Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	sekr. sądowy Wioleta Motyczka

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa K. M.

przeciwko (...) w R.

o ustalenie nieistnienia uchwały, stwierdzenie nieważności uchwały, ewentualnie uchylenie uchwały

1)  oddala powództwa;

2)  zasądza od powoda K. M. na rzecz pozwanej (...) w R. kwotę 197 (sto dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I C 51/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 marca 2015r. powód K. M. wniósł o ustalenie, że uchwała Rady Nadzorczej (...) (...) z dnia 22 grudnia 2014r. nie istnieje. W uzasadnieniu powód podał, że przed tut. Sądem pod sygnaturą I C 166/14 zawisła sprawa, której przedmiotem jest stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia członków (...) nr (...) w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej. W ocenie powoda sposób głosowania w przedmiocie wyboru członków Rady Nadzorczej przeprowadzony był sprzecznie z zasadami określonymi w statucie Spółdzielni. Wywodził, że karta wyborcza podzielona została na siedem części w których rozmieszczono nazwiska kandydatów według porządku uzależnionego od Administracji (...), w rejonie których poszczególni kandydaci zamieszkują, a głosujący nie mógł postawić więcej niż jednego znaku „X” obok kandydatów z danej administracji. Takie ukształtowanie zasad głosowania pozbawia członków Spółdzielni możliwości dokonania swobodnego wyboru spośród wszystkich zgłoszonych kandydatów. Nadto wywodził, że jedynym ograniczeniem, które wprowadza statut Spółdzielni jest liczba znaków „X”, które wyborca może postawić na karcie do głosowania – nie może być ich więcej niż wynosi liczba członków Rady Nadzorczej, a więc w tym przypadku siedem. Statut co prawda wprowadza zasadę, że członkami Rady Nadzorczej są osoby reprezentujące każdą z (...), ale przepis ten odnosi się do ustalania wyników głosowania, a nie do sposobu głosowania. W tych warunkach powód, powołując się na nieważność uchwały obejmującej wybór członków Rady Nadzorczej, domagał się stwierdzenia nieistnienia zaskarżonej uchwały tak wybranej Rady Nadzorczej.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa, podnosząc, że powód opiera żądanie ustalenia nieistnienia uchwały na zarzutach, które są przedmiotem badania w innym toczącym się postępowaniu. Zaprzeczyła aby przy wyborze Rady Nadzorczej dopuszczono się nieprawidłowości mających wpływ na ważność dokonanego wyboru (k.47).

Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2015r. Sąd zawiesił postępowanie do czasu rozstrzygnięcia sprawy I C 166/14 (k. 41). Po prawomocnym zakończeniu procesu w sprawie I C 166/14 podjęto zawieszone postępowanie.

Pismem z dnia 20 października 2016r. powód rozszerzył pozew o żądanie ustalenia, że uchwała jest nieważna, ewentualnie żądanie uchylenia uchwały. W uzasadnieniu podniósł, że uchwała nie spełnia wymogów art. 4 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Spółdzielnia nie doręczyła członkom pisemnego zawiadomienia o wysokości opłat. Nie została udostępniona również w trybie art. 8 ¹ ust. 3 u.s.m., co równocześnie stanowi naruszenie art. 18 § 1 pkt 3 prawa spółdzielczego. Nadto podniósł, że uchwała podjęta została z naruszeniem § 5 ust. 1 i § 7 ust. 2 regulaminu Rady Nadzorczej (...), co stanowi jednocześnie naruszenie art. 35 § 5 prawa spółdzielczego (pismo powoda k. 124).

W odpowiedzi na rozszerzenie żądania pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Podniosła, że powód nie dysponuje interesem prawnym w uzyskaniu wyroku stwierdzającego nieważność zaskarżonej uchwały, albowiem przysługują mu dalej idące roszczenia. Odnosząc się do żądania uchylenia uchwały pozwana podniosła, że uchwały innych niż walne zgromadzenie organów spółdzielni mogą być zaskarżane w trybie art. 42 prawa spółdzielczego tylko jeżeli ustawa tak stanowi, a dla uchwały będącej przedmiotem sporu w niniejszej sprawie ustawodawca nie przewidział takiego roszczenia (k. 133).

Sąd ustalił co następuje:

W tut. Sądzie pod sygnaturą I C 166/14 toczył się proces z powództwa m.in. K. M. przeciwko (...) w R. o stwierdzenie nieważności ewentualnie ustalenie nieistnienia, ewentualnie uchylenie uchwały nr (...) walnego zgromadzenia członków pozwanej Spółdzielni, które odbyło się w dniach 20,21,22,26,27,28,29 maja 2014r w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej na kadencję 2014-2017. Zarzuty dotyczące prawidłowości wyboru Rady Nadzorczej, które powód podnosił w pozwie inicjującym niniejsze postępowanie, były przedmiotem rozpoznania Sądu w tamtej sprawie. Wyrokiem z dnia 12 maja 2015r. powództwo oddalono. Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2016r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda od wyroku z dnia 12 maja 2015r. (okoliczności bezsporne).

W dniu 22 grudnia 2014r. Rada Nadzorcza wybrana na podstawie opisanej wyżej uchwały walnego zgromadzania o numerze (...) podjęła uchwałę nr (...) w sprawie zatwierdzenia wysokości opłat eksploatacyjnych oraz innych składników opłat należnych od spółdzielni w ramach planów ekonomiczno – finansowych. Rada Nadzorcza liczy siedmiu członków. W posiedzeniu Rady Nadzorczej w dniu 22 grudnia 2014r. uczestniczyli wszyscy jej członkowie. Przewodniczący Rady Nadzorczej przekazał obecnym na posiedzeniu, iż materiały przygotowane na posiedzenie wraz z porządkiem obrad zostały dostarczone wszystkim członkom w regulaminowym terminie. Nie zgłoszono uwag do porządku obrad.

Uchwałą nr (...) Rada Nadzorcza zatwierdziła na wniosek Zarządu plany ekonomiczno finansowe (...) na rok 2015 obejmujące szczegółowo wyliczone w uchwale części składowe, w tym plan kosztów i przychodów gospodarki nieruchomościami budynków mieszkalnych, plan eksploatacji i utrzymania nieruchomości stanowiących ogólne mienie spółdzielni, plan funduszu remontowego, plan kosztów administrowania, plan kosztów ogólnospółdzielczych, plan osobowego funduszu płac i zatrudnienia, plan bezosobowego funduszu płac, plan działalności społeczno – kulturalnej, plan kosztów eksploatacji i utrzymania części wspólnej w nieruchomościach w zasobach mieszkalnych spółdzielni, kalkulację stawki opłat eksploatacji dźwigów osobowych, domofonów, opłat za mycie klatek schodowych , opłat za podatek od nieruchomości , opłat za korzystanie z garażu zbiorczego, opłat za korzystanie z gazu zbiorczego, plan kosztów eksploatacji i utrzymania lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych i pawilonach, kalkulację stawki opłat za nieruchomości garażowe i garaże wybudowane na nieruchomościach w budynkach mieszkalnych ( wyliczenie części składowych planów k. 150 – 164 akt). Rada zatwierdziła również na wniosek zarządu cennik wynajmu lokali użytkowych, dzierżawy tereny, połaci dachowych, miejsc pod reklamy i miejsc postojowych na 2015r., a także zatwierdziła na wniosek zarządu cennik najmu i zasady odpłatności w osiedlowych domach kultury na rok 2015r. Za podjęciem uchwały zagłosowało wszystkich siedmiu członków Rady (protokół posiedzenia Rady Nadzorczej z dnia 22 grudnia 2014r. k. 149 i nast.).

Na skutek podjęcia uchwały doszło z dniem 1 kwietnia 2015r. do zmiany wysokości opłaty eksploatacyjnej, opłaty na działalności kulturalno – oświatową i opłaty na fundusz remontowy. O zmianie pozwana informowała członków pismem zatytułowanym „ Zawiadomienie o zmianie wysokości opłat na pokrycie kosztów zależnych od spółdzielni za lokale w (...)”, w którym przedstawiono ogólną informację o podjęciu uchwały i jej krótkie uzasadnienie. Załącznikiem do (...) była informacja o wysokości opłat od 1.04.2015r. (k. 5).

posiedzenia Rady Nadzorczej z dnia 22 grudnia 2014r. oraz obecność członków Rady na tym posiedzeniu Sąd ustalił w oparciu o protokół z posiedzenia ( k. 149 i nast.). Treść protokołu nie była kwestionowana przez strony. Wobec faktu, iż na posiedzeniu obecni byli wszyscy członkowie Rady Nadzorczej zbędne było dopuszczenie dowodu z zeznań świadków w osobach wszystkich członków Rady na okoliczność spełnienia przez pozwaną wymagań, o których mowa w § 5 ust. 1 i § 7 ust. 2 regulaminu rady nadzorczej, a to ze względu na przewidziane regulaminem pewne odmienności proceduralne w przypadku posiedzeń, na których obecni są wszyscy członkowie Rady, o których to odmiennościach i ich skutkach szerzej w części zawierającej rozważania prawne. Z tych samych względów niecelowym było też dopuszczenie dowodu z pisemnych zawiadomień, wniosków i innych materiałów zgłoszonych w pkt 2 pisma powoda z 26 października 2016r., albowiem okoliczności jakie miały być wykazane nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Wyrok tut. Sądu z dnia 12 maja 2015r. w sprawie I C 166/14 powództwa m.in. K. M. przeciwko (...) w R. o stwierdzenie nieważności ewentualnie ustalenie nieistnienia, ewentualnie uchylenie uchwały nr (...) walnego zgromadzenia członków pozwanej Spółdzielni, które odbyło się w dniach 20,21,22,26,27,28,29 maja 2014r w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej na kadencję 2014-2017, przesądza zatem w sposób wiążący o istnieniu, ważności i skuteczności dokonanego przez walne zgromadzenie wyboru Rady Nadzorczej. W tej sytuacji Sąd, będąc związany orzeczeniem w sprawie I C 166/14, nie dokonywał ponownie badania podnoszonych przez powoda okoliczności wyboru Rady Nadzorczej. Nieważność tego wyboru była jedyną przesłanką jaka powód powoływał w uzasadnieniu żądania nieistnienia zaskarżonej uchwały Rady Nadzorczej nr (...) z 22 grudnia 2014r. Wobec faktu, iż w sprawie I C 166/14 przesądzono o ważności wyboru Rady, Sąd w niniejszym postępowaniu w trybie art. 189 k.p.c. w związku z art. 365 § 1 k.p.c. oddalił powództwo o stwierdzenie nieistnienia uchwały Rady nr (...).

Żądanie ustalenia nieważności uchwały powód opierał na naruszeniu wymogów art. 4 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, art. 8 ¹ ust. 3 u.s.m , art. 18 § 1 pkt 3 prawa spółdzielczego oraz naruszenie § 5 ust. 1 i § 7 ust. 2 regulaminu Rady Nadzorczej (...) i art. 35 § 5 prawa spółdzielczego.

Z art. 18 § 2 pkt 3 prawa spółdzielczego (powód w swoim piśmie omyłkowo powołał się na art. 18 § 1) wynika członek spółdzielni ma prawo do otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi, z zastrzeżeniem art. 8 ¹ ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Z art. 8 ¹ ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika natomiast, że statut spółdzielni mieszkaniowej, regulaminy, uchwały i protokoły obrad organów spółdzielni, a także protokoły lustracji i roczne sprawozdanie finansowe powinny być udostępnione na stronie internetowej spółdzielni. Cytowane regulacje mają zapewnić członkom spółdzielni dostęp do informacji o działaniach podejmowanych przez spółdzielnię w zakresie objętym tymi przepisami, określając między innymi tryb publikowania i podawania do wiadomości członkom spółdzielni uchwał jej organów, ustawodawca nie przewidział jednak żadnych sankcji związanych z niewykonaniem przez organy spółdzielni wymienionych obowiązków. W konsekwencji niedopełnienie obowiązku publikowania uchwał nie skutkuje nieważnością tych uchwał i nie eliminuje ich z obrotu prawnego. Ustawa nie łączy ważności uchwały i jej mocy wiążącej z aktem jej publikacji przewidzianym w art. 8 ¹ ust 3 u.s.m., wskazuje jedynie na powinność dokonania takiej publikacji, co wprost wynika ze sformułowania „powinny być udostępnione” jakim ustawodawca się posłużył. Tym samym brak publikacji uchwały na stronie internetowej spółdzielni, pomimo obowiązku wynikającego z art. 8 ¹ ust. 3 u.s.m. nie jest naruszeniem przepisów, które wpływa na ważność uchwały. Art. 18 § 2 ust. 3 prawa spółdzielczego określa natomiast prawo członka spółdzielni do zaznajamiania się z treścią podejmowanych uchwał i rodzi ewentualnie po stronie członka roszczenie o umożliwienie mu zaznajomienia się z tą treścią, nie zawiera natomiast żadnych regulacji, które mogłyby odnosić się do kwestii ważności tychże uchwał.

Szczególny tryb zawiadamiania członków o treści podjętej uchwały przewiduje art. 4 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którym o zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby, o których mowa w ust. 1-2 i 4 (członków spółdzielni i właścicieli lokali nie będących członkami spółdzielni), co najmniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na piśmie. W ocenie Sądu również niedopełnienie tego obowiązku nie skutkuje nieważnością uchwały, może mieć co najwyżej wpływ na skuteczności uchwały wobec członka, który nie otrzymał prawidłowego zawiadomienia, a więc wywołać skutek jedynie w zakresie indywidualnych stosunków pomiędzy członkiem spółdzielni, a spółdzielnią. W tych wypadkach członkowi przysługują roszczenia opisane w art. 4 ust. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Z kolei powoływany przez powoda art. 35 § 5 prawa spółdzielczego stanowi, iż tryb zwoływania posiedzeń organów, o których mowa w § 1 pkt 2-4 i § 3 ( w tym rady nadzorczej) oraz sposób i warunki podejmowania uchwał przez te organy określa statut lub przewidziane w nim regulaminy tych organów. Zgodnie z § 5 ust. 1 Regulaminu Rady Nadzorczej (...) (k. 136 akt) o czasie, miejscu i porządku obrad Rady Nadzorczej jej członkowie i Zarząd zawiadamiani są pisemnie co najmniej na 7 dni przed terminem posiedzenia. Do zawiadomień powinny być dołączone wnioski i inne materiały w sprawach, które mają być rozpatrywane przez Radę, a wymagają wcześniejszego zapoznania się z nimi. W myśl § 7 Regulaminu Rada Nadzorcza zdolna jest do podejmowania uchwał przy obecności przynajmniej połowy liczby członków Rady (§ 7 ust. 1 Regulaminu). Rada Nadzorcza może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członkom Rady w sposób określony w § 5. (§ 7 ust. 2 Regulaminu). Od zasady głosowania wyłącznie w sprawach objętych porządkiem obrad przewidziano wyjątek w § 7 ust. 3 regulaminu, a mianowicie w przypadku gdy w posiedzeniu Rady Nadzorczej uczestniczą wszyscy jej członkowie żaden z nich nie sprzeciwia się wniesieniu do porządku obrad sprawy dotychczas w nim nie ujętej, a także wszyscy zgadzają się na jej głosowanie, uchwały podjęte we wniesionej sprawie są ważne, za wyjątkiem odwołania członków Zarządu.

Jak ustalono w posiedzeniu Rady Nadzorczej w dniu 22 grudnia 2014r. brali udział wszyscy jej członkowie. W tej sytuacji konstruowany przez powoda zarzut naruszenia § 5 ust. 1 i § 7 ust. 2 Regulaminu jest bezzasadny. Nawet bowiem gdyby członkowie Rady nie otrzymali w odpowiednim trybie i terminie zawiadomienia o jakim mowa w § 5 ust. 1 Regulaminu (co wbrew zapisowi protokołu posiedzenia Rady zarzuca powód), to w myśl § 7 ust. 3 to wobec braku sprzeciwu i zgody na głosowanie byli uprawnieni do podejmowania uchwał we wszystkich sprawach, również nie objętych porządkiem obrad, poza sprawami dotyczącym odwołania członków zarządu. Wobec zgodnego przystąpienia do głosowania nad sporną uchwałą przez pełny skład Rady bez znaczenia dla ważności uchwały jest czy członkowie rady otrzymali zawiadomienie i materiały określone w § 5 Regulaminu i w jakim terminie. Zbędne zatem stało się przeprowadzanie wnioskowanych przez powoda na te okoliczności dowodów, albowiem przedmiotem dowodu byłyby fakty, które nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.).

Jako, że zarzuty powoda nakierowane na wykazanie nieważności spornej uchwały okazały się niezasadne, Sąd rozpoznając Sąd rozpoznając sprawę w oparciu o przepis art. 189 k.p.c. powództwo oddalił.

Niezależnie od żądań ustalenia nieistnienia i ustalenie nieważności uchwały powód wniósł również o uchylenie spornej uchwały. Również w tym zakresie powództwo jest niezasadne, a to ze względu na brak podstawy prawnej takiego żądania. Ustawodawca – inaczej niż w przypadku uchwał walnego zgromadzenia członków spółdzielni ( art. 42 prawa spółdzielczego) - nie przewidział generalnej zasady przyznającej członkom spółdzielni prawo do zaskarżania uchwał rady nadzorczej. Prawo takie przysługuje wyłącznie w sytuacjach wprost przewidzianych w ustawie (np. art. 24 § 6 prawa spółdzielczego). Jako, że zaskarżona uchwała Rady Nadzorczej nie mieści się w kategorii uchwał, którym ustawodawca przypisał cechę zaskarżalności w drodze żądania uchylenia uchwały, powodowi nie przysługuje roszczenie o jej uchylenie, a zatem powództwo podlegało oddaleniu.

Wobec oddalenia żądań powoda w całości o kosztach orzeczono w oparciu o przepis art. 98 k.p.c.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk