Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Walus – Rząsa

Sędziowie: SO Anna Harmata

SO Marta Zalewska (spr)

Protokolant: Barbara Ćwiok

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: S. K.

przeciwko: (...) S.A. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w T. V Wydziału Gospodarczego z dnia 1 lipca 2016 r., sygn. akt V GC 378/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda S. K. kwotę 4.821,60 zł (cztery tysiące osiemset dwadzieścia jeden złotych 60/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałej części oddala powództwo,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 152,51 zł (sto pięćdziesiąt dwa złote 51/100) tytułem kosztów procesu,

2.  w pozostałej części oddala apelację,

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 841,80 zł (osiemset czterdzieści jeden złotych 80/100) tytułem kosztów procesu
w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VI Ga 324/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 stycznia 2017 r.

Pozwem z dnia 19 lutego 2015 r. powód S. K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. w S. kwoty 12.054 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty. Wniósł także o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że wynajmował poszkodowanemu w zdarzeniu drogowym pojazd zastępczy od dnia 16 stycznia 2013 r. do dnia 27 lutego 2013 r., przy dobowej stawce najmu wynoszącej 280 zł netto. Powód zawiadomił pozwanego o najmie pojazdu zastępczego i przelewie przez poszkodowanego wierzytelności na powoda. Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 15.055,20 zł brutto zgodnie z załączoną do wezwania fakturą obejmującą oprócz kwoty 14.464,80 zł brutto za wynajem pojazdu zastępczego także kwotę 295,20 zł brutto za podstawienie pojazdu i kwotę 295,20 zł brutto za odbiór pojazdu. Pozwany przyznał powodowi zwrot kwoty 3.001,20 zł brutto, uznając za zasadny najem przez 7 dni przy zaakceptowanej stawce 280 zł netto za dobę wynajmu. Powód przyznał i wypłacił również powodowi wyżej wskazane kwoty za podstawienie i odebranie pojazdu zastępczego.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu sprzeciwu potwierdził, że pojazd sprawcy szkody z dnia 23 grudnia 2012 r. był ubezpieczony u pozwanego i że poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu w dniu 16 stycznia 2013 r. Jak wskazał pozwany, poszkodowany zgłosił szkodę dopiero po 24 dniach od jej wystąpienia, co budzi wątpliwości, co do konieczności korzystania z pojazdu zastępczego skoro wcześniej taka nie zachodziła. Pozwany wskazał, że w dniu 22 stycznia 2013 r. zostały przeprowadzone oględziny uszkodzonego pojazdu i w tej dacie poszkodowany został poinformowany o wystąpieniu szkody całkowitej, natomiast decyzja dotycząca wypłaty odszkodowania za uszkodzony pojazd została wydana w dniu 11 lutego 2015 r. Zasadny jest więc zwrot za wynajem pojazdu zastępczego za okres od zgłoszenia szkody do dnia oględzin włącznie. Pozwany sprzeciwił się obciążaniu go kosztami wynajmu pojazdu zastępczego za cały wskazany przez powoda okres 42 dni, albowiem przekraczają one wartość pojazdu uszkodzonego sprzed szkody, co jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego naruszając art. 5 k.c.

Sąd Rejonowy w T. po dokonanej ocenie materiału dowodowego wyrokiem z dnia 1 lipca 2016 r. sygn. akt V GC 378/15 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 12.054 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty (pkt I) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.006,79 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II).

Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 23 grudnia 2012 r. na skrzyżowaniu w miejscowości G. kierujący pojazdem marki V. nie ustąpił pierwszeństwa kierującemu pojazdem marki R. (...). W dniu 16 stycznia 2013 r. szkoda została zgłoszona do pozwanego, z którym posiadacz pojazdu marki V. miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego. W dniu 22 stycznia 2013 r. odbyły się oględziny uszkodzonego pojazdu. W trakcie oględzin, likwidator standardowo dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu, sporządził dokumentację fotograficzną, wypełnił protokół szkody, w którym w rubryce uwagi zaznaczył, że naprawa może być ekonomicznie nieuzasadniona. Również pismem z dnia 22 stycznia 2013 r. (...) S.A. wezwał posiadacza pojazdu R. (...) do nadesłania kopii dowodu rejestracyjnego pojazdu, kopii prawa jazdy, zgody właściciela na użytkowanie pojazdu przez kierującego w chwili zdarzenia, a także wypełnionego druku oświadczenia uczestnika wypadku. W dniu 31 stycznia 2013 r. (...) S.A. wykonał wycenę uszkodzonego pojazdu. W dniu 1 lutego 2013r. wycenę doręczono poszkodowanemu z informacją o zakwalifikowaniu szkody w pojeździe jako całkowitej. Decyzją z dnia 11 lutego 2013 r. (...) S.A. poinformował poszkodowanego o przyznaniu odszkodowania w łącznej kwocie 4.100 zł brutto w związku z wystąpieniem szkody całkowitej i zaznaczając, że odszkodowanie zostanie przesłane po przekazaniu dokumentu umowy sprzedaży uszkodzonego pojazdu. W dniu 23 lutego 2013 r. poszkodowany przesłał fakturę sprzedaży. W dniu 27 lutego 2013 r. poszkodowany otrzymał odszkodowanie.

Sąd podał dalej, że w dniu 16 stycznia 2013 r. S. K. zawarł z poszkodowanym umowę najmu pojazdu zastępczego i w tym dniu pojazd wydano, zaś zwrot miał miejsce dnia 27 lutego 2013 r. W dniu 16 stycznia 2013 r. S. K. zawarł z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności za najem pojazdu zastępczego. W dniu 21 marca 2013 r. S. K. wystawił poszkodowanemu fakturę na kwotę 15.055,20 zł brutto – płatną do dnia 28 marca 2013r., w tym kwotę 14.464,80 zł brutto z tytułu wynajmu samochodu (za 42 dni w stawce po 280 zł netto za dobę), kwotę 295,20 zł brutto z tytułu podstawienia pojazdu, kwotę 295,20 zł brutto z tytułu odbioru pojazdu. S. K. pismem z dnia 6 maja 2013 r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 15.055,20 zł brutto z polisy OC sprawcy szkody w terminie 7 dni od otrzymania pisma. Powyższe pismo pozwany odebrał w dniu 27 maja 2013 r. Pismem z dnia 24 czerwca 2013 r. pozwany poinformował powoda o przyznaniu odszkodowania z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego w łącznej kwocie 3.001,20 zł brutto w tym za wynajem za okres 7 dni w stawce 280 zł netto za dobę i za przekazanie oraz odbiór pojazdu zastępczego. W dniu 25 czerwca 2013 r. pozwany przelał powodowi ww. kwotę. Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 12.054 zł w terminie 3 dni od dnia doręczenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 822 oraz art. 361 § 1 i 2 k.c. uznając, że powód wykazał istnienie wszystkich niezbędnych przesłanek odpowiedzialności pozwanego. Dopiero z chwilą wypłaty odszkodowania za uszkodzony pojazd, co miało miejsce dnia 27 lutego 2013 r., poszkodowany mógł ze środków uzyskanych od ubezpieczyciela zakupić nowy pojazd. Poszkodowany dopiero wówczas miał realną możliwość nabycia innego pojazdu lub zlecenia naprawy albo zbycia starego uszkodzonego pojazdu lub jego pozostałości, co obejmuje okres kilku dni (7 dni), maksymalnie kilkunastu (14 dni). Oznacza to, że nawet czas najmu pojazdu zastępczego po dniu wypłaty odszkodowania pozostawałby – w okolicznościach przedmiotowej sprawy – w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem. Tym bardziej poszkodowanemu należy się zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego za okres od dnia 16 stycznia 2013 r. (daty zawarcia z powodem umowy wynajmu auta zastępczego i jednocześnie rozpoczęcia korzystania z pojazdu zastępczego) do dnia 27 lutego 2013 r. (daty otrzymania odszkodowania od pozwanego za uszkodzony pojazd i jednocześnie zwrotu pojazdu zastępczego powodowi). Na wynajem pojazdu zastępczego i domaganie się zwrotu jego kosztów nie ma wpływu fakt, że szkoda miała miejsce w dniu 23 grudnia 2012 r. i od tego czasu do dnia 16 stycznia 2013 r. poszkodowany pojazdu zastępczego nie wynajmował. Stanowisko pozwanego odnośnie zapłaty tylko za 7 dni wynajmu pojazdu zastępczego w okresie od dnia 16 stycznia 2013 r. do dnia 22 stycznia 2013 r. jest w ocenie Sądu niesłuszne. Wskazany przez powoda okres najmu pojazdu zastępczego nie wykracza poza okres likwidacji szkody przez pozwanego do dnia zapłaty odszkodowania z tytułu szkody całkowitej i jest jak najbardziej uzasadniony w świetle powyższych ustaleń Sądu. Zarzut pozwanego dotyczący przyczynienia się poszkodowanego do wydłużenia czasu najmu pojazdu zastępczego Sąd Rejonowy w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego uznał za chybiony. Pozyskanie informacji niezbędnych do likwidacji szkody w możliwe jak najkrótszym czasie jest obowiązkiem pozwanego, jako profesjonalisty na rynku ubezpieczeń. Jak natomiast ustalono w procesie, poszkodowany na każde konkretne wezwanie pozwanego reagował prawidłowo i w najszybszym możliwym terminie doręczał pozwanemu wymagane od niego dokumenty. Również za chybiony uznać należało zarzut pozwanego, że niezasadne w świetle art. 5 k.c. jest żądanie zapłaty za wynajem pojazdu zastępczego, które przewyższa trzykrotnie wartość pojazdu uszkodzonego sprzed szkody. Okoliczność, że koszty wynajęcia pojazdu zastępczego przekroczyły cenę uszkodzonego pojazdu sprzed szkody, nie może automatycznie przesądzać o istnieniu przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiaru szkody. W procesie pozwany nie zakwestionował dobowej stawki za wynajem pojazdu zastępczego zastosowanej przez powoda, uznając przy tym także koszty jakimi powód obciążył poszkodowanego z tytułu podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego. Zasada pełnej kompensacji szkody wyrażona w art. 316 § 2 k.c. musi, więc prowadzić w przedmiotowej sprawie do uwzględnienia roszczeń powoda. Mając powyższe na względzie, Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda na podstawie art. 822 § 1 k.c. tytułem odszkodowania obejmującego zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego kwotę 12.054 zł. Odsetki ustawowe od zasądzonej kwoty należności głównej Sąd przyznał powodowi od pozwanego zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawie art. 481 k.c. i art. 817 § 1 k.c. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając wyrok w całości. Objętemu zaskarżeniem orzeczeniu zarzucił:

1)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż uzasadniony zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego obejmuje całkowity okres od dnia powstania szkody do dnia wypłaty świadczenia odszkodowawczego a szkodę w pojeździe;

2)  naruszenie art. 354 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie i pominięcie faktu, iż na poszkodowanym ciążą obowiązki w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody, w szczególności polegające na współdziałaniu w wykonywaniu zobowiązania oraz optymalizacja wysokości szkody;

3)  naruszenie art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez jego błędną wykładnię, przejawiającą się w mylnym uznaniu, że poszkodowany zachował się lojalnie wobec pozwanego, pomimo że w istocie przekazywał wnioskowane przez pozwanego informacje ze znacznym opóźnieniem – wynoszącym od 10 do 12 dni;

4)  naruszenie art. 824 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie zaskarżonym wyrokiem sumy pieniężnej przekraczającej wysokość poniesionej szkody;

5)  naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 361 k.c. i w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż powód udowodnił zasadność korzystania z pojazdu zastępczego przez okres 42 dni – tj. od dnia wypłaty przez pozwanego odszkodowania za uszkodzony pojazd, podczas gdy co najmniej od dnia 1 lutego 2013 r. pozwany był gotów do spełnienia świadczenia pieniężnego, co nastąpiło w dniu 26 lutego 2013 r. z przyczyn zależnych od poszkodowanego;

6)  naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na wynik postępowania, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastąpienie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego (niżej wskazanych dokumentów zalegających w aktach szkody, a odzwierciedlających przebieg postępowania likwidacyjnego) oceną dowolną, wręcz jednostronną – co skutkowało konstatacją, iż poszkodowany na każde konkretne wezwanie pozwanego reagował prawidłowo i najszybszym możliwym terminie dostarczał pozwanemu wymagane od niego dokumenty, podczas gdy:

a)  w treści wiadomości email z dnia 1 lutego 2013 r. pozwany poinformował poszkodowanego o wystąpieniu tzw. szkody całkowitej, wartości ustalonego odszkodowania oraz konieczności przekazania dyspozycji wypłaty podpisanej przez A. S. – czyli wskazanego w dowodzie rejestracyjnym właściciela uszkodzonego pojazdu,

b)  w treści wiadomości email z dnia 11 lutego 2013 r. (czyli po 10 dniach) poszkodowany wyjaśnił, iż jest nabywcą przedmiotowego pojazdu i zadał pytanie co do konieczności przedłożenia faktury VAT – dokumentującej fakt nabycia pojazdu,

c)  w odpowiedzi na ww. wiadomość pozwany wydal decyzję z dnia 11 lutego 2013 r., w której ustalił wartość należnego odszkodowania wskazując jednocześnie, iż jego wypłata nastąpi po przekazaniu dokumentu umowy sprzedaży pojazdu,

d)  w dniu 23 lutego 2013 r. (czyli po 12 dniach) poszkodowany przesłał pozwanemu (w formie wiadomości email) skan faktury dokumentującej nabycie prawa własności pojazdu przez poszkodowanego.

W tych warunkach nielogicznym zdaje się być wniosek Sądu Rejonowego, iż poszkodowany doręczał pozwanemu wszelkie wymagane dokumenty w możliwie najszybszym terminie. Należy podkreślić, iż pozwany dokonałby wypłaty świadczenia już w dacie 1 lutego 2013 r. – gdyby nie wystąpiły wątpliwości co do osoby wierzyciela. Powyższe okoliczności nie zostały uwzględnione, a następnie prawidłowo ocenione przez Sąd Rejonowy.

7)  niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a to: brak ustalenia w niniejszej sprawie daty, w której pozwany uzyskał wiedzę co do osoby wierzyciela, przyczyny wstrzymania wypłaty odszkodowania przez pozwanego.

Mając na uwadze powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, że postępowanie apelacyjne oparte jest na apelacji pełnej cum beneficio novorum, której istota polega na tym, że sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę ponownie, to znaczy na nowo bada sprawę rozstrzygniętą przez sąd pierwszej instancji (zobacz: uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, mająca moc zasady prawnej z 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/2007). Sąd drugiej instancji, zachowując pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia, ma obowiązek merytorycznie rozpoznać sprawę, nie ograniczając się tylko do skontrolowania legalności orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji. Rozpoznając sprawę kontynuuje postępowanie rozpoczęte w sądzie pierwszej instancji. Jest również sądem, który przeprowadza – jeśli zachodzi konieczność – własne postępowanie dowodowe, w którym istnieje możliwość powtórzenia i uzupełnienia dowodów przeprowadzonych w sądzie pierwszej instancji oraz uwzględnienia nowych faktów i dowodów. Skoro istotą postępowania apelacyjnego jest merytoryczne sądzenie sprawy, to sąd drugiej instancji ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu przed sądami obu instancji.

Realizując powyższe obowiązki Sąd Okręgowy po rozważeniu na nowo całego zebranego w sprawie materiału dokonał jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w konsekwencji czego uznał, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego nie jest trafne. Sąd Okręgowy dokonał odmiennych niż Sąd I instancji ustaleń w zakresie celowego okresu trwania najmu.

W sprawie niesporną była zasada odpowiedzialności pozwanego i powstały po jego stronie obowiązek wypłaty odszkodowania w związku ze szkodą zaistniałą w dniu 23 grudnia 2012 r. Pozwany odpowiedzialności tej nie kwestionował wypłacając odszkodowanie za szkodę całkowitą w dniu 27 lutego 2013 r. Nadto stawka dobowa za wynajem samochodu, jaki i koszty podstawienia i odbioru pojazdu, pozostawały również poza sporem.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy celowy i ekonomicznie uzasadniony najmem pojazdu zastępczego to okres od zawarcia umowy najmu od dnia 16 stycznia 2013 r. do dnia 1 lutego 2013 r. W ocenie Sądu Okręgowego rację należy przyznać pozwanemu, że poszkodowany nie współpracował z ubezpieczycielem w zakresie minimalizacji szkody i co za tym idzie odszkodowanie za szkodę w wysokości żądanej przez powoda nie pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Poszkodowany ma obowiązek współdziałać z ubezpieczycielem w procesie likwidacji szkody, w tym do niezwłocznego przekazywania niezbędnych informacji i dokumentów, w oparciu o które pozwany mógł m.in. ustalić podmiot uprawniony do odbioru przyznanego świadczenia. Podkreślić należy, że na poszkodowanym spoczywa powinność zaniechania działań zwiększających szkodę (art. 363 k.c. i art. 354 k.c.), co wyraża się w zakazie generowania kosztów najmu pojazdu ponad okres niezbędny. To opóźnienie w wypłacie po dacie 1 lutego 2013 r. nastąpiło bowiem wyłącznie z przyczyn leżących po stronie poszkodowanego i nie znajduje żadnego uzasadnienia. Nie jest dopuszczalne obciążanie odpowiedzialnością ubezpieczyciela za opieszałość poszkodowanego, co w konsekwencji prowadzi do przedłużenia czasu najmu i jawi się jako pozostające poza skutkami wynikającymi z normalnego związku przyczynowego. W sprawie zachodziła wątpliwość i to słuszna po stronie ubezpieczyciela, kto jest ta osobą uprawnioną do otrzymania odszkodowania: czy jest to osoba figurująca w dowodzie rejestracyjnym A. S., czy też osoba, która zgłosiła szkodę jako kierowca pojazdu: D. W.. W tym przedmiocie toczyła się korespondencja między stronami. Ostatecznie pozwany wezwał o przedłożenie dowodu zakupu pojazdu i w odpowiedzi na to poszkodowany przedstawił załączoną w mailu fakturę zakupu dopiero w dniu 23 lutego 2013 r., gdy tymczasem takie wezwanie i uzależnienie wypłaty od wskazania tytułu prawnego pochodziło z dnia 1 lutego 2013 r. Dodać należy, iż również w decyzji z dnia 11.02.13r. ustalającej szkodę całkowitą ubezpieczyciel pouczył zgłaszającego szkodę, iż odszkodowanie będzie wypłacone po przesłaniu umowy kupna sprzedaży. Brak natomiast jakiegokolwiek dowodu, by zgłaszający szkodę jako osoba inna niż figurująca w dowodzie rejestracyjnym przekazywała fv zakupu samochodu na etapie oględzin , czy przed datą 23.02.13r. Odszkodowanie mogło zatem być wypłacone po przesłaniu przez poszkodowanego faktury zakupu, ale nastąpiło to w dniu 26 lutego 2013 r., ( w dniu 27.02. poszkodowany otrzymał kwotę odszkodowania ), a więc po upływie 4 dni od daty przesłania pozwanemu fv dokumentującej uprawnienie kierowcy samochodu do otrzymania odszkodowania, przy czym przedmiotem porównania były analogiczne okresy kalendarzowe ( piątek – poniedziałek ): 1.02.13r. jako piątek i doliczone do tego 4 dni na otrzymanie kwoty przelewu, w tym sobota i niedziela, oraz 23.02.13r. jako sobota do 27.02.13r. jako data otrzymania kwoty przelewu.

Sąd Okręgowy uznał za niezasadny zarzut pozwanego w przedmiocie braku legitymacji czynnej powoda. W orzecznictwie przyjmuje się, iż pomimo braku przepisów szczególnych – dopuszczalny jest przelew wierzytelności przyszłej, tym niemniej pełny skutek przelew ten wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności (tak m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 czerwca 2013 roku, sygn. akt I ACa 72/13, LEX nr 1335614 ).W literaturze podniesiono także, że wierzytelność przyszła musi być w chwili zawierania umowy przynajmniej oznaczalna, jeśli nie jest dostatecznie oznaczona przez podanie osoby dłużnika i wierzyciela oraz stosunku prawnego, z którego dana wierzytelność powstanie w przyszłości, a zatem umowa przelewu wierzytelności przyszłej powinna zawierać co najmniej oznaczenie stosunku, z którego w przyszłości ma powstać przenoszona wierzytelność oraz wskazanie przyszłego dłużnika. Dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu nie jest natomiast konieczne, by stosunek, z którego ma powstać przyszła wierzytelność, istniał już w momencie zawarcia umowy przelewu. Ponieważ warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa – przelew wierzytelności przyszłej pełny skutek wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności. W dacie przelewu cedent przenosi na cesjonariusza jedynie ekspektatywę przyszłego prawa. Pełny skutek umowy cesji wierzytelności przyszłej należy łączyć z powstaniem wierzytelności określonej w umowie cesji (tak: Agnieszka Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 509 Kodeksu cywilnego, Lex 117314, teza 87-89). Umowa cesji była skuteczna w zakresie nabycia przez powoda prawa do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, bo cesja ta, jak wynika wprost z treści umowy najmu, stanowiła sposób zapłaty za najem pojazdu w miejsce pieniężnego czynszu. Dlatego też zarzut pozwanego o braku poniesienia przez poszkodowanego kosztów najmu był bezzasadny w zakresie oceny skuteczności umowy cesji wierzytelności, która to umowa jest nadto skuteczna i z tego powodu, że dotyczy wierzytelności przyszłych, których wysokość na dzień umowy cesji nie jest jeszcze znana, a koszty najmu nie mogą być zapłacone przed ich powstaniem, gdy uprzednio dochodzi już do zbycia wierzytelności przyszłej.

Uwzględniając powyższe, zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. podlegał zmianie, gdyż w ocenie Sądu Okręgowego celowy i ekonomicznie uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wyniósł 21 dni. Skoro pozwany uznał i zapłacił powodowi kwotę 3.001,20 zł, to należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.821,60 zł w stawce bezspornej pomiędzy stronami w wysokości 344,40 zł (21 x 344,40 zł + 295,20 zł + 295,20 zł – 3.001,20 zł = 4.821,60 zł). O odsetkach Sąd Okręgowy orzekł na mocy art. 481 k.c. w związku z art. 455 k.c. W pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Konsekwencją zmiany rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego jest zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Z uwagi na fakt, ze powództwo zostało częściowo uwzględnione (w 40%), a częściowo oddalone (w 60%), to podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowi przepis art. 100 k.p.c. Łącznie koszty procesu w I instancji wyniosły 6.423,79 zł, z czego powód winien ponieść 60% – 3.854,28 zł, zaś pozwany 40% – 2.569,52 zł. Z uwagi na fakt, że pozwany poniósł koszty w wysokości 2.417 zł (zaś powód poniósł koszty w wysokości 4.006,79 zł), należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 152,51 zł.

Kierując się przedstawioną wyżej argumentacją, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w pozostałej części apelację oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego także orzeczono na mocy art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając. Apelację wygrał pozwany w 60%, zatem powinien ponieść 40% kosztów procesu. Łącznie koszty procesu wyniosły 5.403 zł, na które składają się: opłata od apelacji w wysokości 603 zł oraz koszty wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników w wysokości po 2.400 zł. Skoro pozwany poniósł koszty w wysokości 3.003 zł, a powinien ponieść w wysokości 2.161,20 zł, należy mu się zwrot kwoty 841,80 zł, o czym orzeczono jak w pkt 3 wyroku.