Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2021 roku

S ąd Rejonowy w S., Wydział I Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Potyraj

Protokolant: Katarzyna Dąbrowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 czerwca 2021 roku w S.

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko P. S.

o zap łatę

I.  zasądza od pozwanego P. S. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 211,70 zł (dwieście jedenaście złotych i siedemdziesiąt groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 04 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego P. S. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 137 (sto trzydzieści siedem) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 491/20

UZASADNIENIE

Powód – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. złożył do Sądu Rejonowego w Sopocie pozew przeciwko pozwanemu P. S. o zapłatę kwoty 211,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 04 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż w dniu 20 marca 2019 roku pozwany odbył przejazd bez ważnego biletu. Powód powołał się na treść art. 16, 33a ust. 3 ustawy z dnia 15.11.1984 r. Prawo przewozowe oraz § 16 ust. 1 regulaminu przewozu i wskazał, że pozwany jest zobowiązany do uiszczenia opłaty dodatkowej zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej. Od łącznej kwoty należności głównej dochodzonej pozwem powód domaga się zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia następnego po dniu wymagalności wystawionego wezwania tj. od dnia 04.04.2019 r. do dnia zapłaty.

(pozew – k. 5-6)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 października 2020 r. Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie uwzględnił żądanie pozwu w całości.

(nakaz zap łaty z dnia 14.10.2020 r. – k. 35)

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany złożył sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa w całości z uwagi na brak zasadności roszczenia oraz nieudowodnienia jego wysokości. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że wezwanie do zapłaty załączone do pozwu nie spełnia wytycznych co do sposobu sporządzenia tego typu wezwania opisanych w § 16 pkt 6 regulaminu przewozu przewoźnika. Pozwany wskazał, że w S. od 1 stycznia 2019 roku żaden punkt odprawy zlokalizowany na dworcu kolejowym nie jest czynny wcześniej niż od 6.00 rano, a w takiej sytuacji można dokonać zakupu biletu w pociągu i wówczas wydanie biletu odbywa się bez naliczania dodatkowych opłat. Pozwany wskazał również, że samo wejście do pociągu nie pociąga za sobą konieczności respektowania tendencyjnie sformułowanych wymogów regulaminowych i ponoszenia konsekwencji domniemań w nim ujętych. Pozwany wskazał, że w realiach tej konkretnej sprawy wejście pierwszymi drzwiami do pociągu było niemożliwe z powodu tego, w jakim miejscu pociąg się zatrzymuje na peronie i niemożności przejścia do czoła składu z innej części zespołu trakcyjnego bez opuszczenia pociągu. Pozwany dodał, że chęć zakupienia biletu zgłosił niezwłocznie, tj. po 7 minutach od odjazdu a przepisy regulaminu przewoźnika nie definiują jednoznacznie, jaki sposób zgłoszenia chęci zakupu biletu w pociągu winny być dokonane. Pozwany powołał się również na problemy z kręgosłupem, które ograniczają jego możliwość poruszania się pieszo i korzystania z samochodu. W jego ocenie przepisy nakazujące pasażerowi bez biletu wejście do pociągu pierwszymi drzwiami składu pociągu są wyłączone z uwagi na to, że nie odzwierciedlają w pełni treści Rozporządzenia WE nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. .

(sprzeciw – k. 37-40)

W toku dalszego postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

(pismo procesowe powoda z dnia 15.03.2021 r. – k. 57-60)

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dniu 20 marca 2019 r. pozwany P. S. podróżował pociągiem nr (...) na trasie S. – T..

Pozwany nie zakupił wcześniej biletu na przejazd pociągiem, bowiem kasy biletowe na dworcu były przed odjazdem pociągu nieczynne (czynne są dopiero od godz. 6.00). Pozwany planował kupić bilet u konduktora. Pozwany wsiadł do końcowej części składu pociągu, zajął miejsce i oczekiwał na przybycie konduktora. W przeszłości zdarzało mu się w podobnej sytuacji zakupić bilet u konduktora w czasie przejazdu.

Na stacji G. ok. godz. 4.40 pozwany został poddany kontroli pasażerskiej, w wyniku której ustalono, iż pozwany nie posiada ważnego biletu uprawniającego go do przejazdu pociągiem. Dopiero podczas kontroli pozwany zadeklarował chęć zakupu biletu.

W dacie kontroli pasażerskiej, na nazwisko pozwanego wystawiono wezwanie do zapłaty kwoty 211,70 zł, na którą składały się: opłata taryfowa za przejazd w kwocie 11,70 zł oraz opłata dodatkowa w kwocie 200 zł. W wezwaniu wskazano także, że w razie uregulowania należności w terminie 7 dni od daty wystawienia wezwania należność wyniesie 111,70 zł. Pozwany swoim podpisem potwierdził odbiór wezwania i pouczenia.

(okoliczno ść niesporna, nadto dowód: wezwanie do zapłaty – k. 7, zeznania pozwanego P. S. – k. 74-75)

Pismem z dnia 21 marca 2019 r. skierowanym do powoda, pozwany wniósł o rozważenie możliwości umorzenia należności windykowanej wezwaniem do zapłaty z dnia 20 marca 2019 r.

W odpowiedzi na ww. pismo, powód wskazał, iż po przeanalizowaniu całości materiału nie znajduje podstaw do uznania reklamacji i zmiany decyzji podjętej przez organ kontrolny.

(dow ód: pismo z dnia 21.03.2019 r. – k. 65, pismo z dnia 05.04.2019 r. – k. 66-67)

Zgodnie z § 10 ust. 5 Regulaminu przewozu (...) Sp. z o.o., obowiązującego od 01 sierpnia 2014 r., podróżny bez ważnego dokumentu przewozu, zobowiązany jest zgłosić się do obsługi pociągu w celu nabycia albo legalizacji biletu przed lub niezwłocznie po wejściu do pociągu. Podróżny, który nie posiada ważnego biletu na przejazd lub posiada bilet, który wymaga legalizacji, zobowiązany jest wejść do pociągu pierwszymi drzwiami licząc od czoła pociągu (kierunku jazdy) i zgłosić się do obsługi pociągu w celu nabycia lub legalizacji biletu, a w przypadku nieobecności obsługi w tej części pociągu – oczekiwać na jej przybycie. Podróżni, z wyjątkiem osób wymienionych w ust. 5a oraz w ust. 6 w pkt. 1-5, którzy nie dokonali takiego zgłoszenia, uważani są za podróżnych bez ważnego dokumentu przewozu i wówczas stosuje się odpowiednie postanowienia § 15-16.

(dow ód: wyciąg z regulaminu przewozu – k. 59-62)

P. S. nie uiścił należnej opłaty za przejazd ani opłaty dodatkowej.

(okoliczno ści niesporne, nadto dowód: zeznania pozwanego P. S. – k. 74-75)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z ww. dokumentów przedłożonych przez strony, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej autentyczności, a ponadto ich wiarygodność nie była kwestionowana przez strony, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary. Pozwany w sprzeciwie wskazywał, że wezwanie potwierdza co najwyżej fakt przejazdu pozwanego od stacji S. do stacji G. O., jednak w toku przesłuchania potwierdził, iż podróżował pociągiem od stacji S. do stacji T.. Zatem zarzut pozwanego formalnie zgłoszony nie zasługiwał na uwzględnienie, gdyż fakt przejazdu pozwanego na trasie wskazanej w kwestionowanym wezwaniu był ostatecznie bezsporny.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanego P. S. słuchanego w trybie art. 303 i 304 k.p.c. Pozwany potwierdził okoliczność przejazdu pociągiem nr (...) w dniu 20 marca 2019 r. wskazując jednocześnie, że wcześniej nie zakupił biletu z uwagi na zamknięte kasy biletowe, a jego zamiarem był zakup biletu u konduktora. Pozwany potwierdził także, że nie wszedł do pociągu pierwszymi drzwiami licząc od czoła pociągu, zajął miejsce w dalszej części pociągu i oczekiwał na przyjście konduktora. Okoliczności te pozostawały w sprawie bezsporne.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Stan faktyczny w sprawie był bezsporny. Pozwany P. S. nie negował bowiem faktu odbycia przejazdu pociągiem na trasie S.-T. w dniu 20 marca 2019 r. jak i tego, że nie dokonał wcześniejszego zakupu biletu w kasie biletowej i bez biletu rozpoczął podróż pociągiem. Pozwany wskazywał, że oczekiwał w pociągu na przybycie konduktora w celu kupna biletu. Pozwany kwestionował nadto podstawę prawną żądania przez powoda zapłaty należności objętych pozwem. Z twierdzeniami pozwanego nie sposób się jednak zgodzić.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty łącznej 211,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie wskazując, że na tę kwotę składają się kwoty: 11,70 zł tytułem opłaty taryfowej za przejazd na trasie S.-T. oraz 200 zł z tytułu opłaty dodatkowej za przejazd bez biletu. Jako podstawę faktyczną roszczenia powód wskazał fakt przejazdu przez pozwanego środkiem transportu publicznego należącym do powoda bez ważnego biletu, co stwierdzone zostało w złożonym przez powoda wezwaniu do zapłaty. Podstawę prawną żądania powoda stanowiły więc przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (t.jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 8) w zw. z art. 774 k.c.

Zgodnie z treścią art. 774 k.c. przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Głównym obowiązkiem przewoźnika jest przewiezienie kontrahenta określoną trasą lub do wskazanego miejsca przeznaczenia. Z kolei podstawowym zobowiązaniem osoby korzystającej z przewozu jest zapłacenie wynagrodzenia. Do zawarcia umowy przewozu dochodzi per facta concludentia, m.in. przez zajęcie miejsca przez podróżnego w środku transportu. Na tej podstawie wierzyciel ma prawo oczekiwać, że dłużnik spełni obciążające go świadczenie, a więc, iż zachowa się zgodnie z treścią zobowiązania, zaspokajając określony w jego treści interes wierzyciela.

W niniejszym przypadku pozwany P. S. świadomie i dobrowolnie podjął decyzję zawarcia umowy przewozu, wsiadając do pociągu nr (...) w dniu 20 marca 2019 r. i zajmując w nim miejsce. Nie dokonał przy tym wcześniejszego zakupu biletu w kasach biletowych, w systemie internetowej sprzedaży biletów, czy też za pomocą aplikacji. Pozwany nie wsiadł do pociągu pierwszymi drzwiami na początku składu, ani nie dał się tam po wejściu do pociągu w celu nabycia biletu. Pozwany był upoważniony do zakupu biletu w pociągu, jednak zgodnie z zasadami określonymi w § 10 ust. 5 Regulaminu przewozu powoda był w tym celu zobowiązany do wejścia do pociągu pierwszymi drzwiami na początku licząc od czoła pociągu i niezwłocznego zgłoszenia konduktorowi woli zakupu biletu. Sąd zważył, iż pozwany w przeszłości podróżował pociągiem na tej samej trasie i nabywał bilet na przejazd we wnętrzu pociągu. Był więc zaznajomiony z zasadami sprzedaży biletów w pociągu tego przewoźnika. Pozwany był zobowiązany udać się na początek składu pociągu w celu nabycia biletu. Wiedział, że nie ma biletu, że musi go nabyć na początku składu i miał wszelkie możliwości, aby dotrzeć na peron z odpowiednim wyprzedzeniem i oczekiwać na pociąg w miejscu umożliwiającym wejście do pociągu na początku składu. Pozwany powinien dać wyraz swojej woli zakupu biletu poprzez jakieś aktywne zachowanie, tj. podejść do konduktora. Zajęcie miejsca w pociągu bez żadnych dalszych czynności do czasu kontroli biletowej nie wskazuje dla przeciętnego obiektywnego obserwatora na zamiar zakupu biletu przez pozwanego. Nie może być więc uznane za dopełnienie przez pozwanego należytej staranności przy wykonywaniu jego zobowiązania jako podróżnego do zakupienia biletu. Dlatego w ocenie Sadu uzasadnione było uznanie przez kontrolera, że pozwany podróżował bez ważnego biletu na przejazd.

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku - Prawo przewozowe umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika warunków dostępu do środka transportowego, a w razie ich nieustalenia - przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym.

Natomiast zgodnie z art. 33a ust. 3 ww. ustawy, w razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty.

W myśl art. 4 ww. ustawy, przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016 i 2435 oraz z 2019 r. poz. 730, 1495, 1696 i 2020), mogą wydawać regulaminy określające warunki obsługi podróżnych, odprawy oraz przewozu osób i rzeczy.

Wysokość opłaty za przewóz pociągami została uzależniona od odległości trasy przejazdu. Wynosi ona na trasie S. – T. – 11,70 zł (41-47 km). Wysokość opłaty dodatkowej w przypadku braku ważnego biletu wynika natomiast z § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 roku w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej (Dz.U.2005, nr 14,poz. 117) i wynosi 200 złotych za każdy przejazd bez ważnego biletu tj. pięćdziesięciokrotność kwoty 4 złotych będącej ceną biletu jednorazowego, normalnego, najtańszego stosowanego przez powoda, według aktualnego cennika usług przewozowych udostępnionego na stronie internetowej przewoźnika i w pociągach.

Fakt niewykonania zobowiązania wynikającego z umowy przewozu przez pozwanego P. S. stał się podstawą po stronie wierzyciela (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. do dochodzenia roszczenia o zapłatę należności za przejazd i opłaty dodatkowej, co daje łącznie kwotą 211,70 zł. Zasadnie zatem kontrolujący stwierdzając brak wywiązania się przez osobę korzystającą z przewozu z ciążącego po jej stronie obowiązku uiszczenia z tego tytułu zapłaty, wezwał ją do zapłaty należności za przejazd wraz z opłatą dodatkową.

Podsumowując powyższe, Sąd, na mocy art. 33a ust. 3 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe (Dz.U.2020.8 t.j), w pkt. I wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 211,70 zł, zaś na podstawie art. 481 k.c. i 482 k.c. zasądził również odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 04 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty. Jak wynika bowiem z wezwania do zapłaty znajdującego się na karcie 7 akt sprawy 14-dniowy termin do zapłaty żądanej kwoty upływał w dniu 03 kwietnia 2019 r. A zatem od dnia następnego pozwany pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu na rzecz powoda świadczenia wynikającego z przejazdu środkiem transportu w dniu 20 marca 2019 r., bez ważnego biletu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na uwzględnienie powództwa w całości, Sąd obciążył kosztami procesu pozwanego jako stronę przegrywającą. Na koszty procesu poniesione przez powoda składały się: opłata od pozwu w wysokości 30 zł, koszty zastępstwa procesowego pozwanego przez pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 90 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 8)) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Łącznie suma kosztów procesu wyniosła 137 zł i tę kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda w pkt II wyroku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty zgodnie z dyspozycją art. 98 § 11 k.p.c.