wynosi 15,00 zł, a wysokość jednego udziału 95,00 zł.”

(kopia uchwały k. 56, kopia Statutu pozwanej po wprowadzeniu zmiany k. 42).

Postanowieniem z dnia 29 września 2016r. Sąd Rejonowy w Gliwicach w sprawie XII GU 235/16 ogłosił upadłość (...) (...) w P. i powołał syndyka.

Pozew w niniejszej sprawie wniesiony został w dniu 23 kwietnia 2018r. Fakt ogłoszenia upadłości był powodom znany, co wynika z treści pozwu. Powodowie nie byli w niniejszej sprawie reprezentowani przez fachowego pełnomocnika, niemniej problematyka dotycząca legitymacji biernej upadłego została im zasygnalizowana postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 maja 2019r. wydanym w niniejszej sprawie na skutek rozpoznania zażalenia na odrzucenie pozwu. Pomimo treści tego orzeczenia powodowie nie podjęli żadnych czynności zmierzających do innego oznaczenia strony pozwanej.

Okoliczności powyższe nie były sporne.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 144 ust 1 i 2 prawa upadłościowego po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu. Postępowania te syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym.

Jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny w postanowieniu z dnia 14 maja 2019r. (V ACz 170/19), wydanym na skutek rozstrzygnięcia w przedmiocie zażalenia na odrzucenie pozwu w niniejszej sprawie (który to pogląd Sąd orzekający podziela), postępowania dotyczące ustalenia lub stwierdzenia nieważności uchwały Zebrania Przedstawicieli upadłego podjętej przed ogłoszeniem upadłości, o podniesieniu wysokości udziału, której skutkiem jest możliwość dochodzenia przez syndyka dopłat do podwyższonej wartości udziału, jest postępowaniem dotyczącym masy upadłości, gdyż dotyczy pozycji czynnej masy, która na skutek wyegzekwowania od członków kasy dopłat zwiększy swój stan. W takim przypadku zatem zgodnie z art. 144 ustawy Prawo upadłościowe stroną pozwaną może być tylko i wyłącznie syndyk masy upadłości. Po ogłoszeniu upadłości powództwo o ustalenie może być natomiast wniesione tylko przeciwko syndykowi masy upadłości, gdyż z chwilą ogłoszenia upadłości upadły traci formalną legitymację procesową.

Sąd Apelacyjny podkreślił jednak, iż utrata legitymacji procesowej przez upadłego nie oznacza, że pozew wniesiony po ogłoszeniu upadłości przeciwko upadłemu podlega odrzuceniu z uwagi na brak drogi sądowej - taki tryb jest jednak możliwy tylko w sytuacji, gdy wierzyciel dochodzi wierzytelności należnej od upadłego a nie sytuacji, która jest przedmiotem niniejszego postępowania. Skoro jednak powodowie wnieśli pozew nie przeciwko syndykowi masy upadłości zgodnie z art. 144 ust. 1 Prawa upadłościowego lecz przeciwko upadłemu, który nie posiada biernej legitymacji procesowej, to pozew nie podlega odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. lecz powinien zostać rozpoznany z uwzględnieniem zasad dotyczących braku legitymacji do występowania w procesie.

Pozew w niniejszej sprawie wniesiony został po ogłoszeniu upadłości (...) S. w P.. Wbrew regule wyrażonej w art. 144 Prawa upadłościowego został on skierowany przeciwko upadłemu, a nie przeciwko syndykowi, który winien być w tej sytuacji stroną pozwaną.

Zgodnie z art. 194 § 1 zd. 1 kodeksu postępowania cywilnego jeżeli okaże się, że powództwo nie zostało wniesione przeciwko osobie, która powinna być w sprawie stroną pozwaną, sad na wniosek powoda lub pozwanego wezwie tę osobę do wzięcia udziału w sprawie. Cytowany przepis nie zezwala sądowi na dopozwanie (wezwanie do udziału w sprawie po stronie pozwanej) bez wyraźnego wniosku jednej ze stron. Taki wniosek w niniejszym postępowaniu nie wpłynął.

W tych warunkach powództwo podlegało oddaleniu z powodu braku legitymacji biernej po stronie pozwanej, co czyniło zbędnym rozpoznawanie podnoszonych przez powodów zarzutów, ich rozpoznanie bowiem wobec braku legitymacji pozwanego do występowania w procesie, nie mogłoby mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Na marginesie zauważyć też trzeba, że w świetle art. 42 § 4 Prawa spółdzielczego po stronie powoda D. D. (2) nie istnieje również legitymacja czynna do wystąpienia z powództwem w zakresie żądania uchylenia uchwały, bowiem nie jest on członkiem (...). Udzielone pełnomocnictwo upoważnia go jedynie do występowania w procesie w charakterze pełnomocnika członka, a nie do wykonywania we własnym imieniu materialnoprawnych uprawnień członkowskich.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 102 k.p.c.

Wynagrodzenie kuratora ustalono w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. 2013, poz. 1476).

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk