Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący SSR Joanna Jank

Protokolant sekr. sąd. Katarzyna Chachulska

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko J. H. (1)

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. H. (1) kwotę (...) (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: I C 1207/18

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko J. H. (1) domagając się od pozwanej zapłaty kwoty 41.081,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 maja 2018r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż w dniu 15 maja 2013r. pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy o kredyt odnawialny udzielony w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym na okres 12 miesięcy. Zgodnie z § 2 umowa była automatycznie przedłużana o kolejne miesiące. Jak wskazano powód wywiązywał się ze wszelkich nałożonych przedmiotową umową obowiązków przez cały okres jej obowiązywania, natomiast pozwany nie wywiązał się należycie ze swoich zobowiązań z tytułu umowy, w związku z czym po jego stronie powstało wymagalne zadłużenie. Powód korzystając ze swoich uprawnień, wypowiedział umowę pismem z dnia 15 czerwca 2017r., wzywając jednocześnie pozwanego do zapłaty wszystkich należności wynikających z umowy. Umowa łączyła strony do 14 września 2017r. Zgodnie ze sporządzonym przez powoda wyciągiem z ksiąg bankowych z dnia 24 maja 2018r. zobowiązanie pozwanego z tytułu umowy miało wynosić 41.081,20 zł, na co składały się: kwota 35.755,74 zł tytułem należności głównej, kwota 1.948,43 zł tytułem odsetek umownych naliczonych od kapitału za okres od 1 lutego 2017r. do 14 września 2017r. według stopy procentowej w wysokości 9,63 % w skali roku, kwota 2.389,63 zł tytułem odsetek karnych umownych naliczonych za okres od 15 września 2017r. do 24 maja 2018r. od zadłużenia przeterminowanego według stopy procentowej wysokości 9,63 % w skali roku, a także kwota 987,40 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji. Od powyższego zobowiązania powód domaga się dodatkowo odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych, a swoje roszczenia w tym zakresie wywodzi z § 44 Regulaminu kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych.

(pozew k. 4-6v)

W dniu 19 czerwca 2018r. w sprawie o sygnaturze akt VI Nc-e 1085618/18 Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty k. 7)

Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, kwestionując roszczenie powoda co do zasady i wysokości. Pozwana zarzuciła powodowi nieskuteczne wypowiedzenie umowy kredytowej, wskutek czego roszczenie pozostaje niewymagalne. Pozwana wskazała, że oświadczenie o wypowiedzeniu nie zostało jej doręczone i nie miała możliwości zapoznać się z jego treścią. Zdaniem pozwanej, przed wypowiedzeniem powódka nie spełniła warunków określonych w art. 75c ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe, nie wezwała jej do zapłaty i nie poinformowała o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Ponadto, pozwana zarzuciła nieudowodnienie istnienia i wysokości roszczenia, kwestionując wartość dowodową wyciągu z ksiąg bankowych. Pozwana wyraziła także wątpliwość co do istnienia umowy, będącej rzekomym źródłem zobowiązania. Jak wskazała sam fakt zamieszczenia w umowie danych osobowych pozwanej nie potwierdza istnienia i wysokości zobowiązania. Pozwana bowiem korzystała z kilku produktów oferowanych przez powódkę, w związku z czym powódka mogła samowolnie dysponować danymi osobowymi pozwanej.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 23-24)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 maja 2013r. powód (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z pozwaną J. H. (2) umowę kredytu odnawialnego nr (...) udzielonego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym eKonto nr (...) w kwocie 10.000 zł. Umowa kredytu została zawarta na czas określony 12 miesięcy. Okres obowiązywania umowy był automatycznie przedłużany o kolejne 12 miesięcy przy zachowaniu dotychczasowej wysokości kwoty kredytu, pod warunkiem należytego wypełnienia przez kredytobiorcę obowiązków wynikających z umowy, „Regulaminu udzielania kredytów konsumpcyjnych osób fizycznych w (...) SA”, „Warunków udzielania kredytu odnawialnego” oraz „Regulaminu otwierania i prowadzenia bankowych rachunków oszczędnościowo – rozliczeniowych i oszczędnościowych w (...) SA” (§ 2 ust. 2).

W myśl § 3 kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, która wynosiła 16,99 % w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej ustalona została jako suma stałej marży banku wynoszącej 13.60 p.p. i zmiennej stawki bazowej obowiązującej w banku, wynoszącej w dniu 28 marca 2013r. 3,39 %. Rzeczywista stopa oprocentowania kredytu wynosiła 16,99 %, a całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę wynosiła 11.818,05 zł.

Stosownie do § 6 bank naliczał odsetki od wykorzystanej części kwoty kredytu za każdy dzień, według stóp procentowych obowiązujących w czasie trwania umowy kredytu. Odsetki pobierane były w okresach miesięcznych licząc od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy. W myśl § 6 ust. 4 kredytobiorca zobowiązany był zapewnić środki na rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym, w którym kredyt jest udzielony na spłatę odsetek, prowizji i innych kosztów związanych z umową kredytu i upoważnił bank do comiesięcznego obciążania rachunku kwotą naliczanych odsetek.

Wedle § 8 od kwoty kapitału niespłaconego w terminie, od dnia następującego po terminie spłaty, bank naliczał odsetki według zmiennej stopy procentowej wynikającej z Tabeli stóp procentowych mBanku dla osób fizycznych obowiązującej w dniu popadnięcia w opóźnienie. W dniu zawarcia umowy ww. oprocentowanie wynosiło 18.00 %.

Zgodnie z § 17 umowy bank miał prawo wypowiedzenia umowy kredytowej, z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia, w przypadku zaistnienia co najmniej jednej z następujących ważnych przyczyn:

1. złożenia fałszywych dokumentów, oświadczeń lub podania nieprawdziwych danych stanowiących podstawę udzielenia kredytu,

2. utraty zdolności kredytowej kredytobiorcy w zakresie umożliwiającym udzielenie kredytu w wysokości określonej w umowie kredytu,

3. upadłości kredytobiorcy;

4. w przypadku: naruszenia przez kredytobiorcę obowiązujących przepisów prawa regulujących umowę kredytu, postanowień umowy kredytu lub Regulaminu kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych w mBanku, Warunków udzielania kredytu odnawialnego, a także postanowień innych regulaminów i warunków obowiązujących w banku, jeżeli kredytobiorca jest zobowiązany do ich przestrzegania. Okres wypowiedzenia był liczony od dnia doręczenia kredytobiorcy oświadczenia o wypowiedzeniu wysłanego na adres korespondencyjny podany przez kredytobiorcę, zarejestrowany w systemie banku. Wypowiedzenie umowy kredytu, wymagało zachowania formy pisemnej. Wedle § 18 ust. 2 następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia wszelkie zobowiązania wynikające z umowy kredytu stają się wymagalne w całości. Kredytobiorca zobowiązany jest do niezwłocznej spłaty wszystkich wymagalnych należności pod rygorem zapłaty za każdy dzień opóźnienia odsetek w wysokości określonej w Tabelach stóp procentowych mBanku dla osób fizycznych dla należności przeterminowanych.

Jako adres korespondencyjny pozwana podała ul. (...) (...)-(...) G..

Zgodnie z § 44 Regulaminu kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych w mBanku każde przekroczenie kwoty kredytu jest traktowane jak zadłużenie przeterminowane. Jeżeli kredytobiorca nie zapewni środków na rachunku do kredytu gotówkowego na dokonanie redukcji kwoty kredytu, operacja redukcji kwoty kredytu spowodowuje powstanie, następnego dnia po terminie określonym w harmonogramie spłat, niedozwolonego przekroczenia kwoty o kwotę redukcji. Powstałe w ten sposób przekroczenie kwoty kredytu stanowi zadłużenie przeterminowane.

(dowód: potwierdzenie zawarcia umowy kredytu nr (...) k. 57-63, potwierdzenie zawarcia aneksu do umowy kredytu odnawialnego k. 66-68, Regulamin kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych w mBanku k. 70-72)

Aneksem z dnia 15 sierpnia 2014r. kwota kredytu odnawialnego udzielonego w rachunku o nr (...) uległa podwyższeniu do 35.000 zł. W związku z zawarciem aneksu całkowita kwota kredytu wynosiła 35.000 zł, a całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę wynosiła 40.430,15 zł. Aneks nosił nr (...).

(dowód: potwierdzenie zawarcia aneksu do umowy kredytu odnawialnego k. 66-68)

Pismem z dnia 15 czerwca 2017r. powód wypowiedział pozwanej umowę eKonto o nr (...) o nr (...) z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie zostało podpisane przez B. M. i P. K., którzy byli umocowani przez powoda m.in. do podpisywania wypowiedzeń części lub całości umów kredytowych zawartych z osobami fizycznymi i małymi formami, z limitem do 50.000.000 PLN.

Przedmiotowe pismo zostało wysłane na adres pozwanej ul. (...) (...)-(...) G. i jako niepodjęte zostało zwrócone adresatowi w dniu 10 lipca 2017r.

(dowód: wypowiedzenie z dnia 15 czerwca 2017r. k. 73, kopia strony adresowej przesyłki k. 74, kopia potwierdzenia odbioru k. 75, pełnomocnictwo nr 93/15 k. 131, pełnomocnictwo nr 285/13 k. 132)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową. W ocenie Sądu orzekającego brak było jakichkolwiek podstaw do odmowy wiarygodności i mocy dowodowej dokumentom prywatnym w postaci: potwierdzenia zawarcia umowy kredytu odnawialnego nr (...) udzielonego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym eKonto, Regulaminu kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych w mBanku, aneksu do umowy kredytowej, wypowiedzenia umowy, pełnomocnictw udzielonych osobom podpisanym po wypowiedzeniem oraz dowodu doręczenia wypowiedzenia. Podkreślić należy, iż wszystkie wymienione powyżej dokumenty mają charakter dokumentów prywatnych, które zgodnie z treścią art. 245 kpc korzystają z domniemania autentyczności oraz domniemania pochodzenia oświadczeń zawartych w tych dokumentach od ich wystawców. W niniejszej sprawie domniemania te nie zostały w żaden sposób obalone. Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania formy wymienionych dokumentów. Oryginały ww. dokumentów zostały podpisane, zaś złożone do akt sprawy odpisy zostały prawidłowo poświadczone za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym, a zgodnie z treścią art. 129 § 3 kpc zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej ma charakter dokumentu urzędowego.

Natomiast, na mocy art. 227 kpc Sąd oddalił dowody z pozostałych załączonych do akt dokumentów, a także z nagrania rozmów telefonicznych z pozwaną, albowiem wskazane dowody miały zostać przeprowadzone na okoliczności, które nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

W niniejszej sprawie powód (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się od pozwanej J. H. (2) zapłaty kwoty 41.081,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 maja 2018r. do dnia zapłaty z tytułu kredytu odnawialnego udzielonego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym eKonto nr (...). W tym stanie rzeczy podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz.U. z 2018r. poz. 2187), dalej: Prawo bankowe), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana podniosła szereg zarzutów dotyczących nieudowodnienia istnienia i wysokości roszczenia, a także nieskuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie strona powodowa zdołała jednak udowodnić, że w dniu 15 maja 2013r. pomiędzy stronami została zawarta umowa kredytu odnawialnego udzielonego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym eKonto nr (...) w kwocie 10.000 zł. Jak wynika z przedłożonego odpisu dokumentu stanowiącego potwierdzenie zawarcia umowy, przedmiotowa umowa została opatrzona nr (...). W późniejszym okresie umowa była aneksowana. W dniu 15 sierpnia 2014r. strony ustaliły bowiem podniesienie kwoty kredytu odnawialnego udzielonego w rachunku o nr (...) do 35.000 zł. Aneks nosił nr (...). W świetle przedłożonych dowodów nie budzi zatem wątpliwości, że strony łączył stosunek prawny kredytu o treści określonej w potwierdzeniu zawarcia umowy kredytu odnawialnego, a następnie w potwierdzeniu zawarcia aneksu do tej umowy.

Główną kwestią sporną pomiędzy stronami była wymagalność roszczenia z tytułu umowy kredytu odnawialnego. Strona pozwana wskazywała na rozbieżności w oznaczeniu umowy w potwierdzeniu zawarcia umowy kredytu oraz w wypowiedzeniu, nadto podnosiła, że bank nie poprzedził wypowiedzenia wezwaniem kredytobiorcy do zapłaty oraz nie poinformował go o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację kredytu. Wreszcie strona pozwana zakwestionowała umocowanie osób podpisanych pod wypowiedzeniem do składania oświadczeń w imieniu powodowego banku. Zdaniem Sądu, zarzuty strony pozwanej zasługiwały na częściowe uwzględnienie. O ile strona powodowa zdołała wykazać poprzez przedłożenie odpisów pełnomocnictw, że B. M. i P. K., podpisani pod załączonym do akt sprawy wypowiedzeniem, byli umocowani do podpisywania w imieniu powoda wypowiedzeń umów kredytowych zawartych z osobami fizycznymi, o tyle nie udowodniła, że wypowiedzenie dotyczyło umowy, będącej przedmiotem niniejszego postępowania. Jak bowiem wskazano powyżej zawarta przez strony w dniu 15 maja 2013r. umowa kredytu odnawialnego została opatrzona nr (...), tymczasem wypowiedzenie dotyczy umowy eKonto o numerze (...), a więc zupełnie innej umowy. Zgodnie z art. 60 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Powołany powyżej przepis stanowi o konieczności ujawnieniu woli w sposób dostateczny, co oznacza wymóg możliwości jego zrozumienia przez inne osoby. Oświadczenie ma charakter zrozumiały, jeżeli jego treść (sens) można ustalić w drodze wykładni. Zwykle jest to bezpośredni przejaw woli sformułowany słowami lub pismem (np. przyjęcie oferty przez: "akceptuję", "zgoda" czy (...)), w sposób pełny i jednoznaczny, za pomocą powszechnie zrozumiałych zwrotów, niewymagających tłumaczenia i zastanawiania się nad tym, co w rzeczywistości dany akt oznacza (por. M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019). W judykaturze „wypowiedzenie jest prawem kształtującym, które jest realizowane poprzez oświadczenie złożone drugiej stronie umowy (art. 61 kc). Z uwagi na szczególne skutki jakie ze sobą niesie, a które prowadzą do zerwania pomiędzy stronami węzła obligacyjnego, uznać należy, że zgodnie z art. 60 kc zachowanie takie nie powinno pozostawiać żadnych wątpliwości co do prawidłowości jego złożenia. Przepis art. 60 kc o ile pozostawia swobodę w doborze zachowania wyrażającego wolę, to stawia wymóg tego, aby było ono zrozumiałe dla jego odbiorcy - innymi słowy by ten mógł ustalić jaki był sens tego oświadczenia” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 17 stycznia 2018r., I ACa 682/17, L.). W przedmiotowej sprawie jednakże nie sposób przyjąć – nawet w drodze wykładni – że zamiarem i wolą kredytodawcy było wypowiedzenie umowy kredytu odnawialnego nr (...), skoro w wypowiedzeniu wskazano zupełnie inny numer umowy. Wątpliwości są tym bardziej uzasadnione, iż jak wynika ze sprzeciwu od nakazu zapłaty strony zawierały jeszcze inne umowy. Co prawda w treści oświadczenia wskazano tożsamy numer rachunku, jednak należy zauważyć, że umowa o kredyt odnawialny była zawierana na czas oznaczony tj. 12 miesięcy. Nie można zatem wykluczyć, że stosunek prawny zawarty na podstawie umowy z dnia 15 maja 2013r. wygasł wcześniej, a w okresie późniejszym strony zawarły kolejną umowę kredytu odnawialnego w tym samym rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym. Wobec powyższego nie sposób uznać, że wypowiedzenie z dnia 15 czerwca 2017r. dotyczyło umowy nr (...). Zgodnie zaś z treścią § 18 ust. 2 wszelkie zobowiązania wynikające z umowy kredytu stawały się wymagalne w całości dopiero następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia. Skoro zaś nie udowodniono, że umowa kredytu została skutecznie rozwiązana w drodze wypowiedzenia, nie można uznać, że zobowiązanie z tytułu kredytu odnawialnego stało się w całości wymagalne i tym samym, że powód może dochodzić spłaty całości kredytu. W konsekwencji nie sposób przyjąć, aby pozwana jako dłużnik popadła w opóźnienie i tym samym, aby po stronie powoda powstało roszczenie o odsetki za opóźnienie wyliczone od całości kwoty kredytu odnawialnego.

Wobec ustalenia, że umowa kredytowa nie została skutecznie wypowiedziana, roztrząsanie pozostałych zarzutów było bezprzedmiotowe.

Z tych przyczyn, na mocy art. 69 Prawa bankowego a contrario, powództwo podlegało oddaleniu w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywającego niniejszy spór powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.617 zł, na którą składa się opłata za czynności fachowego pełnomocnika pozwanej będącego radcą prawnym w stawce minimalnej obliczonej stosownie do § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).