Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu IV Wydział Pracy

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Kinga Grünberg-Bartkowska
Protokolant:	Dominika Flader

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2017 roku

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...) S.A w G. Oddział w T.

o odprawę emerytalną i ekwiwalent za energię elektryczną

O R Z E K Ł :

1.  Oddala powództwo.

2.  Nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego.

3.  Opłatą od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony, obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV P 59/17

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko (...) Operator Oddział w T. o zasądzenie na jego rzecz kwoty ok. 30.000,00 zł brutto stanowiącej wysokość sześciomiesięcznego wynagrodzenia tytułem odprawy emerytalnej oraz przywrócenia uprawnienia do ekwiwalentu za energię elektryczną w kwocie 1.500 zł rocznie.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że był zatrudniony
u pozwanego. W dniu 31 stycznia 2011 r. z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, umowa o pracę uległa rozwiązaniu za porozumieniem stron, przy czym wyłączną przyczyną rozwiązania umowy była likwidacja stanowiska pracy i zmiany restrukturyzacyjne. Pracodawca miał pełną wiedzę, że powód z dniem 3.04.2011 roku spełniał warunki do uzyskania emerytury i decyzją ZUS-u z dnia 12 kwietnia 2011 roku przyznano mu emeryturę. Mimo jego odwołań pracodawca nie uznał jego roszczeń i tym samym naruszył zasady współżycia społecznego, kodeksu pracy i zakładowego układu zbiorowego co wyczerpuje znamiona popełnienia czynu niedozwolonego.

W piśmie procesowym z dnia 6 marca 2017 roku /k.13/ powód sprecyzował żądanie pozwu wskazując, że domaga się od pozwanego zasądzenia kwoty 32.148,67 zł odpowiadającej sześciomiesięcznemu wynagrodzeniu powoda.

W odpowiedzi na pozew /k. 20/ pełnomocnik pozwanego wniósł
o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W pierwszej kolejności pozwany wskazał, że odnośnie drugiego żądania, powód winien sprecyzować czy domaga się ukształtowania prawa do ekwiwalentu za energię elektryczną poprzez jego przywrócenie, czy też domaga się ustalenia, że uprawnienie to mu przysługuje, bądź czy domaga się zapłaty z tego tytułu jakiejś obecnie bliżej nieokreślonej kwoty, za obecnie bliżej nieokreślony okres. W odniesieniu do pierwszego żądania pozwany powołał się na zarzut przedawnienia podniesiony już przez pozwanego w piśmie skierowanym do powoda z dnia 13.02.2017 roku, albowiem od dnia 3.04.2011 r. tj. od dnia, od którego powodowi przyznana została emerytura, upłynął już okres 3 lat przewidziany w art.291 kp jako roszczeń wynikających ze stosunku pracy. Taki sam termin przedawnienia przewiduje także przepis art.442 ¹ kc odpowiedniego do skonstruowanego przez powoda roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez pozwanego jakoby bezprawną odmową wypłaty świadczeń z tytułu odprawy emerytalno – rentowej i ekwiwalentu za energię elektryczną.

Na rozprawie w dniu 24 maja 2017 roku powód sprecyzował, że tytułem ekwiwalentu za energię elektryczną domaga się kwoty 1.500 zł rocznie za okres 6 lat oraz kontynuowania tego przywileju w przyszłości.

Ustosunkowując się do stanowiska powoda pełnomocnik pozwanego podniósł, iż roszczenia w tym zakresie wymagalne przed dniem 3 kwietnia 2014 roku są przedawnione, natomiast roszczenia o zapłatę nieprzedawnionych kwot są niezasadne co wynika z układów zbiorowych obowiązujących u pozwanego.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód M. K. w okresie od 18 lutego 1974 roku do 31 stycznia 2011 roku zatrudniony był w (...) S.A Oddział w T. w pełnym wymiarze godzin pracy. W ostatnim okresie powód pracował na stanowisku Kierownika Wydziału Usług (...).

Wynagrodzenie powoda wynosiło 5.655,00 zł brutto.

(okoliczności bezsporne;

dowód: świadectwo pracy – k. 3 akt ).

Dnia 31 stycznia 2011 roku nastąpiło rozwiązanie z powodem umowy o pracę na mocy porozumienia stron. Rozwiązanie stosunku pracy z powodem nastąpiło w ramach Programu Dobrowolnych Odejść spowodowanych zmianami restrukturyzacyjnymi w pozwanym zakładzie i likwidacją jego stanowiska pracy. Pracodawca zaproponował powodowi inne stanowisko pracy, które go jednak nie satysfakcjonowało i zdecydował się na odejście z zakładu pracy przed uzyskaniem uprawnień emerytalnych. Powód bowiem zakładał, że będzie pracował u pozwanego do dnia 2 kwietnia 2011 roku, albowiem następnego dnia kończył 60 lat i mógł przejść na emeryturę. Rozwiązując umowę o pracę na mocy porozumienia stron na zasadach określonych w Programie Dobrowolnych Odejść powód otrzymał wypłatę odszkodowania w kwocie około 100.000 zł. Jeden z przełożonych powoda poinformował go, że jego odejście z zakładu pracy może nastąpić z dniem 31 stycznia 2011 roku na mocy porozumienia stron i wypłatą rekompensaty albo 3.04.2011 roku w związku z przejściem na emeryturę, ale bez wypłaty rekompensaty. W chwili rozwiązania stosunku pracy powód korzystał ze zniżek na energię elektryczną przysługujących pracownikom zatrudnionym u pozwanego.

Po rozwiązaniu stosunku pracy powód przez dwa miesiące był bezrobotny, był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy bez prawa do zasiłku. Nie otrzymywał też ekwiwalentu pieniężnego za energię elektryczną.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 12 kwietnia 2011 roku przyznano powodowi emeryturę od 3 kwietnia 2011 roku w kwocie 3.535,33 zł.

(okoliczność bezsporna;

dowód: kserokopia Umowy (...) nr (...) – GK (...) k.80 – 98 akt;

kserokopia decyzji ZUS-u (...)/ z dnia 12.04.2011 k. 5 akt;

przesłuchanie powoda M. K. k. 46 i 99 akt)

Pismem z dnia 22 marca 2013 roku powód zwrócił się do Dyrektora Generalnego (...) z prośbą o uzyskanie statusu emeryta pozwanego zakładu pracy. W piśmie tym pisał, że chodzi mu o przesunięcie terminu Porozumienie Dobrowolnych Odejść i rozwiązania umowy o pracę z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego tj. do 3 kwietnia 2011 roku.

Dyrektor Generalny pozwanego w piśmie z dnia 15 kwietnia 2013 roku wyjaśnił powodowi, że nie przysługuje mu roszczenie o wypłatę odprawy emerytalnej ponieważ uprawnienia emerytalne nabył nie bezpośrednio po rozwiązaniu umowy o pracę. Nie przysługuje mu także ekwiwalent pieniężny za energię elektryczną należnego emerytom ponieważ z dniem przejścia na emeryturę nie korzystał już z energii elektrycznej na zasadach określonych dla pracowników pozwanego, zapisanych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy zawartego w dniu 2 sierpnia 2006 r.

Dnia 25 stycznia 2017 roku powód ponownie zwrócił się do Dyrektora Generalnego pozwanego z pismem o przyjęcie jego stanowiska w sprawie roszczeń powoda z tytułu przejścia na emeryturę zgłaszanego w piśmie z 22 stycznia 2013 roku. W tym piśmie powód powołał się na delikt prawny i przytoczył przepisy prawa cywilnego i orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące wyrządzenia szkody na skutek czynu niedozwolonego.

Pozwany w odpowiedzi na powyższe pismo powoda odmówił spełnienia zgłoszonych przez niego roszczeń odszkodowawczych podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia powołując się na przepis art.291 kp.

(dowód: kserokopia pisma powoda z dnia 22.03.2013 r. k.7 akt;

kserokopia pisma pozwanego z dnia 15.04.2013 r. k.8 akt;

kserokopia pisma powoda z dnia 25.01.2017 r. k.9 akt;

kserokopia pisma pozwanego z dnia 13.02.2017 r. k.10 akt).

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz przesłuchania powoda M. K..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania powoda, które były jasne, logiczne i konsekwentne. Zeznania powoda były w całości zgodne z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, co więcej twierdzeń powoda co do okoliczności faktycznych sprawy nie kwestionowała w żaden sposób strona pozwana. W tym miejscu należy zauważyć, iż powód w sposób wybiórczy i bardzo subiektywny interpretował przepisy prawa, aby uzyskać dla siebie korzystne rozstrzygnięcie w tej sprawie.

Sąd uznał także za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła bowiem wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Przechodząc do rozważań prawnych wskazać należy, iż powód wystąpił z dwoma roszczeniami opartymi na różnych podstawach prawnych. Po pierwsze powód domagał się odprawy emerytalnej w wysokości 6 miesięcznego wynagrodzenia. Po drugie domagał się ekwiwalentu za energię elektryczną za okres sześciu lat oraz ustalenia tego prawa na przyszłość.

W tym miejscu należy odnieść się do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia. Pełnomocnik pozwanego wskazał, iż roszczenie o odprawę emerytalną oraz roszczenie o wypłatę ekwiwalentu za energię elektryczną w zakresie kwot wymagalnych przed dniem 3 kwietnia 2014 roku są przedawnione. Jednakże, aby można było mówić o przedawnieniu musi istnieć jakiekolwiek roszczenie. W ocenie Sądu powodowi nie przysługiwało roszczenie o wypłatę odprawy emerytalnej jak i o wypłatę ekwiwalentu za energię.

Odnosząc się do pierwszego żądania powoda, a więc wypłaty odprawy emerytalnej wskazać należy, iż podstawy przyznawania takiej odprawy uregulowane zostały z kodeksie pracy. Zgodnie z art. 91 ¹ § 1 kp pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pozwany (...) S.A. Oddział w T. wprowadził w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy korzystniejsze warunki przyznawania odprawy emerytalnej, podwyższając jej wysokość. Zgodnie z ust 1 Załącznika nr 7 do Układu Zbiorowego pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna. Wysokość tej odprawy została określona w ust 7 tego załącznika i jest zależna od okresu pracy. Z powyższego wynika, iż pozostałe warunki przyznawania odprawy pozostały takie same jak w art. 91 ¹ § 1 kp , a więc nadal, aby pracownik otrzymał odprawę musiał jego stosunek pracy ustać w związku z przejściem na rentę lub emeryturę.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego związek między ustaniem stosunku pracy a przejściem na rentę inwalidzką lub emeryturę jest ujmowany szeroko. Nabycie prawa do jednego z tych świadczeń, nie musi stanowić przyczyny rozwiązania stosunku pracy. Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia), czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy), bądź czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia). Między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do emerytury lub renty inwalidzkiej, ale nabycie prawa do jednego z tych świadczeń i przyznanie świadczenia po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy (wyrok z dnia 8 grudnia 1993 r., I PRN 111/93; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 r., III ZP 18/99; także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., II PK 149/10). Jednakże w odniesieniu do odprawy emerytalnej (inaczej niż w stosunku do odprawy rentowej) ukształtował się dominujący pogląd, zgodnie z którym, w razie przejścia na emeryturę, warunkiem istnienia związku między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę jest spełnianie przez pracownika warunków nabycia emerytury w momencie rozwiązywania stosunku pracy. Sąd Najwyższy stwierdził w wyroku z dnia 4 lutego 2011 r., II PK 149/10, który Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w całości aprobuje, iż jeżeli w momencie rozwiązania stosunku pracy pracownik nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury określonych w obowiązujących przepisach, to w takim stanie pobieranie - w okresie pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury - zasiłku chorobowego, świadczenia przedemerytalnego, czy też posiadanie w tym okresie statusu osoby bezrobotnej nie ma żadnego związku z nabyciem prawa do emerytury, które następuje wprawdzie w pewnym związku czasowym z rozwiązaniem stosunku pracy, ale jest to związek całkowicie przypadkowy. Taki przypadkowy związek czasowy między ustaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury nie może być potraktowany jako „przejście na emeryturę" w rozumieniu art. 92[1] § 1 KP.

Przenosząc powyższe na grunt niniejsze sprawy wskazać należy, że powód odszedł z pracy w ramach planu dobrowolnych odejść w dniu 31 stycznia 2011 roku i dopiero po dwóch miesiącach tj. z dniem 3 kwietnia 2011 nabył uprawnienia emerytalne. W okresie tym był zarejestrowany jako bezrobotny, bez prawa do zasiłku. Zdaniem Sądu, nie miał tu miejsca zatem żaden związek pomiędzy między rozwiązaniem stosunku pracy, a nabyciem prawa do emerytury.

Na marginesie należy jedynie zauważyć, iż przyznanie powodowi prawa do odprawy emerytalnej nie byłoby właściwe ze względu na zasady słuszności. Powód odszedł z pracy w ramach planu dobrowolnych odejść i odchodząc uzyskał znaczną rekompensatę. Powód zdawał sobie sprawę, że gdyby umowę rozwiązano z nim z dniem uzyskania prawa do emerytury nie otrzymałby tej rekompensaty. Powód podjął decyzję, iż będzie korzystał z planu dobrowolnych odejść i powinien wiedzieć, iż nie będzie miał prawa do innych świadczeń, w tym odprawy emerytalnej.

Odnosząc się z kolei do drugiego roszczenia powoda, a więc do ekwiwalentu za korzystania z energii elektrycznej wskazać należy, iż zgodnie z załącznikiem nr 5 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, prawo to przysługuje wyłącznie emerytom, którzy korzystali z niego z dniem przejścia na emeryturę. Powód jak sam stwierdził przestał z tego uprawnienia korzystać z chwilą rozwiązania stosunku pracy, a więc dwa miesiące przed tym jak przeszedł na emeryturę. Brak zatem podstaw do przyznania powodowi tego uprawnienia.

W tym miejscu należy zauważyć, iż nawet gdyby przyjąć, iż powodowi przysługuje prawo do odprawy emerytalnej w chwili obecnej roszczenie to jest przedawnione, co podniósł pozwany. W myśl art. 291 § 1 kp roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Nie może tu być mowy o jakimkolwiek innym terminie przedawnienia, w tym wynikającym z kodeksu cywilnego dotyczącym czynów niedozwolonych. Zgodnie z cytowanym przepisem roszczenie o odprawę stałoby się wymagalne w dniu kiedy powód uzyskał prawo do emerytury tj. w dniu 3 kwietnia 2011 roku. Zatem tego dnia rozpoczął swój bieg 3-letni termin przedawnienia. Z powyższego wynika, iż roszczenie o odprawę emerytalną przedawniło się w kwietniu 2014 roku. Podobnie należy potraktować roszczenie o ekwiwalent za energię elektryczną. Zgodnie z ust 8 z załącznika nr 5 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy ekwiwalent pieniężny wypłacany jest dwa razy w roku: do 31 maja i do 30 listopada. Zatem każde roszczenie o wypłatę ekwiwalentu za energię elektryczną miałoby inną datę wymagalności, tj. stawałoby się wymagalne w dniu 1 czerwca lub 1 grudnia danego roku. Jednakże roszczenia, które stałyby się wymagalne trzy lata przed wniesieniem pozwu przez powoda w dniu 23 lutego 2017 roku uległyby przedawnieniu. Powyższe uwagi dotyczące kwestii przedawnienia są jedynie hipotetycznym uwagami Sądu. Jak zostało już wskazane powyżej, aby roszczenie się przedawniło musi ono istnieć. W niniejszej sprawie powodowi nie przysługuje wobec pozwanego zarówno roszczenie o odprawę emerytalną jak roszczenie o ekwiwalent za energię elektryczną.

Z uwagi na powyższe powództwo podlegało oddaleniu.

W myśl art. 102 kpc, Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, poniesionymi przez stronę pozwaną, uznając, iż sprawa ma skomplikowany charakter a powód wnosząc sprawę kierował się subiektywnie pojętym poczuciem krzywdy. Z tego samego względu, kosztami sądowymi, od uiszczenia których powód był zwolniony, Sąd obciążył Skarb Państwa na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 kpc.