Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 listopada 2016 r. powód R. O. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 20 października 2010 r., sygn. akt III RC 248/10 w kwocie 1000 zł miesięcznie na rzecz małoletniej J. O. do kwoty po 500 złotych miesięcznie.

W uzasadnieniu podniósł, że od września 2015 roku w porozumieniu z matką małoletniej pozwanej obniżył alimenty do 800 złotych miesięcznie, co miesiąc przekazuje regularnie niemiecki zasiłek rodzinny kindergeld w kwocie 700 złotych miesięcznie, co łącznie daje na utrzymanie dziecka kwotę 1500 złotych.

Obecnie jego sytuacja uległa pogorszeniu, pogorszyły się możliwości majątkowe i zarobkowe, w marcu 2016 roku urodziło mu się drugie, które też wymaga środków pieniężnych, maksymalna kwota, która jest w stanie łożyć to 500 zł. W miarę możliwości stara się uzupełniać świadczenia pieniężne przez osobiste starania.

Matka małoletniej pozwanej J. U. C. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazała, że orzeczeniem Sądu powód był zobowiązany do płacenia alimentów w kwocie 1000, samowolnie, bez zgody matki małoletniej, zwolnił się z płatności tej kwoty do kwoty 800 złotych. Obecnie skupia się wyłącznie na swoich możliwościach nie odnosząc się do potrzeb małoletniej, które wobec ustalenia alimentów 6 lat temu i jej obecnego wieku -14 lat uległy znacznemu zwiększeniu. Jest aktywną nastolatką, uczestniczy w zawodach sportowych, wymaga leczenia dentystycznego, częstych ćwiczeń rehabilitacyjnych z uwagi na uraz kolana i wadę kręgosłupa.

Wskazała, że świadczenie kindergeld przysługuje wyłącznie małoletniej, winno być przekazywane i pobierane wyłącznie przez rodzica sprawującego opiekę nad dzieckiem, natomiast powód przez 5 lat nie przekazywał tej kwoty.

Wskazała, że pozostaje w związku małżeńskim, posiadają liczne kredyty, jej mąż jest zobowiązany do alimentacji syna z poprzedniego związku, zaś sama rozpoczęła w tym roku działalność gospodarczą, która na razie wygenerowała stratę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2011 r. w sprawie VI RC 300/11 Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał przez rozwód małżeństwo U. A. (...), wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią pozwaną J. O. urodzoną (...) powierzył obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu przy matce, a nadto zobowiązał obie strony do ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania małoletniej J. i z tego tytułu zobowiązał powoda R. O. do łożenia alimentów na jej rzecz w kwocie po 1000 złotych miesięcznie tj. jak w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Szczytnie w dniu 20.10.2010 roku w sprawie III RC 248/10 na warunkach i w terminach tam ustalonych.

W wyżej wymienionej sprawie R. O. zobowiązał się płacić tytułem alimentów kwotę po 1000 złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniej pozwanej poczynając od 1.10.2010 roku. / wyrok SO w Olsztynie z 7.06.2011 r. akta VI RC 300/11 oraz protokół rozprawy z dnia 20.10.2010 roku w sprawie III RC 248/10 )

W dacie zawierania ugody pozwana miała 8 lat i była uczniem II klasy Szkoły Podstawowej. Korzystała z dodatkowych lekcji języka angielskiego, chodziła na tańce oraz do szkoły muzycznej – wiązało się to z dodatkowymi kosztami rzędu do 100 zł miesięcznie. U. C. (1), matka małoletniej w dacie rozprawy podjęła pracę, za którą ostatecznie nie otrzymała wynagrodzenia, przez kilkanaście miesięcy w tym okresie podejmowała jedynie krótkotrwałe zatrudnienia, często w niepełnym wymiarze czasu pracy, bądź prace dorywcze, by zabezpieczyć podstawowe potrzeby swoje i córki. Mieszkała wraz z córką u swojej rodziny. Nie pozostawała w żadnym związku.

W chwili orzekania o rozwodzie matka małoletniej pozwanej była już związana z obecnym mężem, nadal jednak nie mieszkali razem i nie prowadzili wspólnego gospodarstwa domowego. Mieszkała z małoletnią pozwaną w wynajętym mieszkaniu, pracowała na ¾ etatu za wynagrodzeniem 1050 złotych. / protokół rozprawy z dnia 20.10.2010 roku w sprawie III RC 248/10, zeznania przedstawicielki ustawowej w charakterze strony K 37v, protokół rozprawy z dnia 7.06.2011 VI RC 300/11 /.

W związku z urodzeniem się J. O. na terenie (...) został przyznany na nią zasiłek kindergeld w kwocie 154 euro miesięcznie. Zasiłek ten odbierał powód i do września 2015 roku wykorzystywał na spłatę kredytu zaciągniętego przez strony na zakup samochodu, z którego po rozwodzie korzystał powód. Od września 2015 roku powód przekazuje matce małoletniej zasiłek po przeliczeniu na pln w kwocie 700 złotych miesięcznie, jednocześnie poinformował ją, że w związku z tym, tytułem alimentów, będzie przekazywał 800 zł, co od tego czasu miało miejsce. Matka małoletniej nie podjęła żadnych działań w związku z tym.

/ bezsporne /.

Małoletnia pozwana, obecnie 14 letnia, jest obecnie uczniem II klasy Gimnazjum, uczy się w Zespole Szkół nr (...) w S. w Gimnazjum(...). Trenuje piłkę siatkową i reprezentuje szkołę na zawodach sportowych, z którymi wiążą się także wyjazdy. Uczestniczy w zajęciach szkolnego klubu sportowego. W związku z wadą postawy- skrzywieniem kręgosłupa oraz urazami, jakich małoletnia doznaje w związku z intensywnym uprawianiem sportu regularnie korzysta z odpłatnej rehabilitacji, której miesięczny koszt wynosi ok. 240 złotych. Do ubiegłego roku uczęszczała na zajęcia taneczne Body F., a w bieżącym roku na ćwiczenia K., koszt tych dodatkowych zajęć wynosi ok. 50 złotych miesięcznie. Jest pod stałą opieką poradni stomatologicznej, wymaga stosunkowo częstych wizyt, a nadto używania leczniczej pasty do zębów z uwagi na słabą strukturę kości. Niektóre wizyty stomatologiczne w przeszłości odbył i opłacił z małoletnią powód, ponadto odbył z nią wizytę okulistyczną, matka małoletniej wykupiła zalecone okulary.

Matka małoletniej pozwanej, U. C. (2) od 2013 roku zamieszkała z P. C., a w 2014 roku zawarli związek małżeński. U. C. (2) od lipca 2016 roku prowadzi działalność gospodarczą pn. (...)/ (...), za okres do końca listopada 2016 roku uzyskała przychód w kwocie 5300 złotych, ogólny wynik działalności jest ujemny.

Jej mąż P. C. jest zatrudniony w (...) w S. i otrzymuje wynagrodzenie miesięczne w kwocie około 3500 złotych netto. Ma syna z poprzedniego małżeństwa, na którego płaci alimenty miesięczne w kwocie 750 złotych, a nadto przekazuje dodatkowo uzgodnione z matką dziecka kwoty na okazjonalne wydatki – kieszonkowe, wycieczki szkolne itp.

Wraz z małoletnią pozwaną mieszkają w mieszkaniu P. C., na zakup którego został zaciągnięty kredyt w walucie obcej, miesięczna spłata jest zależna od bieżącego kursu, wynosi ok. 950 złotych. U. C. (2) nadal spłaca kredyt zaciągnięty w trakcie trwania małżeństwa z powodem w kwocie około 200 złotych miesięcznie. Miesięczne opłaty za mieszkanie z tytułu czynszu, prądu, TV, Internetu wynoszą około 450 złotych. / zeznania przedstawicielki ustawowej w charakterze strony K 37-38, zaświadczenie K 11, wyciągi z konta K 12, 13, 16, 17, 18, 19, pismo z urzędu zatrudnienia K 14, zaświadczenia dot. opieki medycznej K 22, 24, 25, 27-28, zaświadczenie i rachunek K 23, 29, zaświadczenie ze szkoły K 30 /.

Powód R. O. w 2010 roku już był związany ze swoją obecną żoną, K. O., początkowo nie mieszkali razem, ale pod koniec roku zamieszkali w J., w części domu stanowiącego własność rodziców tej ostatniej.

W 2010 roku utrzymywał się z prowadzenia w S. warsztatu samochodowego (...), miesięczne zyski z działalności kształtowały się w różnej wysokości do 3000 złotych miesięcznie. Jego partnerka pracowała zarobkowo w sklepie z częściami samochodowymi.

Od roku 2015 powód z K. O. są małżeństwem. Nadal zamieszkują w J. w części domu dobudowanej do domu rodziców K. O., ponoszą połowę kosztów utrzymania domu, przeciętnie w kwocie ok. 450 złotych miesięcznie. Ponoszą koszty dojazdów do pracy do S..

Zamieszkuje z nimi 12 letni syn żony powoda z poprzedniego związku, na którego otrzymuje ona alimenty w kwocie 380 złotych. W marcu (...) urodził się ich wspólny syn, w związku z reakcjami alergicznymi otrzymuje specjalistyczne mleko, poza tym koszty jego utrzymania są typowe dla dziecka w jego wieku.

Dochody z działalności powoda od kilku lat zmniejszają się, nadal nie są równomierne w każdym miesiącu, obecnie kształtują się na poziomie około 1500 złotych miesięcznie.

K. O. jest zatrudniona w sklepie z częściami samochodowymi, jej zarobki miesięczne wynoszą 2200 zł, od czasu urodzenia dziecka jest na zasiłku macierzyńskim.

Powód utrzymuje stały kontakt z małoletnią, najczęściej telefoniczny, ale także, gdy małoletnia się o to zwróci w ciągu tygodnia odwozi i przywozi ją na różne zajęcia, w których ta uczestniczy. Oprócz alimentów przekazuje jej do ręki drobne kwoty kieszonkowego, a nadto doraźnie, w przypadku dysponowania większą kwotą kupuje 2-3 razy w roku większe partie ubrań. Od 2014 roku opłaca abonament za telefon komórkowy. W przypadku wyjazdów na wypoczynek zabierają małoletnią na wycieczki. Małoletnia utrzymuje też stały kontakt z dziadkami ze strony ojca mieszkającymi na terenie (...). W przypadku ich pobytu w Polsce spotykają się, ci przekazują jej pewne kwoty pieniędzy, a nadto zapraszają do siebie organizując wypoczynek. / przesłuchanie powoda K 36-37, zeznania świadków B. O. K 83, K. O. K 85-86, obliczenie dochodu za I-X.2016 K 35, kserokopia aktu urodzenia K 45, PIT 11 K 57-59, umowa o świadczenie usług telefonicznych K 66/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Art. 135 k.r.i.o. stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Z powyższego przepisu wynika, że oboje rodzice mają obowiązek utrzymywania dziecka małoletniego, które nie może zapewnić sobie utrzymania. Bezspornym jest, że powód utrzymuje kontakty z małoletnią pozwaną, choć zakres i częstotliwość tych kontaktów jest sporna między stronami, natomiast bezspornie przekazuje jej dodatkowe kwoty, okazjonalne prezenty na urodziny, święta, ponadto dodatkowo z różną częstotliwością finansuje niektóre większe zakupy, czy czasami kupuje jej odzież w ilości i częstotliwością zależną od bieżących wpływów, wobec czego obowiązek alimentacyjny realizowany jest nie tylko poprzez uiszczane alimenty.

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie „stosunków” należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego jego zakresu (art. 133 i art. 135 k.r.o.). Zmiana stosunków to istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Skutkiem takich zmian jest potrzeba skorygowania zakresu obowiązku alimentacyjnego. Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 k.r.i.o., należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd ustalenia faktyczne co do warunków rodzinnych i majątkowych stron w dacie orzekania poprzednich alimentów oparł na dowodach w postaci dokumentów urzędowych znajdujących się w aktach III RC 248/10 Sądu Rejonowego w Szczytnie oraz Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 300/11, w postaci prawomocnych orzeczeń, jak również protokołów rozpraw z dnia 20 października 2010 r. i 7 czerwca 2011, w treści którego powód oraz matka pozwanej wypowiadali się na temat swojej ówczesnej sytuacji majątkowej i potrzeb małoletniej. Dokumenty te zostały sporządzone w przepisanej formie i przez kompetentne organy, dlatego korzystają z domniemania prawdziwości (art. 244 k.p.c.), wobec czego Sąd dał im wiarę. Co do aktualnej sytuacji majątkowej Sąd ustalenia poczynił na dokumentach prywatnych przedłożonych przez strony, których treść nie była kwestionowana, jak również dowodzie z przesłuchania matki małoletniej pozwanej i powoda, którzy opisali swoją sytuację majątkową i dochodową, a nadto zeznaniach świadków K. (...) w zakresie tak sytuacji rodzinnej i majątkowej powoda, jak i dodatkowego przyczyniania się powoda i jego matki, a babci małoletniej do utrzymania J..

Powyższe dowody wskazują, że usprawiedliwione potrzeby małoletniej pozwanej od czasu orzeczenia alimentów wzrosły. Wiąże się to głównie z tym, że obecnie jest nastolatką, koszty zakupu ubrań dla dziecka w jej wieku są wyższe, ponadto małoletnia aktywnie uprawia sport, co generuje dodatkowe koszty związane z koniecznością zakupu odzieży sportowej, dowożenia jej na zajęcia, zapewnienia wyżywienia w przypadku wyjazdów. Ponadto powstają koszty niewykazywane w poprzednim postępowaniu dotyczące leczenia małoletniej – stomatologicznego oraz rehabilitacji ruchowej.

Jeśli chodzi o sytuację majątkową i osobistą powoda od daty orzekania o ostatniej kwocie alimentów jego sytuacja osobista i majątkowa uległa zmianie, głównie wskutek narodzenia się dziecka w obecnego związku, w utrzymaniu którego powód także musi uczestniczyć. Jak wynika ponadto z zeznań powoda, jego żony oraz B. O. działalność gospodarcza, którą powód prowadzi obecnie przynosi znacznie mniejsze dochody, niż w 2010 roku. Jak wynika z zeznań B. O. ta co miesiąc wspomaga syna w bieżącym utrzymaniu.

Zasadnicza zmiana natomiast jaka nastąpiła, to bezsporna okoliczność, że powód od 2015 roku, co nie jest kwestionowane, przekazuje poza alimentami na rzecz małoletniej równowartość zasiłku, jaki otrzymuje z (...) (...) Zatrudnienia w kwocie 700 złotych miesięcznie. Nie wdając się w dywagacje, czy poprzednia sytuacja, gdy kwota ta była przeznaczana na spłatę kredytu zaciągniętego przez strony postępowania była prawidłowa, obecna sytuacja zmienia konieczny zakres przyczyniania się powoda do utrzymania małoletniej pozwanej w stosunku do stanu, gdy ta nie otrzymywała powyższej kwoty. Uwzględniając fakt, że z powyższego tytułu małoletnia otrzymuje 700 złotych, sytuację majątkową i rodzinną powoda, który obecnie ma na utrzymaniu także drugie dziecko, Sąd uznał, że powyższa okoliczność uzasadnia obniżenie alimentów do kwoty wskazanej w wyroku, w części przekraczającej orzeczoną kwotę Sąd uznał żądanie powoda za niezasadne. Jeśli chodzi o okres, za jaki obniżono alimenty, to z uwagi na ich uregulowania za poprzednie okresy Sąd uznał, że powództwo winno być uwzględnione od 1 stycznia 2017 roku.

Należy tu też wskazać, że poza przekazywaniem zasiłku kindergeld, alimentów powód w okresie roku uczestniczy także w inny sposób w utrzymaniu małoletniej, do jej utrzymania przyczyniają się także dziadkowie macierzyści.

Matka małoletniej pozwanej w znacznej części w swej argumentacji odnosi się do swojej sytuacji i trudności z bieżącym utrzymaniem w okresie całych 5 lat, w szczególności bezpośrednio po rozstaniu stron. Niewątpliwie ówczesna jej sytuacja była trudna, natomiast trzeba zauważyć, że obowiązek alimentacyjny dotyczy kwestii bieżącego utrzymania i te zagadnienia Sąd bierze pod uwagę ustalając jego zakres, w tym także orzekając o zmianie wysokości alimentów.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach w sprawach cywilnych, o rygorze natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333§1 kpc.

O kosztach procesu z uwagi na częściowe uwzględnienie roszczeń orzeczono na podstawie art. 100 kpc.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o przepisy cytowane wyżej orzeczono jak w sentencji.

z/

1.  (...)

2.  (...),

3.  (...)