Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 21 lutego 2017r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Mirosław Wieczorkiewicz (spr.)

Sędziowie SO Jacek Barczewski, Agnieszka Żegarska

Protokolant pracownik sądowy Natalia Kruczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2017r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z wniosku M. M. (1)

z udziałem P. M., J. M., E. P. i

W. M. (1)

o dział spadku po S. M., o podział majątku wspólnego

W. M. (1) i S. M. oraz zniesienie

współwłasności

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w

Giżycku z dnia 8 sierpnia 2016r., sygn. akt I Ns 347/13,

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

a/ punktowi 1 nadaje brzmienie:

„dokonać podziału majątku wspólnego W. M. (1) i S. M. i działu spadku po S. M. oraz zniesienia współwłasności obejmującego zabudowaną nieruchomość położoną w W. przy ulicy (...), działka numer (...), zapisanej w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Giżycku VII Zamiejscowego Wydziału Ksiąg Wieczystych w Węgorzewie, zgodnie z wariantem I opinii biegłego E. A. (1) z dnia 30 marca 2015r., stanowiącej integralną część orzeczenia w ten sposób, że ustanawia 2 lokale stanowiące odrębną własność z czego:

- lokal oznaczony numerem (...) położony na parterze budynku składający się z werandy, korytarza, łazienki, kuchni, pokoju, pokoju i składziku o łącznej powierzchni 57,50 m ² oraz udziału w nieruchomości wspólnej i częściach wspólnych nie służących do użytku poszczególnych właścicieli wynoszącym 0,513 części o wartości 127.320,-zł przyznać na własność uczestnikowi P. M.;

- lokal oznaczony numerem (...) położony na piętrze budynku składający się z korytarza, łazienki, kuchni, pokoju, pokoju i klatki schodowej o łącznej powierzchni 54,62 m ² oraz udziału w nieruchomości wspólnej i częściach wspólnych nie służących do użytku poszczególnych właścicieli wynoszącym 0,487 części o wartości 177.940,-zł przyznać na własność wnioskodawcy M. M. (1)”;

b/ punktowi 3 nadaje brzmienie: „zasądzić od wnioskodawcy M. M. (1) na rzecz uczestniczki E. P. kwotę 10.053,75,-zł (dziesięć tysięcy pięćdziesiąt trzy i 75/100) tytułem spłaty, płatne do 21 kwietnia 2017r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności tego świadczenia i na rzecz uczestnika P. M. kwotę 17.800,-zł (siedemnaście tysięcy osiemset) tytułem dopłaty udziału i rozliczenia, płatne do 21 kwietnia 2017r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności tego świadczenia nakładów oraz zasądzić od uczestnika P. M. na rzecz uczestniczek E. P. i J. M. kwoty po 11.634,37,-zł (jedenaście tysięcy sześćset trzydzieści cztery i 37/100) tytułem spłaty udziału, płatne do 21 kwietnia 2017r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności tych świadczeń”;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  koszty postępowania apelacyjnego wnioskodawca i uczestnicy ponoszą każdy w zakresie związanym ze swoim udziałem w sprawie.

Jacek Barczewski Mirosław Wieczorkiewicz Agnieszka Żegarska

Sygn. akt IX Ca 938/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. M. (1) wnosił o dokonanie podziału majątku wspólnego małżonków W. M. (1) oraz S. M. oraz o dział spadku po S. M.. Wnioskodawca podał, że do majątku wspólnego wchodziła nieruchomość gruntowa zabudowana położona w W.. Domagał się, aby podział i dział nastąpił poprzez ustanowienie w budynku mieszkalnym odrębnych własności lokali. Ponadto wnioskodawca wnosił o rozliczenie nakładów dokonanych na nieruchomości.

Uczestniczka E. P. wskazała, że nie mieszka w nieruchomości i chciałaby otrzymać spłatę.

Uczestniczka W. M. (2) podała, że była żoną spadkodawcy, nie była przeprowadzana sprawa o podział majątku wspólnego. Majątek wspólny stanowiła nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym. Uczestniczka ta wskazała, że obecnie mieszkają tam jej dwaj synowie, na których powinien nastąpić podział. Wskazała również, że chciałaby mieszkać w lokalu przypadającym uczestnikowi.

Uczestnik P. M. podniósł, że nieruchomość została przepisana na niego oraz na wnioskodawcę i domagał się również rozliczenia nakładów, które poniósł na nieruchomość.

Uczestniczka J. M. wyraziła zgodę, aby jej udział w nieruchomości nabył wnioskodawca bez obowiązku spłat i dopłat z tego tytułu na rzecz wnioskodawcy.

Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2016r. Sąd Rejonowy w Giżycku dokonał podziału majątku wspólnego W. M. (1) oraz S. M. i działu spadku po S. M. w ten sposób, że w zabudowanej nieruchomości wchodzącej do majątku wspólnego oraz spadkowego położonej w W. przy ul. (...), działka nr (...) zapisanej w księdze wieczystej (...) zgodnie z wariantem I z opinii biegłego z zakresu budownictwa E. A. (1) z dnia 30 marca 2015r. stanowiącej integralną część orzeczenia ustanowił 2 lokale stanowiące odrębną własność, z czego:

-

lokal oznaczony nr (...) położony na paterze budynku składający się z werandy, korytarza, łazienki, kuchni, pokoju, pokoju, składzika o łącznej powierzchni 57,50 m ² i udziału w nieruchomości wspólnej wynoszącym 0,513 części wartości 127.320,-zł przyznać na własność P. M.;

-

lokal oznaczony nr (...) położony na piętrze budynku składający się z korytarza łazienki, kuchni, pokoju, pokoju i klatki schodowej o łącznej powierzchni 54,62 m ² wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej do 0,487 części wartości 177.940,-zł przyznać na wyłączną własność M. M. (1) (punkt 1).

W nieruchomości stanowiącej odrębną własność lokalu nr (...) opisanego wyżej, Sąd Rejonowy ustanowił na rzecz W. M. (1) służebność osobistą mieszkania polegającą na nieodpłatnym korzystaniu z pokoju o powierzchni 8,68 m ² oraz współkorzystaniu z korytarza, kuchni, łazienki, werandy i składzika (punkt 2).

Tytułem spłaty, dopłaty oraz rozliczenia nakładów na współwłasność, Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawcy M. M. (1) na rzecz J. M. i E. P. kwoty po 10.053,75,-zł i na rzecz P. M. kwotę 23.936,94,-zł oraz od uczestnika P. M. zasądzić na rzecz J. M. i E. P. kwoty po 11.634,37,-zł (wszystkie płatne w terminie 60 dni od uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminu płatności (punkt 3).

Ponadto Sąd Rejonowy, nie obciążył wnioskodawcy i uczestników kosztami postępowania za I instancję (punkt 4).

Sąd I instancji ustalił, że uczestniczka W. M. (2) pozostawała w związku małżeńskim ze S. M.. Małżonkowie na prawie wspólności ustawowej byli właścicielami nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w W. przy ulicy (...), działka numer (...) o powierzchni 0,0610 ha. Nieruchomość posiada urządzoną księgę wieczystą numer (...).

Sąd ten ustalił również, że spadkodawca S. M. zmarł dnia 3 lutego 1994r. Postanowieniem z dnia 30 lipca 1998r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie I Ns 109/98 stwierdził, że spadek po nim nabyła żona W. M. (2) w 4/16 części oraz dzieci J. M., E. P., P. M. i M. M. (1) po 3/16 części.

W dalszej części Sąd I instancji ustalił, że na mocy umowy darowizny z dnia 24 kwietnia 2009r. W. M. (2) darowała synom P. M. i M. M. (1) udziały po 10/32 części w wymienionej wyżej nieruchomości. Jednocześnie obdarowani wyrazili zgodę na nieodpłatne korzystanie przez W. M. (1) z domu mieszkalnego w dotychczasowym zakresie i zobowiązali się, po objęciu wszystkich udziałów w nieruchomości, do ustanowienia na jej rzecz nieodpłatnej służebności osobistej mieszkania.

Ponadto Sąd ten ustalił, że strony dokonały podziału budynku do korzystania. Parter zajmuje P. M. z W. M., zaś I piętro M. M. (1) wraz z rodziną. Z podwórza oraz garażu strony korzystają wspólnie.

Na koniec Sąd Rejonowy ustalił, że w czasie trwania współwłasności M. M. (1) dokonał adaptacji I piętra do zamieszkania, naprawy i ocieplenia dachu, ocieplenia budynku, wymienił instalację elektryczną oraz centralne ogrzewanie, drzwi wewnętrzne, piec, okna. W związku z wykonanymi pracami poniósł koszt w wysokości 40.240,-zł. P. M. dokonał natomiast nakładów na nieruchomość wspólną w postaci ocieplenia budynku, wymiany okien, drzwi, instalacji elektrycznej, grzejników, remontu komina oraz dachu w łącznej kwocie 25.220,-zł.

Mając to na uwadze Sąd I instancji wskazał, że w przedmiotowej sprawie należało w pierwszej kolejności dokonać podziału majątku wspólnego, a następnie działu spadku.

W następnej kolejności Sąd Rejonowy wyjaśnił, że jedynym składnikiem majątku wspólnego W. i S. M. była zabudowania nieruchomość gruntowa położona w W. przy ul. (...). Wartość tego składnika majątku została wskazana przez biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, i nie była kwestionowana przez uczestników postępowania.

Sąd ten uwzględnił, że w przedmiotowym postępowaniu, wnioskodawca i uczestnicy zgodnie domagali się zniesienia współwłasności poprzez wyodrębnienie dwóch lokali mieszkalnych i przyznanie ich na wyłączną własność M. M. (1) i P. M..

Sąd Rejonowy uznał, że zaproponowany przez uczestników sposób zniesienia współwłasności jest dopuszczalny, i wyodrębnił w przedmiotowym budynku dwa lokale mieszkalne, i przyznał wnioskodawcy (lokal numer (...)), oraz uczestnikowi P. M. (lokal numer (...)).

Ponadto Sąd I instancji - mając na uwadze zgodny wniosek stron - ustanowił na rzecz uczestniczki W. M. (1) na nieruchomości stanowiącej odrębną własność lokalu nr (...)- służebność osobistą mieszkania.

Przyznając nieruchomość na rzecz tylko niektórych współwłaścicieli, Sąd Rejonowy orzekł o odpowiedniej spłacie stosownie do treści art. 212 § 1 kc, rozliczył nakłady na nieruchomość wspólną, uwzględniając przy tym obciążenie służebnością osobistą lokalu nr (...) należącego do uczestnika P. M..

Dokonując wzajemnych rozliczeń i potrąceń, Sąd I instancji ostatecznie zasądził na rzecz uczestniczek od wnioskodawcy kwoty po 10.053,75,-zł, natomiast od uczestnika P. M. zasądził na rzecz uczestniczek J. M. i E. P. kwotę 11.634,37,-zł.

W przypadku natomiast rozliczeń pomiędzy wnioskodawcą i uczestnikiem, Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestnika, kwotę 23.936,94,-zł tytułem dopłaty i rozliczenia nakładów.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 kpc mając na uwadze sytuację majątkową stron.

Apelację od powyższego postanowienia złożył wnioskodawca, zaskarżając orzeczenie Sądu pierwszej instancji w części ustalenia zakresu i wysokości spłat i dopłat poszczególnym uczestnikom.

Wnioskodawca zarzucił zaskarżonemu postanowieniu:

1.  obrazę art. 516 w zw. z art. 7 kpc poprzez nierozpoznanie istoty sprawy i dokonanie jedynie podziału majątku wspólnego i działu spadku, a pominięcie zniesienia współwłasności, przy bezspornym ustaleniu, iż istniały różne podstawy nabycia udziałów w nieruchomości (spadek i darowizna), co miało istotny wpływ na wynik postępowania,

2.  naruszenie prawa procesowego i materialnego art. 684 kpc w zw. z art. 618 § 1 i 2 i art. 212 § 1 - 3 kpc poprzez wyliczenie spłat i dopłat na rzecz: P. M., E. P. i J. M. w odniesieniu o inną podstawę niż skład spadku oraz jego stan w chwili otwarcia, co doprowadziło do nieprawidłowego zasądzenie spłat i dopłat,

3.  naruszenie prawa art. 623 w zw. z art. 688 kpc, poprzez niewłaściwe zastosowanie tych przepisów w zakresie działu spadku i uznanie, iż M. M. (1) ma obowiązek spłaty wobec J. M., pomimo iż wolą w/w uczestniczki było, aby jej udział spadkowy przypadł wnioskodawcy, co miało istotny wpływ na wynik postępowania, albowiem doprowadziło do wadliwego rozliczenia spadku,

4.  naruszenie prawa procesowego i materialnego art. 618 § 1 i 2 kpc w zw. 207 kc poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i w konsekwencji niewłaściwe rozliczenie nakładów na współwłasność poniesionych przez M. M. (1) i P. M. oraz nieuwzględnienie nakładów poniesionych przez wnioskodawcę w związku z pracami umożliwiającymi zniesienie współwłasności w naturze, co miało istotny wpływ na wynik postępowania albowiem doprowadziło do błędnego rozliczenia dopłat pomiędzy M. i P. M.,

5.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustalenia wartości nieruchomości w postaci odrębnego lokalu przypadającego P. M. poprzez uwzględnienie wartości służebności obciążającej cały lokal, podczas gdy rozmiar służebności jest zupełnie inny, a ponadto rozliczenie tej służebności pomimo braku takiego żądania ze strony P. M., co miało istotny wpływ ną wynik postępowania, albowiem doprowadziło do niewłaściwego rozliczenia dopłat.

Mając powyższe na uwadze, wnioskodawca wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez:

a)  ustalenie, że Sąd postanowieniem dokonał podziału majątku wspólnego, działu spadku i zniesienia współwłasności,

b)  ustalenie, że z tytułu działu spadku tytułem spłat - od M. M. (1) i P. M. zasądzone zostanie na rzecz E. P. po 12.592,50,-zł,

c)  ustalenie, iż z tytułu działu spadku i zniesienia współwłasności zasądzone zostanie od P. M. na rzecz M. M. (1) kwoty 9.410,-zł,

d)  ustalenie, że P. M. nabył nieruchomość o wartości 177,94,-zł,

2.  zasądzenie kosztów postępowania zastępstwa procesowego wg norm przypisanych za I instancję,

3.  zasądzenie kosztów procesu i zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą wg norm przypisanych,

4.  ewentualne uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji przy uwzględnieniu kosztów za obie instancje,

Z „daleko idącej ostrożności procesowej” - na wypadek nieuwzględnienia zarzutów apelacji, wnioskodawca wniósł o odroczenie terminu płatności spłat, do których zobowiązany został wnioskodawca M. M. (1) do 31 grudnia 2016 roku i rozłożenia ich na dwie roczne raty płatne kolejno 31 grudnia 2016 roku i 31 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego, w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania ( por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, Legalis 92438).

W przedmiotowej sprawie apelujący nie podniósł zarzutu nieważności postępowania, a Sąd Okręgowy nie stwierdził jej z urzędu.

Nie negując prawidłowości przeprowadzonego postępowania dowodowego i przytoczonych - w niezbędnym zakresie – ustaleń, Sąd Okręgowy uznaje, że z powyższych ustaleń Sąd pierwszej instancji pominął konieczność literalnego w sentencji zaskarżonego orzeczenia zniesienia współwłasności zgodnie z żądaniem (chociaż nastąpiło to w uzasadnieniu tego postanowienia) oraz wyprowadził błędny wniosek jakoby należało dokonać podziału majątku i działu spadku z innego momentu niż rozliczenia zniesienia współwłasności oraz poczynionych nakładów na wspólną nieruchomość.

W tej sytuacji w części trafne są zarzuty apelacji wnioskodawcy.

W tym miejscu rozważenia wymaga najdalej idący zarzut apelacyjny, tj. nierozpoznania istoty sprawy.

W ocenie Sądu Okręgowego, powyższy zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wtedy, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie.

Podzielając zaprezentowane wyżej stanowisko, należy wskazać, że sytuacja taka w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie zachodzi.

W niniejszej sprawie, wnioskodawca domagał się min. działu spadku po S. M. oraz podziału majątku objętego wspólnością małżeńską spadkodawcy oraz W. M. (1). Ponadto wnioskodawca żądał zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej położonej w W. (należącej do spadku), poprzez wyodrębnienie z budynku mieszkalnego położonego na tej nieruchomości, dwóch odrębnych lokali mieszkalnych.

Wnioskodawca podnosząc zarzut nierozpoznania istoty sprawy wskazał, że Sąd Rejonowy dokonał jedynie podziału majątku wspólnego i działu spadku, a nie rozpoznał kwestii zniesienia współwłasności.

Powyższe stanowisko apelującego, znalazło tylko częściową aprobatę Sądu Okręgowego, o czym była mowa wyżej.

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia jednoznacznie wynika, że Sąd pierwszej instancji zniósł współwłasność przedmiotowego budynku, wyodrębniając dwa lokale stanowiące odrębny przedmiot własności - lokal nr (...) (przyznany P. M.), oraz lokal nr (...) (przyznany M. M. (1)).

Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, dotyczące możliwości podziału przedmiotowego budynku w sposób zaproponowany przez wnioskodawcę (opinia biegłego E. A. i opinia biegłego J. W.). Postępowanie dowodowe w tym zakresie, doprowadziło Sąd pierwszej instancji do przekonania, że lokale mieszkalne powstałe w wyniku proponowanego podziału budynku, spełniają wszystkie wymogi stawiane lokalom mieszkalnym, i zniósł współwłasność zgodnie z żądaniem uczestników.

Przedstawione rozważania Sądu Rejonowego, zostały odzwierciedlone w rozstrzygnięciu zawartym w punkcie I zaskarżonego postanowienia.

Sąd pierwszej instancji zaniechał jedynie wskazania w sentencji swego postanowienia, że prócz podziału majątku i działu spadku, dokonuje również zniesienia współwłasności zabudowanej nieruchomość położonej w W. przy ul. (...).

Powyższe stanowi niewątpliwie uchybienie Sądu Rejonowego, jednakże przedstawione zaniechanie, nie może stanowić samodzielnej podstawy stwierdzenia przez Sąd odwoławczy, nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd pierwszej instancji.

W tych okolicznościach, Sąd Okręgowy ograniczył się jedynie do korekty zaskarżonego orzeczenia, poprzez dodanie do punktu 1 postanowienia Sądu Rejonowego, wzmianki o zniesieniu współwłasności nieruchomości zabudowanej położonej w W. przy ul. (...). Sprecyzowano w treści orzeczenia również wyodrębnione lokale, które umożliwią wpis do księgi wieczystej nieruchomości.

W dalszej kolejności, należy rozważyć zasadność zarzutów wnioskodawcy, kwestionujących prawidłowość przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy, rozliczeń pomiędzy uczestnikami postępowania.

Wnioskodawca w apelacji zakwestionował zasadność nałożenia na niego obowiązku spłaty wobec J. M., niewłaściwe rozliczenie nakładów poniesionych na współwłasność budynku mieszkalnego oraz niezasadne uwzględnienie w rozliczeniach między uczestnikiem P. M., wartości służebności obciążającej cały lokal, podczas gdy rozmiar służebności jest zupełnie inny.

Odnosząc się do pierwszej z powyższych kwestii, należy przyznać rację wnioskodawcy.

Uczestniczka J. M. wyraziła zgodę, aby jej udział w nieruchomości nabył wnioskodawca bez obowiązki spłat ani dopłat z tego tytułu. Wynika to z treści umocowania notarialnego udzielonego wnioskodawcy przez tę uczestniczkę z 2 stycznia 2014r. (k. 93 i nast.).

W tych okolicznościach, nałożenie na wnioskodawcę obowiązku spłaty na rzecz J. M. - wbrew woli samej uczestniczki - jest nieprawidłowe, dlatego ta część zaskarżonego orzeczenia została zmodyfikowana.

W dalszej kolejności, należy poddać ocenie prawidłowość wzajemnych rozliczeń między wnioskodawcą a uczestnikiem P. M..

W tym zakresie, Sąd Rejonowy prawidłowo odliczył od wartości lokalu nr (...) przyznanego uczestnikowi, wartość służebności mieszkania ustanowionego na rzecz W. M. (1).

Niewątpliwie obciążenie nieruchomości służebnością osobistą wpływa na obniżenie wartości tej nieruchomości, a także znaczącą pomniejsza krąg osób zainteresowanych ewentualnym kupnem lokalu uczestnika. Z tych względów, od wartości lokalu uczestnika, należy odjąć wartość służebności osobistej mieszkania.

W ocenie Sądu Okręgowego, uczestniczki postępowania - E. P. oraz J. M. - zostały nieprawidłowo uwzględnione przez Sąd pierwszej instancji, przy dokonywaniu rozliczeń z tytułu nakładów na budynek mieszkalny stanowiący przedmiot współwłasności uczestników.

Sąd Rejonowy rozliczając nakłady na rzecz wspólną uczestników, powołał się na treść przepisu art., 207 kc który stanowi, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów, w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Zdaniem Sądu Odwoławczego, powyższy przepis nie znajduje zastosowania w warunkach niniejszej sprawy z dwóch względów.

Po pierwsze, zakres poczynionych na wspólny budynek nakładów (min. wymiana okien, instalacji elektrycznej, centralnego ogrzewania, ocieplenie budynku, remont komina), stanowią czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu rzeczą wspólną. Zgodnie natomiast z art. 199 kc, do dokonania takich czynności konieczna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli.

Z akt sprawy nie natomiast, aby uczestniczki wyraziły zgodę na przeprowadzenie przez P. i M. M. (1) wskazanych prac i remontów.

W tych okolicznościach, uczestniczki nie mogą być uwzględniane przy dokonywaniu rozliczeń z tytułu nakładów na rzecz wspólną.

Po drugie, z niekwestionowanych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, uczestnicy dokonali podziału budynku do korzystania. Parter zajmował uczestnik P. M. z W. M., zaś I piętro wnioskodawca M. M. (1) wraz z rodziną. Z podwórza oraz garażu wymienione osoby korzystają wspólnie.

Zatem z przedmiotowego budynku, nie korzystają uczestniczki postępowania, natomiast nakłady na wspólny budynek zostały poczynione wyłącznie w celu przystosowania budynku do zamieszkiwania przez wnioskodawcę i uczestnika P. M..

W tych okolicznościach, obciążenie uczestniczek obowiązkiem partycypowania w nakładach na przedmiotowy budynek, jest oczywiście niesprawiedliwe i nie znajduje uzasadnienia w regulacji prawnej dotyczącej współwłasności.

Mając powyższe na uwadze, należało ponownie dokonać wzajemnych rozliczeń między wnioskodawcą a uczestnikiem.

Wartość nieruchomości otrzymanej przez wnioskodawcę wynosi 177.940,-zł, natomiast wartość udziału uczestnika 127.320,-zł (z uwzględnieniem wartości służebności).

Wartość nieruchomości wynosił zatem 305.26,-zł (177.940zł + 127.320zł).

Udział wnioskodawcy i uczestnika P. M. miał natomiast wartość po 152.630,- zł (305.260 zł : 2).

W tej sytuacji uczestnik P. M. powinien otrzymać od wnioskodawcy dopłatę w wysokości 25.310,-zł (152.630 zł – 127.320 zł).

Przy wzajemnych rozliczeniach wymienionych uczestników, należy jednak uwzględnić wartość poczynionych nakładów.

Wnioskodawca M. M. (1) poczynił nakłady w wysokości 40.240,-zł, natomiast uczestnik P. M. w wysokości 25.220,-zł. Zatem łącznie nakłady poniesione na nieruchomość wspólną wynoszą 65.460,-zł. Uczestnik P. M. powinien ponieść nakłady w wysokości 32.730,-zł, podczas gdy faktycznie poniósł koszt w wysokości 25.220,-zł.

Zatem uczestnik P. M. powinien zwrócić wnioskodawcy kwotę 7.510,-zł.

W tych warunkach, wzajemna kompensacja roszczeń, prowadzi do zasądzenia od wnioskodawcy na rzecz uczestnika kwoty 17.800,-zł.

Na końcu wskazać należy, że żądanie wnioskodawcy dotyczące zasądzenia od wnioskodawcy M. M. (1) i uczestnika P. M. na rzecz uczestniczki E. P. kwot po 12.529,50,-zł, nie mogło zostać uwzględnione, ponieważ apelujący nie legitymował się interesem prawnym w tym zakresie.

Wyjaśnić należy, że Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawcy M. M. (1) na rzecz E. P. kwotę 10.053,75,-zł.

Zatem kwalifikacja powyższego stanu rzeczy prowadzi do wniosku, że w istocie wnioskodawca nie ma interesu prawnego ( gravamen) w zmianie wyroku w wskazany sposób.

Uczestniczka ta nie zaskarżyła postanowienia, zaś wnioskodawca żąda zasądzenia na rzecz uczestniczki E. P. kwoty wyższej, niż zasądzona na jej rzecz kwota w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji.

Odnośnie ostatniego zarzutu apelacji należy wskazać, że nie mogło być uwzględnione żądanie wnioskodawcy w zakresie nakładów poniesionych przez wnioskodawcę w związku z pracami umożliwiającymi zniesienie współwłasności w naturze.

O zwrocie wydatków i nakładów związanych ze współwłasnością sąd orzeka wyłącznie na wniosek zgłoszony w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. We wniosku niezbędne jest dokładne określenie zgłaszanego żądania (tak postanowienie Sąd Najwyższy z 4 kwietnia 2012r., I CSK 323/11, Lexis.pl nr 5029670 ). Żądaniem tym sąd jest związany stosownie do art. 321 § 1 w zw. z art. 13 § 2 kpc (por. uzasadnienia postanowień Sądu Najwyższego z 16 października 1997r., II CKN 395/97, Lexis.pl nr 389565 i z 2 października 2003r., V CK 239/02, Lexis.pl nr 7301051 ).

Natomiast wnioskodawca w piśmie z 4 listopada 2014r. podał, że sam wykonuje prace adaptacyjne wskazane przez biegłego, a po ich wykonaniu przedstawi szczegółowy kosztorys w celu rozliczenia (k. 147).

A takie żądanie wnioskodawcy na piśmie w myśl dyspozycji art. 187 i art. 193 § 2 ¹ kpc nie zostało zgłoszone przed Sądem Rejonowym, dlatego nie mogło być przedmiotem rozstrzygania przez Sąd II instancji w ramach postępowania apelacyjnego (art. 383 w zw. z art. 13 § 2 kpc). Należy w tym miejscu, że domagający się zwrotu nakładów i wydatków zobowiązany jest dokładnie określić te żądania, zgodnie z art. 187 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 i art. 321 § 1 kpc.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 520 § kpc.

Jacek Barczewski Mirosław Wieczorkiewicz Agnieszka Żegarska