Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 12 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Marek Tauer (spr.)

Sędziowie: SSO Elżbieta Kala

SSO Wojciech Wołoszyk

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2015 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) R. J., T. J. (1) spółka jawna w B.

przeciwko (...) SA w likwidacji w P.

na skutek zażalenia powoda od rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 11 sierpnia 2015 r., sygn. akt VIII GC 1079/15

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 11 sierpnia 2015 r., sygn. akt VIII GC 1079/15 w ten sposób, że zwrócić powodowi kwotę 1.468 zł (jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem połowy uiszczonej opłaty od pozwu.

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

3.  zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 30 zł (trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Marek Tauer Elżbieta Kala Wojciech Wołoszyk

Sygn. akt VIII Gz 122/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek powoda o zwrot ½ opłaty od pozwu. W uzasadnieniu podkreślono, że w sprawie wydany został nakaz zapłaty, w związku z czym pozew został skierowany na posiedzenie niejawne. Tymczasem powód cofnął pozew dopiero po wniesieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty. W konsekwencji, zdaniem Sądu I instancji, w sprawie nie zachodzą przesłanki z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Skarżący w zażaleniu domagał się zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez orzeczenie ½ opłaty od pozwu, a ponadto zwrotu opłaty od niniejszego zażalenia. Zaskarżonemu postanowieniu powód zarzucił naruszenie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a powołanej ustawy. W uzasadnieniu zażalenia powód odwołał się do komentarza do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pod redakcją K. G., gdzie wskazano, że „strona która poniosła opłatę od pisma, może cofając pismo, uzyskać zwrot połowy uiszczonej od niego opłaty, jeżeli pismo zostanie cofnięte przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana, czyli aż do wywołania sprawy”. Posiedzeniem, na które sprawa została skierowana jest zaś pierwsze posiedzenie przeznaczone na rozprawę (por. uchwała SN z 29.03.1994 r., III CZP 32/94).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało uwzględnieniu.

Skuteczność żądania zwrotu połowy opłaty sądowej od pozwu w myśl art. 79 ust.1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zależy od chwili jego złożenia. Połowę tej opłaty Sąd zwraca wówczas, gdy pismo cofnięte zostało przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana. Prawidłowo przy tym zarzucił, skarżący twierdząc, że posiedzeniem, o którym mowa w powołanym przepisie jest posiedzenie przeznaczone wyłącznie na rozprawę. Jakkolwiek powołane przez powoda orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29.03.1994 r. III CZP 32/94, OSNC 1994/10/189/ dotyczy w istocie gramatycznej wykładni obowiązującego wówczas przepisu art. 36 ust.1 pkt 2a ustawy z dnia 13.VI.1967r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24, poz. 10 ze zm.) i skupia się głównie na problemie, czy posiedzenie, o którym mowa w tym przepisie to każde posiedzenie w sprawie, czy też pierwsze posiedzenie w sprawie, to jednak Sąd Najwyższy wyraźnie w powołanym orzeczeniu stwierdził, że posiedzeniem, na które sprawa została skierowana według powołanego przepisu (art. 36 dawnej ustawy o kosztach sądowych) jest pierwsze posiedzenie przeznaczone na rozprawę.

Wcześniej natomiast Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 lutego 1982 r., sygn. akt IV CZ 15/82, OSP z 1983 r., Nr 1, poz. 6, stwierdził, że przez pojęcie „przed rozpoczęciem posiedzenia”, po wysłaniu opłaconego pozwu, należy rozumieć okres poprzedzający wywołanie sprawy - art. 210 § 1 k.p.c, skierowanej na posiedzenie wyznaczone na rozprawę (art. 148 § 1 k.p.c), czyli okres przed przejściem sądu do jej pierwszego stadium.

W powołanym wyżej orzeczeniu z dnia 29.03.1994 r. III CZP 32/94 Sąd Najwyższy wskazał, że jedną z niewątpliwych funkcji nałożenia na stronę postępowania sądowego obowiązku uiszczenia opłat sądowych jest pokrywanie kosztów związanych z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości. Wynika to m. in. z zasady, że sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. Jednocześnie ustawodawca uznał jednak, że część czynności sądowych może być wyłączona z obowiązku pokrycia kosztów przez stronę, jeżeli jest to uzasadnione szczególnymi względami. W odniesieniu do pisma, które zostało przez stronę cofnięte zawarte są w ustawie dwa unormowania. Jeżeli np. cofnięcie pisma nastąpiło przed wysłaniem jego odpisu innym stronom, a w braku takich stron - przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia - na żądanie strony zwraca się cały uiszczony od tego pisma wpis. Jeżeli sprawa została już skierowana na posiedzenie, zwraca się jedynie połowę wpisu uiszczonego od pisma cofniętego przed jej rozpoczęciem.

W ocenie Sądu Okręgowego, mający w sprawie zastosowanie przepis art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, dając gwarancję zwrotu połowy opłaty w przypadku cofnięcia pisma jeszcze przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana, ma zachęcać strony min. do cofnięcia pozwu w sytuacji, gdy odpadła potrzeba dochodzenia ochrony praw na drodze sądowej.

Przeprowadzenie postępowania w celu wydania nakazu zapłaty, co miało miejsce w sprawie niniejszej, niewątpliwie pociąga za sobą niższe koszty niż przeprowadzenie rozprawy, co uzasadnia, w ocenie Sądu Okręgowego, zwrot połowy opłaty od pozwu cofniętego po posiedzeniu niejawnym a przed rozprawą. Z kolei zaangażowanie i nakład pracy sądu jako całej instytucji w okresie, w którym pismo zostało nie tylko wstępnie zbadane, ale także przygotowane do rozpoznania na rozprawie, wymaga ze strony sądu poniesienia większych kosztów. Nie jest już zatem na tym etapie możliwym dokonanie zwrotu całej opłaty, jak to ma miejsce w przypadku cofnięcia pisma przed nadaniem mu biegu - art. 79 ust. 1 pkt 1 lit b (por. K. Gonera [w:] Komentarz do art. 79 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2012 r., s.374).

Reasumując, Sąd Okręgowy uwzględnił zarzuty zażalenia i zmienił zaskarżone orzeczenie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c w związku z art. 397 § 2 k.p.c, o czym postanowił jak w pkt 1 sentencji.

W zakresie przewyższającym żądanie zasądzenia kwoty 1.468 zł Sąd Okręgowy oddalił zażalenie, jako nieuzasadnione, na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy zważył bowiem, że należna w sprawie opłata od pozwu wynosi 2.935 zł, zatem połowa z tej kwoty, po zaokrągleniu do pełnych złotych, wynosi 1.468 zł, a nie 1.542,50 zł, jak wskazał skarżący w zażaleniu.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na mocy art. 98 kpc zgodnie z wnioskiem powoda.. Kwota 30 zł stanowi opłatę sądową od zażalenia, której zasądzenia od pozwanego domagał się skarżący.

Marek Tauer Elżbieta Kala Wojciech Wołoszyk