Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna we W. wniósł o zasądzenie od M. K. 71 464,41 zł z odsetkami oraz kosztami procesu. Na dochodzoną kwotę składały się 55 720,70 zł kapitału pożyczki z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od 29 lipca 2016 r. i 15 743,71 zł skapitalizowanych odsetek umownych i karnych.

Pozew został wniesiony w dniu 29 lipca 2016 r. do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie. Referendarz sądowy tego Sądu stwierdzając brak podstaw do wydania nakazu zapłaty, postanowieniem z 22 września 2016 r. sygn.. akt VI Nc-e 1319070/16 przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Zawierciu.

Pozwana na rozprawie 2 lutego 2017 r. przyznała, że wzięła pożyczkę wraz z matką, wnosząc jednocześnie o rozłożenie zasądzonego świadczenia na małe raty. Podniosła, że spłaty zaprzestała z uwagi na śmierć matki w grudniu 2013 r. i utratę wówczas pracy.

Sąd Rejonowy w Zawierciu ustalił co następuje.

W dniu 31 października 2013 r. pozwana wraz z matką zawarły umową pożyczki powtórnej nr NP\ (...), na mocy której powód udzielił im pożyczki w wysokości 79 154,40 zł. Po odliczeniu opłat manipulacyjnych, przekazano pożyczkobiorcom 54 275,66 zł z tym, że 49 215,33 zł zostało przeznaczone na całkowitą spłatę zadłużenia wynikającego z wcześniej zawartej przez pozwaną pożyczki. Odpowiedzialność pozwanej i jej matki była solidarna.

Całkowita spłata pożyczki miała nastąpić w miesięcznych ratach po 1 364,47 zł. do 3 listopada 2020 r. Rzeczywista stopa oprocentowania pożyczki wynosiła 27,67%. Oprocentowanie pożyczki było stałe. W przypadku braku środków na rachunku do spłaty rat pożyczki, powód był uprawniony do podwyższenia oprocentowania, które jednak nie mogło przekroczyć stopy odsetek maksymalnych, wynoszących czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Wówczas (...) wynosiłaby 32,30%. Niespłacenie przez pożyczkobiorców rat w terminie albo spłacenie ich w niepełnej wysokości, powodowało uznanie niespłaconej należności za zadłużenie przeterminowane. Od takiego zadłużenia powód miał prawo pobrać odsetki karne, według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym.

Pozwana była wcześniej od 10 lat klientką Banku. Poziom jej zadłużenia wzrastał i Bank zażyczył sobie dodatkowego osoby po stronie pożyczkobiorcy celem zabezpieczenia jej spłaty. W chwili zawarcia umowy pozwana była zatrudniona na umowę o pracę z wynagrodzeniem 1 552,53 zł netto. Jej matka osiągała dochód 1 897,29 zł z emerytury i to ona faktycznie spłacał raty pożyczki. Powód dokonał oceny zdolności kredytowej pozwanej. Przewidzianym w umowie zabezpieczeniem spłaty pożyczki było ubezpieczenie z tytułu śmierci i inwalidztwa pozwanej oraz utraty przez nią pracy. Jednocześnie pozwana przystąpiła do umowy ubezpieczenia od ryzyk w postaci zgonu, trwałej i całkowitej niezdolności do pracy oraz utraty pracy. Pozwana wyznaczyła powodowy Bank jako upoważnionego od otrzymania świadczenia z tytułu ubezpieczenia.

W przypadku opóźnienia z zapłatą rat za co najmniej dwa okresy płatności, powód miał wezwać pożyczkobiorców w formie monitu wysłanego listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni, pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki. W przypadku, gdy pożyczkobiorcy nie uregulują zaległości w terminie, powód miał prawo rozwiązać umowę z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia.

W grudniu 2013 r zmarła matka pozwanej. Pozwana zaprzestała spłacać regularnie rat pożyczki. Pismem z 1 września 2014 r. powód wypowiedział pozwanej umowę pożyczki z zachowaniem 30 dniowego terminu, stawiając całą należność w stan natychmiastowej wymagalności. Wezwano ją jednocześnie do zapłaty co najmniej 10 229,51 zł, które spowodowałoby cofniecie przez Bank wypowiedzenia.

Na chwilę wyrokowania pozwana pracowała na pół etatu i zarabiała 700 zł netto. Miała przyznaną rentę, zajętą przez komornika. Nie miała nikogo na utrzymaniu. Na utrzymanie wynajętego mieszkania wydawała 800 zł.

/dowód: wniosek kredytowy z 31 października 2013 r karta 32-34; umowa pożyczki powtórnej nr NP\ (...) wraz z załącznikami karta 13-31; wypowiedzenie umowy pożyczki z 1 września 2014 r. karta 12; zeznania pozwanej karta 50-51/

Sąd Rejonowy w Zawierciu zważył co następuje.

Artykuł 720 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Bezsporny w sprawie był fakt, że strony w dniu 31 października 2013 r. zawarły umowę pożyczki, która w przeważającej części została przeznaczona na spłatę istniejącego już zobowiązania pozwanej u powoda. Miesięczna rata pożyczki ustalona została na 1 364,47 zł. Ponieważ pozwana uzyskiwała dochód w wysokości 1 552,53 zł, dla poprawienia jej zdolności kredytowej, jako drugi pożyczkobiorca występowała matka pozwanej. Faktycznie to jej matka spłaca raty kredytowe. Odpowiedzialność pożyczkobiorców była solidarna.

Treść stosunku prawnego ustalono na podstawie postanowień umowy pożyczki, która odpowiadała przepisom art. 29 ust 1 i art. 30 ust 1 ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1083). Dodatkowo okoliczności zawarcia umowy ustalono na podstawie zeznań pozwanej. Ponieważ po stronie powodowej występował Bank, Sąd ograniczył się do przesłuchania tylko jednej strony (art. 302 § 1 k.p.c. w zw. z art. 300 § 1 k.p.c.).

Zgodnie z art. 366 § 1 k.c., kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Powód o całość świadczenia wystąpił przeciwko pozwanej.

Matka pozwanej zmarła w grudniu 2013 r. Pozwana zaprzestała wówczas spłaty pożyczki. Twierdziła, że straciła w tamtym czasie pracę. Sąd nie dał jej wiary, że to byłą podstawa zaprzestania spłaty pożyczki, ponieważ do takiego ryzyka, pożyczka była ubezpieczona. Biorąc pod uwagę stan zaległości na dzień wypowiedzenia umowy pożyczki (tj. 1 września 2014 r.), pozwana pozostawała w opóźnieniu za ok. 7 rat. Wynika z tego, że po śmierci matki została spłacona jedynie jedna rata.

Uwzględniając powyższe, na podstawie ww. przytoczonych przepisów, Sąd wyrokiem z 3 lutego 2017 r. uwzględnił w całości powództwo zasądzając 71 464,41 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od kwoty należności głównej 55 720,70 zł, z zastrzeżeniem, że nie mogły przekroczyć maksymalnych odsetek za opóźnienie, uwzględniając jednocześnie art. 481 § 1 i § 2 ¹ i 2 ² k.c.

Sąd nie uwzględnił przy tym wniosku pozwanej aby zasądzone świadczenie rozłożyć na raty po 500 zł. Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Po pierwsze, propozycja ta znaczenie odbiegała od ustalonej przez strony raty na 1 364,47 zł miesięcznie. Po drugie, uwzględnienie wniosku pozwanej odroczyłoby uzyskanie przez powoda zwrotu świadczenia o ok. 12 lat.

Sytuacja majątkowa pozwanej także nie dawała gwarancji, że wywiąże się ze terminowej spłaty rat po 500 zł. Na chwilę wyrokowania pozwana pracowała na pół etatu i zarabiała 700 zł netto. Miała przyznaną rentę, zajętą częściowo przez komornika. Na utrzymanie wynajętego mieszkania wydawała 800 zł. Jednakże te fakty Sąd wziął pod uwagę przy rozstrzygnięciu o kosztach sądowych i na podstawie art. 102 k.p.c., odstąpił od obciążania jej kosztami procesu.