Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 23 czerwca 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Rafał Wojnowski

Protokolant: Marianna Wójcik

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2020 r., w S.

na posiedzeniu jawnym – rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W.

przeciwko K. Ł.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  przyznaje kuratorowi P. T. kwotę 108 zł (stu ośmiu złotych) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną za zastępstw prawne pozwanej.

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanej K. Ł. kwoty 1.340,65 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, liczonymi od kwoty 890,86 zł od dnia 11 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że w dniu 8 października 2012 r. udzieliła pozwanej pożyczki gotówkowej w wysokości 2.957,75 zł. Stosownie do zawartej przez strony umowy, pozwana była zobowiązana do uregulowania zadłużenia zgodnie z ustalonym harmonogramem spłaty. Powód podkreślił, że pozwana nie wywiązała się z obowiązku spłaty należności, wobec czego całość zadłużenia stała się wymagalna. Wyjaśnił, że dochodzone należności zostały ujęte w wyciągu z ksiąg banku z dnia 9 marca 2018 r. i składają się na nie następujące kwoty: 890,86 zł tytułem należności głównej, 160,32 zł stanowiąca różnicę między sumą odsetek umownych i odsetek karnych a sumą odsetek zapłaconych przez pozwaną, 289,47 zł z tytułu kosztów, opłat i prowizji a nadto dalsze odsetki umowne liczone od kapitału pozostałego do spłaty.

Postanowieniem z dnia 12 marca 2020 r. sąd ustanowił kuratora procesowego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej K. Ł. w osobie pracownika sądu – P. T..

W odpowiedzi na pozew kurator pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz strony pozwanej kosztów procesu. W uzasadnieniu kurator zarzucił, że powód nie wykazał tego, aby udostępnił pozwanej kwotę pożyczki wskazaną w umowie, jak również nie przedstawił żadnego dowodu na okoliczność wysokości zgłoszonego żądania. Strona pozwana zakwestionowała moc dowodową przedłożonego wyciągu z ksiąg powodowego banku, wskazując, iż ma on walor jedynie dokumentu prywatnego. W konsekwencji kurator pozwanej stanął na stanowisku, iż powód nie wykazał ani zasadności zgłoszonego roszczenia, ani jego wysokości. Podniósł również, że przewidziane w umowie pozakapitałowe koszty w postaci odsetek i składki na ubezpieczenia są rażąco zawyżone, co pozwala je zakwalifikować jako niedozwolone postanowienia umowne.

Pismem z dnia 16 marca 2020 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i wskazał, że potwierdzenie wypłaty pożyczki pozwanej zostało przedstawione wraz z umową pożyczki, a załączone do pozwu dokumenty wystarczającą uzasadniają zawarte w nim żądanie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 8 października 2012 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. zawarł z K. Ł. umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 2.000 zł. Zgodnie z powyższą umową, łączna kwota kosztów związanych z udzieleniem pożyczki wynosiła 2.454,98 zł, w tym prowizja – 100 zł, odsetki umowne – 1.497,23, ubezpieczenie – 857,75 zł. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 4.454,98 zł. Spłata zadłużenia miała następować w pięćdziesięciu ośmiu ratach miesięcznych w kwocie 76,81 zł, płatnych do 11. dnia każdego miesiąca, począwszy od dnia 15 lipca 2004 r. Zgodnie z §1 pkt 15 umowy za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części bank był uprawniony do naliczania odsetek od zadłużenia przeterminowanego według stopy równej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

K. Ł. zadeklarowała, aby kwotę pożyczki przekazać jej w formie gotówkowej w dniu zawarcia umowy pożyczki (§3 pkt 1 umowy). Spłaty rat miały być natomiast dokonywane na rachunek o numerze (...), który pożyczkodawca otworzył dla K. Ł. na potrzeby obsługi pożyczki.

Dowód: - umowa nr (...) k. 20-23

- szczególne warunki ubezpieczenia k. 24-25

- harmonogram spłaty k. 26

(...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. skierował do K. Ł. pismo z dnia 11 sierpnia 2017 r. wzywające dłużnika do zapłaty kwoty 1.268,84 zł z tytułu zawartej umowy pożyczki w terminie 7 dni. Korespondencja została zwrócona przez operatora pocztowego do nadawcy z uwagi na brak podjęcia przesyłki przez adresata.

Dowód: - pismo z dnia 11.08.2017 r. wraz z kopertą k. 27-28

W dniu 9 marca 2018 r. (...) Bank (...) S.A z siedzibą we W. wystawił wyciąg z prowadzonych przez siebie ksiąg bankowych, w treści którego stwierdził, że na dzień wystawienia wyciągu istnieje zadłużenie K. Ł. wynikające z wyżej wskazanej umowy pożyczki, obejmujące następujące należności: 890,86 zł z tytułu należności głównej, 160,32 zł z tytułu odsetek za okres od 8 października 2012 r. do dnia wystawienia wyciągu, 289,47 zł z tytułu kosztów, opłat i prowizji, a nadto dalsze odsetki umowne w czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczone od kwoty 890,86 zł od dnia następującego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych .

Dowód: - wyciąg z ksiąg banku z dnia 09.03.2018 r. k. 18-19.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Strona powodowa wywodziła swe roszczenie z załączonej do pozwu umowy pożyczki gotówkowej numer (...), zawartej z pozwaną K. Ł. w dniu 8 października 2012 r. Do akt sprawy złożono pisemną umowę pożyczki opatrzoną podpisem pozwanej, której treść potwierdzała zaciągnięcie przedmiotowego zobowiązania. Podstawę prawną wywiedzionego powództwa stanowił zatem przepis art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W świetle przywołanego wyżej przepisu, podstawowym obowiązkiem pożyczkodawcy jest wydanie drugiej stronie przedmiotu pożyczki. Obowiązkowi temu odpowiada obowiązek zwrotu przedmiotu umowy przez pożyczkobiorcę, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie. W niniejszej sprawie okoliczność wydania przedmiotu pożyczki pozwanej miała charakter sporny. Tym samym, zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu (art.6 k.c.), rolą powoda było wykazanie w tym postępowaniu, że spełnił swoje świadczenie polegające na wydaniu przedmiotu pożyczki pozwanej. To bowiem powód z faktu udzielenia pożyczki wywodził skutki prawne w postaci obowiązku pozwanej do jej zwrotu wraz z odsetkami umownymi. Wprawdzie w piśmie procesowym z dnia 16 marca 2020 r. powód wskazał, że potwierdzenie wypłaty pożyczki pozwanej zostało przedstawione wraz z umową pożyczki, jednakże twierdzenia te nie znajdowały potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Zarówno w treści umowy pożyczki jak i na pozostałych dokumentach brak jest bowiem jakiejkolwiek wzmianki potwierdzającej odbiór przedmiotu pożyczki przez pozwaną. Sąd zauważa, iż § 3 pkt 1 umowy pożyczki dotyczy wyłącznie wyboru przez pozwaną formy wypłaty pożyczki. Takie oświadczenie nie jest jednak równoznaczne z potwierdzeniem otrzymania środków w zadeklarowanej formie. W tej sytuacji należało stwierdzić, że powód nie uczynił zadość obowiązkowi ciążącemu na nim stosownie do treści art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Tym samym zarzut strony pozwanej, polegający na niewykazaniu przez powoda okoliczności wydania przedmiotu pożyczki pozwanej okazał się zasadny. Podkreślić także, trzeba, że w liście załączników do pozwu nie wymieniono dowodu w postaci potwierdzenia odbioru kwoty pożyczki. Dalsze pisma strony powodowej nie zawierają także takiego dowodu.

Niezależnie od powyższego, sąd zauważa, że zgromadzony materiał dowodowy nie stwarzał nadto podstaw do zweryfikowania prawidłowości wyliczenia wysokości kwot wskazanych w pozwie. Tabelaryczne zestawienie „wykazu wpłat” sporządzone jednostronnie przez powoda zostało ujęte w treści pisma procesowego z dnia 25 maja 2018 r., a zatem przybrało formę jego twierdzeń, które zostały przez stronę pozwaną zakwestionowane. W ocenie sądu, w sytuacji, w której kurator pozwanej w sposób wyraźny wniósł swoje zastrzeżenia dotyczące sposobu wyliczenia należności głównej i ubocznych, zestawienie zawarte w piśmie procesowym nie mogło rozstrzygać o istnieniu i wysokości zadłużenia. Wobec tych zarzutów powód winien był przedstawić wyciąg z rachunku otwartego dla obsługi pożyczki, obrazujący przepływ środków. Tymczasem strona powodowa ograniczyła swoją inicjatywę dowodową w sprawie do przedłożenia umowy pożyczki, pisemnego wezwania pozwanej do zapłaty oraz wyciągu z ksiąg banku. Żaden z powyższych dowodów nie mógł rozstrzygać o istnieniu i wysokości zobowiązania pozwanej w sytuacji, w której strona pozwana wyraźnie zanegowała.

Strona powodowa pozostała zatem bierna wobec zarzutów kuratora zawartych w odpowiedzi na pozew i nie przedłożyła wyciągu z rachunku bankowego otwartego na potrzeby obsługi pożyczki, na który pozwana miała dokonywać spłaty zadłużenia. Brak było przy tym obiektywnych przeszkód do zachowania staranności w powyższym zakresie. Powód jest przedsiębiorcą, posiadającym stosowne zaplecze finansowe, techniczne i organizacyjne dla zapewnienia należytego udokumentowania przepływów finansowych z jego udziałem. Stąd powodowy bank, jako profesjonalny podmiot uczestniczący w obrocie gospodarczym i finansowym, winien legitymować się niebudzącymi wątpliwości dowodami dla wykazania swojego roszczenia. Zaniechanie przedłożenia wyciągu z rachunku otwartego dla obsługi pożyczki nie znajduje zatem uzasadnienia.

Faktu istnienia, wysokości oraz wymagalności dochodzonego przez powoda roszczenia nie mógł dowodzić przedłożony dokument w postaci wyciągu z ksiąg banku z dnia 9 marca 2018 roku. Nie spełniał on bowiem wymogów określonych w ust. 1 art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, stanowiąc jedynie prywatny dokument (wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 roku, sygn. akt P 7/09 -Dz. U. z 2011, nr 72, poz. 388). W konsekwencji Sąd uznał, że wyciąg z ksiąg bankowych ma w niniejszej sprawie co najwyżej charakter dokumentu prywatnego, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie - art. 245 k.p.c., nie korzystając z domniemań prawnych jakie zarezerwowane są dla dokumentów urzędowych. Nie mógł zatem stanowić dowodu na powołane okoliczności, skoro został on zakwestionowany przez stronę pozwaną. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c., art. 3 k.p.c., art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się zaś do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem.

Mając powyższe na względzie, sąd stwierdził, że powód nie zdołał wykazać wydania przedmiotu pożyczki i następnie podstaw określenia wierzytelności wskazanej w pozwie. Przedstawione w sprawie dowody nie pozwoliły bowiem ustalić, iż pozwana pozostaje zobowiązana do zapłaty oznaczonej przez powoda kwoty. W konsekwencji wywiedzione powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie pierwszym wyroku.

Wysokość wynagrodzenia kuratora procesowego, ustanowionego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej, ustalono na podstawie § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, tj. w kwocie 108 zł, odpowiadającej 40 % stawki minimalnej określonej w § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

2020-07-24