Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

1  W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Anna Ściepuro

Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Kordecka

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2021 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.

przeciwko M. J. (1)

o zapłatę

utrzymuje w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla z dnia 22 października 2019 r. wydany przez Sąd Rejonowy w Tczewie pod sygn. akt I Nc 1251/19.

Sygn. akt I C 989/20

UZASADNIENIE

W dniu 02 kwietnia 2019 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. (dalej: (...)) wniósł pozew przeciwko pozwanej M. J. (1) o zapłatę kwoty 1.171,37 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – na podstawie weksla wystawionego przez pozwaną.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 04.06.2018 r. został wystawiony weksel, na podstawie którego pozwana miała zapłacić bez protestu powodowi kwotę 1.171,37 zł w terminie 14.03.2019 r. Powód przedstawił weksel do wykupu listem poleconym, jednakże należność z weksla nie została przez pozwaną zapłacona, a próba pozasądowego rozwiązania sporu nie powiodła się, ponieważ pozwana nie odbierała kierowanej do niej korespondencji.

W dniu 22.10.2019 r. w sprawie wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, od którego w ustawowo przewidzianym terminie pozwana wniosła zarzuty, wnosząc o oddalenie powództwa i wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty. Podniosła zarzut nieudowodnienia roszczenia poprzez niewskazanie, co wchodzi w skład należności oraz niewskazanie na stosunek odstawowy - umowę pożyczki z pozwaną jako konsumentem. Wskazała na możliwość zastosowania przez powoda klauzul abuzywnych w stosunku podstawowym.

Postanowieniem z dnia 28.01.2021 r. wstrzymano wykonanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 22.10.2019 r.

W odpowiedzi pełnomocnik powoda wniósł o utrzymanie nakazu zapłaty w mocy, zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, przedkładając umowę pożyczki oraz potwierdzenie uiszczenia rzez pozwana siedmiu rat na poczet pożyczki. Wskazał, że roszczenie jego wynika z samego weksla, a to po stronie pozwanej leży ciężar wykazania, że suma wypisana na wekslu jest niezgodna z łączącym strony zobowiązaniem. Szeroko odniósł się także co do faktu, że zawarta umowa nie zawiera klauzul abuzywnych.

Stanowiska stron nie uległy zmianie do chwili zamknięcia rozprawy.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 czerwca 2018 r. pozwana M. J. (2) zawarła z powodem (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. umowę pożyczki nr (...). Na podstawie zawartej umowy spółka udzieliła konsumentce pożyczki gotówkowej w kwocie 1.700 zł w 12 ratach miesięcznych po 233,75 zł każda, płatnych począwszy od dnia 04.07.2018 r. do dnia 04.06.2019 r. Pozwana zobowiązała się spłacić w umówionym terminie całą kwotę wraz z odsetkami kapitałowymi w wysokości 10% w skali roku (na dzień zawarcia umowy była to kwota 170 zł) oraz prowizjami łącznie w wysokości 935 zł. Zabezpieczeniem umowy był weksel własny in blanco nie na zlecenie wystawiony przez pozwaną M. J. (2). Kwota pożyczki – 1.700 zł - została przelana na konto pozwanej w dniu 04.06.2018 r.

Pozwana zapłaciła 7 rat pożyczki, łącznie na kwotę 1.636,25 zł, następnie zaprzestała spłat.

Pismami z dnia 07.03.2019 r. powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. wypowiedział pozwanej umowę pożyczki nr (...) oraz wezwał ją do wykupu weksla w terminie 7 dni. Jednocześnie pożyczkodawca wypełnił weksel na kwotę 4.705,391.171,37 zł, określając datę zapłaty na dzień 14.03.2019 r. Pozwana mimo odbioru w/w dokumentów nie zapłaciła swojego zadłużenia względem powoda.

(bezsporne, ponadto dowody: zabezpieczony weksel – kopia k. 6, wezwanie do wykupu weksla – k. 7, umowa pożyczki wraz z dokumentacją okołopożyczkową – k. 55, wypowiedzenie umowy – k. 63, deklaracja wekslowa – k. 62, dowód odbioru przesyłki k. 64-65, potwierdzenia wpłat k. 66-67)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które uznał za wiarygodne, gdyż były spójne ze sobą, logiczne i przejrzyste w swej treści, nie budziły wątpliwości ani Sądu ani stron. Ponadto bezspornym było, że pozwana zaciągnęła pożyczkę zabezpieczoną wekslem i dokonała spłaty 7 pierwszych rat pożyczki.

Celem wykazania dochodzonego przez siebie roszczenia powód przedłożył umowę pożyczki, dowód wypłaty umówionej kwoty, tj. 1.700 zł, weksel wraz z deklaracja wekslową, wezwaniem do wykupu weksla, jak też potwierdził, że pozwana dokonała spłaty części rat. Okoliczności te były bezsporne, wskazać bowiem trzeba, że strona pozwana tych faktów nie kwestionowała, kwestionowała jedynie wysokość prowizji i ewentualnych innych opłat poniesionych w związku z zaciągniętą pożyczką, twierdząc, że opłaty te zostały naliczone ponad miarę, a przez to klauzule umowne ich dotyczące są abuzywne i opłat tych płacić pozwana nie powinna.

W ocenie Sądu w świetle ustaleń faktycznych żądanie pozwu zasługiwało na uwzględnienie, a argumenty podnoszone przez pozwana nie mają uzasadnienia.

Art. 720 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki zobowiązuje zatem pożyczkodawcę do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę. Samo wydanie przedmiotu pożyczki może nastąpić w dowolny sposób, byle pożyczkobiorca miał możność swobodnego dysponowania czy to pieniędzmi, czy rzeczami będącymi przedmiotem umowy. Odwrotność opisywanej sytuacji występuje przy zwrocie pożyczki. Pożyczkobiorca po upłynięciu określonego terminu jest zobowiązany zwrócić pożyczkodawcy otrzymane pieniądze/rzeczy, przy czym nie muszą to być te same pieniądze i te same rzeczy, o ile są zwracane w tej samej ilości i jakości. W braku odmiennego zastrzeżenia w odniesieniu do tych umów pożyczki, których przedmiotem są pieniądze, należy postępować stosownie do wymagań określonych zasadą nominalizmu (zob. szerz. Z. Gwalik, Komentarz do artykułu 720 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część szczególna, LEX 2010).

Regułą, jaka obowiązuje w dziedzinie prawa kontraktowego, jest zasada pacta sunt servanda. Prawidłowe zachowanie się dłużnika w wykonaniu zobowiązania polega na zadośćuczynieniu oczekiwaniom wierzyciela, którego uzasadnieniem jest istniejące między stronami zobowiązanie. Jeżeli dłużnik uchybia swoim obowiązkom, nie spełniając świadczenia lub spełniając je w sposób nienależyty, to wierzyciel może podjąć kroki zmierzające do przymusowej realizacji świadczenia (Z. Gawlik, Komentarz do art. 471 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba (red.),

Sąd dał wiarę twierdzeniom powoda co do wysokości zobowiązania istniejącego po stronie pozwanej. Obowiązkiem powoda w sprawie o zapłatę kredytu jest jedynie udowodnienie okoliczności tworzących prawo, czyli tego, że między nim a pozwanym doszło do zawarcia umowy. Pozwanego zaś obciąża dowód wykazania okoliczności niweczących prawo powoda, a więc m.in. tego, że kredyt zwrócił (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1999 r., sygn. II CKN 390/98). Innymi słowy zadaniem pożyczkodawcy jest wykazanie jedynie istnienia stosunku prawnego, z którego wynika, iż druga strona tego stosunku zobligowana jest do zapłaty na jego rzecz określonego świadczenia. Wykazując ten fakt pożyczkodawca przerzuca ciężar dowodu na drugą stronę i to ona powinna udowodnić, że mimo istnienia umowy dane świadczenie zostało już spełnione.

Powód wskazał, że pozwana uiściła pierwszych siedem rat pożyczki i fakt ten nie był sporny pomiędzy stronami.

Pozwana natomiast zakwestionowała umowę pożyczki pod kątem występowania w niej klauzul niedozwolonych. Podkreśliła, że naliczona wysokość prowizji jest zawyżona i narusza jej interesy jako konsumenta.

Zgodnie z art. 3851 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Ustawodawca wskazuje w § 3 i 4 art. 3851 k.c., że nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu, w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta, a ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na nie powołuje.

Sąd jest uprawniony, w ramach incydentalnej kontroli ogólnych warunków umowy, do stwierdzenia, czy dany zapis umowny stanowi niedozwolone postanowienie umowne. W realiach niniejszej sprawy uznał jednak, że zawarta między pozwanym a pierwotnym wierzycielem umowa nie zawiera takich klauzul.

Kosztem pozaodsetkowym przewidzianym w umowie były prowizje za udzielenie pożyczki oraz za zarządzanie pożyczką przez czas trwania pożyczki, łącznie w kwocie 935 zł. Tymczasem naliczone przez pożyczkodawcę koszty pozaodsetkowe spełniają wymóg ustawowego limitu. Art. 36a ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim określa maksymalne koszty, jakie konsument może ponieść poza kosztami odsetek. Maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów ≤ (całkowity kapitał x 25%) + (całkowity kapitał x okres spłaty / liczba dni w roku x 30%)

Zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki pozwanej została udzielona pożyczka w kwocie 1.700 zł na okres 365 dni. Tym samym maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów na gruncie niniejszej sprawy wynosi:

(1.700 zł x 25%) + (1.700 zł x 365/365 x 30%)

425 + (1.700 zł x 1 x 30%)

425 zł + 510 zł

935 zł

Powód naliczył prowizje w kwocie 925 zł, a więc zmieścił się w przewidzianych ustawą widełkach. Brak zatem podstaw do uznania klauzul w zakresie prowizji za niedozwolone. Pozwana była zobowiązana do zapłaty również i tej kwoty.

Art. 481 § 1 k.c. przewiduje, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei § 2 stanowi, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Powód wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty głównej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, a wiec również i tu zażądał kwoty odsetek zgodnej z przepisami.

Podsumowując - w tym stanie rzeczy, na mocy art. 720 k.c. w związku z art. 3851 § 1 k.c. oraz art. 36a ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, żądanie pozwu w całości było zasadne.

Art. 496 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 06.11.2019 r. (mający zastosowanie w niniejszej sprawie z uwagi na wydanie nakazu zapłaty z weksla przed tą datą - art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 04.07.2019 r.) stanowił, że po przeprowadzeniu rozprawy sad wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości bądź w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Wobec powyższego wydany nakaz w postępowaniu nakazowym z dnia 22.10.2019 r. należało w całości utrzymać w mocy.