Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Jerzy P. Naworski (spr.)

Sędziowie: SO Hanna Matuszewska, SO Rafał Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2016 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w W.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 10 maja 2016r., sygn. akt V GC 186/15

postanawia

uchylić zaskarżone postanowienie

Jerzy P. Naworski

Hanna Matuszewska Rafał Krawczyk

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 maja 2016 r. Sąd Rejonowy zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c. wskazując, że powód (cesjonariusz) wystąpił przeciwko pozwanej z pozwem o zapłatę należności wynikającej z zawartej przez nią z (...) w D. (cedentem) umowy o rejestrację domen internetowych.

Pozwana podniosła zarzut nieważności umowy. Pozwana podkreśliła ponadto, że w związku z umową, na która powołuje się powód, Policję prowadzi przeciwko przeciwko cedentowi śledztwo o czyn z art. 286 § 1 k.k., a ona występuje w tej sprawie w charakterze pokrzywdzonej. Pozwana zaznaczyła też, że zawierający w jej imieniu, z (...), mąż był przekonany o konieczności wykupu domen internetowych zawierających firmę pozwanej. Według pozwanej, (...) poinformowała jej męża, że w T. ma podjąć działalność przedsiębiorca, o takiej samej jak pozwana firmie i profilu działalności, który zamierza kupić domeny, co doprowadzi do utraty przez pozwaną potencjalnych klientów. Pozwana zarzuciła także, że mąż nie był umocowany do jej reprezentowania.

Sąd pierwszej instancji uzyskał informację, że prowadzone jest podstępowanie przygotowawcze w sprawie zaistniałego w okresie od stycznia 2010 r. do listopada 2011 r. na terenie kraju przestępstwa polegającego na doprowadzeniu szeregu podmiotów do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, przy zawarciu umów o świadczenie usług internetowych, m.in. przez cedenta, tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. W postępowaniu tym pozwana ma status pokrzywdzonej. W ocenie Sądu pierwszej instancji zachodzi postawa do zawieszenia postępowania określona w art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c. (k. 101-103).

Pozwana w zażaleniu na to postanowienie wniosła o jego uchylenie podnosząc, że zawieszenie podstępowania na obecnym etapie p jest nieuzasadnione, a co najmniej przedwczesne. Według pozwanej przeprowadzenie zgłoszonych przez nią dowodów mogłoby doprowadzić do oddalenia powództwa bez potrzeby oczekiwania na wyrok karny (k. 106-107).

Powód nie udzielił odpowiedzi na zażalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuję:

Zgodnie z art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c., sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej.

Zawieszenie postępowania w oparciu o powołany przepis zazwyczaj łączone jest z unormowaniem art. 11 k.p.c., przewidującym związanie sądu w postępowaniu cywilnym ustaleniami prawomocnego wyroku karnego skazującego co do popełnienia przestępstwa. Jednakże zawieszenie postępowania w oczekiwaniu na wydanie wyroku karnego powinno wchodzić w grę wyjątkowo.

Ujawnienie się czynu, którego ustalenie w drodze karnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej zachodzi wtedy, gdy fakt popełnienia przestępstwa ma prejudycjalne znaczenie dla odpowiedzialności cywilnej pozwanego. Taka sytuacja występuje z reguły w sprawach, w których dochodzone są roszczenia z czynów niedozwolonych. Prawomocny wyrok karny skazujący za przestępstwo ma wtedy przesądzające znaczenie co do faktu popełnienia przestępstwa, winy sprawcy itp. Jeżeli natomiast podstawa odpowiedzialności pozwanego jest inna (np. niewykonanie umowy), to choćby czyn stanowił przestępstwo, fakt ten nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej (np. orzeczenia SN: z dnia 22 grudnia 1962 r., III PR 48/62, OSPiKA 1963, z. 9, poz. 241; z dnia 30 sierpnia 1983 r., IV PZ 34/83, OSPiKA 1985, z. 4, poz. 70). Istotny w tej materii jest też powołany przez skarżącą wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2009 r. (V CSK 358/08, Lex 603181), zgodnie z którym przyjmuje się, że ustalenie czynu karnego może mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej, jeżeli odpowiedzialność cywilna nie jest oparta na innych podstawach niż z czynu niedozwolonego, a materiał dowodowy nie pozwala wydać wyroku uwzględniającego powództwo, lecz nie można wyłączyć możliwości wydania wyroku skazującego, którego ustaleniami sąd w postępowaniu cywilnym byłby związany na podstawie art. 11 k.p.c.

Zawieszenie postępowania wchodzi w grę tylko wtedy, gdy sąd w świetle zgromadzonego materiału procesowego nie znajduje podstaw do uwzględnienia powództwa, a jednocześnie nie można wykluczyć, że postępowanie karne zakończy się wyrokiem skazującym, którego ustaleniami sąd w postępowaniu cywilnym byłby związany na podstawie art. 11 k.p.c. (np. orzeczenie SN z dnia 5 listopada 1968 r., I PZ 60/68, OSN 1969, nr 6, poz. 117 i wyrok SN z 2 lipca 2015 r., IV CSK 573/14, Lex 1778865). Teza ta, w ocenie Sądu Okręgowego, jest tym bardziej aktualna w odniesieniu do oddalenia powództwa w oparciu o materiał dowodowy zebrany w sprawie. Nieuzasadnione jest zawieszenie postępowania bez przeprowadzenia w sprawie cywilnej postępowania dowodowego (orzeczenie SN z dnia 5 kwietnia 1965 r., II PZ 20/65, Lex 5766).

W świetle przedstawionych judykatów Sądu Najwyższego rację ma skarżąca, że nie było dostatecznych podstaw do zawieszenia postępowania. Powód, jako cesjonariusz, dochodzi należności z umowy, a więc jej wykonania przez pozwaną. Sąd pierwszej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego w oparciu o przedstawione przez strony dowody, co pozwoliłoby na ustalenie, czy możliwe jest rozstrzygnięcie sprawy bez oczekiwania na wyrok sądu karnego.

Zażalenie jest więc zasadne, skoro zaskarżone postanowienie zapadło z naruszeniem art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c. W związku z tym należało je uchylić na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.

Jerzy P. Naworski

Hanna Matuszewska Rafał Krawczyk

Zażalenie nie służy

(...)

(...),

(...)

(...)

(...)