Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w O. wniósł o stwierdzenie, iż nabył przez zasiedzenie własność części nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 2500 m ² położonej w obrębie B., gm. J., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) stanowiącej własność Skarbu Państwa w zarządzie(...) S..

W uzasadnieniu wniosku podniósł, że przedmiotowa część działki nr (...) fizycznie wchodzi w skład ośrodka wypoczynkowego położonego na działce nr (...) w N. gm. J., której właścicielem jest wnioskodawca.

Działka nr (...) w 1963 r. stanowiąca własność Skarbu Państwa oddana została w zarząd (...) Spółdzielni (...) „(...) K.-Ruch”. Bezpośrednio po oddaniu nieruchomości w zarząd, Spółdzielnia ogrodziła teren i wzniosła szereg zabudowań. Spółdzielnia dokonała posadowienia płotu w taki sposób, że część obecnej działki (...) weszła w skład ośrodka. Na terenie tym posadowiono jeden domek letniskowy. Od tego czasu nieprzerwanie do dnia dzisiejszego teren stanowi integralną część ośrodka. W ocenie wnioskodawcy, Spółdzielnia (...)-Ruch”, sprawowała władztwo nad rzeczą o charakterze posiadania samoistnego.

Decyzją Wojewody (...) z dnia 7.12.1993 r. wydaną na podstawie art.18 ustawy z dnia 10.05.1990 r. – przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, ośrodek został skomunalizowany i oddana na własność Gminy J.. Gmina wykonywała władztwo nad ośrodkiem, w tym nad częścią nieruchomości będącą przedmiotem wniosku.

Ponieważ charakter posiadania przez Spółdzielnię (...)-Ruch” i przez Gminę J., nad częścią nieruchomości będącą przedmiotem sprawy miał charakter samoistny, wnioskodawca zaliczając okresy posiadania poprzedników nabył przedmiotową część nieruchomości przez zasiedzenie.

Uczestnik Skarb Państwa Nadleśnictwo S. wniosło o oddalenie wniosku.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, że część nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa została wgrodzona w teren ośrodka znajdującego się na działce nr (...). Spółdzielnia (...)-Ruch” otrzymała działkę nr (...) w zarząd i użytkowanie. W związku z tym nie można uznać że Spółdzielnia była posiadaczem samoistnym nieruchomości, na której znajduje się ośrodek, była posiadaczem zależnym. Decyzją z dnia 7.12.1993 r. Wojewoda (...) przekazał na własność Gminy J. działkę nr (...). W raz z tą działką Gmina objęła w posiadanie samoistne część działki uczestnika nr (...) o pow.
2500 m ². Decyzja ta została wydana na wniosek Wójta Gminy J., do którego wnioskodawca załączył odbitki map ewidencyjnych, m.in. szkic numeracji punktów granicznych między działką nr (...) i działką nr (...) oraz przebieg ogrodzenia ośrodka. W związku z tym Gmina J. przejmując w posiadanie ośrodek wiedziała, ze jego ogrodzenie przebiega częściowo po działce nr (...). Wiedziała, że nie przysługuje jej własność tego gruntu, uzyskała zatem posiadanie w złej wierze. Nabycie własności części działki (...) mogłoby zatem nastąpić 1.01.2024 r. W dniu 14.02.2011 r. uczestnik wniósł pozew o wydanie nieruchomości, doszło zatem do przerwania biegu zasiedzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość składająca się z działki nr (...) pow. 3,6552 ha położona w N. stanowiła własność Skarbu Państwa. Działka ta przez Skarb Państwa, została oddana w użytkowanie (...) Spółdzielni (...) „Prasa-K.-Ruch” w W., w celu prowadzenia ośrodka wczasowego. W dniu 2.08.1966 r. przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. zostało wydane na rzecz Przedsiębiorstwa (...) w W. zaświadczenie o lokalizacji ogólnej: budowę ośrodka campingowego we wsi N. gmina J.. (dokumenty k. 52-56, 132-133)

(...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. po otrzymaniu nieruchomości, działki nr (...) w zarząd, ogrodziła teren i wzniosła szereg zabudowań. Postawiła ogrodzenie w taki sposób, że część o pow. 2500 m ² obecnej działki nr (...) weszła w skład ośrodka. Na tym terenie posadowiono jeden domek letniskowy. (bezsporne) Działka nr (...) stanowiła wówczas własność Skarbu Państwa. Obecnie stanowi własność Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa S.. Dla działki tej prowadzona jest księga wieczysta nr (...). (dowód: dokumenty akt KW nr OL1S/00030607/0 k.1-8)

W latach 70-tych ubiegłego wieku została przeprowadzona inwentaryzacja Ośrodka (...) w N. w celu dalszej rozbudowy ośrodka. W dokumentach wyszczególniono powierzchnie zajmowanego terenu 4,1 ha, znajdujące się tam zabudowania, wyposażenie ośrodka i zamierzone inwestycje. (dowód: dokumenty k.281-288 akt IC 68/14)

W dniu 23 maja 1991 r. (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. zawarła z (...) Sp. z o.o. w W. umowę przedwstępną dotyczącą sprzedaży wydzielonej jednostki organizacyjnej (...)Prasa-K.-Ruch” np. Zakładu (...) w W. wraz z ośrodkiem wypoczynkowym w N. stanowiącym przedsiębiorstwo w rozumieniu art.55 ¹ k.c. (umowa k.20-21, k.50-51, 130-131, dokumenty ze sprawy IC 68/14 k.185-188)

Wójt Gminy J. zwrócił się z wnioskiem do Wojewody (...) o przekazanie na rzecz Gminy J. działki stanowiącej własność Skarbu Państwa położonej w N. nr 18/4 pow. 3,6552 ha. Do wniosku została załączona mapa oznaczająca granice działki objętej wnioskiem. (dokumenty k.119-128) Decyzją z dnia (...)r. Urząd Wojewódzki w O. na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10.05.1990 r. przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, w zw. z art.5 ust.4 cyt. ustawy, przekazał na własność Gminy J. nieruchomość Skarbu Państwa działkę położoną w obręb N. nr 18/4 o pow. 3,6552 ha. W toku postępowania administracyjnego złożone zostały przez wnioskodawcę dokumenty dotyczące położenia punktów granicznych, oznaczające położenie słupów ogrodzeniowych, mapy ewidencyjne. (decyzja k.18-19, k.117-118, dokumenty ze sprawy IC 68/14 k.171-184)

Dla nieruchomości składającej się z działki nr (...) o pow. 3,6552 ha położonej w N. gm. J., postanowieniem z dnia 9.06.1998 r. założona została księga wieczysta nr (...), jako właściciela wpisano Gminę J.. (dowód akta KW nr OL1S/29394/3 k.1- 6) Łącznie z działką nr (...), Gmina J. objęła w posiadanie część działki nr (...) w granicach wyznaczonych ogrodzeniem posadowionym przez (...) Spółdzielnię (...) „Prasa-K.-Ruch” w W.. (bezsporne) Decyzją z dnia 30.11.1999 r., działka nr (...) położona w N. uległa podziałowi na działki nr (...) o pow. 0,1536 ha, nr 18/49 o pow. 3,5016 ha. (dowód akta KW nr OL1S/29394/3 k.8-11)

Gmina J. umową z dnia 16.12.1993 r. wydzierżawiła (...) Sp. z o.o. w W. działkę nr (...) o pow. 36,552 m ² . Umowa ta uległa rozwiązaniu na mocy porozumienia stron w dniu 18.06.1999 r. Od 1.07.1999 r. Gmina J. oddawała w dzierżawę nieruchomość – działkę nr (...), a następnie działkę nr (...) o pow. 35016 m ² innym podmiotom. (dowód: umowy k. 29-105) Za korzystanie z części działki nr (...) nie był ustalony i płacony czynsz. Czynsz uiszczany był od pow. 35016 m ²

Umową z dnia 18.02.2009 r. Gmina J. sprzedała wnioskodawcy (...) Sp. z o.o. w O. działkę nr (...) o pow. 3,5016 ha. W umowie zaznaczono, że na nieruchomości znajdują się 24 domki rekreacyjne, domki o charakterze pomocniczym dla prowadzenia ośrodka wypoczynkowego, budynek administracyjny, portiernia ze sklepem, kręgielnia, wiata nad kominkiem z salą telewizyjną, budynek sanitariatów, budynek hydroforni. Działka jest w całości ogrodzona. (dowód: akta KW nr OL1S/29394/3 k.29-31) Wnioskodawca objęła również w posiadanie część działki nr (...) w granicach wyznaczonych ogrodzeniem posadowionym przez (...) Spółdzielnię (...) „Prasa-K.-Ruch” w W.. (bezsporne)

W dniu 20.10.2009 r. sporządzono protokół wznowienia znaków granicznych działki nr (...) Uczestnik podczas tej czynności ustalił, że na działce nr (...) znajdują się budowle obce w postaci budynku i ogrodzenia. (dokumenty akt IC 23/11 k. 8-12 )

W dniu 15.02.2011 r. do Sądu Rejonowego w Szczytnie wpłynął pozew (...)Nadleśnictwo S. o nakazanie (...) Sp. z o.o. w O. wydania części działki nr (...) położonej w B., gmina J. dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) oznaczone puntami 12-8-7-3-2-11-12 na mapie, usunięcie ogrodzenia i budynku znajdującego się na tej działce. (dowód: pozew k.2 akt IC 23/11)

Ponadto powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie: zeznań świadka R. K. płyta CD k.67 oraz zeznań J. K. przesłuchanego za uczestnika płyta k.166.

Sąd zważył co następuje:

Wnioskodawca wywodzi, że nabył przez zasiedzenie część działki nr (...) położonej w B., gmina J. o pow. 2500 m ² gdyż upłynął ustawowy termin zasiedzenia, przy czym ponieważ podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, do czasu swego posiadania, wnioskodawca dolicza czas posiadania swoich poprzedników, (...) Spółdzielni (...) „Prasa-K.-Ruch” w W., Gminy J..

W tym kontekście wskazać należy, iż zasiedzenie polega na nabyciu przez osobę nieuprawnioną prawa podmiotowego z mocy samego prawa i jest konsekwencją długotrwałego faktycznego wykonywania tego prawa. Nabycie własności w drodze zasiedzenia uzależnione zostało od spełnienia dwóch podstawowych przesłanek: władanie nieruchomością jako posiadacz samoistny oraz upływ ustawowego terminu zasiedzenia. Dobra lub zła wiara posiadacza nie stanowi przesłanki uzyskania własności, a wpływa jedynie na długość terminu zasiedzenia.

Posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, jeżeli posiadacz włada rzeczą "jak właściciel" (art. 336). Posiadacz wykonuje zatem faktycznie uprawnienia składające się na treść prawa własności, stąd też posiadanie takie zwane jest również właścicielskim. O tym, czy posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, decydują okoliczności faktyczne o charakterze przede wszystkim zewnętrznym (zachowanie się posiadacza względem przedmiotu posiadania dostrzegalne dla innych osób).

W postanowieniu z dnia 5 czerwca 2009r. Sąd Najwyższy stwierdził, że świadomość posiadacza, że wykonywane wobec rzeczy prawo nie przysługuje (albo przysługuje) ma znaczenie jedynie dla oceny jego złej lub dobrej wiary i w związku z tym decyduje o tym, jaki okres potrzebny jest do zasiedzenia (gdy chodzi o rzecz ruchomą rozstrzyga także o tym, czy zasiedzenie w ogóle może nastąpić). O tym natomiast, czy posiadanie jest samoistne (bowiem tylko takie może prowadzić do zasiedzenia), rozstrzyga stan woli posiadacza i jej uzewnętrznienie. Posiadacz, który wie, że nie jest właścicielem, ale chce posiadać nieruchomość tak jak właściciel i wolę swoją manifestuje, jest posiadaczem samoistnym. ( sygn. akt. I CSK 430/08, LEX nr 528169)

Zdanie Sądu, w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Z dokumentów zebranych w sprawie, wypisu z rejestru gruntów k.132, decyzji o przydziale gruntu k.133, k.187,188 akt IC 68/14, dokumentów dotyczących rozbudowy ośrodka k.281-288 akt IC 68/14, wynika bowiem, że poprzednik wnioskodawcy, którego okres posiadania wnioskodawca dolicza do czasu swego posiadania - (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W., w latach 60 – tych ubiegłego wieku otrzymała w zarząd, do użytkowania działkę nr (...), stanowiącą wówczas własność Skarbu Państwa. W ramach tego zarządu, użytkowania w latach 60 – tych ubiegłego wieku (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. pobudowała obiekty na tej działce, a w latach 70 – tych ubiegłego wieku dokonała dalszej rozbudowy ośrodka wypoczynkowego. (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. w tym czasie postawiła także ogrodzenie w taki sposób, że część o pow. 2500 m ² obecnej działki nr (...) weszła w skład ośrodka, na tym terenie posadowiono jeden domek letniskowy. Okoliczności postawienia ogrodzenia i objęcia nim części działki nr (...) a także wzniesienia na tej części domku letniskowego, nie były kwestionowane przez wnioskodawcę.

Fakt ten ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż prowadzi do wniosku, że (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. w zakresie posiadania działki nr (...) była posiadaczem zależnym a nie samoistny. Ponieważ w ramach posiadania działki nr (...) objęła także w posiadania część działki nr (...), wygradzając ją w teren ośrodka wypoczynkowego, zdaniem sądu należy przyjąć, że charakter posiadania działki nr (...) – posiadanie zależne, rozciągał się na posiadanie części działki nr (...) o pow. 2500 m ². W zakresie posiadania części działki nr (...) poprzednik wnioskodawcy (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. był zatem także posiadaczem zależnym. Trudno jest bowiem logicznie uzasadnić, dlaczego co do działki nr (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. akceptowała stan posiadania wynikający z oddania jej nieruchomości w zarząd, użytkowanie – posiadanie zależne, a miałaby w stosunku do części działki nr (...) mieć status posiadacza samoistnego, tym bardziej, że nieruchomości te stanowiły jedną całość. Na uwagę zasługuje fakt, że w dokumentach dotyczących inwentaryzacji terenu (k.288 akt IC 68/14) wskazano, że powierzchnia zajmowanego przez ośrodek terenu wynosi 4.1 ha, a więc przy uwzględnieniu części działki nr (...) „wgrodzonej” w teren ośrodka.

Należy zauważyć, że wnioskodawca nie kwestionował, że (...) Spółdzielnia (...) „Prasa-K.-Ruch” w W. otrzymała działkę nr (...) w zarząd. Na okoliczność tą powoływał się we wniosku.

W ocenie sądu, kwestia że od części działki nr (...) nie był uiszczany czynsz, podatek nie ma znaczenia, w świetle powyższych rozważań, dla oceny charakteru posiadania przez (...) Spółdzielnię (...) „Prasa-K.-Ruch” w W..

W trakcie posiadania może dojść do zmiany charakteru posiadania, w tym przypadku na posiadanie samoistne. Zdaniem sądu, do zmiany posiadania na posiadanie samoistne doszło w momencie gdy Gmina J. stała się właścicielem nieruchomości działki nr (...) w wyniku decyzji z dnia 7.12.1993. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynik, ze momencie objęcia działki nr (...) weszła ona także w posiadanie części działki nr (...) albowiem objęła we władanie teren wydzielony istniejącym ogrodzeniem. Terenem wydzielonym ogrodzeniem, jak wynika z zeznań świadka R. K., dysponowała Gmina J., oddawała go w dzierżawę. Następnie, jak wynika z dokumentów zebranych w sprawie, Gmina J. umową z dnia 18.02.2009 r. sprzedała wnioskodawcy (...) Sp. z o.o. w O. działkę nr (...) o pow. 3,5016 ha, w umowie zaznaczono, że działka jest w całości ogrodzona.

Ponieważ Gmina J. nabyła nieruchomość decyzją z dnia 7.12.1993 r., od tej daty należy liczyć czas posiadania konieczny do nabycia nieruchomości przez zasiedzenie. Niezależnie, czy przyjąć że Gmina nabyła posiadanie części działki nr (...) w dobrej wierzy, czy w złej wierze, nie doszło do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie. Przy przyjęciu dobrej wiary czas posiadania prowadzący do zasiedzenia – 20 lat skończył się w 7.12.2013 r., a przy przyjęciu posiadania w zlej wierze okres niezbędny do zasiedzenia 30 lat skończy się 7.12.2023r. (...) S. w dniu 15.02.2011 r. wniósł do Sądu Rejonowego w Szczytnie pozew przeciwko (...) Sp. z o.o. w O. o nakazanie wydania części działki nr (...) położonej w B., gmina J. dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) oznaczone puntami 12-8-7-3-2-11-12 na mapie, usunięcie ogrodzenia i budynku znajdującego się na tej działce. Nastąpiło zatem przerwanie biegu zasiedzenia zarówno 20 – letniego jak i 30 – letniego. (art.175 k.c.)

Sąd nie kwestionował wiarygodności zeznań świadka R. K. oraz przesłuchanego za uczestnika J. K.. Nie analizował natomiast zeznań świadków J. M., S. A., gdyż nie przyczyniły się do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

W tym stanie rzeczy na mocy art. 172 k.c. orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

29.04.2019 r.