Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Jolanta Grzegorczyk (spr.)
Sędziowie:	SSA Tomasz Szabelski SSA Dorota Ochalska - Gola
Protokolant:	stażysta Joanna Płoszaj

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2012 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa J. R.

przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w Ł.

o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 30 maja 2012r.

sygn. akt II C 1765/11

1.  oddala apelacje obu stron;

2.  nie obciąża powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego na rzecz strony pozwanej.

Sygn. akt I ACa 967/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 maja 2012r. w sprawie z powództwa J. R. przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w Ł. o zapłatę, Sad Okręgowy w Łodzi zasądził od Skarbu Państwa - Aresztu Śledczego w Ł. na rzecz powoda kwotę 2.000 złotych i oddalił powództwo w pozostałej części oraz nie obciążył powoda kosztami procesu od oddalonej części powództwa.

(wyrok k. 75)

Powyższy wyrok zapadł na podstawie poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne, a z których wynika, że powód J. R. o d 2001r. przebywał ja ko osoba tymczasowo aresztowana,
a następnie skazana w różnych jednostkach penitencjarnych, w tym w Ar eszcie Śledczym
w Ł.. We wskazanym Areszcie powód przebywał od dnia 27 marca 2007r. do 4 kwietnia 2007r., a następnie w okresie od dnia 12 czerwca 2 009r. do 25 lutego 2010r. oraz od dnia 14 lipc a 2010r. do 23 sierpnia 2010r. Powód obecnie od bywa kary pozbawienia wolności orzeczone w różnych sprawach, a koniec odbywanych kar przypada w lipiec na 2015r.

W okresach osadzenia w Areszcie Śledczym w Ł. powód przebywał
w następujących pawilonach, oddziałach i celach mieszkalnych:

1.  w pawilonie C/2 w celi nr 47 o pow. 11,41 m ²:

-

od 12 czerwca do 19 czerwca 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 20 czerwca do 22 czerwca 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

od 23 czerwca do 28 czerwca 2009r. - 6 osadzonych w celi;

-

od 29 czerwca do 22 lipca 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 23 lipca do 11 sierpnia 2009r. - 6 osadzonych w celi;

-

w dniu 12 sierpnia 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 13 sierpnia do 25 sierpnia 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

od 26 sierpnia do 1 września 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

w dniu 2 września 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

w dniu 3 września 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 4 września do 15 września 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

od 16 września do 12 października 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 13 października do 25 października 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

od 26 października do 29 października 2009r. - 3 osadzonych w celi;

-

od 30 października do 2 listopada 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

w dniu 3 listopada 2009r. - 3 osadzonych w celi;

-

od 4 listopada do 9 listopada 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 10 listopada do 11 listopada 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

w dniu 12 listopada 2009r. - 3 osadzonych w celi;

2. w pawilonie C/2 w celi nr 51 o pow. 12, 04 m ²:

-

od 12 listopada do 25 listopada 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

w dniu 26 listopada 2009r. - 3 osadzonych w celi;

-

w dniu 27 listopada 2009r. - 4 osadzonych w celi;

3. w pawilonie C/2 w celi nr 67 o pow. 12, 04 m ²:

-

od 27 listopada do 30 listopada 2009r. - 5 osadzonych w celi;

-

od 1 grudnia do 2 grudnia 2009r. - 4 osadzonych w celi;

-

w dniu 3 grudnia 2009r. - 3 osadzonych w celi;

-

od 4 grudnia do 9 grudnia 2009r. - 4 osadzonych w celi;

4. w pawilonie C/2 w celi nr 51 o pow. 12, 04 m ²:

-

od 9 grudnia 2009 r. do 24 lutego 2010r. - 4 osadzonych w celi;

-

w dniu 25 lutego 2010r. - 3 osadzonych w celi;

3.  w pawilonie C/2 w celi nr 44 o pow. 11, 60 m ²:

-

w dniu 14 lipca 2010r. - 2 osadzonych w celi;

-

od 15 lipca do 22 sierpnia 2010r. - 3 osadzonych w celi;

-

w dniu 23 sierpnia 2010r. - 2 osadzonych w celi.

Areszt Śledczy w Ł. jest jednostką penitencjarną pierwszej kategorii zabezpieczenia ochronnego przeznaczoną dla tymczasowo aresztowanych mężczyzn. Przebywają w nim także skazani, wobec których toczą się postępowania w innych sprawach.

W latach 2004 - 2009 w Areszci e Śledczym w Ł. występowało okresowo zjawisko przeludnienia, w którym części z osadzonyc h nie z apewniono minimalnej normy powierzchni mieszkalnej wynoszącej 3m ². Pomiary powierzchni cel nie uwzględniają powierzchni kącików sanitarnych:

Przeludnienie cel wynikało z e zmiany przepisów prawa karnego i znacznego wzrostu liczby osadzonych pozbawionych wolności w związku z popełnieniem przestępstw
o charakterze chuligańskim i prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu. Wzrost przyjęć tej kategorii osób był znaczny i wyniósł z 200 do 4 00 osób rocznie.

Ponad utworzono na terenie Aresztu oddział zakł adu karnego dla re cydywistów penitencjarnych po zlikwidowaniu Zakładu Karnego w Ł. . Oddział zakłądu karnego
w Areszcie li czył do 120 osadzonych.

W celu ograniczenia zj awiska przeludnienia administracja jednostki przystąpiła do adaptacji pomieszczeń niemieszk alnych na cele mieszkalne. W ten sposób pozyskano ok. 90 dodatkowych miejsc dla osadzonych. Ponadto w 2007r. rozpoczęto starania o likwidację oddziału zakładu karnego, co nastąpiło w połowie 2009r.

Przeludnienie Aresztu wiązało się również z koniecznością bieżącego przeprowadzania remontów poszczególnych cel, na czas których osadzeni nie mogli być przewożeni do innych jednostek i musieli przebywać w innych celach.

W dniu 16 września_ 2009r. pojemność Aresztu Śledczego w Ł. wynosiła 1.237 osadzonych. Kierownictwo jednostki na podstawie art. 248 § 1 k.k.w. systematycznie zawiadamiał o na piśmie sędziego penitencjarnego o t ym, że cześć osadzonych umies zczana jest w warunka ch, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wyno si mniej niż 3m ².

Od grudnja_ 2009r. w jednostce nie występowało zjawisko przeludnienja, Pojemność jednostki na dzień 1 paździer nika 2010r. wynosiła 1.138 osadzonych, a zaludnienie w te j dacie wynosiło 1.088 osadzonych.

Od stycznia 2012r. w Areszcie Śledczym w Ł. ponownie ma miejsce zjawisko przeludnienia, a osadzeni są umieszczani w przeludnionych celach na podstawie art. 110 k.k.w. W celu zmniejszenia przeludnienia władze Aresztu dodatkowo wystąpiły o zmianę rejonizacji osadzenia, uzyskując zgodę na przewiezienie skazanych recydywistów przebywających w Areszcie, z uwagi na prowadzone z ich udziałem sprawy sądowe do Zakładu Karnego nr 1 w Ł.. Poza tymi wypadkami Areszt ma obowiązek przyjąć każdą liczbę osadzonych przekazanych przez organy ścigania.

W tr akcie pobytu powoda w przeludnionych celach wśród osadzonych panowała nerwowa atmosfera, niektórzy z nich zachowyw ali się agresywnie. Powód przez większą część pobytu w celi c zas spęd zał na swoim łóżku o bawiając się konfliktów i awantur ze współosadzonymi, jakie mogłyby wyniknąć, gdyby poruszał się po celi. Niektórzy osadzeni traktowali celę jak swoje terytorium i reagowali agresją na jego naruszenie. Liczba łóżek
i stołków powodowała, że po celi mogły chodzić nie wlęcej niż dwie osoby.
Z uwagi na brak miejsca powód ni e miał możlw ości zjedzenia posiłku, czy napisania listu przy stole, czynności te w ykonywał siedząc na łóżku. Wobec nadmiernej liczby osób
w celach, niedogodności związane z korzystaniem z kącików sanitarnych (nieprzyjemne zapachy i odgłosy) były bardziej intensywne i dokuczliwe. Gdy powód schodził z łóżka celem załatwienia potrzeby fizjologicznej współosadzeni kierowali do niego złośliwe uwagi. P owód odczuwał ciągły stres w związku z przeludnieniem celi i złą atmosferą wśród osadzonych.

W latach 2002 - 2007 w jednostce przeprowadzono generalny remont, który doprowadził do stałego oddzielenia kącikó w sanitarnych od reszty celi. Zabudowa kącików sanitarnych nastąpiła za pomocą konstrukcji stalowej, pokrytej płytą HDF do wysokości. 210 cm. Ze względów bezpieczeństwa nie ma możliwości całkowitego oddzielenia kącika sanitarnego od reszty celi. Wysokość drzwi do kącika sanitarnego wynosząca 150 cm zapewnia funkcjonariuszom możliwość kontroli osadzonych także w kącikach sanitarnych. Kąciki sanitarne znajdują się zaraz przy wejściu do celi, z prawej albo lewej strony.
W związku z tym zastosowanie pełnych drzwi w kąciku - po ich otwarciu - spowodowałoby zasłonięcie widoku celi, która także jest kontrolowana przez funkcjonariuszy poprzez wizjer znajdujący się na wysokości około 150cm. Całkowita zabudową od dzielająca sanitariat y do sufi tu nie jest możliwa również z uwagi na to, że w kąciku znajduje się szyb wentylacyjny służący do wymiany powietrza w całej celi.

W Areszcie Śledczym w Ł. wszystkie cele są skanalizowane.

Osadzonym w Areszcie Śledczym w Ł. zapewnia się możliwość zachowywania higieny osobistej. Zgodnie z wytycznymi ogólnobudowlanymi wszystkie cele mieszkalne wyposażone są w węzły sa nitarne, w skład których wchodzi mis ka ustępowa, automat płuczący i umywalka z do prowadzoną zimna wodą.

Osadzeni otrzymu ją środki higieny i czystości. Zaraz po przyjęciu otrzymują zestaw zawierający szczotecz kę i pastę do zębów, papier toajetow y, mydło, proszek do prania. Następnie w każdą pierwszą środę miesiąca otrzymują dodatkowo papier toaletowy, nożyk do golenia, mydło i proszek do prania. Pozostałe artykuły i środki czystości są wydawane na prośbę osadzonego. Proszek do szorowania podłóg jest wydawany na cele mieszkalne, a płyn do mycia naczyń na cały oddział i dla osób wydających posiłki.

Osadzeni mogą dok onywać zakupów środków higieny w kantynie 3 razy w miesiącu. Raz w miesiącu osadzeni mogą otrzymywać paczki higieniczne o wadze do 3 kg.

Cele mieszkalne w Areszcie Śledczym w Ł. są wyposażone w standardowy
w jednostkach penitencjarnych sprzęt kwaterunkowy. Na każdego osadzonego przypada łóżko, ta boret i szafka więzienna. W celi znajduje się stół, wieszak na ubranie, półki na przvbory toaleto we i lustro. Osadzeni mają do dyspozycji miskę, wiadro na śmieci, szczotkę zmiotkę i szufelkę. Ilość sprzętu kwaterunkowego jest zawsze dostosowana do liczby osadzonych w danej celi. Osadzeni mogą zgłaszać oddziałowym potrzebę wstawienia dodatkowych sprzętów, które są im wówczas wydawane na ich prośbę. Zgłaszane usterki sprzętu kwaterunkowego są na bieżąco usuwane.

Każda cela ma zap ewnioną wentylację giawitacyjną. Przewody kominowe
i wentylacyjne są corocznie kontrolowane przez właściwe służby. Wentylacja pozwala na zapewnienie odpowiedniej temperatury i cyrkulację powietrza w celi.

Cele s ą oświetlone za pom ocą lamp jarzeniowych. W zależności od wielkości celi montowane są w nich 1 lub 2 świetlówki o mocy 40 W. W kąciku sanitarnym

znajduje się dodatkowo żarówka z włącznikiem o mocy 25 W.

Ramy okienne w celach mieszkalnych są wykonane z drewna i są systematycznie wymieniane na plastykowe. W oknach zamontowane są kraty, a w odległości 30 cm od otworu okiennego założono przesłony poliwęglanowe (tzw. blendy), które nie wpływają negatywnie na jakość oświetlenia, natomiast uniemożliwiają utrzymywanie nielegalnych kontaktów pomiędzy osadzonymi z poszczególnych pięter i pawilonów oraz osobami przebywającymi poza Aresztem.

Kotłownia pracuje w trybie automatycznym. Obniżenie temperatury zewnętrznej powoduje automatyczne uruchomienie czynnika grzewczego. W przypadku wystąpienia zbyt niskiej temperatury w celach osadzonym wydawane są dodatkowe koce lub są oni przenoszeni do innych cel.

W okresie od 15 do 18 września 2009r. oraz w dniach 29 i 30 września i dniach 1, 4 i 5 października 2010r. sę dziowie penitencjarni Sądu Okręgowego w Ł. przeprowadzili wizytacje Aresztu Śledczego w Ł.. W toku kontroli nie ujawniono uchybień i zaniedbań, które dawałyby podstawę do kierowania pod adresem jednostki zaleceń powizytacyjnych.

W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy jedynie w niewielkim stopniu uwzględnił zgłoszone roszczenie, zasądzając od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powoda (godności) wobec stwierdzenia osadzenia powoda w warunkach przeludnienia w okesie od dnia 12 czerwca do 25 października 2009r. i od dnia 30 października do 2 listopada 2009r., a także od dnia 4 do 11 listopada 2009r., jak również od dnia 27 do 30 listopada 2009r. i oddalił powództwo w pozostałej części jako bezzasande. Określając wysokość przyznanego zadośćuczynienia Sąd Okregowy uznał ją za adekwtaną do rozmiaru doznanej krzywdy.

Oddalając przedmiotowe powództwo w pozostałej części Sąd Okręgowy uznał je za wygórowane i nieudowodnione, gdyż powód nie zdołał wykazać prawdziwości swoich twierdzeń w zakresie licznych nieprawidłowości, co do wyposażenia i organizacji cel, niedostatecznych warunków sanitarnych oraz niezapewnienia odpowiednich warynków dla poszanowania jego godności i intymności jako osadzonego.

W przedmioie kosztów procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstwie art. 102 kpc, nie obciążając powoda tymi kosztami, z uwagi na jego trudną sytuację materialną oraz fakt pozbawienia wolności.

(uzasadnienie k. 76 - 80)

Powód zaskarżył powyższy wyrok apelacją w części oddalającej wytoczone powództwo, zarzucając obrazę zarówno prawa procesoego, jak i materialnego, poprzez zasądzenie niewspółmiernie niewielkiej kwoty tytułem zadośćuczynienia w związku
z naruszeniem dobra osobistego powoda w postaci jego godności i poszanowania jego prawa do humanitarnego traktowania w stosunku do charakteru i rozmiaru doznanej krzywdy.

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę kwestionowanego wyroku i uwzględnienie zgłoszonego roszczenia w całości.

(apelacja powoda k. 104 – 115 i pismo k. 127 - 131)

Strona pozwana również zaskarżyła powyższy wyrok apelacja, zarzucając naruszenie zarówno prawa:

I. procesowego, tj. art. 233 § 1 kpc, poprzez dokonanie błędnej oceny zebranego
w sprawie materiału dowodowego i w istocie bezpodstawne przyjęcie, że w analizowanej sprawie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda w wyniku bezprawnego działania funkcjonariuszy wskazanej jednostki penitencjarnej pozwanego Skarbu Państwa;

II. a jak i prawa materialnego, tj. art. 23 kc poprzez stwierdzenie naruszenia dóbr osobistych powoda oraz art. 24 § 1 kc w zw. z art. 448 kc, poprzez przyjęcie, że w realiach rozpoznawanej sprawy istniały przesłanki do zasądzenia na rzecz powoda kwoty 2.000 złotych tytułem zadośćuczynienia.

W konkluzji strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie punktów 1 i 3, poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji według norm przepisanych, a także o zasądzenie od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych. Ewentualnie strona pozwana wniosła o uchylenie kwestionowanego wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

(apelacja pozwanego k. 94 - 101)

W odpowiedzi na apelację powoda strona pozwana wniosła o jej oddalenie
i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

(odpowiedź strony pozwanej na apelację powoda k. 120 - 123)

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Obie apelacje są bezzadane.

Odnosząc się bowiem do poniesionych w zgłoszonych środkach odwoławczych zarzutów obrazy w istocie zarówno prawa procesowego, jak i materialnego należy stwierdzić ich nietrafność. Wbrew bowiem stanowisku powoda Sąd I instancji celnie ustalił, że
w warunkach przeludnienia we wskazanej jednostce penitencjarnej Skarbu Państwa
– z wyłączeniem okresu, za który zgłoszone roszczenie uległo przedawnieniu - powód przebywał w okesie od dnia 12 czerwca do 25 października 2009r. i od dnia 30 października do 2 listopada 2009r., a także od dnia 4 do 11 listopada 2009r., jak również od dnia 27 do 30 listopada 2009r., tj. w sumie przez okres niespełna pięciu miesięy.

Wobec powyższego mając na względzie ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok SN z 17 marca 2010r., II CSK 486/09, opubl. w Lex 599534 i uchwała SN z 18 października 2011r., III CZP 25/11, opubl. w OSNC 2012/2/15) oraz Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie przeludnienia cel jako źródła odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa z tytułu ochrony dóbr osobistych osadzonych należy podnieść, że nadmierne zagęszczenie więźniów w celi może samo w sobie być kwalifikowane jako traktowanie niehumanitarne, naruszające dobra osobiste poszkodowanego, nawet jeśli nie jest dodatkowo powiązane z kumulacją innych jeszcze niedogodności (kiedy mogłoby być traktowane nawet jako tortura). Tym bardziej, że jak wynika z treści uzasadnienia powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, wydanego na gruncie badania zgodności
z Konstytucją art. 248 § 1 kkw (wyrok TK z 26 maja 2008r., SK 25/07), przewidziana
w prawie polskim minimalna norma powierzchniowa na osobę i tak jest już jedną
z najniższych w Europie. Tymczasem zapewnienie godnych – nie urągających godności ludzkiej – warunków obywania kary pozbawienia wolności jest jednym z wymogów nowożytnego państwa prawa, zagwarantowanym zarówno w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966r. (art. 10 ust. 1) oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 grudnia 1950r. (art. 3), jak
i Konstytucji RP (art. 40, art. 41 i art. 47).

W konsekwencji nawet wobec niepotwierdzenia się pozostałych zarzutów powoda dotyczących niewłaściwych warunków (zakwaterowania, wyposażenia cel, sanitarnych, zapewnienia intymności przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych) Sąd I instancji zasadnie stwierdził, że w wyniku odbywania przez powoda we wskazanym okresie kary pozbawienia wolności w warunkach przeludnienia doszło do naruszenia jego dóbr osobistych (godności
i prawa do humanitarnego traktowania) i w efekcie zasądził na rzecz powoda kwotę 2.000 złotych tytułem zadośćuczynienia. Nie ulega wszakże wątpliwości – o czym świadczą przytoczone judykaty – że wobec zagwarantowanej art. 110 § 2 kkw minimalnej normy powierzychniowej izolacji na poziomie 3 m ² na każdego osadzonego, niezapewnienie tych minimalnych standardów detencji (bez dodatkowych niedogodności) ipso facto może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą Skabu Państwa, bez względu na przyczyny takiego stanu rzeczy – czego zdaje się nie dostrzegać strona pozwana, konsekwentnie kontestując fakt naruszenia dóbr osobistych powoda. Tymczasem skoro ustawodawca zagwarantował określone normy minimalne izolacji, to powinien ich przestrzegać, a w razie ich naruszenia musi liczyć się z ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami – jak w niniejszym przypadku. Stąd eksploataowane przez stronę pozwaną argumenty, jakoby w analizowanym przypadku nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda tylko dlatego, że poza zarzutem przeludnienia powód nie zdołał wykazać innych – dodatkowych nieprawidłowości odbywania kary pozbawnienia w przedmiotowej jednostce penitencjarnej są odosobnione, chybione
i niezgodne z przedstawioną, utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyszego. Z tych względów apelacja strony pozwanej jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstwie art. 385 kpc.

Uznania Sądu Apelacyjnego nie znalazła również apelację powoda, gdyż zasądzona na rzecz powoda kwota 2.000 złotych jest adekwatna do rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy (art. 448 kc). Odnosząc się bowiem do zarzutu niewspółmierności kwoty zadośćuczynienia do krzywdy należy poenieść, że powód nie wykazał okoliczności, które determinowałyby wysokość należnego zadośćuczynienia, a które nie zostały przez Sąd
I instancji uwzględnione. Wbrew bowiem stanowisku powoda – co trafnie dostrzegł już Sąd Okregowy w związku ze stowosnym zarzutem strony pozwanej – żądania powoda za wcześniejszy okres nie zostało wykazane, a niezależnie od tego uległo już przedawnieniu, wobec upływu w dacie wytoczenia niniejszego powództwa (6 grudnia 2011r.) 3-letniego terminu, licząc od chwili, w której poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia (w świetle ówcześnie obowiązującego art. 442 kc), co in casu nastąpiło de facto wraz z zakończeniem poprzedniego osadzenia powoda w warunakch przeludnienia (kwiecień 2007r.), o ile rzeczywiście miało ono miejsce.

Natomiast twierdzenia powoda, co do niedostatecznego wyposażenia cel w sprzęt kwaterunkowy, niedostatecznych warunków higienicznych i sanitarnych, czy niezapewnienia intymności podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych nie znalazły odzwierciedlenia
w zaoferowanym przez powoda materiale dowodowym. Tym bardziej, że formułując m. in. zarzuty w przedmiocie “zamiaru inwigilacji więźniów” przez funkcjonariuszy podczas czynności fizjologicznych powód sam przyznał w apelacji, że nigdy nie był ofiarą takiego zachowania (k. 109). A zatem nie wykazał, żeby doznał w ten sposób jakiegokoliwek poniżającego traktowania.

Zaś odnośnie braku – zdaniem powoda - dostatecznej ilości prasy, czy zajęć kulturalno oświatowych – pomijając już nawet kwesię oceny bezprawności takiego zachowania – powód również nie wykazał, w jaki sposób takie ewentualne “niedogodności” naruszayły jego konkretne dobra osobiste. Podobnie jak wygrodzenie kącików sanitarnych przesłoną do wysokości 1,50 m, zapewniającą jednak intymność korzystającemu z sanitariatu,
a podyktowane przede wsyztskim względami bezpieczeństwa i koniecznością zapewnienia
w każdej chwili możliwości obserwacji celi. Zwłaszcza, że wyższe drzwi do kącika przy ich otwarciu zasłaniałyby wizjer w drzwiach celi, doprowadzając do niedopuszczalnej sytuacji pozbawienia wówczas strażników możliwości kontroli sytuacji w celi. Nadto jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego “otwarcie” do pewnego stopnia kącika sanitarnego jest niezbędne z uwagi na konieczność zapewnienia wentylacji cel, z uwagi na to że piony wentylacyjne usytuowane są właśnie w okolicach kącików, a zatem ich całkowiete odizolowanie groziłoby uniemożliwieniem wentylacji cel, do czego rzeczowo i wyczerpująco, a przez co przekonująco odniósł się Sąd I instancji w swoich pisemnych motywach kwestionowanego rozstrzygnięcia. Ostatecznie należy także podkreślić, że zastosowane we wskazanej jednostce penitencjarnej rozwiązania są zgodne z obowiązującymi przepisami,
a sytuacja w zakładzie była i jest systematycznie kontrolowana przez właściwy Sąd penitencjarny.

Chybione okazały się także zarzuty powoda w zakresie rzekomego szykanowania go przez funkcjonariuszy więziennych, czy współosadzonych, szczególnie w tym zakresie powód nie sprecyzował swojego powództwa, jedynie ogólnikowo ograniczając się do akcentowania nieprzycylnej, negatywnej atmosfery w poszczególnych celach, przy czym nie zaoferował na tę okoliczność żadnego konkretnego materiału dowodowego, czy to w postaci zeznań poszczególnych świadków (czego nie uczynił nawet na etapie postępowania apelacyjnego nie podając danych personalnych współosadzonych, od których powód rzekomo doznał poniżającego traktowania), czy chociażby dowodów z dokumentów (uwag, wniosków, próśb kierowanych do adminsitracji Aresztu) i zeznań strażników na okoliczność zgłaszanych szykan i domagania się stosownych interwencji.

Dodatkowo kwestia dopuszczalności i zasadności określonych kar porządkowych stosowanych przez personel Aresztu podlega kontroli Sądu penitencjarnego, z czego zresztą powód skorzystał, a okoliczność nie uzyskania pożądanego rozstrzygnięcia nie może aktualnie stanowić skutecznej podstawy żądań powoda, szczególnie wobec związania Sądu wyrażoną przez Sąd penitencjarny oceną, zwłaszcza wobec zatarcia owej kary porządkowej.

Z tych względów Sąd Apelacyjny oddalił zgłoszone zarówno w apelacji, jak i jej uzupełnieniu wnioski dowodowe powoda, tym bardziej że w myśl art. 381 kpc powód nie wykazał powstania potrzeby, a zarazem konieczności zgłoszenia tych dowodów dopiero na etapie postępowania apelacyjnego, w tym szczególnie niemożności ich zgłoszenia
w postępowaniu przed Sądem I instancji. Podobnie powód nie uzasadnił potrzeby dopuszczenia dowodu z jego kolejnych – uzupełniających zeznań, mimo że został przesłuchany w charakterze strony przed Sądem Okręgowym. Bez wątpienia skutecznej podstwy domagania się dopuszczenia takiego dowodu nie może stanowić chęć – jak wyraził to powód – “złożenia bardzo wiarygodnych wyjaśnień na okoliczność doznanych krzywd”
(k. 109), gdyż ewentualne niekorzystne – w porównaniu do spodziewanych przez stronę
- wyniki postępowania dowodowego i w efekcie rozstrzygnięcie nie mogą uzasadniać kolejnego przesłuchania aż do skutku, kiedy strona uzyska oczekiwany rezultat procesowy.

Konkludując należy stanowczo podkreślić – czego powód zdaje się nie dostrzegać – że odbywanie kary pozbawienia wolności jest ze swojej istoty związane z niegodnościami typowymi dla izolacji, a w konsekwencji powód nie może zasadnie upatrywać
w ewentualnych negatywnych – w subiektywnym odczuciu – doznaniach źródła krzywdy (szkody), za którą odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa. Odbywana kara pozbawienia wolności jest bowiem konsekwencją przestępczej przeszłości powoda, z ewentualnością której powód musiał i powinien był sie liczyć dopuszczając się czynów zabronionych.

Mając powyższe na uwadze, na podstwie art. 385 kpc, Sąd Apelacyjny oddalił obie apelacje jako bezzasadne.

Na podstwie art. 102 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc i art. 391 § 1 kpc, Sąd Apelacyjny nie obciążył powoda kosztami procesu, w tym kosztami zastęsptwa procesowego strony pozwanej, z uwagi na trudną sytuację materialną powoda. Powód nie posiada bowiem żadnego majątku i dochodów, za to ma liczne zadłużenia (k. 4 - 6), co zresztą stanowiło podstwę dla Sądu Okręgowego do całkowitego zwolnienia powoda od kosztów sądowych. Nadto powód odbywa długotrwałą karę pozbawienia wolności, co nie daje podstw dla prognozy istotnej zmiany jego sytuacji materialnej w przewidywalnej przyszłości.