Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 21 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy w Jarocinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Paweł Warczyński

Protokolant: st. sekr. sądowy Izabela Wlazik

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2017 r. w Jarocinie na rozprawie

sprawy z wniosku L. N.

o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie

postanawia:

1.  stwierdzić, że L. N., syn S. i K. nabył przez zasiedzenie z dniem 01.01.2001 r. prawo własności położonej w T. nieruchomości o powierzchni 0,47,00 ha, dla której V Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Jarocinie prowadzi księgę wieczystą (...),

2.  kosztami postępowania obciąża zainteresowanych w zakresie przez nich poniesionym.

SSR Paweł Warczyński

I Ns 193/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawca L. N. wniósł o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości położonej w T., oznaczonej geodezyjnie jako działka (...) o powierzchni 0,47,00 ha i to z dniem 01.11.2000 r. W uzasadnieniu podniósł, iż nieruchomość stanowiąca przedmiot zasiedzenia znajdowała się w posiadaniu jego oraz jego poprzedników prawnych od połowy października 1970 wraz z większą nieruchomością, oznaczona geodezyjnie jako działka (...), o powierzchni ponad 4 ha. Ani on, ani jego poprzednicy prawni nie wiedzieli o odrębnym statusie przedmiotowej działki.

Uczestnik postępowania P. B. w odpowiedzi na wniosek ( k. 24) wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawcy zwrotu kosztów. Powołał się na niemożliwość zaliczenia przez wnioskodawcę posiadania poprzedników oraz złą wolę przy wejściu w posiadanie nieruchomości. Po zgłoszeniu się pełnomocnika w piśmie z 16.08.2016 r. ( k. 34 – 35 ) podtrzymał swoje stanowisko. Dodatkowo sygnalizował, iż przedmiotowa działka w ewidencji gruntów figurowała do 2014 r. jako własność Skarbu Państwa ( co jego zdaniem wpływa na możliwość zasiedzenia ) a jednocześnie wskazywał na współdziedziczenie przez spadkobierców J. S. posiadania przedmiotowej nieruchomości. Zarówno uczestnik postępowania jak i jego pełnomocnik nie uzasadnili, z jakich przyczyn wnioskodawca nie może zaliczyć posiadania nieruchomości przez poprzedników.

Uczestnicy postępowania M. S. i L. S. zgodzili się z wnioskiem, a uczestniczka postępowania T. M. żądała sprawiedliwego rozstrzygnięcia.

Sąd ustalił, co następuje:

Nieruchomość położona w T. o powierzchni 0,47,00 ha oznaczona jest geodezyjnie jako działka (...). Dla tej nieruchomości V Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Jarocinie prowadzi księgę wieczystą (...). W księdze tej jako właściciel ujawniony jest uczestnik postępowania P. B.. W dziale I tej księgi następowały zmiany związane z błędnymi zapisami w ewidencji gruntów i trudnościami z geodezyjnym określeniem przedmiotowej nieruchomości.

( Dowód: okoliczności bezsporne, odpis z księgi wieczystej k. 7, notatka służbowa w rozliczeniu działu I księgi wieczystej w aktach Starostwa Powiatowego w J.)

Przedmiotowa nieruchomość od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku była użytkowana wraz z większą nieruchomością oznaczoną geodezyjnie jako działka (...). Nie była w żaden sposób wyodrębniona na gruncie i o tym, że stanowi odrębną jednostkę okazało się dopiero w 2005 roku. Wtedy to wnioskodawca, przy okazji ustalania uprawnień do dopłat unijnych, dowiedział się, że w skład użytkowanego przez niego „klina” wchodzą dwie działki – (...). W Urzędzie Gminy uzyskał jednak informację, iż działka (...) jest własnością Skarbu Państwa. Dopiero w 2016 r. okazało się, iż właścicielem przedmiotowej nieruchomości jest uczestnik postępowania P. B.. Jak z tego wynika kolejni posiadacze działki (...) posiadali również przedmiot niniejszej sprawy, nie zdając sobie z tego sprawy.

( Dowód: okoliczności bezsporne, zeznania zainteresowanych na rozprawie w dniu 16.02.2017 r. – wnioskodawcy 00:03:06, P. B. 00:14:31, M. S. 00:38:10, T. M. 01:09:02, L. S. 01:23:30 )

W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku stanowiące klin pomiędzy drogami i rowem grunty, oznaczone aktualnie jako działki (...), były przedmiotem wymiany gruntów. W wyniku tej wymiany właścicielem działki (...) stał się J. S., działki (...) M. W., a działki (...) Skarb Państwa. Ta decyzja nie znalazła jednak odzwierciedlenia w czynnościach faktycznych, gdyż J. S. objął w posiadanie ( i to wprowadzony na otrzymany grunt wbrew swej woli przez Milicję Obywatelską ) nie tylko działkę (...), ale również (...), podczas gdy M. W. pozostał w posiadaniu działki (...), którą posiadał już przed wymianą gruntów. Również zapisy w działach I ksiąg wieczystych nie odzwierciedlały wyniku wymiany gruntów. Wydawane opisy z mapami znacznie się różniły między sobą ( np. mapa na k. 29 w aktach I (...)a na k. 35 w aktach księgi wieczystej (...))

( Dowód: okoliczności bezsporne, akta wymiany gruntów oraz badania ksiąg wieczystych Starostwa Powiatowego w J., zeznania zainteresowanych na rozprawie w dniu 16.02.2017 r. – wnioskodawcy 00:03:06, P. B. 00:14:31, M. S. 00:38:10, T. M. 01:09:02, L. S. 01:23:30

Działka (...), mimo zmian jej posiadaczy, nie była przedmiotem czynności prawnych od czasów wymiany gruntów. M. W. sprzedał w 1972 r. swoją nieruchomość K. B., przekazując mu faktycznie posiadanie działki (...). W posiadanie tej ostatniej wszedł uczestnik postępowania P. B. przejmując po ojcu prawo własności nieruchomość. Z kolei po śmierci J. S. dokonywano czynności prawnych dotyczących działki (...), przekazując posiadanie zarówno tej działki, jak i działki (...). J. S. zmarł w roku 1986, a po jego śmierci przedmiotową nieruchomość objął w posiadanie L. S.. On posiadał nieruchomość do roku 1992, w którym to nieruchomość przejął M. S. w wyniku zawartej ugody w sprawie o dział spadku. M. S. przekazał posiadanie przedmiotowej nieruchomości w wyniku zawartej z wnioskodawcą w dniu 08.02.1993 r. umowy darowizny.

( Dowód: okoliczności bezsporne, zeznania zainteresowanych na rozprawie w dniu 16.02.2017 r. – wnioskodawcy 00:03:06, P. B. 00:14:31, M. S. 00:38:10, T. M. 01:09:02, L. S. 01:23:30 k. 28 – 29 akt księgi wieczystej (...), akta I(...))

Opisany powyżej stan posiadania nie budził żadnych wątpliwości ani samych zainteresowanych, ani osób trzecich. Uczestnik postępowania i jego poprzednicy prawni w sposób niezakłócony i nie kwestionowany przez nikogo władał działką (...), położoną przy drodze, natomiast wnioskodawca i jego poprzednicy prawni w taki sam sposób użytkowali grunt stanowiący pozostałą część gruntu w kształcie klina, w którego skład wchodziła działka (...).

( Dowód: okoliczności bezsporne, zeznania zainteresowanych na rozprawie w dniu 16.02.2017 r. – wnioskodawcy 00:03:06, P. B. 00:14:31, M. S. 00:38:10, T. M. 01:09:02, L. S. 01:23:30,

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całości materiału dowodowego. Nie było przedmiotem sporu w niniejszej sprawie, iż przedmiotowa działka (...) była w posiadaniu kolejnych posiadaczy działki (...). Nie było również objęte sporem, iż właściciele ujawnieni w księdze wieczystej prowadzonej dla działki (...) władali faktycznie działką (...). Zapisy w ewidencji gruntów, dotyczące identyfikacji właściciela poszczególnych działek, nie mają dla Sądu znaczenia, jakie chce im przypisać uczestnik postępowania. O własności gruntów przesądza bowiem treść księgi wieczystej, a nie zapis w ewidencji gruntów. Sąd pominął zeznania świadka K. S., gdyż potwierdzały one jedynie to, co wynikało z dokumentacji przesłanej przez Starostwo Powiatowe w J..

Sąd zważył, co następuje:

Zasiedzenie jest instytucją prawną polegającą na tym, iż dzięki upływowi określonego czasu dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a inna osoba je nabywa. Funkcją zasiedzenia jest przede wszystkim usunięcie rozbieżności między stanem prawnym a faktycznym stanem posiadania. Nabycie własności nieruchomości w tym trybie następuje z mocy samego prawa zawsze, gdy zostaną spełnione konieczne przesłanki, bez względu na wolę lub jej brak ze strony właściciela. Artykuł 172 § 1 i 2 kc stanowi, iż posiadacz nieruchomości, niebędący jej właścicielem, nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako samoistny posiadacz, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze, a wtedy nabywa ją po upływie lat 30. Z treści analizowanych przepisów wynika, iż do nabycia własności przez zasiedzenie konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: posiadanie rzeczy nieprzerwanie jako posiadacz samoistny oraz wykazanie się wymaganym przez ustawę okresem posiadania. Zgodnie z art. 336 kc posiadaczem samoistnym jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel. Władztwo posiadacza składa się z dwóch elementów: tzw. corpus i animus. C. to zewnętrzny, fizyczny element władztwa – polega na faktycznym korzystaniu z rzeczy z wyłączeniem osób trzecich, również rozporządzaniu rzeczą. A. jest wewnętrznym, psychicznym aspektem posiadania samoistnego. Posiadacz taki ma wolę zachowania rzeczy dla siebie. Dochodzenie stwierdzenia nabycia własności przez posiadacza ułatwia szereg domniemań (art. 339 – 341 kc), z których najważniejsze w przedmiotowej sprawie jest domniemanie samoistności posiadania nieruchomości. Zgodnie z art. 339 kpc domniemywa się, iż kto rzeczą faktycznie włada jest jej posiadaczem samoistnym. Podstawowym zatem obowiązkiem uczestnika postępowania domagającego się stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie jest wykazanie faktu posiadania nieruchomości, przez określony w ustawie okres. Samoistność posiadania jest domniemywana i to na stronie przeciwnej ciąży dowód, iż posiadanie nie miało takiego charakteru.

Posiadanie przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę i jego poprzedników prawnych nie było kwestionowane przez uczestnika postępowania. Nie obalił też on domniemania samoistności posiadania nieruchomości. Przeprowadzone w sprawie dowody wykazują coś przeciwnego. Funkcjonalne połączenie przedmiotowej nieruchomości z nieruchomością wnioskodawcy, istniejące od końca lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku i widoczne do chwili obecnej, potwierdza fakt samoistnego posiadania nieruchomości przez wnioskodawcę.

Zgodnie z 176 § 1 kc w sytuacji, gdy podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do swego czasu posiadania czas posiadania swego poprzednika. Jak wynika z treści tego przepisu warunkiem zaliczenia posiadania poprzednika jest wyłącznie jego niewłaścicielskie i samoistne posiadanie rzeczy. Kwestia dobrej czy złej wiary ma znaczenie wyłącznie dla obliczenia terminu, w którym skutek w postaci zasiedzenia ma nastąpić. Ponieważ aktualny posiadacz przedmiotowej nieruchomości wskazuje na swa złą wiarę, kwestia złej czy dobrej wiary poprzednich posiadaczy nie ma znaczenia. Artykułowane przez pełnomocnika uczestnika postępowania wątpliwości co do współdziedziczenia posiadania są chybione w okolicznościach przedmiotowej sprawy. Posiadanie działki (...) nie było przedmiotem dziedziczenia, gdyż kolejni posiadacze przekazywali sobie posiadanie w drodze czynności faktycznych. Czymś innym jest przeniesienie posiadania a czymś innym jego dziedziczenie ( zob. postanowienie SN z 28.04.1999 r. w sprawie I CKU 105/98 OSNC nr 11/1999, poz. 197 ). Powoływane przez pełnomocnika argumenty i orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczą dziedziczenia posiadania, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca i nie ma żadnego znaczenia.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd stwierdził, iż wnioskodawca nabył własność przedmiotowej nieruchomości i to z dniem 01.01.2001 r. Początek niewłaścicielskiego posiadania Sąd przyjął na dzień 01.01.1971 r., gdyż nie udało się ustalić dokładnej daty wprowadzenia J. S. w posiadanie przedmiotowej nieruchomości. Ponieważ miało to miejsce jesienią 1970 r., w sposób niewątpliwy w pierwszym dniu 1971 r. J. S. był w posiadaniu przedmiotowej nieruchomości. Nabycie nastąpiło z upływem lat trzydziestu, gdyż wnioskodawca wskazał już we wniosku na swoją złą wiarę.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2. postanowienia na podstawie art. 520 § 1 kpc.

SSR Paweł Warczyński