Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 1369/13 - wyrok Sąd Rejonowy w Pruszkowie z 2014-01-13

Sygn. akt I C 1369/13 upr.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2014 r.

Sąd Rejonowy w Pruszkowie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Tadeusz Bulanda

Protokolant: Anna Studzińska

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2014 r. w Pruszkowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko K. C.

o zapłatę

1. oddala powództwo,

2. zasądza od (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz K. C. kwotę 1 217 (jeden tysiąc dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 1 200 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1369/13

UZASADNIENI

W dniu 27 lipca 2012 r. (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. skierowała w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko K. C. pozew o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz następujących kwot:

2450 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, stanowiącej należność z tytułu czesnego, płatną w terminie do 15 września 2008 r.,

1219,66 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, stanowiącej skapitalizowaną kwotę odsetek za opóźnienie w zapłacie należności głównej w wysokości 2450 złotych z tytułu czesnego, naliczonych za okres od 16 września 2008 r. do dnia 26 lipca 2012 r.,

1470 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, stanowiącej należność z tytułu czesnego, płatną w terminie do 15 kwietnia 2009 r.,

626,70 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, stanowiącej skapitalizowaną kwotę odsetek za opóźnienie w zapłacie należności głównej w wysokości 1470 złotych z tytułu czesnego, naliczonych za okres od 16 kwietnia 2009 r. do dnia 26 lipca 2012 r.,

a także zwrotu kosztów procesu, w tym kwoty wraz z kosztami zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniesiono, iż pozwany zawarł z Wyższą Szkołą Handlu i Finansów (...) z siedzibą w W. umowę cywilnoprawną, której przedmiotem było świadczenie przez uczelnię usług edukacyjnych w zamian za przysługujące jej wynagrodzenie w postaci czesnego. Tym samym pozwany zobowiązał się do przestrzegania przepisów wewnętrznych uczelni (w tym regulaminu studiów, aktów statuujących warunki i terminy odpłatności za studia). Mimo przyjętego zobowiązania, pozwany nie uregulowała w całości należnych opłat. Na podstawie umowy o zakup wierzytelności zawartej pomiędzy powodem a Wyższą Szkołą Handlu i Finansów (...) powód stał się wierzycielem pozwanej (pozew - k. 1-3, 33-36).

Nakazem zapłaty z dnia 24 sierpnia 2012 r. wydanym w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy przy Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie (sygn. akt VI Nc-e 657868/13) nakazał pozwanemu, aby zapłacił na rzecz strony powodowej sumę wskazaną w pozwie (nakaz - k. 3v).

W dniu 23 października powyższemu nakazowi została nadana klauzura wykonalności (postanowienie k. 5v).

Na powyższe postanowienie pełnomocnik pozwanego wniósł zażalenie w wyniku, którego zarządzono doręczenie nakazu zapłaty na prawidłowy adres oraz uchylono postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności (zażalenie k. 6., zarządzenie k. 14v, postanowienie k. 28v).

W dniu 13 maja 2013 roku pozwany za pośrednictwem pełnomocnika złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości ze względu na jego bezzasadność. Podniósł również zarzut przedawnienia (sprzeciw k. 19v - 20).

W dniu 29 maja 2013 roku referendarz sądowy, wobec skutecznie złożonego sprzeciwu od nakazu przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi (postanowienie k. 26v).

W odpowiedzi na sprzeciw (...) spółka z o.o. podtrzymała żądanie pozwu oraz podniosła, iż na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym da się w całości zrekonstruować przedmiotowo istotne elementy umowy o świadczenie usług, tj. podmioty (strony) umowy, przedmiot i treść, czyli prawa i obowiązki stron. Z ustawy tej wynika, iż stronami umowy są student (osoba, która spełnia warunki rekrutacji ustalone przez uczelnię oraz ma świadectwo dojrzałości) oraz uczelnia wyższa (publiczna lub niepubliczna szkoła wyższa). Przedmiotem umowy o świadczenie usług edukacyjnych są ze strony szkoły wyższej usługi dydaktyczne, zaś ze strony studenta zapłata czesnego. Powód dalej podniósł, iż przepisu art. 751 pkt 2 kc w zakresie czynności nauki nie należy interpretować rozszerzająco. Jednym z podstawowych zadań uczelni jest kształcenie studentów, natomiast art. 751 pkt 2 kc odnosi się do nauki; kształcenie studentów i nauka stanowią dwa różne pojęcia. Zawodowe trudnienie się czynnościami z art. 751 pkt 2 kc i utrzymywanie zakładów przeznaczonych na te cele oznacza prowadzenie działalności gospodarczej, tymczasem działalność edukacyjna szkół wyższych nie stanowi działalności gospodarczej, co wynika z art. 106 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Powód nadto podniósł, iż do roszczeń o zapłatę czesnego nie ma zastosowanie art. 118 kc w zakresie 3-letniego przedawnienia roszczeń o zapłatę świadczenia okresowego, bowiem czesne należne uczelni jest świadczeniem jednorazowym rozłożonym na raty. Przedawnienie roszczeń uczelni o zapłatę czesnego podlega zatem przedawnieniu 10-letniemu. Odnosząc się do zarzutu podniesionego przez pozwanego w sprzeciwie, polegającego na tym, iż w wyniku niezaliczenia przez pozwanego semestru zimowego (...) i nieubiegania się przez niego o wpis warunków na kolejny semestr, pozwany powinien być skreślony z listy studentów najpóźniej w 2008 roku i nieobciążany obowiązkiem uiszczenia opłaty za kolejne semestry, pełnomocnik powoda podniósł, iż z powodu braku pisemnego wypowiedzenia umowy K. C. był dalej nią związany i prawidłowo obciążono go kwotą wskazaną w pozwie (k. 81-86).

W piśmie z dnia 29 października 2013 roku pełnomocnik pozwanego podtrzymał stanowisko przedstawione w sprzeciwie od nakazu zapłaty i wniósł o oddalenie powództwa w całości (pismo procesowe k. 89 - 90).

W odpowiedzi na powyższe pismo, pełnomocnik powoda w piśmie z dnia 5 listopada podtrzymał żądanie pozwu, wskazując iż pozwany nie dokonał skutecznego rozwiązania umowy zawartej z Uczelnią oraz iż natychmiastowe nieskreślenie pozwanego z listy studentów przez dziekana w wyniku niezaliczenia przez niego semestru nie naruszało przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (pismo procesowe k. 110 - 111).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. C. był studentem Wyższej Szkoły Handlu i Finansów (...) w W.. Pozwany w roku akademickimi 2007/08 rozpoczął studia w trybie niestacjonarnym. Na przełomie lutego/marca 2008 roku zrezygnował z kontynuowania studiów, przestał uczęszczać na zajęcia oraz nie podejmował żadnych kroków w celu uzyskania warunkowego wpisu na drugi rok studiów. Pomimo nieuczestniczenia w zajęciach K. C. uiścił w ratach całą kwotę czesnego za I rok studiów (umowa z dnia 11 października 2007 roku - k. 53-54, lista wpłat - k. 66, zeznania pozwanego - k. 128-129).

K. C. został skreślony z listy studentów Wyższej Szkoły Handlu i Finansów (...) w dniu 24 kwietnia 2009 roku (decyzja k. 72).

Wyższa Szkoła Handlu i Finansów (...) w W. jest niepubliczną wyższą uczelnią wpisaną w rejestrze uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych (decyzja numer (...). w sprawie nadania statutu - k. 45, statut - k. 45-49, odpis z rejestru uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych - k. 51).

Na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 20 lutego 2012 r. Wyższa Szkoła Handlu i Finansów (...) w W. zbyła na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. wierzytelność względem K. C. o wartości 3920 złotych. W dniu 1 marca 2013 roku powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty (umowa sprzedaży wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika - k. 67-69, wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki - k. 70-71).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu na skutek podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczeń objętych pozwem.

Zgodnie z art. 117 §§ 1 i 2 zd. 1 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu; po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Przedawnienie czyni roszczenie naturalnym, które nie podlega ochronie realizowanej na drodze sądowej i cywilnego postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. W realiach niniejszej sprawy rozważyć należało kwestię, czy roszczenia objęte pozwem podlegają przedawnieniu przy uwzględnieniu terminów określonych w przytoczonym przepisie, czy też terminów określonych w przepisach odnośnych, zwłaszcza zaś, czy odnośnym przepisem jest art. 751 pkt 2 kc.

Zgodnie z art. 751 pkt 2 kc z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone. Dokonując wykładni tego przepisu należy uwzględnić jego umiejscowienie w tytule XXI księgi III kodeksu cywilnego, obejmującej przepisy regulujące typ umowy zlecenia, przy czym przepis ten znajduje się po art. 750, zgodnie z którym do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Jak wynika z art. 734 § 1 kc przedmiotem umowy zlecenia jest dokonanie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Przedmiotem umowy o świadczenie usług, w odróżnieniu od umowy zlecenia, są czynności faktyczne. Usługami mogą być, na co wskazuje art. 751 pkt 2 kc, między innymi usługi utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki. Przedawnienie roszczeń przysługujących osobom trudniącym się zawodowo świadczeniem usług utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone następuje z upływem lat 2 od daty wymagalności, jeżeli do umów, na podstawie których te usługi są świadczone, ma zastosowanie art. 750 kc, co oznacza, iż chodzi o taki przypadek, gdy umowy te nie są uregulowane innymi przepisami.

Umowy, do których stosuje się uregulowanie zawarte w art. 750 kc, są umowami nienazwanymi, a więc umowami o świadczenie usług, które nie podpadają pod przepisy dotyczące którejkolwiek umowy nazwanej, uregulowanej w kodeksie cywilnym bądź w innych aktach prawnych. Charakteryzują się tym, że ich przedmiotem jest świadczenie usług, przy czym umowa taka może dotyczyć dokonania jednej usługi, większej - określonej liczby usług, bądź też dotyczyć stałego świadczenia usług określonego rodzaju. Umowy takie mogą mieć charakter odpłatny bądź nieodpłatny i są umowami konsensualnymi. Ich stronami mogą być wszelkie podmioty prawa cywilnego, a więc osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Mogą należeć do kategorii umów handlowych, gdy przynajmniej jedna strona występuje w takiej umowie w charakterze przedsiębiorcy. Takimi umowami będą umowy o świadczenie usług zawierane z podmiotami świadczącymi je w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej. Mogą też być zawierane z udziałem konsumentów. Przykładami umów, do których przepis art. 750 kc może mieć zastosowanie, są: umowa o doradztwo, o usługi consultingowe, o świadczenie pomocy prawnej w zakresie, w jakim nie dotyczy dokonywania czynności prawnych, umowa o pośrednictwo, chyba że jej konstrukcja uzasadnia zastosowanie w drodze analogii przepisów o agencji, o emisję reklamy, o świadczenie usług reklamowych, o sponsoring w zakresie świadczonych na jej podstawie usług, umowy z biurem podróży o rezerwację hotelu czy załatwienie wiz, o świadczenie innych usług turystycznych, do których nie znajdą zastosowania inne przepisy (np. o umowie przewozu, przechowania czy zlecenia), a także umowy o sprawowanie nadzoru inwestorskiego i autorskiego, jak również o zastępstwo inwestycyjne. Zaliczyć tu również należy umowy o nauczanie, o wychowanie, o sprawowanie opieki, o pielęgnowanie, o świadczenie usług medycznych, zawierane w szczególności z różnego rodzaju prywatnymi placówkami oświatowymi i wychowawczymi (przedszkolami, szkołami), zakładami leczniczymi, opiekuńczymi, korepetytorem, lekarzem, pielęgniarką, opiekunką do dziecka (patrz: Kopaczyńska-Pieczniak K., Komentarz do art. 750 Kodeksu cywilnego, LEX 2010, w tym przytoczone w komentarzu poglądy doktryny i judykatury).

Przenosząc powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy stwierdzić trzeba, iż ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jednolity: Dz.U.2012.572 ze zm.) nie definiuje typu nazwanej umowy o świadczenie usług edukacyjnych. Przepisy tego aktu prawnego nie zawierają bowiem regulacji określającej elementy przedmiotowo istotne umowy, na podstawie której szkoła wyższa świadczy na rzecz studenta usługi edukacyjne.

Przepisem ww. ustawy, który wskazuje na możliwość zawarcia przez szkołę wyższą ze studentem umowy regulującej stosunek prawny tych podmiotów, w ramach którego szkoła wyższa świadczy odpłatne usługi edukacyjne jest art. 160 ust. 3. Zgodnie z tym przepisem warunki odpłatności za studia lub usługi edukacyjne, o których mowa w art. 99 ust. 1 tej ustawy, określa umowa zawarta między uczelnią a studentem w formie pisemnej. Analizując warstwę językową tego przepisu podkreślić należy przede wszystkim okoliczność, iż warunki odpłatności za studia i usługi edukacyjne w tym przepisie nie zostały określone, lecz ustawodawca pozostawił szkole wyższej i studentowi ustalenie tych warunków w umowie. Przepis ten nie tworzy, jak na przykład art. 535 kc określający cechy (warunki) umowy sprzedaży, nowego typu umowy o określonych warunkach, lecz pozostawia ustalenie tych warunków stronom na zasadzie swobody umów.

Nie można przyjąć za uzasadniony pogląd, iż ustawodawca stworzył nowy typ umowy o świadczenie przez uczelnię na rzecz studenta (ew. doktoranta, słuchacza - patrz definicje zawarte w art. 2 ustawy) odpłatnych studiów lub usług edukacyjnych, skoro przepis dający możliwość zawarcia umowy określającej warunki odpłatności za studia lub usługi edukacyjne zawarł w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym. Stosunek prawny łączący studenta (ew. jw.) z uczelnią posiada cechy stosunku administracyjno-prawnego, gdy chodzi o relację zakład administracyjny (szkoła wyższa) - użytkownik zakładu (student) oraz cechy stosunku cywilno-prawnego, gdy chodzi o relację usługodawcy odpłatnych studiów i usług edukacyjnych (szkoła wyższa) i usługobiorcy (student). Prawa i obowiązki wynikające z władczych rozstrzygnięć uczelni, podlegają realizacji w reżimie administracyjno-prawnym, zaś roszczenia wynikające z umów, co dotyczy także umów określających warunki odpłatności za studia i usługi edukacyjne, mogą być realizowane przez strony dobrowolnie, bądź w razie sporu - przez orzeczenie sądu powszechnego (patrz: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. IV SA/Wr 605/09, LEX nr 619313, a także M. W., Opinia prawna dotycząca obowiązku podpisywania przez uczelnie wyższe umów ze studentami, http://www.krasp.org.pl/pliki/e302ed3d0c383e7ea40d0e17cde9ca86.pdf).

Przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ze względu na to, iż regulują system szkolnictwa wyższego, w tym ustrój uczelni publicznych i niepublicznych oraz ich zadania w zakresie realizacji przez państwo konstytucyjnego prawa do pobierania nauki (patrz: art. 4 ust. 3 ustawy), należy zaliczyć do dziedziny prawa administracyjnego. Zważyć trzeba, iż ustawa ta rozwija normę zawartą w art. 70 Konstytucji, zgodnie z którym każdy ma prawo do nauki oraz iż nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna, zaś ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością. Dopuszczając świadczenie usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością, ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym w art. 99 stanowi, iż uczelnia publiczna, w określonych przypadkach, może pobierać opłaty za prowadzenie studiów wyższych, zajęć nieobjętych planem studiów, studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających. Wysokość opłat ustala rektor uczelni publicznej, przy czym zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów określa senat uczelni publicznej. W uczelni niepublicznej zasady pobierania opłat i wysokość opłat określa organ wskazany w statucie, z tym że opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z kształceniem studentów na studiach i studiach doktoranckich oraz opłaty związane z powtarzaniem określonych zajęć na studiach i studiach doktoranckich nie mogą przekraczać kosztów ponoszonych w zakresie niezbędnym do uruchomienia i prowadzenia w danej uczelni, odpowiednio studiów lub studiów doktoranckich oraz zajęć na studiach lub studiach doktoranckich, z uwzględnieniem kosztów przygotowania i wdrażania strategii rozwoju uczelni, w szczególności rozwoju kadr naukowych i infrastruktury dydaktyczno-naukowej, w tym amortyzacji i remontów.

Powołany art. 99 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w powiązaniu z art. 160 ust. 3 tej ustawy nie kreują samodzielnie warunków odpłatności za studia i usługi edukacyjne, lecz wskazując określone czynniki i ograniczenia wpływające na rodzaj odpłatnych usług edukacyjnych oraz wysokość opłat za nie, pozostawiają ustalenie warunków odpłatności organom uczelni publicznych i niepublicznych. Przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym o tyle zatem determinują treść umowy o świadczenie usług edukacyjnych, o ile określają granice odpłatności za studia i usługi edukacyjne, które znajdują wyraz w aktach prawa wewnętrznego uczelni, mających charakter wzorców umownych w rozumieniu art. 384 kc.

Podsumowując dotychczasowe rozważania stwierdzić trzeba, iż art. 160 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym należy uznać za łącznik pomiędzy dziedzinami prawa administracyjnego (regulującego stosunek administracyjny łączący zakład administracyjny z użytkownikiem zakładu) i prawa cywilnego (regulującego prawa i obowiązki stron umowy o świadczenie odpłatnych studiów i usług edukacyjnych). Przepis ten samodzielnie, jak również w zestawieniu z pozostałymi przepisami ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie kreuje nowego typu umowy nazwanej "o świadczenie odpłatnych studiów i usług edukacyjnych", bowiem poza wskazaniem, iż umowa taka może być zawarta pomiędzy uczelnią i studentem (ewentualnie doktorantem lub słuchaczem), nie określa konkretnie przedmiotu tej umowy i pozostałych jej warunków. Umowa, na której możliwość zawarcia wskazuje art. 160 ust. 3 omawianej ustawy jest zatem umową nienazwaną o świadczenie usług, do której na podstawie art. 750 kc mają odpowiednie zastosowanie przepisy o umowie zlecenia, a zatem również art. 751 kc, określający terminy przedawnienia roszczeń zawodowego usługodawcy określonego rodzaju usług.

Jak już wyżej wskazano, zgodnie z art. 751 pkt 2 kc z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia z tytułu, między innymi, nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

Odnosząc ten przepis do realiów niniejszej sprawy należy, po pierwsze, odnieść się do zaprezentowanego przez stronę powodową stanowiska, iż jednym z podstawowych zadań uczelni jest kształcenie studentów, kształcenie studentów i nauka stanowią zaś dwa różne pojęcia. Nie sposób zgodzić się z tym stanowiskiem, bowiem kształcenie jest pojęciem zbieżnym z uczeniem, dawaniem nauki. Intuicja językowa podpowiada, iż kształcenie studenta to nadawanie pewnego kształtu jego postawie, co polega na wzbogaceniu studenta o pewien zasób wiedzy, lecz również na wyposażaniu studenta w pewne zamierzone kompetencje społeczne (uczenie go pewnej zamierzonej postawy społecznej). Wskazać w tym miejscu należy na definicje zawarte w art. 2 pkt. 14a-18c ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, z których wynika, iż obszar kształcenia to zasób wiedzy i umiejętności z zakresu jednego z obszarów wiedzy określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z późn. zm.), program kształcenia to opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia, zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, oraz opis procesu kształcenia, prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami (...), kwalifikacje - efekty kształcenia, poświadczone dyplomem, świadectwem, certyfikatem lub innym dokumentem wydanym przez uprawnioną instytucję potwierdzającym uzyskanie zakładanych efektów kształcenia, efekty kształcenia - zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się. Podkreślić nadto ponownie należy, iż ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym rozwija konstytucyjną normę zawartą w art. 70 Konstytucji, gwarantującą każdemu prawo do nauki.

W świetle art. 751 pkt 2 kc uznać trzeba, iż zawodowe wykonywanie czynności oznacza, że są one przedmiotem działalności zarobkowej danego podmiotu, wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły, przy wykorzystaniu ewentualnie wymaganych kwalifikacji zawodowych i wiedzy. Wskazać trzeba, iż art. 751 pkt 2 kc posługuje się sformułowaniem "działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły", które jest niemalże identyczne ze sformułowaniem zawartym w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz.U.2013.672), zgodnie z którym działalnością gospodarczą jest, między innymi, działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Równocześnie podnieść trzeba, iż zgodnie z art. 106 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W ocenie Sądu zbliżone brzmienie przytoczonych wyżej przepisów kodeksu cywilnego i ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie oznacza, iż zawarte w art. 106 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. wyłączenie stosowania przepisów o swobodzie działalności gospodarczej rozciąga się na art. 751 pkt 2 kc. Podnieść trzeba, iż przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej należą do dziedziny prawa administracyjnego, bowiem regulują stosunek prawny łączący przedsiębiorcę, czy też osobę, która zamierza podjąć działalność gospodarczą, z organami władzy publicznej, które ewidencjonują działalność gospodarczą, koncesjonują określone rodzaje działalności, a także kontrolują jej prowadzenie. Na odrębność pojęcia przedsiębiorcy na gruncie prawa administracyjnego i prawa cywilnego wskazuje art. 431 kc, zgodnie z którym przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Tym samym przyjąć należy, iż choć uczelnia w zakresie działalności wskazanej w art. 106 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to jest przedsiębiorcą na gruncie prawa cywilnego, gdy jako szkoła wyższa niepubliczna lub publiczna w zakresie odpłatnych studiów i usług edukacyjnych prowadzi działalność zawodową, a więc profesjonalną (patrz: Piasecki K., komentarz do art. 431 kodeksu cywilnego, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2003, a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006 r., sygn. I CSK 135/05, OSNC 2006/12/205, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2007 r., sygn. VI ACa 14/07, LEX nr 1120220).

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić trzeba, iż świadczenie odpłatnych usług edukacyjnych przez szkołę wyższą odpowiada normie zawartej w art. 751 pkt 2 kc, określającej 2-letni okres przedawnienia usług polegających na zawodowym, zorganizowanym i ciągłym, udzielaniu nauki. Oznacza, to, iż objęte pozwem należności główne wymagalne w dniach 15 września 2008 roku oraz 15 kwietnia 2009 roku uległy przedawnieniu odpowiednio 15 września 2010 roku oraz 15 kwietnia 2011 roku. Powództwo w sprawie niniejszej zostało wytoczone w dniu 27 lipca 2012 roku, a zatem wobec podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia, należności te jako naturalne nie mogą być dochodzone na drodze sądowej. Przedawnienie się należności głównej pociąga za sobą przedawnienie roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie (patrz: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r., sygn. III CZP 42/04, OSNC 2005/9/149).

Na marginesie dodać trzeba, iż gdyby założyć, że przepis art. 751 pkt 2 kc nie ma zastosowania do odpłatnych usług edukacyjnych świadczonych przez szkołę wyższą, to skoro szkoła wyższa jest przedsiębiorcą w rozumieniu prawa cywilnego, roszczenia szkoły wyższej o zapłatę za świadczone usługi podlegają 3-letniemu przedawnieniu na zasadach ogólnych wyrażonych w art. 118 kc. Wtedy zaś należności główne i uboczne objęte pozwem uległyby przedawnieniu odpowiednio 15 września 2011 roku i 15 kwietnia 2012 roku.

Sad pragnie podkreślić, iż powództwo co do zasady oraz wysokości zostało udowodnione przez powoda jednak podlegało oddaleniu w związku z podniesieniem zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z umową zawartą pomiędzy pierwotnym wierzycielem - uczelnią a pozwanym, pozwany uzyskał status studenta i rozpoczął studia pierwszego stopnia w trybie niestacjonarnym. Zgodnie z § 4 ust. 2 pkt. 1 umowy każda ze Stron może wypowiedzeń Umowę ze skutkiem na koniec semestru w którym nastąpiło wypowiedzenie w przypadku prawomocnego skreślenia Studenta przez Uczelnię z listy studentów lub rezygnacji Studenta ze studiów. Zgodnie z punktem 5 zarządzenia Rektora z dnia 2 lipca 2007 roku, stanowiącym, co potwierdził również w zeznaniach w dniu 13 stycznia 2014 roku pozwany integralną część zawartej przez niego umowy ,,Student skreślony z listy studentów lub rezygnujący na własną prośbę (obowiązuje forma pisemna) ma obowiązek wnieść zaległe opłaty o końca semestru, w którym nastąpiło skreślenie lub rezygnacja".

Z treści powyżej przywołanym ustaleń umownych wynika niezbicie, iż w przypadku rezygnacji ze studiów, w celu skutecznego rozwiązania zawartej umowy niezbędne jest przedłożenie przez rezygnującego studenta pisemnego oświadczenia o rezygnacji.

Wobec powyższego, mając na uwadze materiał zgromadzony w sprawie, z którego wynika, iż pozwany K. C. nie dokonał pisemnego wypowiedzenia umowy zawartej z uczelnią należy uznać, iż sam fakt zaprzestania uczęszczania na zajęcia nie stanowił okoliczności zwalniającej pozwanego z obowiązku uiszczania czesnego. Umowa zawarta w dniu 11 października 2007 roku pomiędzy pozwanym a Wyższą Szkołą Handlu i Finansów (...) uległa natomiast rozwiązaniu, w związku z decyzją Rektora z dnia 24 kwietnia 2009 roku, na podstawie której K. C. został skreślony z listy studentów. Zgodnie z przywołanymi wyżej zapisami umownymi Uczelnia miała prawo naliczać opłaty do końca semestru w którym nastąpiło skreślenie lub rezygnacja studenta ze studiów. Wobec faktu, iż skreślenie z listy studentów nastąpiło w dniu 24 kwietnia 2009 roku, Uczelnia zgodnie z zapisami umowy z dnia 11 października 2007 roku miała prawo naliczyć opłatę za I oraz II semestr roku akademickiego 2008/2009, która zgodnie z zarządzeniem Rektora z dnia 2 lipca 2007 roku, stanowiącym integralną część zawartej umowy wynosiła 2450 złotych za każdy semestr studiów w trybie niestacjonarnym w ramach II roku czyli łącznie kwotę 4900 złotych. Biorąc pod uwagę, iż kwota główna dochodzona niniejszym powództwem wynosiła 3920 złotych, Sąd, pomimo niewykazania przez powoda dokładnego sposobu jej wyliczenia, mając na względzie, iż jej wysokość była niższa niż zobowiązanie wynikające z zawartej umowy, uznał iż została ona udowodniona co do wysokości.

Sąd nie podziela argumentacji przedstawionej przez pełnomocnika pozwanego w piśmie z dnia 29 października 2013 roku, jakoby natychmiastowe nieskreślenie pozwanego z listy studentów pozostawało w sprzeczności z treścią przepisów obowiązującej ustawy o szkolnictwie wyższym. Sąd podziela w tej materii pogląd zaprezentowany przez pełnomocnika powoda, a wynikający bezpośrednio z treści art. 190 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, który w brzmieniu ,,kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może skreślić studenta z listy studentów, w przypadku nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie" daje prawo a nie stanowi obowiązku natychmiastowego skreślenia studenta z listy studentów w przypadku niezaliczenia przez niego semestru lub roku studiów. Wobec powyższego, jak wskazano wcześniej, Uczelnia miała prawo żądać opłaty w wysokości wyżej wskazanej, a powództwo podlegało oddaleniu jedynie w związku z podniesionym zarzutem przedawnienia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., w myśl którego, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu) do których zaliczyć należało wynagrodzenie jednego pełnomocnika, w wysokości wskazanej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, wynoszące w niniejszej sprawie, w myśl § 6 pkt 4 tego rozporządzenia, 180 złotych, a także wydatek związany z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, w wysokości 17 złotych (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 roku, III CZP 2/03, opubl. OSNC nr 12, poz. 161).

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Ko�odziejczyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Pruszkowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Tadeusz Bulanda
Data wytworzenia informacji: