Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII Ga 46/13 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2013-11-21

Sygn. akt.

VIII Ga 46/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Barbara Jamiołkowska

SO Marek Tauer ( spr. )

SR del. Ewa Gatz-Rubelowska

Protokolant

stażysta Joanna Dudzińska

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2013r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko : J. M.

B. S.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 31 października 2012r., sygn. akt VIII GC 956/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 300 zł ( trzysta złotych ) tytułem kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VIII Ga 46/13

UZASADNIENIE

Powód – (...) Spółka Akcyjna wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie J. M. i B. S. kwoty 3 971, 88 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. Roszczenie swe powód wywodził z art. 299 ksh z tytułu odpowiedzialności za niewykonane zobowiązania spółki (...) wobec (...) S.A. z siedzibą w W., którą to wierzytelność powód nabył w drodze umowy o przelew wierzytelności z dnia 27 czerwca 2007 r. Ponadto powód poinformował, iż jest następcą prawnym spółki (...) sp. z o.o sp. komandytowa, na rzecz której nastąpił przelew. Powód wskazał również, iż na wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie składają się należności w kwotach:

- 2 073, 32 zł – należność główna zasądzona od spółki nakazem zapłaty

- 673, 70 zł – kwota kosztów procesu zasądzona od spółki nakazem zapłaty

- 55, 50 zł – kwota kosztów zastępstwa procesowego przyznanych w postępowaniu egzekucyjnym

- 1 019, 36 zł – odsetki od należności głównej zasądzonej nakazem zapłaty naliczone od dnia wniesienia pozwu przeciwko spółce na dzień poprzedzający wniesienie pozwu w niniejszej sprawie

W dniu 21 maja 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, na mocy którego nakazał zapłacić pozwanym solidarnie na rzecz powoda kwotę dochodzoną pozwem wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw wniosła pozwana – B. S., zaskarżając go w całości i wnosząc o nieobciążanie jej jakimikolwiek długami spółki (...) oraz jakimikolwiek kosztami sądowymi i „innymi”. Pozwana podnosiła, iż w dniu 15 listopada 2005 r. została odwołana z zarządu powyższej spółki, zaś sprawami księgowymi zajmował się prezes zarządu – J. M., który nie informował jej o problemach z regulowaniem płatności przez spółkę, w związku z czym pozwana, z braku winy, nie ponosi odpowiedzialności zgodnie z art. 299 § 2 ksh.

Również pozwany – J. M. wniósł sprzeciw, zaskarżając przedmiotowy nakaz zapłaty w całości. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń przysługujących pozwanemu względem spółki (...) Ponadto pozwany wskazał, iż powyższa spółka prowadzi cały czas działalność operacyjną i ewentualnych roszczeń powód powinien dochodzić od spółki. Pozwany podniósł również, iż w dniu 27 kwietnia został odwołany z zarządu spółki, a w dniu 28 kwietnia 2006 r. został powołany na prokurenta spółki.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swe stanowisko określone w pozwie.

Wyrokiem z dnia 31 października 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2 952, 52 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 2073, 32 zł od dnia 6.06.2012 do dnia zapłaty wobec pozwanej B. S. a wobec J. M. od dnia 9.06.2012 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części oraz zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 448, 29 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski.

Sąd I instancji wskazał, iż nakazem zapłaty z dnia 18 czerwca 2008 r. Sąd Rejonowy w Zamościu w sprawie o sygn. akt V GNc 744/08 zasądził na rzecz powoda od pozwanego (...)spółki z o.o. w B. kwotę 2073,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 czerwca 2008 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 673,70 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na dochodzone pozwem i zasadzone roszczenie składały się należności za usługi telekomunikacyjne, przy czym termin wymagalności poszczególnych kwot obejmował okres od 27.12.2004 r. do dnia 27.03.2005 r. Powód dochodził również odsetek wyliczonych na dzień 11.06.2008 r. Należności tych powód dochodził po zawarciu umowy o przelew wierzytelności z (...) sp. z o.o. w W.. Sąd Rejonowy ustalił ponadto, iż pozwani w czasie powstania wymagalności dochodzonych w/w roszczeń pełnili funkcję członków zarządu – pozwany J. M. jako prezes zarządu a pozwana B. S. była wiceprezesem zarządu, wpisu do KRS dokonano przy tym 26.08.2002 r. a umowa spółki była z 27.06.2002 r. W dniu 05.11.2007 r. wykreślono z KRS jako wspólnika pozwaną. Pozwana została uchwałą zgromadzenia wspólników z dnia 15.11.2005 r. odwołana z zarządu, pozwany został odwołany z zarządu spółki w dniu 27 kwietnia 2006 roku. Postanowieniem z dnia 30.06.2009 r. komornik umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone z wniosku powoda (w oparciu o wskazany tytuł wykonawczy, tj. nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności) przeciwko (...) sp. z o.o. w B. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, ustalono koszty postępowania egzekucyjnego w kwocie 55,50 zł i obciążono nimi powoda jako wierzyciela. Postanowieniem z dnia 05.01.2009 r. komornik w sprawie egzekucyjnej z wniosku powoda (w oparciu o wskazany tytuł wykonawczy, tj. nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności) przeciwko (...) sp. z o.o. w B. przyznał powodowi jako wierzycielowi koszty zastępstwa adwokackiego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 150 zł. Powód w dniu 10.02.2011 r. wezwał pozwanych do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem, przesyłki awizowano. Pozwani nie zapłacili należności.

Stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów, których moc i wiarygodność nie były przez strony kwestionowane. Ponadto Sąd I instancji wskazał, iż pomiędzy stronami nie było sporne, że powstał dług spółki w której pozwani byli członkami zarządu, przy czym powód nie kwestionował dat odwołania pozwanych z zarządu wskazanych przez nich w sprzeciwach. Sąd Rejonowy pominął twierdzenia pełnomocnika pozwanych z rozprawy - podlegały one bowiem pominięciu a zgłoszony wniosek oddaleniu jako sprekludowane na podstawie art. 503§1 kpc oraz znajdujące zastosowanie ad casum przepisy działu IV a kpc – postępowanie w sprawach gospodarczych – art. 479 14a kpc w zw. z art. 479 14§2 kpc.

Sąd Rejonowy jednak, abstrahując od tego wskazał, iż twierdzenie w zakresie jakiejś innej spółki pozwanego jest o tyle chybione, iż nakaz był wydany na rzecz powoda przeciwko spółce (...) sp. z o.o. w B. jako pozwanej, zaś wniosek w zakresie biegłego co do kapitału chybiony i bezprzedmiotowy w kontekście prawomocnego postanowienia komornika w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego i stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. W swych rozważaniach Sąd Rejonowy wskazał, iż podstawę prawną odpowiedzialności pozwanych stanowi art. 299 ksh, zgodnie z którym członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki w sytuacji, gdy egzekucja z majątku samej spółki okaże się bezskuteczna. Przepis ten jest zaś samodzielną podstawą szczególnego rodzaju odpowiedzialności za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w przypadku, gdy zarząd na skutek niedopełnienia swoich obowiązków doprowadził do powstania stanu, w którym roszczenia wierzycieli spółki pozostają niezaspokojone. Ma on na celu ochronę wierzycieli spółki, którzy mimo posiadania tytułu wykonawczego nie mogą wyegzekwować swoich roszczeń wobec spółki (zob.: P. Granecki, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1999 r., I CKN 1147/97). Sąd Rejonowy podkreślił, iż „odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 k.s.h. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej” (por. uchwała Sądu Najwyższego z dn. 07.12.2006r., sygn. akt III CZP 118/06). Sąd I instancji zaznaczył ponadto, iż według przyjętej w art. 299 ksh konstrukcji odpowiedzialności, wierzyciel nie musi wykazywać powstania szkody i jej wysokości - jego obowiązki sprowadzają się do wykazania bezskuteczności egzekucji wobec spółki oraz istnienia zobowiązania spółki, co powód w niniejszym postępowaniu wykazał. Członkowie zarządu mogą uwolnić się od tej odpowiedzialności jedynie w taki sposób, że wykażą istnienie co najmniej jednej z okoliczności egzoneracyjnych wymienionych w paragrafie 2 omawianego przepisu, czego pozwani w niniejszym postępowaniu nie wykazali. Sąd dodał nadto, iż domniemaniami w świetle regulacji art. 299 k.s.h. są objęte również: związek przyczynowy między szkodą wierzyciela, a nie złożeniem we właściwym czasie przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zawinienie przez członka zarządu nie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (wyroki Sądu Najwyższego: z 21 lutego 2002 r., IV CKN 793/00, OSNC 2003, nr 2, poz. 22; z 14 lutego 2003 r., IV CKN 1779/00, OSNC 2004, nr 5, poz. 76 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07). W ocenie Sądu I instancji powódka należycie wykazała fakt poniesienia szkody, przedkładając postanowienie o umorzeniu postępowanie egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 kpc. W tej sytuacji Sąd Rejonowy zważył, iż ciężar został przerzucony na pozwanych, których zadaniem było udowodnienie, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo, że nie dokonanie tych czynności nastąpiło bez ich winy, lub też, że pomimo nie zgłoszenia upadłości wierzyciel nie poniósł szkody. Mając na uwadze materiał dowodowy zgromadzony w sprawie Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że wbrew obowiązkowi z art. 6 kc pozwani nie wykazali zaistnienia żadnej z okoliczności uwalniających ich od odpowiedzialności z art. 299 ksh. Stanowiska pozwanych opierają się na ich twierdzeniach z sprzeciwów, których w zakresie wskazanych przesłanek uwalniających ich od odpowiedzialności nie udowodnili, formalnie nie zgłosili żadnych wniosków dowodowych a załączone dokumenty dotyczą daty odwołania ich z zarządu, czego powód nie kwestionował i co nie było sporne. Sąd Rejonowy wskazał ponadto, iż pozwani nie zgłosili wniosku o upadłość.

Ponadto Sąd I instancji uznał za chybione zarzuty pozwanych, oceniając przy tym, iż w żaden sposób nie zwalniają ich z odpowiedzialności na gruncie art. 299 ksh jako członków zarządu. W tym kontekście Sąd wskazał, iż mając na uwadze daty wymagalności roszczeń zasądzonych przeciwko spółce a wynikających z wydanego nakazu i załączonego uzasadnienia pozwu jednoznacznie wynika, że pozwani byli członkami zarządu w okresie kiedy zobowiązania wobec spółki powstały, istniały i stały się wymagalne - przed datą kiedy pozwani przestali pełnić funkcje członków zarządu. Sąd wskazał przy tym na uchwałę SN z 28 lutego 2008 r. , III CZP 143/07, OSNC 2009/3/38) orzecznictwie w razie bezskuteczności egzekucji określonego zobowiązania, zgodnie z którą odpowiedzialność na podstawie art.299 ksh ponoszą osoby będące członkami zarządu lub likwidatorami w czasie istnienia podstawy zobowiązania nawet jeszcze niewymagalnego. Ponadto poza nie udowodnieniem przez pozwaną twierdzeń w tym zakresie, Sąd Rejonowy wskazał, iż podziela jako trafne stanowisko wyrażone w judykaturze, że określony podział czynności pomiędzy członkami zarządu nie może być skutecznym środkiem obrony bo ma znaczenie wewnątrz organizacyjne i nie wyłącza odpowiedzialności członka zarządu wobec wierzycieli ( por. Sąd Najwyższy w wyroku z 18.01.2001 r., V CKN 186/00, Lex 52420). Sąd zważył także, iż bezzasadny był zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez pozwanego, który dotyczył przedawnienia roszczeń powoda wobec spółki (...) sp. z o.o. w B.. Sąd podkreślił, iż w procesie, w którym powód dochodzi roszczenia na podstawie art. 299 § 1 k.s.h., przedstawiając prawomocny wyrok (analogicznie nakaz zapłaty), będący źródłem zobowiązania spółki wobec powoda, Sąd nie ma możliwości badania, czy określone nim zobowiązanie istnieje, a jeśli tak, to w jakim rozmiarze (por. wyrok SN z dnia 7 lutego 2007 r., III CSK 227/06, Glosa 2007, nr 4, poz. 8 z glosą K. Osajdy).

Na marginesie ponadto wskazał Sąd I instancji, że do roszczeń wierzycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko członkom jej zarządu mają zastosowanie przepisy o przedawnieniu roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (por. uchwałę SN z dnia 7 listopada 2008 r. III CZP 72/08, OSNC 2009/2/20, Biul.SN 2008/11/7). W konsekwencji, termin przedawnienia roszczeń wobec członków zarządu spółki z o.o. rozpoczyna bowiem bieg od momentu uzyskania przez wierzyciela świadomości, że wyegzekwowanie długu od spółki jest niemożliwe (por. wyrok SN z dnia 31 stycznia 2007 r. II CSK 417/06, M. Prawn. 2007/5/229, LEX nr 355345).W przedmiotowej sprawie, powód najwcześniej uzyskał świadomość o braku możliwości wyegzekwowania długu od spółki nie jest możliwe, z chwilą wydania przez komornika postanowienia o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność, co nastąpiło w dniu 30.06.2009 r. Od tego dnia zaczął biec trzyletni termin przedawnienia, który upłynąłby z dniem 30.06. 2012 r. Ponieważ powód w dniu 13 kwietnia 2012 r. wniósł do Sądu Rejonowego pozew w niniejszej sprawie, więc bieg terminu przedawnienia został przerwany (art. 123 § 1 k.c.). Sąd Rejonowy ocenił również, iż powód wykazał, że egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Sąd podkreślił przy tym, iż bezskuteczność egzekucji oznacza przede wszystkim to, że nie doszło do zaspokojenia roszczeń wierzyciela w postępowania wszczętym i prowadzonym według przepisów k.p.c. o postępowaniu egzekucyjnym. Nie ma więc potrzeby wykazywania, że wierzyciel wykorzystał wszelkie sposoby egzekucji, bo wystarczy wykazanie bezskuteczności zaspokojenia przy wykorzystaniu jednego z nich. Prawomocne postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu jego bezskuteczności jest wystarczającym dowodem wykazania wystąpienia materialnoprawnej przesłanki odpowiedzialności określonej w art. 299 § 1 k.s.h. (por. wyrok SN z 2008-05-09 III CSK 364/07 Legalis). W świetle wskazanych wyżej okoliczności faktycznych i prawnych Sąd Rejnowy doszedł do przekonania, że żądanie powoda – co do zasady – zasługuje na uwzględnienie i dlatego, na podstawie art. 299 ksh orzekł, jak w punkcie I formuły sentencji wyroku.

Sąd I instancji nie uwzględnił natomiast roszczenia powoda w części dotyczącej odsetek ustawowych od kosztów procesu i postępowania egzekucyjnego, których domagał się od 01.02.2011 r. i w tej części powództwo oddalił (punkt 2 sentencji). Sąd powołał się tu na treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20.05.2011r. zgodnie z którą przepis art. 481 § 1 kc nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych zasądzonych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu” (por. uchwała Sądu najwyższego z dn. 20.05.2011r., sygn. akt III CZP 16/11, Lex 794131). Tym samym odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, o których mowa w art. 481 § 1 kc nie mogą być naliczane od świadczeń pieniężnych z tytułu zasądzonych kosztów postępowania, albowiem mają one charakter publicznoprawny i po prawomocnym zakończeniu postępowania nie można żądać korygowania tych kwot. Sąd I instancji wskazał, iż co prawda wierzytelności z tytułu kosztów procesu mogą znaleźć się w obrocie prywatnoprawnym i podlegają one wówczas jego regułom, jednak z wyłączeniem tych, których zastosowanie podważałoby naturę i funkcję kosztów procesu. Nie mogą być naruszone w szczególności przepisy zakazujące, po uprawomocnieniu się orzeczenia o kosztach, modyfikacji ich wysokości (por. uchwała Sądu Najwyższego z dn. 14.05.1965r., sygn. akt III Co 73/64, OSNCP 196, nr 7-8, poz. 108). W zakresie dochodzonych pozwem odsetek od kwot (poza kosztami procesu) zasądzonych wskazanym nakazem zapłaty, w ocenie Sądu Rejonowego zasadne były odsetki od daty wezwania pozwanych do uiszczenia dochodzonej pozwem sumy, z akt jednak nie wynikało czy i kiedy samo wezwanie pozwani otrzymali, dlatego też Sąd zasądził odsetki od dnia doręczenia pozwanym odpisów pozwu – od dnia następnego – odpis pozwany otrzymał w dniu 8 czerwca 2011 r. (k. 70), a pozwana w dniu 5 czerwca 2011 r. (k. 68), to wezwanie właśnie bowiem powoduje wymagalność roszczenia wobec pozwanych jako członków zarządu. Sąd Rejonowy podzielił przy tym jako słuszne stanowisko wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 7 grudnia 2007 r. , III CSK 219/06, LEX 488992) gdzie wskazano, że odsetki należą się wierzycielowi od członków zarządu zgodnie z art.481 kc, od chwili wymagalności ustalonej stosownie do treści art.455 kc, termin spełnienia takiego świadczenia odszkodowawczego nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania wobec czego wymagalność należy określić zgodnie z art.455 kc a zatem niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia. O ile w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. m.in. SN w wyroku z 21.02.2002 r. IV CKN 793/00, OSNC 2003/2/22) pojawia się pogląd o dopuszczalności dochodzenia niewyegzekwowanych odsetek za zwłokę w zapłacie objętych tytułem wykonawczym należności (czego zasadność budzi wątpliwości w świetle przedstawionej wyżej argumentacji) jednak podkreśla się równocześnie , że odsetki powinny być wówczas zsumowane i wyrażone kwotowo, co ad casum nie miało miejsca. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2 952,52 zł (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami od kwoty 2073,32 złote od dnia 06.06.2012 r. do dnia zapłaty wobec pozwanej B. S. a wobec J. M. od dnia 09.06.2012 r. do dnia zapłaty (pkt I wyroku), w pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu (pkt II wyroku). O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radcowskie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U z 2002r., Nr163, poz.1348).

Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu strony powinny ponosić koszty procesu, w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę. Koszty procesu wyniosły 816 zł po stronie powoda (600 zł – koszty wynagrodzenia radcy prawnego, 199 zł - opłata od pozwu, 17,00 zł – opłata skarbowa za udzielenie pełnomocnictwa). Pozwany zaś poniósł koszt 617 zł - koszty wynagrodzenia radcy prawnego z opłatą. Stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów, a następnie zasadę kompensacji Sąd uznał, iż powód wygrał sprawę w 74,34 %, a tym samym pozwany w 25,66%, w związku z czym Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 448, 29 zł (74,34% z 816 to 606,61 zł a 25, 66% z 617 to 158,32 a 606,61 – 158,32 daje 448,29 zł pkt. III wyroku, 8). Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał tylko, iż do niezbędnych kosztów procesu powoda reprezentowanego przez radcę prawnego nie sposób zaliczyć wykazywanych w zestawieniu kosztów kserokopii czy wysłania listu poleconego (pkt 3 i 4 spisu –k. 6). Od powyższego wyroku apelację wnieśli pozwani J. M. i B. S. zaskarżając wyrok w całości i domagając się:

- uchylenia wyroku

- oddalenia powództwa w całości

- zwolnienia z płacenia długu Spółki (...) Sp. z o.o. wskazywanego przez powoda

-zasądzenia od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego

Apelujący wnieśli ponadto o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w zakresie rachunkowości na okoliczność ustalenia wysokości posiadanego kapitału zakładowego Spółki i innego stanu majątkowego Spółki (...) Sp. z o.o. na dzień zakończenia rozprawy. Skarżonemu wyrokowi pozwani zarzucili obrazę art. 316 kpc i art. 6 kc oraz art. 299 ksh i innych artykułów kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego, poprzez brak kompleksowej i obiektywnej oceny dowodów w powiązaniu ich ze sobą, a ich subiektywną i niezgodną z orzecznictwem ocenę i zakwalifikowanie.

W uzasadnieniu apelujący podnieśli, iż wykazali przesłanki egzoneracyjne ustanowione w art. 299 ksh, poprzez udowodnienie braku winy w ewentualnej konieczności zgłoszenia przez spółkę wniosku o ogłoszenie upadłości czy ewentualne wszczęcie przez spółkę postępowania układowego, ponieważ w okresie kiedy pełnili funkcję w zarządzie nie zaistniały okoliczności, które wymuszałyby konieczność zgłoszenia przez Zarząd Spółki wniosku o ogłoszenie upadłości wszczęcie przez spółkę postępowania układowego, powód zaś nie udowodnił, że jakakolwiek egzekucja względem Spółki była w tym czasie bezskuteczna. Apelujący J. M. podnosił, że zgodnie z materiałem dowodowym od 2006 r. nie jest członkiem zarządu spółki (...) Sp. z o.o. w B.. Apelująca B. S. podnosiła, że nie jest członkiem zarządu Spółki od 15 listopada 2005 r.

Apelujący kwestionowali również wykazanie przez powoda faktu poniesienia szkody – powód oparł się bowiem jedynie na postanowieniu komornika z 30.06.2009 r., w którym stwierdza on bezskuteczność egzekucji na mocy art. 824 §1 pkt 3 kpc. W ocenie apelujących działania komornika były nierzetelne, a powód mógłby skutecznie żądać zaspokojenia roszczenia od spółki.

Zdaniem apelujacych błędne było stanowisko Sądu Rejonowego, w którym uznaje on, iż nie jest koniecznym aby powód wykazywał, że jako wierzyciel wykorzystał wszelkie sposoby egzekucji, i że wystarczy wykazanie bezskuteczności zaspokojenia z jednego z nich.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych jest bezzasadna.

W ocenie Sądu odwoławczego Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, a także dokonał właściwej wykładni i zastosowania przepisów prawa materialnego, w szczególności Sąd Rejonowy dokonał właściwej wykładni art. 299 ksh.

Sąd Okręgowy, podziela i przyjmuje za własne wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia ustalenia Sądu Rejonowego oraz dokonaną ocenę prawną, popartą wnikliwą analizą przykładów aktualnego orzecznictwa.

W pierwszej kolejności należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, iż powód wykazał istnienie przesłanek odpowiedzialności pozwanych, do których był zobligowany na mocy art. 299 § 1 ksh.

Powód wykazał istnienie wymagalnego roszczenia przeciwko spółce, które powstało, istniało i stało się wymagalne wtedy, gdy pozwani byli członkami zarządu. Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, nakaz zapłaty na podstawie którego prowadzona była egzekucja wobec spółki (...) Sp. z o.o.w B. wydany został z dnia 18 czerwca 2008 r. Sąd Rejonowy w Zamościu w sprawie o sygn. akt V GNc 744/08, obejmował zaś swym zakresem należności za usługi telekomunikacyjne, których termin wymagalności obejmował okres od 27.12.2004 r. do dnia 27.03.2005 r. Powód dochodził również odsetek wyliczonych na dzień 11.06.2008 r. Należności tych powód dochodził po zawarciu umowy o przelew wierzytelności z (...) sp. z o.o. w W..

Pozwani zaś, co było zresztą bezsporne w niniejszej sprawie, byli członkami zarządu odpowiednio – pozwany – do 27 kwietnia 2006 r., pozwana – do 15 listopada 2005 r.

Ponadto powód wykazał, iż egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna. Jak prawidłowo wskazał Sąd I instancji, w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się iż prawomocne postanowienie komornika o umorzeniu egzekucji stanowi wystarczający dowód zajścia przesłanki określonej w art.299 §1 ksh. Nie jest bowiem zadaniem wierzyciela poszukiwanie majątku spółki, skoro ta sama dobrowolnie nie wywiązała się ze swojego zobowiązania. W tym świetle Sąd Okręgowy, nie uwzględnił wniosku dowodowego pozwanych o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego zakresie rachunkowości na okoliczność ustalenia wysokości posiadanego kapitału zakładowego Spółki i innego stanu majątkowego Spółki (...) Sp. z o.o. na dzień zakończenia rozprawy.

Zgodnie z art. 299 ksh, w przypadku wykazania przez powoda powyższych przesłanek, to na pozwanych ciąży obowiązek udowodnienia zajścia ustanowionych w przepisie przesłanek egzoneracyjnych. Tym samym pozwani, winni wykazać, iż we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z ich winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. W tym miejscu wskazać należy, odnosząc się do twierdzeń pozwanych – co do niewykazania szkody przez powoda, iż to na pozwanym a nie powodzie ciąży obowiązek wykazania faktu nieponiesienia szkody przez powoda.

W niniejszej sprawie nie doszło w ogóle do złożenia wniosku o ogłoszenia upadłości.

Ponadto jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy, pozwani nie wykazali żadnej z pozostałych przesłanek egzoneracyjnych. Zauważyć trzeba, iż pozwani w trakcie toczącego się postępowania ograniczyli się właściwie do samych twierdzeń. Pozwani nie zgłosili żadnych procesowo skutecznych wniosków dowodowych mających znaczenie dla wykazania wyżej wymienionych przesłanek. Podkreślić należy w tym miejscu, że samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą, co wynika z przepisu art. 232 k.p.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 2001 r., sygn. I PKN 660/00 Wokanda 2002/7-8/44).

Podsumowując powyższe stwierdzić należało, iż zarówno pozwana jak i pozwany nie wykazali – wbrew uregulowaniom art. 6 kc, którejkolwiek z trzech wymienionych w art. 299 § 2 ksh przesłanek egzoneracyjnych.

Mając powyższe na uwadze, apelację jako bezzasadną należało oddalić na podstawie art. 385 kpc. Koszty postępowania odwoławczego Sąd zasądził solidarnie od pozwanych (art.299 k.s.h.) na rzecz powoda na podstawie art. 98 kpc uwzględniającego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Bożena Przewoźniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Data wytworzenia informacji: