Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 listopada 2016r.

Sąd Rejonowy w Przemyślu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marcin Dudzik

Protokolant : st. sekr. sądowy Iwona Rydzy

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2016r. w Przemyślu

na rozprawie sprawy z wniosku W. D.

z udziałem A. D., J. K., R. S., P. K. (1), P. K. (2)

o stwierdzenie nabycia spadku po J. D. zm. 09.09.2014r. P.

I.  stwierdza, że spadek po J. D. c. A., zmarłej dnia 9 września 2014r. w P.,

mającej ostatnie miejsce zwykłego pobytu w S., na podstawie testamentu własnoręcznego z dnia 13.11.2007r. nabyli:

1. wnuk P. K. (1) s. B. i J. w 73/100 części,

2. wnuk P. K. (2) s. B. i J. w 27/100 części;

II.  nakazuje ściągnąć solidarnie od P. K. (1) i P. K. (2) kwotę 1.854,26 (jeden tysiąc osiemset pięćdziesiąt cztery 26/100) złotych tytułem kosztów sądowych stanowiących wynagrodzenie biegłego;

III.  ustala, że pozostałe koszty postępowania ponoszą uczestnicy związane ze swym udziałem w sprawie.

Uzasadnienie postanowienia z dnia 4 listopada 2016 r. sygn. akt I Ns 173315

Wnioskiem z dnia 5 grudnia 2014r. W. D. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po J. D. zmarłej dnia 9 września 2014r. w S., mającej ostatnie miejsce zamieszkania w S.. Według żądania wniosku spadek nabyły na podstawie ustawy dzieci tj. W. D., A. D., J. K., R. S., każdy w ¼ części.

Postanowieniem z dnia 19 maja 2015r. (sygn. akt I Ns 2068/14) Sąd Rejonowy w Przemyślu stwierdził, że spadek po J. D. c. A. zmarłej dnia 9 września 2014r. w P., ostatnio zamieszkałej w S. na podstawie ustawy nabyli syn W. D., syn A. D., córka J. K., córka R. S., po ¼ części.

Powyższe orzeczenie zostało zaskarżone apelacją przez J. K., która w środku odwoławczym podniosła, że spadkodawczyni pozostawiła testament własnoręczny z dnia 13 listopada 2007r., w którym do całości spadku powołała swoich wnuków tj. P. K. (1) i P. K. (2).

W następstwie rozpoznania apelacji, Sąd Okręgowy w Przemyślu postanowieniem z dnia 22 października 2015r. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Przemyślu do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu sąd II instancji wskazał, że konieczne jest wezwanie do udziału w sprawie spadkobierców testamentowych P. K. (1) i P. K. (2), dokonanie otwarcia i ogłoszenia testamentu, ustalenie treści testamentu z uwzględnieniem faktu, że spadkodawczyni przeznaczyła w testamencie dwóm osobom poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują cały spadek lub prawie cały spadek.

W postępowaniu toczącym się po uchyleniu postanowienia z dnia 19 maja 2015r., wnioskodawca jak i pozostali uczestnicy wnieśli o stwierdzenie nabycia spadku w oparciu o testament.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. D. zmarła w dniu 9 września 2014r. w P., przed śmiercią zamieszkiwała w S., jeden raz zawierała związek małżeński z J. D.. Z małżeństwa tego pochodził czworo dzieci: R. S., W. D., A. D., J. K.. Spadkodawczyni pozostawiła testament własnoręczny z dnia 13 listopada 2007r. Według treści testamentu spadkodawczyni przekazała dom mieszkalny z wyposażeniem do połowy dla P. K. (2) i P. K. (1). Stajnię, stodołę i działkę dla P. K. (1), cały inwentarz żywy dla P. K. (1). Wyposażenie domu do połowy dla P. K. (2) i P. K. (1). Resztę całego swego majątku dla P. K. (1).

/zapewnienie spadkowe k.84, odpis skrócony aktu zgonu k. 11, testament własnoręczny k.52 /

W skład masy spadkowej po J. D. zmarłej 09.09.2014r. wchodziły będące jej własnością bądź współwłasnością na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej skąłdniki majątkowe w postaci: udziału w 20/32 części działki nr (...), prawo własności nieruchomości stanowiącej działki (...), udział w 20/32 części nieruchomości stanowiących działki nr (...) oraz inwentarz żywy.

Wartość masy spadkowej objętej testamentem wg. cen na dzień otwarcia spadku wynosiła 175 493 zł, z czego udział spadkobiercy P. K. (1) według przeznaczonych mu w testamencie składników majątkowych wyniósł 73/100 części, zaś spadkobiercy P. K. (2) 27/100 części.

/ opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego k. 145-181/

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody.

Treść testamentu nie była kwestionowana przez żadnego z uczestników. Testament został sporządzony pismem własnoręcznym , opatrzony datą i podpisany.

Opinia rzeczoznawcy majątkowego pozwoliła określić udziały spadkobierców testamentowych, według wartości zapisanych im składników majątkowych. Sporządzona została przez osobę posiadającą specjalistyczną wiedzę, a ustalenia biegłego nie była kwestionowane przez żadnego z uczestników.

Sąd zważył co następuje:

Kierując się wytycznymi Sądu Okręgowego, pierwszoplanową kwestią w przedmiotowym postępowaniu było ustalenie treści testamentu własnoręcznego, przy uwzględnieniu tego faktu, iż spadkodawczyni przeznaczyła P. K. (1) i P. K. (2) przedmioty majątkowe, które wyczerpały cały spadek. Świadczy o tym nie tylko wyliczenie składników majątkowych wymienionych w testamencie ale przede wszystkim końcowy zwrot użyty przez spadkodawczynię, iż resztę całego swego majątku przeznacza dla P. K. (1).

Zgodnie z regułą interpretacyjną zawartą w art. 961 kodeksu cywilnego jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku. Jeżeli takie rozrządzenie testamentowe zostało dokonane na rzecz kilku osób, osoby te poczytuje się w razie wątpliwości za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów.

W konsekwencji uznania, że wymienione przedmioty majątkowe wyczerpały prawie cały spadek, a zwrot „reszta całego majątku” potwierdził tylko interpretację woli spadkodawczyni, konieczne stało się określenie ułamkowe udziałów poszczególnych spadkobierców testamentowych, stosownie do wartości przeznaczonych im przedmiotów. O wartości tych przedmiotów decydował stan z chwili otwarcia spadku, w tej bowiem chwili osoby te stały się spadkobiercami ( E. S. – B., Komentarz 2001, s. 135).

Kierując się zatem wskazaną regułą interpretacyjną sąd ustalił, iż spadkobierca P. K. (1) nabył spadek w 73/100 części zaś spadkobierca P. K. (2) w 27/100 części, orzekając jak w pkt I sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 520 § 1 k.p.c