Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Mikos-Bednarz
Protokolant:	sek. sąd. Magdalena Chylińska

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2017 r. w Ostrołęce

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N.

przeciwko Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł.

o uchylenie uchwały

orzeka:

1.  uchyla uchwałę Nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie wykluczenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. z członkostwa w Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł.;

2.  zasądza od pozwanej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. na rzecz powoda Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

I C 1271/16

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym przeciwko Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. (złożonym do Sądu Okręgowego w Łomży), powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. zażądał uchylenia uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni z dnia 25 sierpnia 2016r. nr. (...) wykluczającej powodową Spółdzielnię ze Spółdzielni pozwanej.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazano, że powód jest członkiem spółdzielni pozwanej. Powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. jest dostawcą czynnika grzewczego do zasobów mieszkaniowych pozwanej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. do bloków mieszczących się w miejscowości N.. Pomiędzy spółdzielniami w 2008r. została zawarta umowa o dostawę energii cieplnej i ciepłej wody użytkowej na poziomie 1750kW/rok. W roku 2015 zarząd pozwanej Spółdzielni wystąpił o zmniejszenie zamówionej mocy do poziomu 425kW, na co powodowa Spółdzielnia nie wyraziła zgody. W konsekwencji czego pozwana Spółdzielnia złożyła skargę na praktyki monopolistyczne powodowej Spółdzielni do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w L., który odmówił wszczęcia postępowania. Z czego powód wywodzi, że wniosek zarządu pozwanej Spółdzielni skierowany do Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni jest zemstą za to, że nie udało się ukarać i wykazać, że powodowa Spółdzielnia stosuje praktykę monopolistyczną. Powodowa Spółdzielnia zaprzeczyła zarzutowi szantażowania zarządu pozwanej Spółdzielni, przyznała że zebranie zorganizowała ale na wniosek mieszkańców bloków pozwanej spółdzielni w N. ale w trakcie tego spotkania nie doszło do krytyki zarządu pozwanej Spółdzielni.

Ostatecznie powód twierdzi, że zgłaszane przez pozwaną Spółdzielnię zarzuty mają swoje podłoże w umowie cywilnej i na gruncie tej umowy winny być rozstrzygane.

Pozwana Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu odpowiedzi powołała się na treść uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni wraz z jej uzasadnieniem z dnia 25 sierpnia 2016r. o wykluczeniu z jej członkostwa powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N..

I jako podstawy wykluczenia wskazano:

Po pierwsze; że powodowa Spółdzielnia (dostawca) na mocy umowy z 1.09.2008r. (z późniejszymi aneksami) zobowiązała się dostarczać energię cieplną do trzech bloków mieszkalnych wielorodzinnych pozwanej Spółdzielni (odbiorcy) położonych w N. przy ul. (...). I w odpowiedzi na wniosek pozwanej Spółdzielni z maja 2015r. (jako odbiorcy) o zmniejszenie zamówionej mocy z 1750kW na 425kW, powodowa Spółdzielnia (jako dostawca) nie wyraziła zgody i poinformowała, że nie zapłacenie faktur za dotychczasową moc spowoduje rozwiązanie umowy z końcem okresu grzewczego. Pozwana Spółdzielnia oceniła takie zachowanie jako nadużycie swojej pozycji jako jedynego dostawcy energii cieplnej na tym terenie i złożyła zawiadomienie do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Po drugie, w sytuacji, gdy powodowa Spółdzielnia za miesiące I i II 2016r. zapłaciła za moc cieplną w wysokości wycenionej przez siebie, a nie zgodnie z otrzymanymi fakturami, prezes powodowej Spółdzielni dopuścił się szantażu telefonicznego w marcu 2016r. (w okresie przedświątecznym) strasząc, że jeżeli faktury nie zostaną opłacone w całości zostanie wyłączone C.O. i ciepła woda do bloków pozwanej Spółdzielni. Ponadto Prezes powodowej Spółdzielni zorganizował zebranie członków pozwanej Spółdzielni bez zawiadomienia i zgody zarządu (...)

(rozwieszając swoje zawiadomienia na klatkach (...)), w konsekwencji czego pozwana Spółdzielnia zmuszona została do zapłaty całości kwot z faktury.

Po trzecie, powodowa Spółdzielnia naruszyła dobre obyczaje jako członek Spółdzielni pozwanej poprzez: niedopuszczalne zwoływanie zebrań członków pozwanej Spółdzielni bez zgody zarządu Spółdzielni, rozmieszania zawiadomień na klatach o zebraniu, podawania na zebraniu nieprawdziwych i nierzetelnych informacji, a wszystko to w celu utrzymania umowy o dostawę ciepła na warunkach korzystnych tylko dla powodowej Spółdzielni.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zarówno powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. jak i pozwana Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. są podmiotami gospodarczymi o statusie spółdzielni mieszkaniowych. Mają zbieżny przedmiot działalności, z tym że powodowa Spółdzielnia w przedmiocie działalności ma wpisane także produkcję i dystrybucję ciepła i rzeczywiście taką usługę wykonywała na rzecz pozwanej Spółdzielni i tylko i wyłącznie w związku z tą usługą powstał spór pomiędzy stronami – spółdzielniami.

W dniu 1 września 2008r. powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. jako dostawca zawarła z pozwaną Spółdzielnią Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. (jako odbiorcą) reprezentowaną przez poprzedni zarząd „Umowę o dostawę energii cieplnej” do trzech budynków mieszkalnych znajdujących się w N. przy ul. (...) stanowiących własność odbiorcy (§2). W dacie zawarcia umowy ustalono zamówioną moc na poziomie 1750kW (§9) i w § 3 umówiono się, że odbiorca zobowiązuje się do końca grudnia każdego roku zgłosić dostawcy zapotrzebowanie na moc cieplną na kolejny rok.

I gdy pozwana Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. po wykonaniu termoizolacji trzech budynków mieszkalnych wielorodzinnych przy ul. (...) i po wykonaniu świadectw charakterystyki energetycznej zwróciła się pismem z dnia 19.05.2015r. do powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. o zmniejszenie mocy zamówionej do wysokości 425kW, po pół roku- pismem z dnia 13.11.2015r.- otrzymała odpowiedź negatywną i jednocześnie uprzedzającą, że niezapłacenie faktury w miesiącu styczniu 2016r. na moc zamówioną na poziomie 1750kW będzie skutkowało rozwiązaniem umowy na dostawę z końcem okresu grzewczego.

(dowody: odpisy z KRS stron k.37-43, k.93-96, umowa o dostawę energii cieplnej k.4-6, Aneksy nr. (...)do umowy k.59- 61,pismo pozwanej Spółdzielni z dnia 19.05.2015r. k. 8 i 62, odpowiedź powodowej Spółdzielni z dnia 13.11.2015r. i z dnia 24.12.2015r. k. 9-11, 63 i 67, pismo pozwanej z dnia 1.12.2015r. k. 64 i projekt Aneksu nr. (...) do umowy k. 65-66)

Z uwagi na nieskuteczną wymianę pism i nie podpisanie przez powodową Spółdzielnię Aneksu nr. (...) do umowy, zmniejszającego zamawianą moc pozwana Spółdzielnia pismem z dnia 8.01.2016r. złożyła do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zawiadomienie o nadużywaniu przez powodową Spółdzielnię pozycji dominującej poprzez narzucanie pozwanej Spółdzielni uciążliwych warunków umowy i odmowę zmiany wielkości zamówionej mocy.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w L. pismem z dnia 25 maja 2016r. stwierdziła brak podstaw do podjęcia postępowania wyjaśniającego min. z tego powodu, że umowa z dnia 1.09.2008r. daje pozwanej spółdzielni (jako odbiorcy ciepła) uprawnienie do określenia wysokości mocy zamówionej i jego zmiany poprzez zgłoszenie do dostawcy zapotrzebowania na kolejny rok do końca grudnia każdego roku. UOKiK przyznał rację pozwanej spółdzielni stwierdzając, że dostawca energii cieplnej nie może narzucić odbiorcy wielkości mocy zamówionej, w związku z czym stanowisko dostawcy należy potraktować jako niewykonanie zobowiązania, co czyni spór typowym sporem cywilnym.

(dowody: zawiadomienie do Prezesa UOKiK wraz z uzupełnieniami k.68-72, wyjaśnienia UOKiK z dnia 25.05.2016r. k.73-75).

Dnia 16.08.2016r. Zarząd pozwanej Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. wystąpił do Rady Nadzorczej o podjęcie uchwały w sprawie wykluczenia z członka spółdzielni – powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. uzasadniając wniosek:

po pierwsze; uchylaniem się od wykonywania istotnych obowiązku i zobowiązań wobec spółdzielni poprzez niewykonywanie umowy o dostawę ciepła i odmowę zmiany zamówionej mocy cieplnej i czerpanie z tego tytułu korzyści finansowych;

po drugie; szkodzenie spółdzielni i działanie wbrew jej interesom poprzez szantażowanie spółdzielni, że niezapłacenie za zamówioną moc cieplną ustalonej w pierwszej umowie spowoduje odcięcie ogrzewania i wody ciepłej oraz organizowanie spotkań z mieszkańcami spółdzielni bez zgody i powiadomienia zarządu, przekazując nieprawdzie informacje dotyczące dostawy, krytykowanie zarządu, rozwieszanie ogłoszeń na klatkach schodowych;

po trzecie; naruszenie dobrych obyczajów poprzez wyżej opisane metody i formy działania członka spółdzielni polegające na wykorzystaniu swojej pozycji jako jedynego dostawcy ciepła w celu uzyskania korzyści finansowych.

Na posiedzeniu w dniu 25.08.2016r. Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. podjęła m.in. uchwałę nr. (...) w sprawie wykluczenia z członkostwa w Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. – Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N., powołując za podstawę §65 ust. 1 pkt.29, §15, §11pkt.2 i §13 ust. 1,2 i 4 Statutu Spółdzielni w związku z art. 24 ustawy prawo spółdzielcze z dnia 16.09.1982r. powołując w uzasadnieniu wykluczenia argumenty zawarte we wniosku zarządu spółdzielni powołane powyżej.

(dowody: wniosek zarządu k.49-51, protokół z posiedzenia Rady Nadzorczej k.51-54, uchwała nr. (...) k.56, potwierdzenie doręczenia uchwały z dniem 5.09.2016r. wraz z pouczeniem k.55, ogłoszenia o spotkaniu wywieszane na klatkach bloków pozwanej k. 13, pismo mieszkańców bloków k.84, ogłoszenie pozwanej spółdzielni k. 85 wyjaśnienia J. M. członka zarządu pozwanego k.129, statut pozwanej Spółdzielni k.44 koperta, zeznania świadków M. P. i E. K. k.127-128).

W konsekwencji takiego stanowiska UOKiK i w następstwie podjęcia uchwały Rady nadzorczej o wykluczeniu powoda, pozwana Spółdzielnia dnia 22.09.2016r. w Sądzie Gospodarczym w Łomży złożyła pozew przeciwko powodowej Spółdzielni o zwrot kwoty 31.508,56 zł nadpłaconej ponad zmniejszoną zamówioną moc. Sprawa została rozstrzygnięta wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18.10.2016r. w sprawie V GNc 845/16, co do którego powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. złożyła sprzeciw, po czym zapadł w I instancji wyrok zgodny z żądaniem pozwu (i treścią nakazu) i co do którego powoda Spółdzielnia złożyła zapowiedź apelacji.

(dowody: pozew k.77-79, przedsądowe wezwania do zapłaty k.81-82, nakaz zapłaty k. 80, zeznania świadka E. K. k. 127v, wyjaśnienia R. T. Prezesa Zarządu powoda k. 128).

W trakcie trwania niniejszego postępowania powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. wypowiedziała pozwanej Spółdzielni umowę na dostawę ciepła z końcem czerwca 2017r. Pozwana Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. wypowiedzenie otrzymała i nie zamierza jego kwestionować, natomiast podjęła starania zapewnienia dostawy ciepła z własnego źródła ( rozpoczęto inwestycję budowy kotłowni).

(dowody: wyjaśnienia R. T. Prezesa Zarządu powoda k. 128 i wyjaśnienia B. J. Prezesa Zarządu pozwanej k.128v-129).

Pozwana Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. powstała w latach 90- tych (wydzielona z Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej). Powodowa Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N. jest jej członkiem założycielem, jest na liście członków pozwanej Spółdzielnie, nie posiada w pozwanej Spółdzielni ani lokalu mieszkalnego ani usługowego.

(dowody: zgodne stanowiska członków zarządu stron).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Kwestia członkostwa powodowej Spółdzielnia Mieszkaniowej (...) w N. w pozwanej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. nie była kwestionowana, choć żadna ze stron nie jest w stanie wyjaśnić genezy członkostwa.

A ustawa prawo spółdzielcze w art. 6 §2 i art. 15 §4 przewiduje aby założycielem spółdzielni czy jej członkiem była osoba prawna, o ile statut nie stanowi inaczej.

Ma to również umocowanie w statucie spółdzielni, bowiem zgodnie z §5 pkt.3 statutu pozwanej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł., członkiem Spółdzielni może być osoba prawna, jednakże takiej osobie nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu; i zgodnie z kolejnym pkt. 5 §5statutu, osoba prawna może być przyjęta w poczet członków spółdzielni jeżeli spełnia jedno z następujących wymagań:

1/ oczekuje na ustanowienie na podstawie umowy zawartej ze Spółdzielnią odrębnej własności lokalu,

2/nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub odrębnej własności w drodze dziedziczenia, zapisu, umowy licytacji lub przetargu zorganizowanego przez Spółdzielnię,

3/ świadczy usługi na rzecz Spółdzielni lub korzysta z usług Spółdzielni.

Z czego wynika, że zgodnie z postanowieniami statutu członkostwo powodowej spółdzielni było związane ze świadczoną usługą, bowiem dwóch pierwszych warunków powodowa spółdzielnia nie spełniała.

I w sposób oczywisty, ale w aktualnym stanie rzeczy jaki zaistniał w trakcie niniejszego postepowania, gdy powodowa Spółdzielnia wypowiedziała umowę na dostawę energii cieplnej, zaistniały dopiero podstawy do wykreślenia powodowej Spółdzielni z listy członków, bowiem aktualnie powodowa Spółdzielnia nie spełnia żadnego z powołanych powyżej wymagań statutowych aby osoba prawna mogła mieć status członka Spółdzielni pozwanej. Ale ta okoliczność nie mogła być przedmiotem rozpoznania w niniejszej prawie, bowiem rola Sądu w tym postępowaniu polega na ocenie i zbadaniu czy zaistniały podstawy wykluczenia podane w zaskarżonej uchwale, a nie całokształt zachowania i działania powodowej Spółdzielni.

Oceniając natomiast stan faktyczny sprawy w warunkach i dacie podjęcia zaskarżonej uchwały w pierwszej kolejności należało ocenić czy podjęcie i zaskarżenie uchwały Rady Nadzorczej (...) dnia 25.08.2016r. spełniało warunki formalne i czy została zaskarżona w ustawowym terminie.

I tak zgodnie z uregulowaniem art. 24 ustawy z dnia 16 września 1982r. Prawo Spółdzielcze (t.j. z dnia 4.12.2015r. Dz.U.2016.21)-(§ 1) Spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka.

(§ 2) Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia.

(§ 3) Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.

(§ 4) Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia, ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni.

(§ 5) Organ, który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w statucie.

(§ 6) Jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:

1)odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo

2)zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio.(…).

Powyższe warunki formalne zostały zachowane. Uchwałę o wykluczeniu podjął uprawniony organ tj. Rada Nadzorcza, o posiedzeniu Rady Nadzorczej powodowa Spółdzielnia została powiadomiona (data wpływu zawiadomienia 18.08.2016rr. k. 36), dnia 5.09.2016r. do powodowej Spółdzielni wpłynęła uchwałą wraz z uzasadnieniem i pouczeniem o prawie i terminie zaskarżenia (k. 55), przed upływem 6 tygodni od daty doręczenia powodowa Spółdzielnia złożyła pozew o uchylenie uchwały (k. 2-3 pozew).

W dalszej kolejności należy w oparciu o statut pozwanej Spółdzielni ustalić czy zaistniały statutowe podstawy powołane w uchwale jako uzasadnienie wykluczenia.

I gdy sprawa dotyczy wykluczenia, spółdzielnię, która podjęła taką uchwałę obarcza ciężar przytoczenia faktów i przedstawienia dowodów wskazujących, iż konkretny czyn, którego dopuścił się członek jest sprzeczny z postanowieniami statutu lub dobrymi obyczajami, a ponadto, że czyn ten jest zawiniony (chodzi o winę umyślną lub rażące niedbalstwo). Niewywiązanie się przez spółdzielnię z tych ciężarów procesowych skutkować musi uchyleniem przez sąd uchwały o wykluczeniu.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, trzeba wskazać, a co wynika z ustaleń faktycznych, spór pomiędzy stronami, spółdzielniami mieszkaniowymi mającymi status podmiotów gospodarczych powstał na tle umowy cywilnoprawnej z dnia 1.09.2008r. o dostawę energii cieplnej, gdzie powodowa Spółdzielnia występował jako dostawca energii cieplnej, zaś pozwana Spółdzielnia jako odbiorca energii cieplnej do swoich trzech bloków położonych w N..

Umowa dostawy energii cieplnej była traktowana przez strony sporu jako zwykła umowa cywilnoprawna zawarta przez dwa podmioty gospodarcze. O takim traktowaniu umowy przez pozwaną Spółdzielnię świadczy fakt wystąpienia na drogę sporu przed Sądem Gospodarczym w Łomży czy zainicjowanie postępowania przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zainicjowany przez pozwaną Spółdzielnię spór przed Sądem Gospodarczym czy zawiadomienie o nadużywaniu pozycji dominującej nie wynikały ze stosunku członkostwa powodowej Spółdzielni. Dostawa energii cieplnej nie była realizowana przez powodową Spółdzielnię w ramach jej obowiązków statutowych jako członka pozwanej Spółdzielni, nie wynikała ze stosunku członkostwa. Takie było przekonanie członków zarządu pozwanej Spółdzielni, skoro zainicjowali spór cywilny i tak umowę dostawy jako umowę cywilnoprawną ocenił także świadek E. K. – pełniący w pozwanej Spółdzielni funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej.

Pozostawanie powodowej Spółdzielni w sporze cywilnym zaistniałym na tle łączącej strony sporu z umowy cywilnoprawnej, sporu dwóch podmiotów gospodarczych, a nie ze stosunku członkostwa w spółdzielni, nie może być podstawą wykluczenia ze spółdzielni.

Wprawdzie powołany na wstępie § 5 pkt. 5 statutu wskazuje, że osoba prawna może być przyjęta w poczet członków spółdzielni jeżeli spełnia jedno z wymagań tj. świadczy usługi na rzecz Spółdzielni lub korzysta z usług Spółdzielni, ale w §7 statutu mówi się, że prawa i obowiązki członków wynikające z członkostwa w Spółdzielni są dla wszystkich członków równe, a w § 8 statutu określającym obowiązki członków nie różnicuje się obowiązków członków osób fizycznych i prawnych, ani osobom prawnym nie przypisuje się obowiązku świadczenia usług na rzecz spółdzielni.

Skoro więc przyczyną wykluczenia może być tylko zawinione niewykonywanie przez członka obowiązków statutowych, a obowiązkiem statutowym powodowej Spółdzielni jako członka Spółdzielni pozwanej nie było dostarczanie energii cieplnej do jej lokali, spór powstały na tle umowy dostawy winien być rozwiązywany w drodze procesu o zapłatę lub dochodzenia innych roszczeń na podstawie przedmiotowej umowy.

W świetle dotychczasowej judykatury do przyczyn wykluczenia nie zalicza się prowadzenia przez członka spółdzielni, w tym członka będącego osobą prawną, sporu majątkowego ze spółdzielnią (wyrok SN z dnia 25 października 1972 r., II PR 301/72, OSNC 1973, nr 11, poz. 199).

A w sprawie niniejszej mamy właśnie do czynienia ze sporem majątkowym, a na tle umowy prawa cywilnego, a nie stosunku członkostwa. Wprawdzie wokół tego sporu cywilnego i na jego tle, zarząd powodowej Spółdzielni dopuścił się zachowań, których nie sposób zaakceptować i które słusznie strona pozwana ocenia jako wejście w jej kompetencje (tj. organizowanie zebrań członków mieszkańców pozwanej spółdzielni, rozwieszanie ogłoszeń) czy nieakceptowalne przez Sąd wymuszanie zapłaty za dostawę energii cieplnej w dotychczasowym rozmiarze i odmowa podpisania aneksu do umowy, choć takie uprawnienie przysługuje pozwanej jako odbiorcy, w oczywisty sposób z § 3 ustęp. 2 spornej umowy- nie zmienia to stanu rzeczy, że ich podstawa wynika z samodzielnej umowy stron nie związanej z obowiązkami członkowskimi.

W zaskarżonej uchwale Rady Nadzorczej nr. (...) jako podstawę wykluczenia powodowej Spółdzielni wskazano naruszenie przepisów statutu Spółdzielni, a mianowicie §13 ustęp. 2 pkt. 1,2 i 4; zgodnie z którymi wykluczenie może nastąpić w szczególności gdy członek:

1)  świadomie szkodzi spółdzielni lub działa wbrew jej interesom,

2)  poważnie narusza zasady współżycia (w aktualnym stanie prawnym ustawy prawo spółdzielcze mówi się o dobrych obyczajach)

3)  uporczywie uchyla się od wykonywania istotnych obowiązków i zobowiązań wobec Spółdzielni.

Ale wskazać należy, że postanowienia statutu spółdzielni precyzujące przyczyny wykluczenia członka muszą pozostawać w zgodzie z art. 24 § 2 powołanej ustawy, co oznacza, że niezależnie od sformułowań użytych w statucie przyczyną wykluczenia może być tylko zawinione niewykonywanie przez członka obowiązków statutowych.

Co w sprawie niniejszej oznacza, że przypisane powodowej Spółdzielni w uzasadnieniu uchwały przewinienia, muszą być przypisane powodowej spółdzielni jako członkowi Spółdzielni, bowiem wykluczenie pełni funkcję represyjną wobec członka spółdzielni. Spór pomiędzy członkiem Spółdzielni, a członkami organów Spółdzielni nie może być rozwiązywany poprzez wykluczenie, podstawą wykluczenia może być tylko naruszenie postanowień statutu lub naruszenie dobrych obyczajów i to naruszenie zawinione.

W uzasadnieniu uchwały o wykluczeniu powołano takie oto przewinienia jak: 1/uporczywe uchylanie się od wykonywania istotnych obowiązku i zobowiązań wobec Spółdzielni poprzez niewykonywanie zobowiązania wynikającego z umowy o dostawę ciepła poprzez odmowę zmiany uzasadnionej-faktycznie i prawnie- zamówionej mocy cieplnej i w związku z tym przynoszące powodowej Spółdzielni niczym nieuzasadnione korzyści finansowe;

2/świadome szkodzenie spółdzielni i działanie wbrew jej interesom poprzez szantażowanie spółdzielni, że niezapłacenie za zamówioną moc cieplną ustalonej w pierwszej umowie spowoduje odcięcie ogrzewania i wody ciepłej, organizowanie spotkań z mieszkańcami spółdzielni bez zgody i powiadomienia zarządu, przekazywanie nieprawdziwych informacji dotyczących dostawy, krytykowanie zarządu, rozwieszanie ogłoszeń na klatkach schodowych;

3/naruszenie dobrych obyczajów poprzez wyżej opisane metody i formy działania członka spółdzielni polegające na wykorzystaniu swojej pozycji jako jedynego dostawcy ciepła w celu uzyskania korzyści finansowych, wprowadzanie w błąd mieszkańców podając im nierzetelne i nieprawdziwe informacje.

Stawiając takie zarzuty, a mające stanowić podstawę wykluczenia członka ze Spółdzielni, strona pozwana sama przyznaje, że powód uporczywie uchyla się od wykonywania obowiązków i zobowiązań wobec pozwanej wynikających z umowy dostawy, podczas gdy powód nie ma obowiązku realizowania takiej umowy jako członek spółdzielni, taki jego obowiązek nie wynika ze statutu, ani też w samej umowie dostawy nie ma odniesienia do stosunku członkostwa. Zarzucanie powodowej Spółdzielni, że wykorzystuje swoją pozycję jako jedynego dostawcy ciepła też nie pozostaje w związku ze stosunkiem członkostwa. Zarzut szkodzenia pozwanej Spółdzielni i działania wbrew jej interesom, jakkolwiek naganny, jest tylko przyczyną uboczną, mającą zmierzać do zachowania dotychczasowego status quo umowy o dostawę energii cieplnej realizowanej przez powodową Spółdzielnie jako zewnętrzny podmiot gospodarczy, a nie w ramach obowiązków członkowskich.

Rację ma natomiast strona pozwana inicjując proces sądowy o zapłatę przeciwko powodowi w oparciu o postanowienia umowy dostawy i ta właśnie droga jest właściwa dla rozstrzygania sporu stron, a nie spółdzielcze postępowanie o wykluczenie z członkostwa spółdzielni.

Kontestowana uchwała Rady Nadzorczej z dnia 25 sierpnia 2016r. nr. (...) o wykluczeniu powodowej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w N. z członkostwa w pozwanej Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) w Ł. podlegała uchyleniu bowiem nie oparta została na zawinionych zarzutach naruszenia obowiązków wynikających ze statusu członka spółdzielni. Restrykcja wobec członka Spółdzielni w postaci wykluczenia ze spółdzielni ma swoje podłoże w poza członkowskim sporze wynikającym z umowy cywilnoprawnej dwóch równorzędnych podmiotów gospodarczych – dwóch spółdzielni mieszkaniowych, choć nie sposób nie przyznać racji pozwanej, że powód zignorował postanowienia spornej umowy.

W konsekwencji z uwagi na brak zaistnienia przesłanek do wykluczenia powodowej Spółdzielni określonych w art. 24 §2 ustawy prawo spółdzielcze i uzasadnienia merytorycznego dla zaistnienia statutowych podstaw wykluczenia z §13 statutu Spółdzielni z 7 grudnia 2007r.należało do żądania pozwu odnieść się pozytywnie i uchwałę uchylić.

O kosztach postepowania rozstrzygnięto na podst. art. 98§1 kpc w zw. z art.27 pkt. 8 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.