Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 22 sierpnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Zofia Rybicka – Szkibiel (spr.)
Sędziowie:	SSA Urszula Iwanowska SSA Eugeniusz Skotarczak

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy T. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wlkp.

o wydanie decyzji w przedmiocie przeliczenia emerytury

na skutek zażalenia ubezpieczonego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 kwietnia 2012 r. sygn. akt VI U 228/12

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie.

SSA U. Iwanowska SSA Z. Rybicka - Szkibiel SSA E. Skotarczak

Sygn. akt III AUz 49/12

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. odrzucił odwołanie T. W. z dnia 30 stycznia 2012 r. wskazując, że ubezpieczony zarzucił Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Inspektoratowi w S. niewydanie decyzji określającej wysokość emerytury z dniem 01 stycznia 2001 r. Ubezpieczony wniósł o wydanie przez Sąd postanowienia zobowiązującego organ rentowy do wydania na podstawie art. 477 ⁹ § 4 k.p.c., art. 15, art. 21 ust. 1 pkt i art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2006 r. decyzji, w której zastosuje kwotę bazową obowiązującą w dniu 01 stycznia 2001 r., tj. 1540,20 zł i WWPW określonego z 10 kolejnych lat kalendarzowych - 179,7 %. Ubezpieczony podał, iż po wniesieniu do organu rentowego pisma z dnia 30 stycznia 2001 r. wraz z zaświadczeniem o wynagrodzeniu od 1965 r. jego renta nie została przeliczona na emeryturę zgodnie z powołanymi przepisami. Organ rentowy nie zastosował prawidłowego przeliczenia, a nadto nie zmienił decyzji z dnia 23 lutego 2001 r. i nie wydał nowej decyzji. W tej sytuacji organ rentowy, poza wydaniem decyzji z zastosowaniem wskazanej kwoty bazowej i WWPW, winien wypłacić mu różnicę powstałą z powodu zaniżonego ustalenia emerytury w kwocie 46 379,88 zł (od 01 stycznia 2001 r. do 29 lutego 2012 r.) oraz odsetki za zwłokę od 31 stycznia 2001 r. do 15 marca 2012 r. w kwocie 39 147, 37 zł.

W odpowiedzi na pismo, które zostało zadekretowane przez Sąd jako odwołanie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wlkp. wniósł o jego odrzucenie. Podniósł, iż nie zawiera ono charakterystycznych cech dla pisma procesowego (art. 126 § 1 k.p.c.) wobec czego nie może ono być uznane za odwołanie, wszczynające postępowanie przed sądem. Ponadto organ rentowy wskazał, że jest to kolejne pismo dotyczące roszczenia ubezpieczonego o przeliczenie emerytury. Pismo to ubezpieczony sporządził w dniu rozprawy poprzedzającej publikację orzeczenia wydanego w sprawie VI U 1608/11 i które w swej treści nawiązuje do odwołania wszczynającego to postępowanie, a ponadto nie wskazał jakiejkolwiek decyzji ZUS jako spornej. Wobec tych okoliczności organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania na podstawie art. 199 § 1 i 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczony T. W. na mocy decyzji z dnia 5 lipca 2001 r. uzyskał prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2001 r. Wcześniej pobierał rentę na podstawie decyzji z dnia 23 lutego 2001 r., której wysokość określono wskaźnikiem 163,49 %. Ubezpieczony nie zaskarżył tych decyzji. Ubezpieczony złożył w dniu 24 grudnia 2003 r. wniosek o przeliczenie świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 r. z zastosowaniem WWPW 179,7 % wyliczonego z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1969-1978 licząc od przyznania renty. Decyzją z dnia 22 czerwca 2004 r. organ rentowy odmówił przeliczenia emerytury. Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2005 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. oddalił odwołanie ubezpieczonego z uwagi na brak wskazania nowych okoliczności mogących wpłynąć na wysokość emerytury. Kolejnym wyrokiem Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. w dniu 20 września 2007 r. odrzucił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 23 stycznia 2001 r. w zakresie żądania przeliczenia świadczenia od 1 stycznia 2001 r., natomiast w zakresie decyzji z dnia 5 lipca 2001 r. sprawę przekazał organowi rentowemu. Organ rentowy wydał decyzję z dnia 11 czerwca 2008 r., w której odmówił przeliczenia emerytury od 1 czerwca 2006 r. wskaźnikiem 179,7 %, gdyż była ona niższa od wypłacanej skarżącemu. Ubezpieczony nie zaskarżył tej decyzji. 22 października 2009 r. ubezpieczony ponownie zażądał wznowienia postępowania i przeliczenia emerytury. Zakwestionował decyzję z 5 lipca 2001 r. Decyzją z dnia 11 lutego 2010 r. organ rentowy odmówił przeliczenia emerytury z uwagi na brak nowych dowodów i okoliczności mogących mieć wpływ na wysokość emerytury. Wyrokiem z dnia 06 maja 2010 r. Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego. 20 lipca 2010 r. ubezpieczony ponownie wystąpił o przeliczenie emerytury od 1 stycznia 2001 r. ze wskaźnikiem 179,7 %. Decyzją z dnia 18 października 2011 r. organ rentowy odmówił prawa do przeliczenia emerytury z uwagi na brak nowych dowodów mogących mieć wpływ na wysokość emerytury. Ubezpieczony odwołał się od tej decyzji wskazując, iż nową okolicznością w sprawie jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2006 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. postanowieniem z dnia 6 lutego 2012 r. odrzucił odwołanie z uwagi na treść art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego należało odrzucić. Sąd pierwszej instancji wskazał, że przeliczenie świadczenia rentowego od dnia 1 stycznia 2001 r. oraz od dnia 1 czerwca 2001 r. wskaźnikiem 179,7 % zostało prawomocnie rozstrzygnięte odpowiednio wyrokami z dnia 12 kwietnia 2005 r. oraz 06 maja 2010 r. Ubezpieczony w toczących się wówczas postępowaniach nie wskazał żadnych nowych dowodów czy też okoliczności, które mogłyby wpłynąć na wysokość emerytury. Ponadto wskazane wyroki korzystają z powagi rzeczy osądzonej i jako orzeczenia prawomocne wiążą nie tylko strony i sąd, który je wydał, ale także inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej oraz w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby (art. 365 § 1 k.p.c.). Wyroki prawomocne mają powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko pomiędzy tymi stronami (art. 366 k.p.c.).

W ocenie Sądu pierwszej instancji ubezpieczony występując z kolejnym wnioskiem (odwołaniem z 30 stycznia 2012 r.) o przeliczenie emerytury od 1 stycznia 2001 r. nie powołał się na jakiekolwiek nowe dowody czy też nowe okoliczności mogące mieć wpływ na jej wysokość. Ponowne wskazanie na uchwałę Sądu Najwyższego z 15 lutego 2006 r. oraz przepisy prawa nie stanowią nowego dowodu, czy też okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji z 2001 r. Kwestia ta została w sposób szczegółowy wyjaśniona w postanowieniu Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 06 lutego 2012 r.

Wobec tych okoliczności - prawomocnego osądzenia tego samego roszczenia między tymi samymi stronami - Sąd Okręgowy na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. odrzucił odwołanie ubezpieczonego.

Zażalenie na powyższe orzeczenie złożył ubezpieczony, podnosząc, że zaskarżył ZUS o niewydanie decyzji na podstawie art. 477 ⁹ § 4 k.p.c. Skarżący wskazał, że sprawa odnośnie do pisma z dnia 8 sierpnia 2001 roku po raz pierwszy trafiła na wokandę, a obowiązkiem ZUS było przedstawienie najkorzystniejszego wariantu przeliczenia emerytury z dniem 1 stycznia 2001 roku. Ubezpieczony wskazał, że po otrzymaniu decyzji z dnia 5 lipca 2007 roku wystosował pismo z dnia 8 sierpnia 2001 roku, czego ani organ rentowy ani Sąd nie brał pod uwagę. Zdaniem skarżącego nowe dowody stanowią pismo z dnia 8 sierpnia 2001 roku oraz uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2002 roku, z 2006 i 2007 roku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. sąd odrzuca pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.

Powaga rzeczy osądzonej (res iudicata) zachodzi, jeśli w sprawie uprzednio już osądzonej prawomocnym wyrokiem oraz w sprawie później wniesionej występuje tożsamość stron oraz identyczność przedmiotów rozstrzygnięcia w związku z podstawami obu powództw. Tożsamość podmiotową i przedmiotową rozmieć należy w taki sam sposób, jak w przypadku stanu sprawy w toku, z tym uzupełnieniem, że zakres powagi rzeczy osądzonej pod względem przedmiotowym wyznaczony jest zakresem rozstrzygnięcia, nie zaś żądania zgłoszonego przez powoda. Sąd, badając czy nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, powinien ustalić, czy po uprawomocnieniu się poprzedniego orzeczenia zaszła tego rodzaju zmiana okoliczności faktycznych sprawy, która mimo tożsamości żądania nowego pozwu z żądaniem zgłoszonym w poprzednim procesie – uzasadnia rozpatrzenie tej samej sprawy w nowym procesie.

Przedmiotowa tożsamość roszczeń w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. zachodzi wówczas, gdy między tymi samymi stronami, przed dwoma polskimi sądami toczyły się dwa odrębne postępowania, w których powód występował przeciw pozwanemu z identycznymi roszczeniami (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2007 r. V CSK 388/06 Palestra 2007/5-6/294).

W niniejszej sprawie ubezpieczony w piśmie z dnia 30 stycznia 2012 roku domagał się ponownego przeliczenia świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 r. w sposób wskazany w piśmie ubezpieczonego z dnia 8 sierpnia 2001 roku.

Z analizy akt rentowych wynika, że decyzją z dnia 16 listopada 1989 r. organ rentowy ustalił T. W. prawo do renty począwszy od 1 czerwca 1989 r. (tom VI, k. 11).

Decyzją z 27 kwietnia 1999 r. organ rentowy dokonał przeliczenia ustalając jej wysokość z zastosowaniem kwoty bazowej 666,96 zł i WWPW - 137,17% (tom VI, k. 83-84).

W piśmie z dnia 30 stycznia 2001 r. ubezpieczony wniósł o przeliczenie renty załączając Rp-7 (tom VI.87-89)

Decyzją z dnia 23 lutego 2001 r. organ rentowy dokonał przeliczenia renty ubezpieczonego nadal ustalając jej wysokość z zastosowaniem kwoty bazowej 666,96 zł i przeliczając WWPW do wysokości - 163,49% (tom VI, k. 91-92).

Pismem z dnia 29 czerwca 2001 r. ubezpieczony wniósł o przeliczenie świadczenia rentowego na świadczenie emerytalne (tom II, k. 1).

Decyzją z dnia 5 lipca 2001 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2001 r. przyjmując kwotę bazową 666,96 zł i WWPW - 163,49% (tom II, k. 6-7).

W dniu 16 września 2003 r. ubezpieczony wniósł o przeliczenie emerytury od nowej kwoty bazowej, powołując się na ogłoszoną wówczas uchwałę Sądu Najwyższego (tom II, k.11).

Decyzją z dnia 18 września 2003 r. organ rentowy przeliczył emeryturę od 1 października 2003 r. przyjmując w części socjalnej 24% kwotę 1683,27 zł (tom II, k. 13-14).

Prawomocnym wyrokiem z 5 stycznia 2004 r., sygn. akt VI U 1764/03 Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wlkp. z dnia 18 września 2003 r. w ten sposób, że nakazał wyrównać świadczenie emerytalne od 1 czerwca 2001 r. (tom II, k. 17).

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd Okręgowy wskazał jedynie na konieczność przeliczenia w sposób objęty decyzją z 18 września 2003 r. począwszy od 1 czerwca 2001 r. (tom IV, k. 13-14).

Decyzją z dnia 9 grudnia 2005 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wlkp. wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. sygn. akt VI U 1764/03 przeliczył emeryturę od 1 czerwca 2001 r., tj. od daty określonej wyrokiem Sądu, przyjmując w części socjalnej 24% kwotę 1683,27 zł (plik IV, k. 43-44).

Decyzją z dnia 9 stycznia 2007 r. organ rentowy powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 2006 r. (II UZP 9/96) z przeliczył emeryturę ubezpieczonego od 1 lipca 2006 r. przyjmując podstawę wymiaru emerytury w kwocie 1683,27 zł i WWPW=163,49% (tom V k. 58-59).

Decyzją z 22 czerwca 2004 r. organ rentowy odmówił przeliczenia podstawy wymiaru emerytury od nowej kwoty bazowej.

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2005 r., sygn. akt VI U 1211/04 Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 22 czerwca 2004 r. odmawiającej przeliczenia świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 r. z zastosowaniem WWPW 179,7 % wyliczonego z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1969-1978 licząc od przyznania renty (tom III, k. 6, 28).

Wyrokiem z dnia 20 września 2007 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp., sygn. akt VI U 482/06 w punkcie II. odrzucił odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia 23 lutego 2001 r., od decyzji z dnia 5 lipca 2001 roku i decyzji z dnia 9 grudnia 2005 roku części dotyczącej żądania wyrównania świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 roku; w punkcie IV wniosek z dnia 20 sierpnia 2007 roku o przeliczenie emerytury ustalonej prawomocną decyzją z dnia 5 lipca 2001 roku przekazał organowi rentowemu do rozpoznania (tom V, k. 176).

Decyzją z 11 lutego 2010 r. organ rentowy odmówił wznowienia postępowania w sprawie przeliczenia podstawy wymiaru emerytury i jej wyrównania od 1 czerwca 2001 r. (tom II, k. 84).

Wyrokiem z dnia 6 maja 2010 r. sygn. akt VI U 430/10 Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 11 lutego 2010 r. o odmowie przeliczenia emerytury z uwagi na brak nowych dowodów i okoliczności mogących mieć wpływ na wysokość emerytury (tom II k. 144).

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2010 roku Sąd Apelacyjny w Szczecinie, sygn. akt III AUa 525/10 oddalił apelację T. W. od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 6 maja 2010 r. sygn. akt VI U 430/10 (tom II, k. 154).

Pismem z dnia 20 lipca 2010 roku ubezpieczony wniósł o przeliczenie emerytury domagając się ustalenia WWPW w wysokości 179,7% i przyjęcia kwoty bazowej 1540,20 zł od 1 stycznia 2001 r. (tom VII, k. 18-19).

Decyzją z dnia 18 października 2011 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do ustalenia emerytury zgodnie z wnioskiem z dnia 20 lipca 2010 roku (tom II, k. 250).

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy Gorzowie Wlkp., sygn. akt VI U 1608/11 odrzucił odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 18 października 2011 r. o odmowie prawa do przeliczenia emerytury.

Ubezpieczony na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2012 roku oświadczył, że przedmiotem powyższego postępowania było żądanie przeliczenia emerytury w sposób zgodny z pismem z dnia 8 sierpnia 2001 roku (k.24).

W dniu 30 stycznia 2012 roku ubezpieczony złożył pismo, w którym domagał się przeliczenia emerytury z dniem 1 stycznia 2001 roku z zastosowaniem kwoty bazowej obowiązującej w dniu 1 stycznia 2001 roku i WWPW z 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatnich 20 lat – 179,7%.

Lektura treści powyższego żądania i jego uzasadnienie - pozwala na stwierdzenie, że jest ono tożsame w zakresie przedmiotowym i podmiotowym z żądaniem ubezpieczonego przeliczenia świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 roku, które zostało prawomocnie rozstrzygnięte wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 14 kwietnia 2005 roku, sygn. akt VI U 1211/04 oddalającym odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 22 czerwca 2004 r. odmawiającej przeliczenia świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 r. z zastosowaniem WWPW 179,7 % wyliczonego z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1969-1978 licząc od przyznania renty (tom III, k. 6, 28) oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 6 maja 2010 r. sygn. akt VI U 430/10 oddalającym odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 11 lutego 2010 r. o odmowie przeliczenia emerytury z uwagi na brak nowych dowodów i okoliczności mogących mieć wpływ na wysokość emerytury (tom II k. 144).

Ponadto zauważyć należy, że ubezpieczony domagał się przeliczenia wysokości emerytury od dnia 1 stycznia 2001 roku, podczas gdy uzyskał on prawo do emerytury na mocy decyzji z dnia 5 lipca 2001 r. od dnia 1 czerwca 2001 roku oraz, że wyrokiem z dnia 20 września 2007 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp., sygn. akt VI U 482/06 w punkcie II. odrzucił odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia 23 lutego 2001 r., od decyzji z dnia 5 lipca 2001 roku i decyzji z dnia 9 grudnia 2005 roku części dotyczącej żądania wyrównania świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 roku.

W postanowieniu z dnia 9 czerwca 1971 r. ( II CZ 59/71, OSNC 1971/12/226) Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. należy interpretować w powiązaniu z art. 366 k.p.c., z czego wynika, że tożsamość roszczenia w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. zachodzi tylko wówczas, gdy identyczne są nie tylko przedmiot, ale i podstawa sporu. Z treści uzasadnienia do tego orzeczenia wynika, iż nie można wywodzić wniosku, że o zawisłości sprawy (powadze rzeczy osądzonej) decyduje tożsamość podstawy prawnej, a nie faktycznej. Przedmiotowe granice zawisłości sporu wyznaczają: żądanie udzielenia ochrony prawnej w sposób i w zakresie wskazanym w pozwie oraz podstawa faktyczna żądania.

W rozpatrywanej sprawie zostały spełnione powyższe przesłanki tożsamości roszczenia, na skutek wcześniejszych prawomocnie zakończonych postępowań przed Sądem Okręgowym w Gorzowie Wlkp., w sprawach o sygn. akt VI U 1211/04 i VI U 430/10 w przedmiocie przeliczenia świadczenia emerytalnego ubezpieczonego od dnia 1 stycznia 2001 r. z zastosowaniem WWPW 179,7 % w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., co oznacza, że zaistniały podstawy do odrzucenia odwołania ubezpieczonego z dnia 30 stycznia 2012 roku na podstawie powyższego przepisu.

Jak już wyżej wspomniano o powadze rzeczy osądzonej, decyduje przedmiot oraz podstawa faktyczna sporu.

Wbrew zarzutowi ubezpieczonego nie powołał on nowych dowodów na okoliczność przeliczenia świadczenia od dnia 1 stycznia 2001 roku, w związku z czym żądanie to nie mogło być przedmiotem rozpoznania i rozstrzygania w postępowaniu zainicjowanym pismem ubezpieczonego z dnia 30 stycznia 2012 roku, gdyż nie można potraktować go jako nowe.

Ubezpieczony na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2012 roku sam przyznał, że nie posiada nowych dowodów stwierdzających osiągane wynagrodzenie mogące stanowić podstawę wyliczenia wysokości emerytury niż przedłożone w 2001 roku.

Dodatkowo wskazać należy, że w sprawie brak było podstaw do zastosowania art. 477 ¹⁴ § 3 k.p.c. W myśl tego przepisu sąd orzekający w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie, zawiadamiając o tym organ nadrzędny, jeżeli odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy, czyli na mocy art. 477 ⁹ § 4 k.p.c., w razie bezczynności organu. Sytuacja taka nie zachodzi w niniejszej sprawie. Wbrew bowiem twierdzeniu skarżącego, nie miała miejsca bezczynność organu rentowego.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Odwoławczy oddalił zażalenie ubezpieczonego na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., o czym orzeczono w sentencji orzeczenia.

SSA U. Iwanowska SSA Z. Rybicka - Szkibiel SSA E. Skotarczak